Mức xử phạt rất cao, việc kiểm soát các lái xe điều khiển phương tiện giao thông có vi phạm nồng độ cồn rất chặt chẽ, nhưng tình trạng người dân phớt lờ quy định, dẫn tới những hậu quả đáng tiếc vẫn xảy ra.
Theo ghi nhận tại các bệnh viện tuyến Trung ương, tỷ lệ bệnh nhân gặp tai nạn giao thông có sử dụng bia, rượu với nồng độ cồn trong máu cao có giảm so với trước khi có Nghị định 100/2019/NĐ-CP nhưng đang dần tăng trở lại sau 2 năm đại dịch Covid-19.
Trong 7 ngày nghỉ Tết Quý Mão 2023, cảnh sát giao thông cả nước phạt hơn 7.700 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, tăng gần 600% so với Tết Nhâm Dần 2022.
Nhiều lái xe cho rằng mình uống rượu từ hôm qua, hoặc cho rằng mình chỉ nhấp một chút nước hoa quả có cồn không thể nào còn lượng cồn trong máu.
Tuy nhiên, theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, thời gian từ lúc uống rượu đến khi để xét nghiệm âm tính khi kiểm tra phụ thuộc rất nhiều yếu tố.
“Bạn phải xem mình uống lượng rượu bao nhiêu, nồng độ cồn trong rượu bao nhiêu. Nếu uống càng nhiều thì nồng độ càng cao. Đồng thời, người uống cần phải xem xét các yếu tố khác, thí dụ như nếu uống lúc đói thì hấp thụ rượu càng nhanh. Những người uống rượu kéo dài, uống triền miên thì rượu tồn tại trong người sẽ lâu hơn. Một số trường hợp cá biệt thì phụ thuộc vào cơ thể”, bác sĩ Nguyên cho hay.
Do đó, có những trường hợp sau 24 giờ vẫn còn dương tính nồng độ cồn trong máu và hơi thở.
Việc sử dụng một số loại đồ uống như socola, hoa quả lên men, dạng thuốc siro cảm cúm, dung dịch sát trùng, viên sát trùng miệng, họng có một chút ethanol hay một số thức ăn nguồn gốc tinh bột, đường, nếu bảo quản không tốt, tồn lưu dài thì cũng có thể lên men, tạo ra lượng cồn trong hơi thở cũng là quan ngại với nhiều người dân khi lưu thông phương tiện giao thông.
Về vấn đề này, bác sĩ Nguyên cho hay, nếu không may ăn phải những đồ ăn thức uống có ethanol thì ít nhất nên đợi 15-30 phút mới tham gia giao thông, vì nếu không may kiểm tra sẽ có một chút ethanol trong hơi thở.
Theo bà Trần Thị Trang, Phó Vụ Trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, thời gian để cơ thể âm tính với nồng độ cồn sau khi uống rượu bia không chỉ phụ thuộc vào lượng tiêu thụ mà còn ảnh hưởng bởi đặc điểm sinh học, thể trạng của từng cá nhân.
“Ở người có cơ chế chuyển hóa bình thường, sau một giờ, gan sẽ dung nạp và chuyển hóa hết một đơn vị cồn [tương đương với 2/3 lon bia 330 ml nồng độ 5%, 100 ml rượu vang nồng độ cồn 13,5%, 30 ml rượu mạnh nồng độ cồn 40%]. Tuy nhiên, để hết hoàn toàn một đơn vị cồn, cơ thể còn phải mất từ 1-2 giờ tiếp theo.
Như vậy, khi uống một đơn vị cồn, người khỏe mạnh phải mất từ 2-3 giờ, cơ thể mới trở về trạng thái bình thường. Những người có chức năng gan suy yếu hoặc cơ thể chuyển hóa chậm, thời gian sẽ lâu hơn”, bà Trang cho hay.
Tuy nhiên, khi tham gia các cuộc nhậu, số lượng uống sẽ vượt xa con số một đơn vị cồn. Do đó, để có thể tự lái xe và không bị phạt, người dân cần rất nhiều thời gian để nồng độ cồn trong cơ thể về mức âm tính.
Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương [Hà Nội] cũng cho biết, trung bình cơ thể người có thể đào thải khoảng 12-14g cồn trong một giờ.
“Nếu uống 1 lon Heineken, sau 1 tiếng đồng hồ cơ thể sẽ hết men, và người dân có thể lái xe ô-tô mà không sợ phạm luật. Nếu uống nhiều hơn, hoặc uống loại rượu nặng hơn, thì phải đợi lâu hơn mới có thể tránh được phạt”, bác sĩ Thu chia sẻ.
Tổ chức Y tế thế giới [WHO] đưa ra một đơn vị uống chuẩn [ly tiêu chuẩn] chứa 10 gam cồn. Một ly tiêu chuẩn tương đương 1 chén rượu mạnh [40 độ, 30 ml]; 1 ly rượu vang [13,5 độ, 100ml]; 1 vại bia hơi [330ml]; 2/3 chai hoặc lon bia [330 ml].
Do đó, để nồng độ cồn dưới 0,25mg/lít khí thở, đàn ông không nên uống quá 2 ly tiêu chuẩn trong giờ đầu tiên và không uống quá 1 ly tiêu chuẩn tiếp theo trong mỗi giờ sau đó. Với phụ nữ, không nên uống quá một ly tiêu chuẩn và không quá 1 ly tiêu chuẩn trong mỗi giờ tiếp theo.
