Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Mỹ - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Canxi là một khoáng chất rất cần thiết cho cơ thể, cung cấp đầy đủ canxi hỗ trợ cơ thể khỏe mạnh, giúp người trưởng thành phòng tránh được các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là khi tuổi đã cao. Tuy nhiên, nếu bổ sung canxi bị dư thừa hoặc không đúng cách thì sẽ không phát huy tối đa được tác dụng và có thể gây hại cho sức khỏe.
Mỗi độ tuổi sẽ cần bổ sung lượng canxi cần thiết cho cơ thể [theo tổ chức Y tế Thế giới WHO] theo tiêu chí dưới đây:
- Trẻ em 0 - 1 tuổi: Cần 400mg – 600mg /ngày.
- Trẻ em 1 - 10 tuổi: Cần 800 mg /ngày.
- Người lớn 11 - 24 tuổi: Cần 1200 mg /ngày.
- Người lớn 24 – 50 tuổi: Cần 800mg – 1000mg /ngày.
- Phụ nữ có thai, người cao tuổi: Cần 1200 mg – 1500 mg /ngày.
Thông thường, canxi sẽ được cung cấp qua các loại thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày. Nếu trong khẩu phần ăn uống không đủ canxi thì việc bổ sung ngoài là cần thiết. Tuy nhiên, cần lưu ý bổ sung đúng với nhu cầu, không thiếu thì không cần bổ sung, nếu bổ sung quá mức có thể sẽ gây hại tới cơ thể.
Theo một số nghiên cứu, liều thường dùng của canxi là từ 500 - 600mg mỗi lần và từ một đến hai lần mỗi ngày, tùy nhu cầu của cơ thể người sử dụng mà thầy thuốc sẽ có chỉ định.
Thông thường, canxi sẽ được cung cấp qua các loại thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày
Những người bị suy thận, sỏi thận, phụ nữ có thai hay đang cho con bú, người già yếu, người có nhiều bệnh lý kết hợp, người có rối loạn nhịp tim,... tuyệt đối phải tuân thủ theo sự chỉ dẫn của bác sĩ trong việc sử dụng canxi. Mặt khác, trong quá trình sử dụng canxi để bổ sung cho cơ thể, cần chú ý những điểm sau:
- Đối người bị thiếu canxi thì khi bổ sung nên chia thành nhiều lần uống trong ngày để cơ thể có thể dễ hấp thu và tránh khả năng gây độc.
- Để bổ sung canxi hiệu quả, an toàn, khi dùng thực phẩm giàu canxi hoặc thuốc canxi cần hạn chế ăn chung với rau củ quả có vị chát, ngũ cốc nguyên vỏ bởi đó sẽ là nguyên nhân làm hạn chế khả năng hấp thu canxi và nên tiếp xúc với ánh nắng buổi sáng để giúp cơ thể hấp thu canxi hiệu quả hơn.
- Bổ sung canxi chỉ thật sự phát huy tác dụng khi uống vào buổi sáng hoặc trưa, đặc biệt không nên uống vào buổi chiều, tối vì sẽ gây khó ngủ.
- Nên uống sau bữa ăn khoảng một giờ và không nên dùng chung canxi với tất cả các loại sữa và chế phẩm của sữa.
Nên uống canxi sau bữa ăn khoảng một giờ
Tình trạng thừa canxi có thể gây ức chế việc hấp thu các chất khác như sắt và kẽm, từ đó sẽ làm cho cơ thể có nguy cơ thiếu hai chất này. Mặt khác, thừa canxi còn gây ra tình trạng quá tải cho thận, nếu vẫn tiếp tục bổ sung quá so với nhu cầu cơ thể trong thời gian dài thì sẽ làm tăng nguy cơ sỏi niệu quản, sỏi thận.
Dùng canxi liều cao có thể sẽ làm ảnh hưởng đến nồng độ canxi trong máu, gây rối loạn canxi máu và rối loạn nhịp tim. Thừa canxi gây ra tình trạng sỏi thận mãn tính, vôi hóa khớp vai, canxi hóa động mạch,...
Trên thực tế có một số người khi bị loãng xương, còi xương hay có thai đã tự ý dùng thuốc bổ sung canxi mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ nên dẫn đến quá liều.
Khi uống quá liều, cơ thể sẽ xuất hiện những biểu hiện như khát nước, đi tiểu nhiều, buồn nôn, rối loạn nhịp tim,... Khi có các biểu hiện trên, phải ngừng tất cả các nguồn cung cấp canxi, vitamin D và phải đến gặp bác sĩ ngay để được xử trí.
