Phân tích khó thơ Người lên ngựa kẻ chia bào rừng phong thu đã nhuốm màu quan san

Hãy luôn nhớ cảm ơnvote 5*
nếu câu trả lời hữu ích nhé!

linhvu673 rất mong câu trả lời từ bạn. Viết trả lời

Cứ mỗi lần mùa thu đến thì ở những vùng lạnh [ôn đới], cây cối đổi màu lá trước khi rụng sạch để chờ mùa đông đổ tuyết sắp đến. Cây mà lá đổi màu thì có nhiều loại và cho ra sắc màu khác nhau. Có cây đổi từ lá xanh sang màu vàng, màu đỏ, màu tím, tím phơn phớt hoặc tím sậm, màu nâu, màu vàng lợt, màu nửa vàng nửa xanh… trước khi rụng [xem hình kèm theo]. Tuy nhiều loại cây đổi màu lá nhưng hầu như khi nói về cây đổi màu vào mùa thu thì người ta đếu nói đến cây phong và dẫn câu thơ: [I]Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san[/I]. Cây phong theo Phạm Thắng Vũ [PTV] biết thì chính là cây Mapple mà ở các tiểu bang [ở Hoa Kỳ] giáp với nước CANADA thấy trồng rất nhiều. Màu đỏ là màu nóng và nổi nhất trên nền của phong cảnh cây cối và có lẽ vì thế mà người CANADA đã chọn lá phong màu đỏ làm nền quốc kỳ của họ. Có người mỗi khi mùa thu về, thấy lá phong đổi màu liền nhớ đến câu thơ kể trên và thắc mắc câu thơ đó ở đâu ra? Thực ra nó là câu tám dưới câu sáu [thể thơ lục bát] trong tập thơ Kim Vân Kiều của thi hào Nguyễn Du [1766-1820]. Hai câu này [1519-1520] kể về sự chia tay giữa chàng họ Thúc [Thúc Kỳ Tâm] và nàng Kiều [Vương Thuý Kiều] trong cảnh rừng phong thay lá vào mùa thu.

Người lên ngựa, kẻ chia bào

Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san

Đọc hai câu thơ này, ai cũng biết tác giả [Nguyễn Du] mượn cảnh thật bên ngoài [rừng phong thay màu lá] để tả tâm tình của hai người trong truyện. Cảnh rừng phong thay lá vào thu tuy đẹp nhưng buồn, ảm đạm [nhuốm màu quan san] vì sự chia ly trước mắt. Quan san ở đây coi vậy mà khó để ta tìm ra nghĩa cho đúng. Các tự điển tiếng Việt thường giải thích hai chữ quan san [關 山] là cửa ải và núi non, đồng mang nghĩa bóng là nơi xa xôi cách trở [quan san muôn dặm…]. Cảnh mùa thu là cảnh buồn và sự chia lìa thường được thi sĩ lồng nó trong cảnh mùa thu [người biệt ly nhau bên hàng cây rụng lá, trơ cành khô  cạnh vệ đường…].

Trở lại hai câu thơ trên thì ta biết ngay bối cảnh của việc chia tay đã xẩy ra ở nơi nào đó không phải trong nước Việt. Cây phong không phải là cây được mọc tự nhiên trong nước [kể cả miền Bắc ở những vùng cao]. Nó ở bên Tàu, đúng như nguyên tác của truyện gốc [Thanh Tâm Tài Nhân] nhưng dù vậy, ngắm cảnh rừng phong thay màu lá rồi rụng lả tả thì tâm hồn con người ai nấy đều cảm nhận giống nhau. Một cảnh đẹp nhưng buồn.

