KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI THẤU KÍNH
Thấu kính: Thấu kính là một khối chất trong suốt, giới hạn bởi hai mặt cong hoặc bởi một mặt cong và một mặt phẳng.
| Loại thấu kính | Khái niệm | Ứng dụng trong tật khúc xạ |
| Thấu kính hội tụ | Thấu kính hội tụ là thấu kính lồi có rìa mỏng tâm dày. Chùm sáng tới song song đi qua tạo tia ló hội tụi tại một điểm. | Dùng làm kính điều chỉnh tật khúc xạ: Viễn thị và lão thị. |
| Thấu kính phân kì | Thấu kính phân kì là thấu kính lõm có rìa dày tâ mỏng. Chùm tia sáng tới song song đi qua tạo ra tùm tia ló phân kì. | Dùng làm kính điều chỉnh tật khúc xạ: Cận thị. |
KHẢO SÁT THẤU KÍNH: QUANG TÂM, TIỂU ĐIỂM ẢNH, TIÊU ĐIỂM VẬT, TIÊU DIỆN
| NỘI DUNG | THẤU KÍNH HỘI TỤ | THẤU KÍNH PHÂN KÌ |
| Quang tâm |
| Quang tâm, trục chính, trục phụ của thấu kính phân kì tương tự như thấu kính hội tụ |
| Tiêu điểm ảnh chính | Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ thì cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm F gọi là tiêu điểm ảnh chính của thấu kính. Các tiêu điểm ảnh của thấu kính hội tụ là tiêu điểm ảnh thật vì hứng được trên màn. Lưu ý: Chỉ có duy nhất một tiêu điểm ảnh chính. | Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kì thì có đường kéo dài của chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm F gọi là tiêu điểm ảnh chính của thấu kính. Lưu ý: Chỉ có duy nhất một tiêu điểm ảnh chính |
| Tiêu điểm ảnh phụ | Chùm tia tới song song với trục phụ của thấu kính hội tụ thì cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm Fnnằm trên trục phụ. Điểm Fnlà tiêu điểm ảnh phụ của thấu kính [n = 1, 2, 3]. Lưu ý: Có vô số tiêu điểm ảnh phụ | Chùm tia tới song song với trục phụ của thấu kính phân kì thì có đường kéo dài của chùm tia ló hội tụ tại một điểm Fnnằm trên trục phụ. Điểm Fnlà tiêu điểm ảnh phụ của thấu kính [n = 1, 2, 3]. Lưu ý: Có vô số tiêu điểm ảnh phụ |
| Tiêu điểm vật chính | Tiêu điểm vật chính F là điểm nằm trên trục chính, đối xứng với F qua quang tâm O. Khi chùm tia tới xuất phát từ F sẽ cho chùm tia ló song song với trục chính. | Tiêu điểm vật chính F là điểm nằm trên trục chính, đối xứng với F qua quang tâm O. Khi đường kéo dài của chùm tia tới xuất phát từ F sẽ cho chùm tia ló song song với trục chính. |
| Tiêu điểm vật phụ | Tiêu điểm vật phụ Fn[n = 1, 2, 3] là điểm nằm trên trục phụ, đối xứng với Fnqua quang tâm O. Chùm tia tới xuất phát từ Fnsẽ cho chùm tia ló song song với trục phụ. | Tiêu điểm vật phụ Fn[n = 1, 2, 3] là điểm nằm trên trục phụ, đối xứng với Fnqua quang tâm O. Chùm tia tới xuất phát từ Fnsẽ cho chùm tia ló song song với trục phụ. |
| Tiêu diện | Tiêu diện là mặt phẳng vuông góc với trục chính và qua tiêu điểm chính. Mỗi thấu kính có hai tiêu diện: Tiêu diện ảnh và tiêu diện vật | Các tiêu điểm và tiêu diện của thấu kính phân kì đều là ảo, được tạo bởi đường kéo dài của các tia sáng. |