GD&TĐ - Lấy cảm hứng từ mô hình Happy School của Unesco, mô hình Trường học hạnh phúc đã được triển khai và lan tỏa tại nhiều cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui
Cô Trịnh Linh Chi- Hiệu trưởng Trường Tiểu học Định Công [quận Hoàng Mai] chia sẻ: Từ nhiều năm nay, nhà trường đã, đang và luôn phấn đấu xây dựng trường học hạnh phúc bằng nhiều biện pháp khác nhau. Trường học hạnh phúc có thể hiểu là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh.
Trường học hạnh phúc là nơi thầy cô và học sinh vui sống trong sẻ chia, cảm thông và yêu thương nhau. Đồng thời, nơi đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày giáo viên và học sinh đến trường đều nhận được một niềm hạnh phúc, là nơi thể hiện rõ truyền thống tôn sư trọng đạo và yêu thương học sinh như con em mình của người Việt Nam.
Từ nền tảng của phong trào xây dựng trường học thân thiện- học sinh tích cực, trường Tiểu học Định Công đã từng bước xây dựng “Trường học hạnh phúc” theo từng tiêu chí cụ thể như: Chú trọng đến môi trường sống xung quanh giáo viên và học sinh, luôn nỗ lực để tập thể nhà trường được hưởng một bầu không khí trong lành, môi trường sư phạm xanh – sạch – đẹp.
Nhà trường luôn duy trì đoàn kết nội bộ, quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên tạo nên môi trường làm việc thân thiện; mọi thành viên đều được tôn trọng. Hằng năm, nhà trường đều có chính sách tặng quà cho giáo viên, nhân viên có hoàn cảnh khó khăn, giảm học phí cho học sinh nghèo để con đường đến trường bớt một phần gánh nặng, thêm nhiều phần niềm vui.
Cùng với đó luôn động viên, khuyến khích giáo viên đổi mới phương pháp dạy học, thường xuyên sử dụng phương pháp dạy học tương tác, gợi mở giúp học sinh chủ động tìm hiểu và chiếm lĩnh tri thức mới; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy; mạnh dạn áp dụng những phương pháp dạy học mới, lấy học sinh làm trung tâm để tiếp cận bài học. Các tiết hội giảng, chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học luôn được ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo sát sao và yêu cầu giáo viên nghiêm túc thực hiện.
Để nâng cao tay nghề cho giáo viên, nhiều năm nay, nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp học nghiệp vụ ứng xử sư phạm, tiến tới khắc phục hoàn toàn hiện tượng nhà giáo vi phạm đạo đức; biến những khó khăn, thách thức trong nghề thành những cơ hội để khẳng định phẩm chất, năng lực của bản thân trước phụ huynh, đồng nghiệp và học sinh. Do đó, trường Tiểu học Định Công luôn được phụ huynh tin tưởng, sĩ số nhà trường tăng nhanh qua từng năm học.
Cô Chi chia sẻ: Xây dựng trường học hạnh phúc là một chặng đường dài. Với tinh thần, thái độ nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ, tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trường Tiểu học Định Công sẽ tiếp tục vun đắp ngôi trường hạnh phúc của mình, để mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui.
Đề cao sự chia sẻ yêu thương
Bà Tạ Thị Minh Tâm - Phó trưởng Phòng GD&ĐT quận Hoàng Mai cho biết: Mô hình "Trường học hạnh phúc" bắt đầu triển khai thí điểm ở nước ta vào tháng 4/2018 và nhanh chóng được nhân rộng trong nhiều cơ sở giáo dục, trong đó có các trường học quận Hoàng Mai nhằm lan tỏa những giá trị yêu thương, an toàn và tôn trọng trong các nhà trường.