“Luật thì quy định và phạt rất nặng, nhưng hậu quả khôn lường của lái xe khi vừa mới uống rượu bia thì nguy hiểm hơn nhiều. Theo thống kê chưa đầy đủ thì cứ 10 vụ tai nạn thì có tới hơn 1 người không bao giờ còn cơ hội đoàn tụ với gia đình, người thân nữa. Đó thực sự là “mức phạt” tàn khốc nhất. Tai nạn giao thông không chỉ thiệt hại cho bản thân người lái xe mà còn có thể ảnh hưởng đến tính mạng của những người chung quanh”, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu nói.
Do đó, để an toàn cho bản thân, cho mọi người chung quanh, không vi phạm pháp luật, Bộ Y tế khuyến cáo tốt nhất đã uống rượu bia thì không lái xe, nếu lái xe thì không uống rượu bia.
Theo các chuyên gia, khi uống rượu hoặc bia, lượng cồn trong máu phụ thuộc vào 4 yếu tố: Cân nặng người uống, tốc độ uống, thời gian uống và nồng độ cồn trong đồ uống.
Trao đổi với Zing News, bác sĩ Cao Xuân Phúc, Học viện Quân Y - Viện 103 cho biết, trong một chai rượu mạnh 40 độ, cứ 100ml rượu sẽ có 40ml cồn. Với một người cân nặng khoảng 60 kg, chỉ cần uống 21 gam cồn [tương đương 65ml rượu 40 độ, bằng một chén rượu trung bình chúng ta vẫn sử dụng].
Sau 30 phút, nồng độ cồn có thể đạt tối đa tới con số 50mg/100ml máu. Như vậy, nếu ước lượng như thông thường, chỉ cần uống một chén rượu trung bình vẫn dùng để uống chè hoặc nửa lít bia, lượng cồn trong máu có thể vượt quá mức tối thiểu 50mg/100ml máu.
Uống bao nhiêu rượu, bia thì hơi thở có nồng độ cồn là băn khoăn của rất nhiều người. [Ảnh minh họa]
Việc sử dụng nồng độ cồn ở nam và nữ khác nhau, thường ở nam giới cao hơn. Cả hai người cùng uống một loại rượu, nhưng nồng độ cồn trong máu của phụ nữ tăng cao hơn nam giới, do cơ thể người phụ nữ ít nước và nhiều mô mỡ hơn nam giới. Vì vậy, để tránh xa các mức xử phạt, phụ nữ nên uống ít hơn mức khuyến cáo trên.
Các bác sĩ cũng nhấn mạnh rằng, việc tính nồng độ cồn trong máu dựa trên lượng tiêu thụ bia rượu không đưa ra con số chính xác. Nó chỉ có giá trị tham khảo để một người có thể tự điều chỉnh lượng bia rượu khi uống, tránh ảnh hưởng tới sức khỏe, công việc, đặc biệt là điều khiển phương tiện giao thông sau khi uống cần phải thận trọng hơn.
Chuyên gia y tế khuyến cáo, với nam giới khỏe mạnh không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày, nữ giới khỏe mạnh đừng uống quá 1 đơn vị cồn/ ngày, không uống quá 5 ngày/tuần. Uống như vậy sẽ an toàn cho sức khỏe của bạn hơn nhé.
Về mặt khoa học, nồng độ cồn, dù ở mức nào cũng ít nhiều ảnh hưởng đến thần kinh, gây thiếu tỉnh táo, dẫn tới nguy cơ lái xe không an toàn.
1 chai bia có nồng độ cồn bao nhiêu?
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới [WHO], một đơn vị uống chuẩn chứa 10g cồn tương ứng với: 1 chén rượu mạnh 40 độ [30ml]; 1 ly rượu vang 13,5 độ [100ml]; 1 vại bia hơi [330ml]; hoặc 3/4 chai [lon] bia 5% [330ml].
Uống 5 chai bia bao lâu hết nồng độ cồn?
Trong trường hợp chúng ta đã uống đến 5-6 chai bia vào hôm trước thì cần có tối thiểu 12 tiếng để cơ thể đào thải cồn, tốt nhất là 24 tiếng để đảm bảo không phát hiện ra cồn trong hơi thở.
Sau khi uống rượu bao lâu thì thối nồng độ cồn?
Uống 10 chén rượu mạnh [khoảng 40 độ] tương đương với 10 đơn vị cồn, gan sẽ mất khoảng 10 tiếng đào thải. Ngoài ra, sau khi đã thải trừ rồi, gan cần ba tiếng nữa để nồng độ cồn trong máu về 0. Do đó, bạn phải mất khoảng 13 tiếng thổi nồng độ cồn mới không lên.
Uống 1 ly rượu bao lâu hết nồng độ cồn?
Đối với người có cơ chế chuyển hóa bình thường thì sau 1 giờ, gan sẽ dung nạp và chuyển hóa hết 1 đơn vị cồn. Tuy nhiên, để hết hoàn toàn 1 đơn vị cồn, cơ thể còn phải mất từ 1 - 2 giờ nữa. Do đó, một người khỏe mạnh, không có bệnh gì thì khi uống 1 đơn vị cơ thể phải mất từ 2-3 giờ mới hết nồng độ cồn trong cơ thể.