Đấu nối dây điện là kỹ thuật mắc nối các sợi dây điện lại với nhau tạo thành sự liên kết chắc chắn và đảm bảo an toàn về điện. Đấu nối dây điện thường được sử dụng khi thi công lắp đặt hệ thống điện trong gia đình.
Việc này đòi hỏi phải tuân theo những yêu cầu về kỹ thuật và quy tắc cơ bản như lựa chọn tiết diện dây phù hợp, mối nối phải chắc chắn và không bị đứt gãy, được bọc vỏ cách điện an toàn, lõi điện sạch,... để hệ thống điện được vận hành một cách hiệu quả.
Đấu nối dây điện đúng kỹ thuật ngoài mang lại tính thẩm mỹ cao còn tránh được việc dây không bị rò rỉ điện, làm các thiết bị điện trong nhà hoạt động chậm hơn bình thường hoặc thậm chí hư hỏng. Bên cạnh đó, việc rò rỉ điện sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng của các thành viên trong gia đình.
Bạn cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết dưới đây để đảm bảo an toàn và đúng kỹ thuật cho việc đấu nối dây điện nhé:
- Dao hoặc kìm tuốt vỏ dây điện
- Băng keo cách điện
- Bút thử điện
- Đồng hồ vạn năng
- Dụng cụ cách điện như găng tay cách điện, ủng cao su, ván cách điện
- Hộp nối dây hoặc các thiết bị cần nối dây vào, tua vít, ốc vít,...
Tham khảo thêm một số bộ dụng cụ đa năng đang được kinh doanh tại Điện máy XANH để hỗ trợ bạn việc đấu nối dây đễ dàng:
Bộ vặn vít 46 món Bosch
Còn hàng450.000₫Xem chi tiếtBộ vặn vít 38 món Bosch
Còn hàng323.000₫340.000₫[-5%]Xem chi tiếtBộ vặn vít 25 món Xmobile JM8168
Còn hàng125.000₫250.000₫[-50%]Xem chi tiếtBộ vặn vít Bosch 26 món
Còn hàng355.000₫Xem chi tiếtĐối với tất cả các loại mối nối, bước đầu tiên bạn cần tuốt vỏ cách điện sao cho không được cắt vào phần lõi dây dẫn và làm sạch chúng.
Chúng ta có thể thực hiện trên 2 loại dây là dây dẫn lõi một sợi và dây dẫn lõi nhiều sợi.
- Dây dẫn lõi 1 sợi
- Đầu tiên, bạn cần đặt hai lõi dây song song nhau, sau đó uốn gập phần lõi vuông góc và móc chúng lại với nhau. Tiếp theo, bạn xoắn một đầu lõi của dây này sang lõi dây kia và tiếp tục làm ngược lại.
- Bạn cần quấn mỗi bên khoảng 5 - 6 vòng, sau đó dùng kìm để kẹp hai đầu của vòng ngoài cùng lại và vặn xoắn chúng để siết chặt các mối nối hơn.
- Cuối cùng bạn cần kiểm tra các mối nối có chắc chắn chưa và tiến hành dùng keo cách điện quấn phần lõi dây vừa nối lại.
- Dây dẫn lõi nhiều sợi
- Sau khi tuốt lớp vỏ của 2 sợi dây dẫn, bạn cần làm sạch phần lõi và tách những sợi lõi nhỏ xòe ra.
- Tiếp theo, bạn đan xen chúng lại với nhau và tiến hành vặn xoắn lần lượt từng bên ngược chiều nhau khoảng 4 - 5 vòng thật chắc chắn.
- Hãy kiểm tra lại lần cuối và đảm bảo chúng được lồng chặt vào nhau trước khi bọc keo cách điện.
Mối nối phân nhánh hay còn gọi là mối nối chữ T, kiểu mối nối này cũng có thể áp dụng với dây dẫn lõi 1 sợi và dây dẫn lõi nhiều sợi. Trước khi nối, bạn cần dùng kìm tuốt để bóc lớp bọc cách điện của một đầu dây nhánh. Sợi dây chính còn lại bóc lớp vỏ ở giữa dây tầm 5 - 6cm.