Nhân nói đến mùa thu thì PTV vẫn nhớ lời của những người bạn thường bảo: Mùa thu là mùa của chia ly, của sầu buồn… Cách mạng tháng Tám năm 1945 lại rớt ngay vào mùa thu nên đất nước mình không khá được. Bởi vậy! Mùa thu trong thi ca thì cây đổi màu lá và rụng. Bọn người của cách mạng mùa thu năm xưa đã đổi lốt người [khi thành công, có quyền lực trong tay] thành kẻ độc ác, bất nhân, bất nghĩa [còn hơn cả bọn thực dân Pháp khi cai trị dù chúng khác chủng tộc] với chính người dân chung dòng giống của mình [kể cả ân nhân của họ]. Tâm hồn của bọn người này [nay có tên gọi chung là băng đảng Việt Cộng] đã nhuốm đẫm màu Đỏ như màu quốc kỳ, đảng kỳ đang sử dụng.

Phạm Thắng Vũ

Nov 06, 2016.

GD&TĐ - Trong tinh thần so sánh nhằm chứng minh rằng Nguyễn Du đã thay đổi rất nhiều nội dung tác phẩm “Kim Vân Kiều”, lần này chúng tôi xem xét đoạn trích “Thúc Sinh từ biệt Thúy Kiều”.  

Vỏn vẹn một trang in

Trước đó Thúy Kiều đã khuyên Thúc Sinh về thăm Hoạn Thư. Rồi cha Thúc Sinh cho gọi chàng cũng nhắc chuyện về thăm vợ cả. Thế là Thúc Sinh chia tay Kiều.

Trong “Kim Vân Kiều”, đoạn này được bắt đầu từ chỗ: “Thúc Sinh cáo từ lui ra, trở về thuật lại cho Thúy Kiều biết ý kiến phụ thân như thế, rồi ngay đêm ấy nàng bèn sắm sửa mâm rượu để cùng Thúc Sinh tiễn hành” [trang 269 “Truyện Kiều” đối chiếu*].

Kết thúc đoạn là ở chi tiết: “Thúc Sinh quay ra bái biệt phụ thân và chúng bạn rồi lên ngựa đi về hướng Nam, tới Thổ Gia Đinh, đến sông Hoàng Hà, đáp thuyền sang huyện Vô Tích chỉ mất 6 ngày thì về đến nhà” [trang 277 sách đã dẫn]. Số trang in là 8 trang.

Nguyễn Du viết từ câu thơ 1949 “Tiễn đưa một chén quan hà” đến câu thơ 1.526 “Nửa in gối chiếc nửa soi dặm trường”. Tổng số là 28 câu thơ lục bát, chỉ vỏn vẹn 1 trang in. Cuộc tiễn biệt này được các soạn giả sách giáo khoa trước nay trích gọn hơn nữa chỉ trong 8 câu mà thôi:

Người lên ngựa kẻ chia bào

Rừng phong thu đã nhuốm màu

quan san

Dặm hồng bụi cuốn chinh an

Trông người đã khuất mấy ngàn

dâu xanh

Người về chiếc bóng năm canh

Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi

Vầng trăng ai xẻ làm đôi

Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường.

Làm khác những gì?

Đối sánh hai tác phẩm “Kim Vân Kiều” và “Thúy Kiều”, ta thấy Nguyễn Du đã làm khác những gì?

Đầu tiên, Nguyễn Du đã bỏ chi tiết “ngay đêm ấy nàng bèn sắm một mâm rượu để cùng Thúc Sinh tiễn hành”. Nhà thơ chỉ viết “tiễn đưa một chén quan hà”. Nguyễn Du rút gọn chuyện nghẹn ngào, sụt sùi, khóc lóc của hai người. Không có chuyện “Thúc Sinh nghẹn ngào đáp... Thúy Kiều sụt sùi nói... Nói xong hai người nhìn nhau cùng khóc” [trang 270]. Thay vào đó, nhà thơ chỉ viết:

Cầm tay, dài ngắn thở than

Chia phôi ngừng chén hợp tan nghẹn lời

Hơn nữa, Nguyễn Du bỏ lời Thúc Sinh đề nghị Kiều “cùng nhau phú một bài thơ để làm kỉ niệm”; bỏ lời Kiều mời Thúc Sinh ngâm trước để nàng họa; bỏ hai bài thơ của Thúc Sinh, lời khen của Thúy Kiều và bài cổ phong họa lại của Kiều; bỏ chi tiết Kiều mỉm cười, rồi làm thêm 10 bài thơ “Kim tịch hà tịch” [đêm nay đêm nào]. [trang 272 - 274].