Trong cơ thể, lượng canxi trong máu luôn được được điều hòa. Vì vậy, rất ít có biến đổi dù là thừa hay thiếu cho nên nếu muốn biết có bị thừa hay thiếu canxi thì nên thử nước tiểu để định lượng canxi trong vòng 24 giờ. Nếu lượng canxi trong nước tiểu trên 300mg/24 giờ [7,5mmol/24 giờ] thì cần phải ngưng sử dụng ngay.
Canxi là khoáng chất có vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể nhưng không phải vì điều đấy mà chúng ta lại lạm dụng sử dụng chúng quá nhiều. Bạn nên có sự tư vấn từ bác sĩ nếu có nhu cầu muốn bổ sung canxi hợp lý cho cơ thể.
Thạc sĩ. Bác sĩ Mỹ có kinh nghiệm trên 6 năm làm bác sĩ Nội khoa tại các Bệnh viện Trung Ương huế, Bệnh viện Đại học Y dược Huế; Bệnh viện Tâm Trí Đà nẵng; Bệnh viện Đà Nẵng. Hiện là Bác sĩ Nội Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 15% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec [áp dụng từ 17/10 - 31/12/2022]. Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bố mẹ bình thường, con thấp so với bạn, có phải bị bệnh?
XEM THÊM:
Trẻ sơ sinh, trẻ ở giai đoạn thiếu niên, dậy thì, phụ nữ mang thai và cho con bú, người cao tuổi… là nhóm đối tượng rất cần được bổ sung Canxi. Vậy nếu thuộc đối tượng này thì bạn cần uống Canxi bao lâu thì ngưng?
Canxi là một khoáng tố cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe nhưng cơ thể chúng ta không tự sản xuất được mà cần bổ sung từ bên ngoài vào. Có hai nguồn cung cấp Canxi chủ yếu cho cơ thể, đó là qua thực phẩm và viên uống bổ sung Canxi. Tùy vào từng độ tuổi cũng như tình trạng sức khỏe mà bác sĩ có thể khuyến cáo bạn cần bổ sung Canxi hay không.
1. Cơ thể bạn đã có đủ Canxi hay chưa?
Canxi cần thiết cho các cơ vận động, dây thần kinh truyền tải thông điệp giữa não bộ và mọi bộ phận của cơ thể. Ngoài ra, Canxi cũng được sử dụng để giúp các mạch máu di chuyển khắp cơ thể và giải phóng các hormone, enzyme liên quan đến các chức năng khác nhau.
Thông thường, những nhóm đối tượng sau rất ít khi nhận đủ lượng Canxi cần thiết cho cơ thể từ việc ăn uống hàng ngày:
- Bé trai từ 9 – 13 tuổi,
- Bé gái từ 9 – 18 tuổi,
- Phụ nữ trên 50 tuổi,
- Đàn ông trên 70 tuổi.
Nếu nằm trong một số nhóm người dưới đây, bạn có thể đang bị thiếu Canxi:
- Phụ nữ mãn kinh: Là đối tượng bị mất xương nhiều hơn và cơ thể khó hấp thụ được Canxi. Việc hấp thụ đủ Canxi từ thức ăn hoặc thực phẩm bổ sung đều cần thiết để làm chậm tốc độ mất xương ở lứa tuổi này.
- Phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ nhưng bị vô kinh do tập thể dục nhiều, ăn quá ít hoặc do cả hai. Đối tượng này cần bổ sung Canxi và tham khảo việc uống Canxi bao lâu thì ngưng để ngăn chặn tình trạng giảm hấp thụ Canxi, tăng lượng Canxi bị mất trong nước tiểu và đẩy nhanh quá trình hình thành xương mới.
- Những người không dung nạp lactose do không tiêu hóa được lượng đường tự nhiên có trong sữa, thường gặp các triệu chứng như đầy bụng, đầy hơi và tiêu chảy khi uống sữa. Đối tượng này có thể ăn các sản phẩm giàu Canxi nhưng ít lactose như sữa chua, pho mát, sữa không có lactose.
- Người ăn chay không ăn thịt, trứng và các sản phẩm từ sữa cũng là đối tượng rất dễ bị thiếu Canxi.