Năm học 2021-2022, dù ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhưng các nhà trường trên địa bàn quận vẫn quan tâm triển khai thực hiện. Để xây dựng thành công mô hình này, các nhà trường đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như đẩy mạnh tuyên truyền, đầu tư cơ sở vật chất, đổi mới phương pháp quản lý, phương pháp giáo dục, tăng cường giáo dục kỹ năng bên cạnh xây dựng nền tảng tri thức, tạo dựng môi trường ứng xử lành mạnh, đề cao sự chia sẻ yêu thương.
Để mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh cảm nhận được hạnh phúc khi đến trường rất cần sự thay đổi. Đó là thay đổi trong cách quản lý, quản trị trường học, điều hành lợp học, điều chỉnh hành vi của mỗi cá nhân.
Với mỗi cán bộ quản lý, thay cho việc kiểm soát, săm soi khuyết điểm của mỗi nhân viên, giáo viên thì cần hỏi họ có khó khăn gì không, khó khăn như thế nào và cần gì để giúp đỡ. Với mỗi giáo viên, thay cho việc chỉ tập trung vào bài dạy thì hãy làm mọi cách để bản thân hạnh phúc để lan tỏa hạnh phúc đến cho học sinh trong mỗi giờ học, bài học.
Ông Nguyễn Ngọc Ân - Chủ tịch Công đoàn ngành GD&ĐT Việt Nam biểu dương ngành GD&ĐT quận Hoàng Mai đã mạnh dạn đi đầu, quyết liệt trong việc thực hiện chủ trương xây dựng trường học hạnh phúc. Các thầy cô của các nhà trường trên địa bàn quận đang làm rất tốt trong công cuộc xây dựng mô hình “Trường học hạnh phúc”, mang lại nhiều cảm xúc cho nhiều cán bộ giáo viên, phụ huynh và học sinh.
Để có được ngôi trường hạnh phúc người giáo viên cần phải có nhận thức, kỹ năng, để làm cho quá trình dạy và học không căng thẳng mang lại kết quả cao, trong đó quan trọng nhất là người hiệu trưởng. Hiệu trưởng phải là người thay đổi, là người thiết kế, tổ chức duy trì trường học hạnh phúc.
Bên cạnh đó, các thầy cô tổng phụ trách, chủ tịch công đoàn… cần nêu cao những phẩm chất cao quý vốn có đó là phẩm chất đạo đức, lòng yêu nghề, yêu trò, sự mẫu mực trong lối sống. Các thầy cô luôn yêu thương học trò bằng cả trái tim và tấm lòng nhân ái của mình, lan tỏa cho các con niềm tin và tình yêu vào cuộc sống, vào tương lai bằng chính những ứng xử đầy tính nhân văn của mình.
Bà Trần Thị Thu Hà - Chủ tịch công đoàn ngành GD&ĐT Hà Nội cho hay, thời gian qua Phòng GD&ĐT quận Hoàng Mai đã chỉ đạo phong trào xây dựng “Trường học hạnh phúc” rất bài bản, chất lượng, hiệu quả. Từ đó chất lượng giáo dục của toàn quận đạt kết quả cao so với các quận huyện khác trên địa bàn thành phố.
Mô hình xây dựng trường học hạnh phúc của một số nhà trường trên địa bàn quận cần được tuyên truyền, nhân rộng. Ngoài những cách làm hay, thành công thì những khó khăn trong quá trình thực hiện cũng rất cần các thầy cô giáo mạnh dạn chia sẻ để các trường trên địa bàn thành phố học hỏi, rút kinh nghiệm.
Cô giáo Mai Thị Bích Nguyện, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở An Vũ chia sẻ: Từ lễ phát động “Triển khai Kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc” diễn ra tháng 4/2019 do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, cô cùng tập thể nhà trường bắt tay xây dựng mô hình “Trường học hạnh phúc” dựa trên ý tưởng từ mô hình Happy School của Tổ chức UNESCO.