Mặt khác, Nguyễn Du còn bỏ chi tiết Thúy Kiều rót một chén rượu đầy đưa cho Thúc Sinh và ngâm thêm bài thơ nữa để “tăng khí sắc lúc lên đường” [trang 275]; bỏ chi tiết Thúc Sinh lại ngâm thêm một bài thơ. Ngâm xong kêu buồn ngủ; bỏ đoạn chuyện trò của Thúc Sinh với Kiều và việc hai người “lên giường đi ngủ”; bỏ chi tiết Thúc Sinh ngủ dậy, rửa mặt chải đầu chưa xong thì phu xe thúc giục, chàng “chỉ ngập ngừng nói lên hai tiếng “bảo trọng” rồi gạt lệ bước ra” [trang 276].

Đặc biệt, Nguyễn Du không nói đến việc “Thúc ông và những người làm công cùng các bạn chàng đến tiễn” khiến Thúy Kiều không ra khỏi cửa mà “nép vào tấm bình phong” và đồng thời bỏ chi tiết Thúc Sinh bái biệt phụ thân và chúng bạn rồi lên ngựa.

Trở lên là những điều Nguyễn Du bỏ bớt. Bây giờ nói đến sự khác biệt do Nguyễn Du thêm vào. Đó là, Nguyễn Du thêm vào cảnh tiễn biệt những câu thơ tả cảnh bên ngoài [Trong “Kim Vân Kiều”, Kiều và Thúc Sinh tiễn biệt ở trong nhà, trong đêm]:

Sông Tần một dải xanh xanh

Loi thoi bờ liễu mấy cành Dương Quan

Nguyễn Du cũng đã đưa những lời Kiều nói với Thúc Sinh khi giục chàng về quê vào lời dặn dò lúc đưa tiễn 14 câu [từ câu 1.505 đến câu 1.518] và để hai người từ biệt nhau bịn rịn “Người lên ngựa, kẻ chia bào”, để Kiều nhìn theo chàng Thúc cho đến khi “khuất mấy hàng dâu xanh”.

Không chỉ thế, Nguyễn Du còn viết bốn câu để bình luận về sự chia tay đầy bịn rịn, luyến lưu của hai người:

Người về chiếc bóng năm canh

Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi

Vầng trăng ai xẻ làm đôi

Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường.

Mười bảy sự điều chỉnh của Nguyễn Du [bỏ bớt và thêm vào] đã làm cho buổi Thúc Sinh từ biệt Thúy Kiều trở nên đặc biệt độc đáo.

Và bạn đọc được chứng kiến một bậc thầy về miêu tả cảnh vật, một bậc thầy về phân tích tâm lí nhân vật cũng như tấm lòng yêu thương, trân trọng của Nguyễn Du đối với mối tình Thúy Kiều với Thúc Sinh.

-----------------------

[*] Chúng tôi dùng cuốn “Truyện Kiều đối chiếu” của Phạm Đan Quế [bản dịch Kim Vân Kiều - Thanh Tâm Tài Tử của Tô Nam - Nguyễn Đình Diệm, Bản phiên Truyện Kiều - Nguyễn Du của Đào Duy Anh], Nhà xuất bản Hải Phòng, 1999, tái bản lần thứ nhất. Các chú thích số trang là theo sách đó để bạn đọc tiện đối chiếu.

16/09/2022 23:01

GD&TĐ - Chính phủ yêu cầu Bộ GD&ĐT khẩn trương hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ về lộ trình học phí, đề xuất miễn học phí cho học sinh THCS.

16/09/2022 22:29

GD&TĐ - Một tòa nhà chọc trời ở thành phố Trường Sa, miền trung Trung Quốc, bốc cháy dữ dội chiều 16/9, rất may không có thiệt hại về người.