- Dây dẫn lõi 1 sợi
- Sau khi bóc vỏ cách điện, bạn đặt 2 phần lõi dây dẫn thành hình dấu cộng [+] và xoắn ngược đầu lõi dây nhánh từ sau ra trước.
- Sau đó bạn quấn ngược lại vòng qua phía sau lõi dây nhánh và tiếp tục dùng kìm xoắn chặt lõi dây nhánh vào lõi dây chính từ 6 - 7 vòng.
- Bước cuối cùng, bạn kiểm tra lại mối nối và quấn keo cách điện.
- Dây dẫn lõi nhiều sợi
- Đầu tiên bạn chia các sợi lõi của dây nhánh thành 2 phần bằng nhau. Sau đó đặt phần lõi dây chính vào giữa.
- Kế tiếp, xoắn lần lượt từng phần của dây nhánh lên sợi dây chính theo chiều ngược nhau. Phần lõi thừa bạn có thể dùng kéo để cắt bớt.
- Cuối cùng kiểm tra mối nối xem có chắc chắn chưa và quấn keo cách điện lại.
Cách nối dây bằng ốc vít thường dùng để nối đầu dây dẫn với các thiết bị điện như chuôi đèn, ổ cắm, phích cắm,... Để nối dây bằng ốc vít, bạn thực hiện các bước sau:
- Trước tiên bạn cần tuốt vỏ cách điện của đầu dây nối khoảng 3cm, đối với các dây có lõi nhỏ bạn cần tuốt dài hơn và gập đôi lõi lại.
- Sau đó, bạn xoắn lõi lại với nhau và cho vào lỗ vít, dùng tua vít vặn ốc lại. Bạn chỉ nên vặn vừa tay, nếu siết quá chặt sẽ làm đứt lõi và khiến dây nhanh hỏng.
Để đảm bảo an toàn khi đấu nối dây điện, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Cần ngắt nguồn điện hoặc sử dụng các dụng cụ cách điện để đảm bảo an toàn khi đấu nối dây điện.
- Lựa chọn dây điện còn nguyên vỏ cách điện, không quá cũ. Dây điện phải có tiết diện và trọng lượng phù hợp để đảm bảo việc truyền tải điện cho các thiết bị.
- Cần rà soát vị trí nối, đầu dây nối có chính xác chưa.
- Tìm vị trí lắp đặt dây thông thoáng, ít vật cản và người qua lại gây ảnh hưởng đến việc nối dây và lắp đặt.
- Sau khi nối dây điện xong, cần phải kiểm tra lõi dây có bị nhô ra quá nhiều gây mất thẩm mỹ hay không. Sau đó kiểm tra độ chắc của mối nối và dùng bút thử điện, đồng hồ vạn năng để xem nó có hoạt động tốt hay không.
- Sau khi nối dây, hãy tiến hành bảo vệ mối nối bằng băng keo cách điện để bảo đảm an toàn lao động, tránh cháy nổ.
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây
Sách giải bài tập công nghệ 9 – Bài 12: Kiểm tra an toàn mạng điện trong nhà giúp HS giải bài tập, lĩnh hội các kiến thức, kĩ năng kĩ thuật và vận dụng được vào thực tế cần khơi dậy và phát huy triệt để tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập:
[trang 51 sgk Công nghệ 9]: Kiểm tra dây dẫn điện
– Dây dẫn điện trong nhà có nên dùng dây trần không? Tại sao?
– Kiểm tra những dây dẫn có cũ không, có những vết nứt hở cách điện không? Nếu có cần xử lí như thế nào?
Trả lời:
– Dây dẫn điện trong nhà không nên dùng trong nhà để đảm bảo tính an toàn. Sau một thời gian dài sử dụng dây dẫn điện có thể gặp một số hỏng hóc như bị chuột cắn, nứt, gãy dây sẽ để hở phần lõi điện sẽ có khả năng gây nguy hiểm cao.
