Kích thích buồng trứng là bước chuẩn bị quan trọng trong quá trình điều trị vô sinh, hiếm muộn. Phương pháp này thường được chỉ định cho những bệnh nhân gặp khó khăn trong vấn đề phóng noãn hay mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp người bệnh gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn. Vậy những nguy cơ đó là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Kích thích buồng trứng thường được chỉ định trong các kỹ thuât hỗ trợ sinh sản như thụ tinh nhân tạo [IUI] hay thụ tinh ống nghiệm [IVF]. Đây được xem là bước chuẩn bị thiết yếu cho quá trình điều trị vô sinh, hiếm muộn.
Tìm hiểu về Quá trình Kích trứng ở Phụ nữ
Theo đó, thuốc kích trứng thường được kê dưới hai dạng là thuốc uống hoặc thuốc tiêm nhằm giúp kích thích sự phát triển của nang trứng, thúc đẩy quá trình trưởng thành, chín và rụng của trứng.
Đặc biệt với những phụ nữ có ý định thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm [IVF] thì kích trứng chính là một trong những yếu tố chính quyết định tỷ lệ thành công của các ca IVF.
Bên cạnh vai trò thúc đẩy sự phát triển của trứng, giúp trứng rụng theo đúng chu kỳ thì một số ít trường hợp gặp phải những biến chứng không may khi sử dụng thuốc kích trứng. Theo đó, một vài nguy cơ mà chị em có thể đối mặt, cụ thể là:
Tiêm kích trứng, chọc hút trứng có đau không, có mệt không ?
Quá kích buồng trứng [QKBT] là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của kích thích buồng trứng và có thể đe dọa đến tính mạng của người phụ nữ. Biểu hiện của QKBT là những cơn đau, trướng bụng khó chịu, kích thước buồng trứng tăng lên và có dạng nang, dịch màng bụng cũng xuất hiện.
QKBT có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như xoắn buồng trứng, và đặc biệt là hiện tượng máu đông. Hiện tượng này có thể xảy ra ở động mạch hoặc tĩnh mạch và nguy hiểm hơn có thể gây tổn thương thần kinh vĩnh viễn hoặc gây tử vong.
Xem thêm: Hội chứng quá kích buồng trứng
Lạm dụng thuốc kích trứng quá nhiều có thể khiến buồng trứng bị suy giảm chức năng, không thể thực hiện được chức năng sản sinh và nuôi dưỡng trứng khiến hoạt động sinh sản gặp nhiều khó khăn. Hơn thế nữa, suy buồng trứng khiến hormone kích thích ham muốn không được sản sinh, cấc nội tiết tố bị rối loạn khiến cơ thể mất cân bằng và không còn nhu cầu về quan hệ chăn gối.
Xem thêm: Phòng ngừa suy buồng trứng sớm
Một trong những nguy cơ có thể xem là phổ biến khi sử dụng thuốc kích thích buồng trứng chính là đa thai. Kích thích buồng trứng sẽ khiến số lượng trứng rụng nhiều hơn so với bình thường. Đặc biệt, đối với trường hợp thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung [IUI] thì khả năng mang thai đôi, thai ba sẽ cao hơn.
Mặt khác, đa thai cũng ấn chứa nhiều biến chứng thai kỳ và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và bé. Trong đó, nguy cơ sinh non là phổ biến nhất và với đứa trẻ khi sinh non sẽ thường mắc phải những vấn đề về sức khỏe liên quan đến hô hấp, tiêu hóa, thân nhiệt…
Trong một số trường hợp, trong thành phần của thuốc kích trứng có những chất có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi và khiến trẻ có nguy cơ cao bị dị tật bẩm sinh. Vì vậy, chị em chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ và tránh tự ý dùng thuốc nếu không muốn em bé có bất kỳ ảnh hưởng xấu nào.
Kích trứng là giai đoạn quan trọng trong quá trình điều trị vô sinh hiếm muộn nên chị em cần lựa chọn một cơ sở uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và năng lực chuyên môn cao. Bởi mỗi bệnh nhân lại cần một phác đồ riêng với liều lượng và loại thuốc phù hợp để có thể đảm bảo tỷ lệ thành công cho cả quá trình.
Vậy nên, các chị em cần chọn lựa đúng địa chỉ tin cậy để không chỉ giúp yên tâm hơn về mặt tinh thần mà còn giảm thiểu nguy cơ xấu xảy ra cho sức khỏe bản thân.