16/09/2022 22:09

GD&TĐ - Công an tỉnh Bình Dương đã khởi tố bị can, bắt tạm giam chủ quán karaoke An Phú, nơi xảy ra vụ hỏa hoạn làm 32 người tử vong.

16/09/2022 21:49

GD&TĐ -  Ủy ban kiểm tra Tỉnh ủy Bình Phước kỷ luật cảnh cáo ông Nguyễn Xuân Tùng, Phó giám đốc Sở Xây dựng.

16/09/2022 21:43

GD&TĐ - Ngày 15/9, Thành đoàn Đà Nẵng tổ chức Lễ tổng kết chiến dịch thanh niên tình nguyện hè năm 2022. 

16/09/2022 21:35

Chiều 16/9, Trại giam số 3 [đóng tại huyện Tân Kỳ, Nghệ An] tổ chức Lễ Khai giảng lớp học văn hóa xóa mù chữ cho 50 phạm nhân.

16/09/2022 21:29

GD&TĐ - Người mất tích là chị Trương Thị M, do bị lật thuyền khi đi chăn trâu, thường trú tại huyện Quang Bình, Hà Giang.

16/09/2022 21:16

GD&TĐ - Ngày 16/9, Sở Du lịch Hà Nội tổ chức Hội nghị tập huấn kiến thức quản lý cơ sở lưu trú - dịch vụ du lịch đạt chuẩn phục vụ khách 

16/09/2022 21:14

GD&TĐ - 1 năm qua, Báo Thanh Niên là nhịp cầu nối để các nhà bảo trợ, nhà hảo tâm, bạn đọc khắp mọi miền quyên góp giúp đỡ cho hàng ngàn trẻ mồ côi.

16/09/2022 21:10

GD&TĐ - Hôm nay [16/9], phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov đã cập nhật tình hình chiến sự Ukraine trong ngày.

16/09/2022 20:58

GD&TĐ - Chiều 16/9, diễn đàn 'Vai trò tiên phong của Đoàn Thanh niên trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế số' đã được diễn ra.

16/09/2022 20:54

GD&TĐ - Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2 công bố điểm chuẩn đầu vào năm nay.

16/09/2022 20:50

GD&TĐ - Có rất nhiều phẩm chất, đặc điểm ở người chồng hấp dẫn, thu hút bạn lúc quen nhau. Nhưng khi kết hôn, bạn nằng nặc bắt họ thay đổi

16/09/2022 20:40

GD&TĐ - Viện Nghiên cứu lập pháp và Trường ĐH Luật Hà Nội tổ chức ký kết thoả thuận hợp tác giai đoạn 2022-2026 vào chiều 16/9, tại Hà Nội.

16/09/2022 20:38

GD&TĐ - Công an tỉnh Bình Định đã quyết định khởi tố vụ án để điều tra vụ sập tường ở Khu công nghiệp Nhơn Hòa khiến 11 người thương vong.

16/09/2022 20:30

GD&TĐ - Mới đây, Hoa hậu Hòa bình Việt Nam đã có buổi ăn tối gặp gỡ Top 5 thí sinh ấn tượng có lượng bình chọn cao nhất bởi khán giả.

16/09/2022 19:57

GD&TĐ - Một nam sinh Trường Tiểu học Lê Văn Tám [TP Thanh Hoá] đã rơi từ tầng cao xuống đất chưa rõ nguyên nhân.

16/09/2022 19:55

GD&TĐ - Lần đầu tại Việt Nam, những bông hoa trên ảnh không do máy ảnh chụp lại - nhiếp ảnh gia dùng những bông hoa hấp thụ ánh nắng để in trên giấy bạc.

16/09/2022 19:54

GD&TĐ - Khoai tây không những tốt cho sức khỏe mà còn có rất nhiều công dụng tuyệt vời khác trong cuộc sống hằng ngày.

16/09/2022 19:51

GD&TĐ - Bộ Chính trị quyết định đình chỉ sinh hoạt đảng, đình chỉ các chức vụ trong Đảng đối với Bí thư Tỉnh uỷ Hải Dương Phạm Xuân Thăng.

Video liên quan

Chủ Đề