Một số yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến lượng Canxi hấp thụ qua đường tiêu hóa:
- Tuổi tác: Hiệu quả hấp thụ Canxi giảm dần theo tuổi tác. Lượng Canxi được khuyến nghị cao hơn đối với những người trên 70 tuổi.
- Lượng vitamin D: Người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc ăn các thực phẩm nghèo vitamin D.
- Các loại thực phẩm: Axit oxalic [có trong một số loại rau và đậu] và axit phytic [trong ngũ cốc nguyên hạt] có thể đều làm giảm sự hấp thụ Canxi.
Ngoài ra, các yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến lượng Canxi mà cơ thể đào thải qua nước tiểu, phân và mồ hôi. Chúng bao gồm việc sử dụng các đồ uống có cồn và cafein, các dưỡng chất như protein, natri, kali, phốt pho.
2. Uống Canxi bao lâu thì ngưng?
Đã có ý kiến cho rằng, phụ nữ không cần bổ sung Canxi sau 25 tuổi. Điều này là hoàn toàn sai lầm vì phụ nữ cần Canxi nhiều hơn sau 20 tuổi. Tất cả chúng ta đều cần Canxi trong suốt cuộc đời vì những lý do khác nhau.
Canxi là khoáng chất dồi dào nhất trong cơ thể với 99% lượng Canxi được tìm thấy trong xương và răng. Phần lớn xương của mỗi người được hình thành và phát triển từ giai đoạn sơ sinh cho đến thời kỳ thanh thiếu niên. Tùy thuộc vào gen của mỗi người mà khối lượng xương có thể tăng ít hay nhiều trong độ tuổi từ 20 – 30.
Tình trạng mất xương bắt đầu từ giữa tuổi trưởng thành và tăng lên đáng kể ở tuổi mãn kinh đối với phụ nữ. Ngay cả khi xương ngừng phát triển thì cơ thể vẫn cần Canxi cho những chức năng khác nhau và để thay thế những gì bị mất đi mỗi ngày. Vì lý do này, ai cũng cần được cung cấp đủ một lượng Canxi nhất định trong bữa ăn hàng ngày hoặc thực phẩm chức năng.
Bên cạnh đó, khả năng hấp thụ Canxi của cơ thể ở mỗi lần bổ sung cũng cần được lưu ý. Cơ thể có thể hấp thụ tối đa liều 500 mg Canxi mỗi lần từ chế độ ăn uống hay viên uống bổ sung. Khi liều lượng bổ sung tăng lên trên mức đó, hiệu quả hấp thụ Canxi sẽ giảm đi.
Canxi chủ yếu được hấp thụ ở tá tràng, phần đầu tiên của ruột non kéo dài từ dạ dày. Thông thường, cơ thể sẽ mất khoảng hai giờ để quá trình hấp thụ Canxi diễn ra. Với những người khó tiêu hoặc từng phẫu thuật nối tắt tá tràng thì thời gian hấp thụ Canxi có thể diễn ra lâu hơn.
Canxi Cacbonat cần axit trong dạ dày để hấp thụ tối đa. Do đó, người dùng cần uống nó trong lúc ăn. Không nên uống Canxi cùng với sữa mà nên tách hai sản phẩm này ra. Bạn có thể ăn những thực phẩm giàu Canxi [sữa, nước cam, ngũ cốc] vào buổi sáng, sau đó uống Canxi vào buổi trưa cùng với một miếng trái cây và đồ ăn nhẹ khác.
Canxi Citrate không cần axit dạ dày để hấp thụ nên có thể uống cả lúc đói hoặc no. Điều này có thể thuận tiện cho người sử dụng nhưng Canxi Citrate có giá thành đắt hơn vì cần uống nhiều viên cùng lúc hơn Canxi Cacbonat.
Khi sử dụng viên uống Canxi, bạn có thể bổ sung theo từng đợt. Mỗi năm nên uống Canxi 2 - 3 đợt, mỗi đợt uống kéo dài 3 tháng sau đó nghỉ 1 – 2 tháng rồi tiếp tục uống lại. Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ uống Canxi bao lâu thì ngưng đối với trường hợp cụ thể của mình.