– Đối với những dây dẫn đã cũ thì cách tốt nhất là thay toàn bộ nhưng sẽ tốn kém và phức tạp. Do đó ta có thể tìm những đoạn dây bị hỏng và dùng băng dính cách điện để dán lại các chỗ đã bị nứt.
[trang 52 sgk Công nghệ 9]: Kiểm tra các ống cách điện luồn dây dẫn xem có chắc chắn hay bị giập vỡ không? Nếu bị giập vỡ cần xử lí như thế nào?
Trả lời:
Với những ống cách điện luồn dây dẫn bị giập vỡ ta có thể mua mới và thay thế được một cách dễ dàng và thuận tiện. Hoặc chúng ta có thể dùng băng dính cách điện cùng màu ống cách điện để dán lại phần bị giập. Vừa đảm bảo an toàn, vừa đảm bảo tính thẩm mĩ.
[trang 52 sgk Công nghệ 9]: Hãy đưa ra những cách khắc phục [cột B] cho các trường hợp [cột A]:
Trả lời:
| A | B |
| Vỏ công tắc bị sứt hoặc vỡ. | Mua mới công tắc |
| Mối nỗi dây dẫn của cầu dao, công tắc tiếp xúc không tốt hoặc lỏng. | Tắt cầu giao, tháo công tắc và dùng tô vít để nối lại cho chắc chắn. |
| Ốc, vít sau một thời gian sử dụng bị lỏng ra. | Dùng tô vít để vặn lại cho chặt hơn. |
[trang 53 sgk Công nghệ 9]: Tại sao không thể dùng dây đồng có cùng kích thước thay cho dây chì của cầu chì cháy.
Trả lời:
Bởi vì tác dụng của cầu chì là nếu dòng điện vượt quá mức an toàn thì dây chì sẽ bị đứt, dòng điện sẽ bị ngắt. Nếu thay bằng dây đồng thì cường độ chịu dòng điện của dây đồng mạnh hơn, dòng diện sẽ không bị ngắt và có khả năng gây ra cháy nổ.
Câu 1 trang 53 sgk Công nghệ 9: Tại sao cần phải kiểm tra định kỳ về an toàn điện của mạng điện trong nhà?
Lời giải:
Để mạng điện trong nhà sử dụng được an toàn và hiệu quả, chúng ta cần phải kiểm tra mạng điện theo định kì và tiến hành thay thế hoặc sửa chữa các bộ phận, thiết bị hư hỏng nhằm phòng ngừa các sự cố đáng tiếc xảy ra, đảm bảo an toàn cho người và tài sản.
Câu 2 trang 53 sgk Công nghệ 9: Khi kiểm tra, bảo dưỡng mạng điện, cần phải kiểm tra những phần tử nào của mạng điện?
Lời giải:
– Kiểm tra dây dẫn điện.
– Kiểm tra cách điện của mạng điện.
– Kiểm tra các thiết bị điện: cầu dao, công tắc, cầu chì, ổ cắm điện và phích điện.
– Kiểm tra các đồ dùng điện.
– Lưu ý trước khi kiểm tra cần cắt điện.
Câu 3 trang 53 sgk Công nghệ 9: Viết báo cáo thực hành về kiểm tra an toàn điện các đồ dùng điện của gia đình?
Lời giải:
BÁO CÁO THỰC HÀNH VỀ KIỂM TRA AN TOÀN ĐIỆN CÁC ĐỒ DÙNG ĐIỆN CỦA GIA ĐÌNH
Họ và tên: PHẠM QUANG CHIẾN
LỚP: 9A1
BẢNG BÁO CÁO
| THIẾT BỊ | TÌNH TRẠNG | CÁCH KHẮC PHỤC |
| Bóng đèn | Bụi, bẩn nhưng vẫn sử dụng tốt | Lau chùi |
| Ống luồn dây điện | Bị giập một số chỗ | Tháo dỡ và mua mới lắp đặt |
| Dây điện | Hở dây một số chỗ | Dùng băng dính cách điện |
| Ổ cắm | Bụi, bẩn | Lau chùi |