Để xây dựng được “Trường học hạnh phúc”, các thầy cô phân tích, làm rõ khái niệm, ý nghĩa của cụm từ này, từ đó đã có định hướng và giải pháp sát, đúng và trúng. Theo đó, “Trường học hạnh phúc” là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh. “Trường học hạnh phúc” là nơi thầy cô và học sinh vui sống trong sẻ chia, cảm thông và yêu thương nhau. Đồng thời, nơi đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày giáo viên cũng như học trò đến trường là một niềm vui và có động lực.
Từ đây, nhà trường xây dựng bộ tiêu chí “Trường học hạnh phúc” gắn với xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia, trong đó tập trung theo tiêu chuẩn 3 P gồm: People [con người], Process [hệ thống] và Place [môi trường].
Cô Phạm Thị Tươi, giáo viên chủ nhiệm lớp 8A bộc bạch: Muốn có một môi trường hạnh phúc thì phải kiến tạo một không gian học đường an toàn, thân thiện. Nhằm hiện thực hóa ý tưởng này, nhà trường tổ chức các sân chơi, các tình huống trong tiết chào cờ, tiết sinh hoạt dưới hình thức sân khấu hóa, hoặc các câu hỏi nhằm giúp các bạn học sinh hiểu được ý nghĩa của “Trường học hạnh phúc”. Đó là tạo ra sự an toàn cho người học, tức là người học được sống, học tập trong môi trường lành mạnh, đậm tính nhân văn, dân chủ. Cũng từ đây, học sinh tự đề xuất với nhà trường xây dựng khẩu hiệu “Trường như nhà, thầy cô như mẹ cha, bạn bè như anh em ruột thịt”.
Có mặt tại trường Tiểu học và Trung học cơ sở An Vũ những ngày này, chúng tôi khá ấn tượng với việc tổ chức đối thoại, tạo diễn đàn để học sinh giao tiếp. Đây là hoạt động đã trở thành nền nếp nhiều năm nay, mục đích tạo thêm cơ hội để học sinh mạnh dạn chia sẻ tâm tư, nguyện vọng, nêu đề xuất, kiến nghị của mình. Sau đó, lãnh đạo nhà trường, thầy cô giáo, các tổ chức đoàn thể trong trường tiến hành hồi đáp những đề xuất, hay băn khoăn chính đáng của các em.
Để tạo sự dân chủ, nhà trường xây dựng lịch cụ thể tiếp học sinh vào các ngày thứ 2, 5, 7 hằng tuần [thời gian từ 16 giờ đến 17 giờ 30 phút]. Trên thực tế, không phải học sinh nào khi gặp khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống cũng dám đối diện với giáo viên để trao đổi. Vì vậy, nhà trường chỉ đạo Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh lập hòm thư “Điều bạn muốn nói”, đây là kênh giao tiếp phù hợp với tâm lý các em để mạnh dạn chia sẻ. Ngoài ra, học sinh có thể gửi thư trực tiếp vào hòm thư điện tử của cô hiệu trưởng để kịp thời nắm bắt, lắng nghe những suy nghĩ của trò.
Những bức thư, cánh thiệp gửi gắm tình cảm của học trò muôn nơi gửi về thầy, cô giáo Trường Tiểu học và Trung học cơ sở An Vũ [Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình].
Trường Tiểu học và Trung học cơ sở An Vũ còn chú trọng đổi mới tiết sinh hoạt, tăng thời lượng giáo dục đạo đức, giá trị sống. Có thể là những trò chơi, những câu đố vui, những câu chuyện ý nghĩa, những video nêu gương người tốt việc tốt, hay tiết học “Em tập làm cô giáo”. Đây chính là cơ hội để các thầy cô gần gũi, thấu hiểu học sinh hơn. Kỹ năng sống cũng được đưa vào giảng dạy tại tất cả các khối lớp, nhưng được cải thiện cách tiếp cận và xử lý các mối quan hệ giữa học sinh với học sinh, học sinh và thầy cô, thầy cô với cha mẹ học sinh thông qua các cuộc họp hội đồng nhà trường, họp phụ huynh, các tiết sinh hoạt lớp hay như hoạt động chủ điểm tháng.