3. Lượng Canxi cần thiết cho từng độ tuổi
Lượng Canxi cần thiết cho một người hàng ngày tùy thuộc vào độ tuổi của chính họ. Liều khuyến nghị trung bình được liệt kê trong bảng sau đây:
| Giai đoạn trong đời | Liều lượng khuyến cáo |
| Trẻ sơ sinh đến 6 tháng | 200 mg |
| Trẻ từ 7 – 12 tháng | 260 mg |
| Trẻ từ 1 – 3 tuổi | 700 mg |
| Trẻ từ 4 – 8 tuổi | 1000 mg |
| Trẻ từ 9 – 13 tuổi | 1300 mg |
| Thanh thiếu niên từ 14 – 18 tuổi | 1300 mg |
| Người lớn từ 19 – 50 tuổi | 1000 mg |
| Đàn ông từ 51 – 70 tuổi | 1000 mg |
| Phụ nữ từ 51 – 70 tuổi | 1200 mg |
| Người già từ 71 tuổi trở lên | 1200 mg |
| Thanh thiếu niên mang thai và cho con bú | 1300 mg |
| Phụ nữ mang thai và cho con bú | 1000 mg |
Bổ sung quá nhiều Canxi có thể gây táo bón. Nó cũng cản trở khả năng hấp thụ sắt, kẽm của cơ thể. Ở người lớn, dư thừa Canxi làm tăng nguy cơ mắc sỏi thận. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người bổ sung quá nhiều Canxi có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt và bệnh tim mạch.
Hầu hết không có trường hợp nào có mức Canxi vượt giới hạn cho phép nếu chỉ ăn các thực phẩm bình thường. Lượng Canxi dư thừa trong cơ thể chủ yếu là do sử dụng các thực phẩm bổ sung Canxi không đúng cách. Và do người dùng không biết uống Canxi bao lâu thì ngưng. Các cuộc khảo sát cho thấy, phụ nữ cao tuổi [trên 70 tuổi] có thể có lượng Canxi vượt giới hạn vì sử dụng sản phẩm bổ sung. Dưới đây là bảng liều lượng Canxi vượt giới hạn cho phép đối với từng độ tuổi:
| Giai đoạn trong đời | Liều lượng vượt giới hạn [mg] |
| Trẻ sơ sinh đến 6 tháng tuổi | 1.000 mg |
| Trẻ sơ sinh 7 -12 tháng tuổi | 1.500 mg |
| Trẻ em từ 1 – 8 tuổi | 2.500 mg |
| Trẻ em từ 9 – 18 tuổi | 3.000 mg |
| Người lớn từ 19 – 50 tuổi | 2.500 mg |
| Người lớn từ 51 tuổi trở lên | 2.000 mg |
| Thanh thiếu niên mang thai và cho con bú | 3.000 mg |
| Người lớn mang thai và cho con bú | 2.500 mg |
4. Không nên bổ sung Canxi chung với thuốc nào?
Viên bổ sung Canxi có thể làm giảm hấp thu với một số loại thuốc hoặc các loại thuốc này có thể làm giảm hoặc tăng mức Canxi trong cơ thể. Dưới đây là một số thuốc không nên được uống chung với Canxi.
- Canxi làm giảm hấp thụ các loại thuốc này khi dùng chung:
- Bisphosphonates [thuốc điều trị loãng xương]
- Thuốc kháng sinh thuộc họ fluoroquinolone và tetracycline
- Levothyroxine [thuốc điều trị suy tuyến giáp]
- Phenytoin [thuốc chống co giật]
- Tiludronate dinatri [thuốc trị bệnh Paget].
- Thuốc lợi tiểu nhóm thiazide làm giảm bài tiết Canxi qua thận vì vậy nó làm tăng nồng độ Canxi trong máu cao quá mức. Thuốc lợi tiểu dòng quai Furosemide lại làm tăng bài tiết Canxi do đó chúng làm giảm nồng độ Canxi trong máu.
- Thuốc kháng axit có chứa nhôm hoặc magie cũng làm tăng hoặc giảm Canxi trong nước tiểu.
- Dầu khoáng và thuốc nhuận tràng có thể làm giảm sự hấp thụ Canxi.
- Thuốc Glucocorticoid làm suy giảm lượng Canxi trong máu, dẫn đến loãng xương nếu người dùng uống nó liên tục trong nhiều tháng.
Để tránh tương tác thuốc khi bổ sung Canxi, hãy trao đổi các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng bạn đang sử dụng với bác sĩ để nhận được lời khuyên hữu ích nhất.
Phần tiếp theo: Uống canxi vào lúc nào trong ngày?
Hãy gọi tới tổng đài 1900.1259 – 0896.509.509 hoặc gửi câu hỏi về hòm thư điện tử để được chuyên gia tư vấn miễn phí về việc uống canxi bao lâu thì ngừng nhé.