Một trong những yếu tố giúp quá trình kích trứng đạt kết quả tốt chính là người phụ nữ nên giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng quá mức. Bởi kích trứng là quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, không chỉ tiêm hay uống thuốc một lần mà có thể đạt được kết quả như ý, vậy nên thay vì nôn nóng, chị em hãy cố gắng làm giảm áp lực xuống mức thấp nhất có thể.
Ngoài ra, cách tốt nhất giúp chị em giảm thiểu áp lực chính là tìm đến các hoạt động thể chất, những bài tập thể dục nhẹ nhàng để giúp cơ thể thư giãn hơn. Bên cạnh đó, chị em cũng cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng đầy đủ để đảm bảo thể trạng sức khỏe tốt nhất.
Theo chuyên gia của IVF Hồng Ngọc, dù trong bất cứ trường hợp nào, chị em cũng không được tự ý mua và sử dụng thuốc kích trứng. Hãy chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ để tránh những biến chứng không mong muốn có thể xảy ra.
Xem thêm các bài viết khác:
Sử dụng thuốc kích trứng có gây chậm kinh không?
Phương pháp kích trứng để bơm tinh trùng vào buồng tử cung [IUI]
Sự thật về kích thích trứng để sinh đôi
Kích thích rụng trứng là quá trình không thể thiếu trên hành trình tìm con của các cặp vợ chồng hiếm muộn. Bên cạnh phương pháp kích trứng bằng thuốc, nhiều phụ nữ được khuyên kích trứng tự nhiên để tăng cơ hội mang thai. Vậy, có những biện pháp kích trứng tự nhiên nào và ưu điểm của chúng là gì?
Tăng cường trứng, hải sản, rau xanh trong chế độ ăn uống giúp hỗ trợ kích trứng tự nhiên
Mỗi tháng, cơ thể người phụ nữ tiết ra các hormone kích thích buồng trứng sản xuất một hoặc nhiều trứng. Tuy nhiên, thường sẽ chỉ có duy nhất một nang trứng ở một trong hai buồng trứng phát triển đến giai đoạn có thể phóng noãn để chuẩn bị cho việc thụ tinh. Nếu quá trình phóng noãn không diễn ra hoặc diễn ra chậm, tức là chu kỳ của bạn đang có dấu hiệu bất thường, và bạn cần áp dụng các biện pháp khắc phục tình trạng này để tăng khả năng có thai tự nhiên. Một trong số những biện pháp đó là kích thích buồng trứng.
Có 2 phương pháp kích thích buồng trứng để có thai tự nhiên: kích thích tự nhiên và kích thích bằng thuốc. Đối với kích trứng bằng thuốc, bác sĩ có thể chỉ định bạn sử dụng thuốc dạng uống hoặc tiêm kích trứng nhằm đẩy mạnh quá trình phát triển của trứng đến giai đoạn trưởng thành, sau đó tiêm thuốc trưởng thành trứng để phóng noãn.
Kích trứng tự nhiên là phương pháp kích thích buồng trứng một cách tự nhiên bằng chế độ ăn uống, chế độ tập luyện hoặc quan hệ tình dục; mục đích là kích thích trứng rụng sớm để tăng cơ hội mang thai. [1]
Phương pháp kích trứng tự nhiên có ưu điểm:
- Không tốn nhiều chi phí như phương pháp kích thích buồng trứng bằng thuốc.
- Người phụ nữ có thể chủ động thực hiện, không phải đến bệnh viện [đối với các trường hợp được chỉ định tiêm thuốc, cần bác sĩ thực hiện].
- Không gặp phải các tác dụng phụ có thể xuất hiện sau khi tiêm/uống thuốc kích trứng như đau bụng, căng tức bụng, buồn nôn, tiêu chảy, tụt huyết áp, tim đập nhanh…
- Giảm nguy cơ đa thai – tình trạng có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và con.
- Giảm nguy cơ quá kích buồng trứng – một tình trạng nghiêm trọng có khả năng gây ra các biến chứng như huyết khối tĩnh mạch hoặc động mạch, dẫn tới nguy cơ đột quỵ và thiếu máu chi dưới.
Một số biện pháp giúp kích thích rụng trứng tự nhiên thường được áp dụng là: [2]
Đôi khi trong chu kỳ kinh nguyệt, trứng rụng sớm hơn một vài ngày do người phụ nữ đạt khoái cảm mạnh mẽ khi quan hệ vợ chồng. Lúc này, sự co bóp của tử cung, buồng trứng làm cho áp lực ngoài nang Graff tăng lên. Nang bị vỡ sẽ giải phóng trứng và kích thích trứng rụng sớm hơn so với bình thường.