Chia sẻ về mô hình “Trường học hạnh phúc”, cô giáo Phạm Thị Ngọc, Chủ nhiệm lớp 9B tâm sự: Để đạt được thì bản thân mỗi cán bộ giáo viên cần cho học sinh thấy đến trường là hạnh phúc, là vui vẻ, làm sao để các em khát khao đến trường. Và để ngôi trường thực sự hạnh phúc, thì trước hết thầy cô phải thấy được hạnh phúc khi dạy trò. Từ đó, mới có đam mê, tâm huyết, đổi mới để mang niềm hạnh phúc cho con trẻ. Thầy hạnh phúc thì trò sẽ hạnh phúc!
Tình cảm của người giáo viên trường làng gắn bó với học sinh thân yêu được thể hiện chân thành, dung dị trong những mùa dịch đã qua trên vùng quê này. Người dân nơi đây đã kể cho chúng tôi nghe về tấm gương tận tụy yêu nghề của thầy gióa Hòa Quang Khâm, giáo viên dạy Toán trường Tiểu học và Trung học cơ sở An Vũ. Trong thời điểm khi các em tạm dừng đến trường học tập, thầy Khâm tự bỏ tiền cá nhân mua thiết bị dạy học trực tuyến cho các học sinh lớp 6B, 6C.
Thầy Khâm âm thầm thực hiện công việc dạy học trực tuyến chính từ sự thúc ép của bản thân, mong muốn các con tiếp tục được học tập, trau dồi tri thức trong thời điểm trường tạm thời đóng cửa suốt hơn tháng qua do dịch bệnh bùng phát. Cùng với thầy, cô Nguyễn Thị Mùi, giáo viên dạy môn Anh văn khối lớp 5, lớp 6 cũng lặng lẽ bỏ tiền túi mua thiết bị dạy học trực tuyến cho học sinh.
Trường Tiểu học và Trung học cơ sở An Vũ tập hợp rất nhiều học sinh từ khắp các xã lân cận theo học như: An Lễ, An Tràng, An Dục, An Bài, An Quý. Để một giờ học trực tuyến diễn ra trôi chảy, các thầy cô không quản thời gian, xăng xe đi quanh các xã có học sinh để cài đặt chương trình. Học sinh nào gia cảnh khó khăn, không có ti-vi, không có máy tính thì xuống tận nhà phát đề cương ôn tập, rồi xuống thu và chấm bài. Sau đó, lại cất công đến trả bài, phát đề cương mới… Công sức ấy không thể đong đếm được, tất cả vì tương lai của các em và cũng an lòng dân.
Hiệu trưởng trường Tiểu học và Trung học cơ sở An Vũ Mai Thị Bích Nguyện cho biết: Việc triển khai “Trường học hạnh phúc” đã đem đến những chuyển biến quan trọng, được cụ thể hóa bằng chất lượng học tập được nâng lên rõ rệt. Năm học 2018-2019, trường được tặng Cờ Thi đua Chính phủ. Năm học 2019-2020, được Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen. Năm học 2020-2021, trường nhận cờ dẫn đầu bậc học, được đề nghị Chính phủ tặng Cờ Thi đua; Liên đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh được Tỉnh đoàn Thái Bình tặng cờ. Hiện nay, học sinh giỏi xếp tốp đầu của huyện Quỳnh Phụ, không có học sinh xếp hạnh kiểm yếu…
Theo cô Nguyện, suy cho cùng “Trường học hạnh phúc” chính là nơi đạt đến sự toàn diện về mọi mặt. Ở đó, thầy cô và học sinh cùng thực hiện một mục tiêu, đó là “Coi trường là nhà, coi học sinh là con”. Mô hình “Trường học hạnh phúc” ở An Vũ là mô hình đầu tiên được triển khai tại tỉnh Thái Bình. Ý tưởng mới này đã được ghi nhận, tôn vinh tại Hội thi sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp tỉnh tháng 12/2021 do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Bình tổ chức.