Thế nên để tăng cơ hội mang thai, trước tiên vợ chồng bạn cần tăng tần suất và chất lượng “cuộc yêu”. Đây là yếu tố quan trọng quyết định bạn có sớm đón được tin vui hay không.
Trong tinh dịch có chứa một loại protein, y khoa gọi là OIF. Nó phát ra tín hiệu hormone đến não bộ của người phụ nữ và thúc đẩy quá trình rụng trứng. Chính vì thế, bạn có thể áp dụng biện pháp này để làm trứng rụng sớm.
Phương pháp canh ngày rụng trứng để tính khoảng thời gian cửa sổ thụ thai sẽ giúp tối ưu khả năng có thai tự nhiên. Muốn vậy, bạn cần dựa vào sự thay đổi chất nhầy cổ tử cung. Khi chất nhầy cổ tử cung tăng lên, tính chất trong, dai, tức là hiện tượng rụng trứng sẽ xảy ra sau đó khoảng 2 ngày.
Ở những phụ nữ có chu kỳ kinh đều 28-30, thời điểm rụng trứng thường xảy ra vào ngày thứ 16-18 tính từ ngày ra máu kinh đầu tiên. Như vậy, để tăng khả năng thụ thai, hai vợ chồng nên giao hợp trong khoảng thời gian ngày thứ 10-18 của chu kỳ.
Nghiên cứu đã chứng minh một số loại thực phẩm có tác dụng hỗ trợ kích thích trứng rụng rất hiệu quả, bao gồm:
Hải sản
Hải sản, nhất là các loại cá có dầu, là nguồn cung cấp axit béo omega-3 dồi dào nhất. Theo một số nghiên cứu, chất béo thiết yếu này có tác động tích cực đến khả năng sinh sản. Cụ thể, một chế độ ăn giàu axit béo omega-3 có thể giúp điều chỉnh quá trình rụng trứng, cải thiện chất lượng trứng và thậm chí trì hoãn sự lão hóa của buồng trứng.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ [FDA] khuyến cáo phụ nữ đang cố gắng thụ thai nên ăn khoảng 300-350g hải sản mỗi tuần. Các loại hải sản nên chọn là cá ngừ đóng hộp, cá hồi, tôm, cá tuyết, cá rô phi và cá da trơn. Bên cạnh đó, bạn nên hạn chế một số loại cá [chẳng hạn như cá ngừ albacore trắng] và tránh hoàn toàn cá kiếm, cá thu vua, cá mập vì những loại này có chứa hàm lượng thủy ngân rất cao, không tốt cho phụ nữ chuẩn bị mang thai.
Nếu không thường xuyên ăn hải sản, bạn có thể uống bổ sung dầu cá, nhưng hãy nói chuyện với bác sĩ để biết mình nên uống loại nào và với liều lượng bao nhiêu.
Tham khảo ý kiến về việc bổ sung loại dầu cá phù hợp nếu bạn ăn ít hải sản
Hàu
Có một số bằng chứng khoa học cho thấy ăn hàu có thể tăng cường khả năng sinh sản. Hàu chứa nhiều kẽm, đóng vai trò trong việc sản xuất tinh dịch và testosterone ở nam giới, đồng thời kích thích rụng trứng và khả năng sinh sản ở phụ nữ. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bữa nào bạn cũng ăn một đĩa lớn hàu. Cần duy trì lượng kẽm được khuyến nghị trong chế độ ăn uống [8mg mỗi ngày] để giữ cho hệ thống sinh sản của bạn hoạt động bình thường. Trái lại, nạp lượng kẽm quá cao có nguy cơ làm giảm khả năng sinh sản của bạn.
Sản phẩm từ sữa nguyên kem
Sữa nguyên kem rất giàu chất béo bão hòa và là nguồn cung cấp các vitamin tan trong chất béo dồi dào, bao gồm vitamin A, E, D, K và K2. Tất cả các chất này đều có lợi trong việc kích trứng rụng tự nhiên, từ đó tăng khả năng thụ thai.
Một nghiên cứu cho thấy những phụ nữ ăn các sản phẩm từ sữa nguyên kem ít gặp các vấn đề về rụng trứng hơn so với những người dùng các sản phẩm từ sữa ít chất béo hoặc tách béo. Do đó nếu muốn sớm có tin vui, bạn hãy tăng cường ăn phô mai, sữa chua, váng sữa và uống sữa nguyên kem mỗi ngày.
Các loại đậu
Đậu nành, đậu lăng, đậu đen, đậu rồng… là nguồn cung cấp chất xơ và folate tuyệt vời, cả hai đều rất quan trọng để duy trì sự cân bằng nội tiết tố lành mạnh. Đậu lăng cũng chứa nhiều polyamine essenceidine, có thể hỗ trợ tinh trùng thụ tinh dễ dàng với trứng.
Không chỉ vậy, các loại đậu còn chứa nhiều protein, có tác dụng thúc đẩy quá trình rụng trứng sớm hơn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng khi 5% lượng calo đến từ protein thực vật chứ không phải protein động vật – đặc biệt là các loại thịt đỏ – thì nguy cơ vô sinh liên quan đến rụng trứng sẽ giảm hơn 50%.
Rau lá xanh đậm
Tất cả chúng ta đều nên ăn rau xanh đậm hàng ngày, và điều này đặc biệt quan trọng khi bạn đang cố gắng mang thai. Các loại rau này chứa hàm lượng axit folic cao, cùng với chất sắt và vitamin C rất tốt cho việc nuôi dưỡng tinh trùng và trứng khỏe mạnh. Cải xoăn, rau bina, cải bẹ… còn chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho phụ nữ mang thai như canxi, sắt và folate, giúp phòng ngừa các dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
Lựu
Lựu giàu chất chống oxy hóa cùng các loại vi chất như vitamin C, vitamin K, folate… giúp kích trứng tự nhiên và hỗ trợ khả năng sinh sản. Vì thế, sẽ rất lý tưởng khi lựu được dùng làm bữa phụ trong thực đơn của những phụ nữ mong con.
Quả mọng
Khi nói đến các loại thực phẩm hỗ trợ sinh sản, không thể thiếu quả mọng. Quả việt quất, dâu tây và mâm xôi giàu chất chống oxy hóa như folate và kẽm, giúp cải thiện chất lượng trứng và tinh trùng. Cụ thể, chất chống oxy hóa có khả năng vô hiệu hóa các gốc tự do trong cơ thể – tác nhân gây hại cho cả tinh trùng và tế bào trứng.
Trứng
Chứa nhiều protein, vitamin B12, vitamin E cùng chất béo không bão hòa đơn như DHA, trứng là một trong những loại thực phẩm hiệu quả nhất để thúc đẩy khả năng sinh sản của phụ nữ. Hãy chắc rằng bạn không bỏ lòng đỏ trứng khi ăn, vì nó chứa hầu hết các chất dinh dưỡng có khả năng kích thích trứng rụng.
Để tạo cơ hội thuận lợi cho tinh trùng thụ tinh với trứng, vợ chồng bạn phải luôn đạt được trạng thái sức khỏe và tinh thần tốt nhất. Chỉ khi cơ thể người phụ nữ khỏe mạnh thì mới kích thích hormone nội tiết tố nữ bên trong giải phóng nhiều nang trứng, đồng thời kích thích quá trình rụng trứng xảy ra sớm hơn. Mỗi ngày, hãy dành ít nhất 30 phút cho các bài tập chạy bộ, đi bộ, đạp xe, cầu lông, bơi lội, yoga…, tin vui sẽ sớm đến với vợ chồng bạn.
Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe và tăng cơ hội thụ thai
Nếu bạn đã thử các phương pháp kích trứng tự nhiên mà không đạt được hiệu quả, bác sĩ có thể tư vấn cho bạn tiến hành kích trứng bằng thuốc. Bạn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để quá trình kích trứng diễn ra thuận lợi, giảm nguy cơ gặp phải tác dụng phụ và phòng tránh việc bị lờn thuốc, rất khó cho việc điều trị bệnh sau này.
Kích thích rụng trứng chỉ là một trong những phương pháp giúp tăng khả năng thụ thai. Để sớm đón được em bé, bạn cần lưu ý một số yếu tố khác, chẳng hạn như: [3]
Hãy đảm bảo rằng bạn không bị thiếu cân hoặc thừa cân [18,5 < BMI < 23] để đảm bảo quá trình sinh sản của mình diễn ra thuận lợi. Cả những người phụ nữ quá béo [các mô mỡ có thể làm tắc ống dẫn trứng] hoặc quá gầy [chất lượng trứng không tốt] đều bị giảm khả năng thụ thai.
Tinh trùng muốn tìm thấy “mục tiêu” là trứng phải cần đến sự trợ giúp đắc lực của dịch cổ tử cung. Nhưng nếu bạn uống không đủ nước, dịch này tiết ra sẽ không đủ, khiến quá trình thụ tinh diễn ra khó khăn hơn. Vì thế, hãy uống nhiều nước [tối thiểu 2 lít nước/ngày] sao cho nước tiểu có màu vàng nhạt là chứng tỏ lượng nước bạn nạp vào đã đủ.
Dung nạp nhiều thức uống chứa caffeine sẽ cản trở quá trình thụ thai. Cho nên, bạn cần loại bỏ hoặc giảm bớt lượng cà phê, trà và nước ngọt có chứa caffeine trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Càng trông ngóng việc mang thai, bạn càng dễ gặp căng thẳng. Do đó, bạn cần giữ tinh thần thoải mái, loại bỏ căng thẳng và lo lắng để tin vui đến nhanh hơn. Hãy thử các phương pháp thư giãn như thiền, châm cứu, massage hoặc yoga, đồng thời giảm bớt khối lượng công việc để không trong trạng thái bận rộn với việc công sở cả ngày.
Cả bạn và người bạn đời đều nên bỏ thói quen này vì nó có lợi cho sức khỏe, tăng khả năng sinh sản cũng như tạo tiền đề cho việc sinh ra những em bé khỏe mạnh. Hút thuốc lá khiến bạn dễ mang thai ngoài tử cung, làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng cũng như tăng nguy cơ sảy thai.
Một số loại vi chất giúp kích thích rụng trứng, từ đó tăng khả năng sinh sản. Số khác [chẳng hạn như canxi, axit folic] giúp xây dựng hệ cơ xương, giảm nguy cơ nứt đốt sống và các dị tật ống thần kinh khác ở trẻ sơ sinh. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc mình cần bổ sung loại vitamin nào để có một thai kỳ khỏe mạnh.
Sau khi quan hệ tình dục, bạn cần tránh một số hoạt động cản trở việc thụ thai, ví dụ như tắm hơi, chạy bộ đường dài, ngâm mình trong bồn nước nóng hoặc bất cứ hoạt động nào làm tăng nhiệt độ cơ thể. Bạn cũng nên bỏ qua việc thụt rửa sau khi quan hệ tình dục vì nó khiến bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng vùng chậu.
Nếu đang bị một bệnh lý viêm nhiễm phụ khoa như viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm âm đạo hoặc bệnh lây truyền qua đường tình dục, bạn cần điều trị dứt điểm trước khi mang thai. Việc làm này nhằm đảm bảo quá trình thụ thai diễn ra thuận lợi nhất.
Phối hợp chặt chẽ với khoa Nam học và Trung tâm Sản phụ khoa, Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản BVĐK Tâm Anh [IVFTA] là địa chỉ tin cậy trong việc điều trị hiếm muộn nam và nữ, trở thành một trong những trung tâm thụ tinh trong ống nghiệm hàng đầu tại Đông Nam Á hiện nay.
IVFTA là nơi hội tụ của đội ngũ chuyên gia đầu ngành – bác sĩ giàu kinh nghiệm điều trị những ca vô sinh khó như nữ giới suy buồng trứng, dự trữ buồng trứng thấp, nội mạc tử cung mỏng; nam giới không có tinh trùng, tinh trùng bất động, tinh trùng dị dạng… IVFTA cũng là nơi làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến, hiện đại như sử dụng trí tuệ nhân tạo [AI] và công nghệ Time-lapse để nuôi cấy phôi, ứng dụng nghiên cứu huyết tương giàu tiểu cầu tự thân trong điều trị nội mạc tử cung mỏng, EmbryoGlue®️ – Keo gắn kết phôi thai vào nội mạc tử cung, hỗ trợ phôi thoát màng…
Đặc biệt, IVFTA sở hữu phòng LAB hiện đại hàng đầu Đông Nam Á, đạt tiêu chuẩn phòng sạch ISO 5 có độ vô khuẩn cao, giúp tăng tỷ lệ thành công khi tiến hành các biện pháp hỗ trợ sinh sản, đem đến niềm vui cho hàng ngàn gia đình mong con.
Hệ thống nuôi cấy phôi hiện đại tại IVFTA
Liên hệ đặt lịch khám với các chuyên gia IVFTA:
Kích trứng tự nhiên là biện pháp an toàn và khá hiệu quả. Hiểu rõ về các biện pháp này sẽ giúp bạn gia tăng khả năng thụ thai để sớm đón được con yêu.