Mất khứu giác bao lâu phục hồi

Mất khứu giác hoặc vị giác đột ngột có liên quan đến COVID-19, ngay cả khi không có các triệu chứng khác như sốt và ho dai dẳng. Tình trạng mất khứu giác đối với đa số bệnh nhân nhiễm bệnh có xu hướng diễn ra trong thời gian ngắn [thường dưới 2 tuần] và phục hồi nhanh chóng [trong vòng 10 ngày], mặc dù ở một số bệnh nhân, nó có thể tồn tại lâu hơn, thậm chí không thể phục hồi - đặc biệt với COVID-19 kéo dài.

Không giống như trong các trường hợp cảm lạnh và một số trường hợp cúm mà nguyên nhân mất khứu giác có xu hướng liên quan đến nghẹt mũi [nghẹt mũi do tích tụ chất nhầy], trong COVID-19 mất khứu giác đột ngột có thể liên quan trực tiếp đến nhiễm trùng SARS-CoV-2 trong biểu mô mũi và các tế bào thần kinh khứu giác mà không có bất kỳ tắc nghẽn nào. Do đó, những người bị mất khứu giác đột ngột nên được nghi ngờ là dương tính với COVID-19, cần làm xét nghiệm để xác nhận và bắt đầu cách ly / tự cách ly ngay lập tức.

Tỷ lệ mất khứu giác chính xác ở bệnh nhân COVID-19 thay đổi đáng kể tùy thuộc vào các ước tính nghiên cứu khác nhau và các đặc điểm / nhân khẩu học thuần tập, tuy nhiên, ước tính được cho là mất khứu giác ở khoảng 20-50% tổng số bệnh nhân trên toàn thế giới

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí American Journal Otolaryngology đã chỉ ra rằng người trên 40 tuổi sau khi khỏi bệnh Covid-19 thì khó hồi phục hoàn toàn được khứu giác hoặc vị giác.

Nhóm nghiên cứu đã khảo sát gần 800 người bệnh về việc mất khứu giác và vị giác do Covid-19. Khảo sát ghi lại các triệu chứng của họ sau 14 ngày, một tháng, ba tháng và sáu tháng sau khi nhiễm bệnh.

Theo đó, những người dưới 40 tuổi có tỷ lệ phục hồi khứu giác cao hơn những người trên 40 tuổi.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng, người dưới 40 tuổi có dấu hiệu hồi phục tích cực với tỷ lệ trên 83% lấy lại được khứu giác, trong khi đó hơn 25% người trên 40 tuổi vẫn chưa ngửi được mùi sau 6 tháng.

Một nghiên cứu hồi tháng 9.2021 từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh [CDC] Mỹ cũng phát hiện ra rằng nhóm tuổi trên 40 có nguy cơ mất vị giác và khứu giác cao nhất.

Theo các chuyên gia tại Trường Y Harvard [Mỹ], người bệnh có khoảng 60 - 80% cơ hội phục hồi khứu giác hoặc vị giác sau khi mắc Covid-19, nhưng người lớn tuổi có thể mất nhiều thời gian hơn và khó phục hồi hoàn toàn vì những giác quan này cũng suy giảm chức năng dần theo tuổi tác.

Đối với một số người, triệu chứng mất khứu giác hoặc vị giác là tạm thời, nhưng đối với một số người, nó có thể kéo dài.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp

Khứu giác là một giác quan thường bị đánh giá thấp và nhiều người không nhận ra nó thực sự quan trọng như thế nào cho đến khi nó không hoạt động bình thường.

Khứu giác liên quan đến cảm xúc và trí nhớ, nó cung cấp cho chúng ta hương vị và giúp cảnh báo chúng ta về những mùi nguy hiểm.

Tình trạng không thể ngửi được mùi còn có tên gọi là anosmia. Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19, mất khứu giác, vị giác trở thành vấn đề được quan tâm.

Con người mất khứu giác và vị giác như thế nào?

Theo CDC Hoa Kỳ, rối loạn chức năng khứu giác có thể ảnh hưởng đến 50% –75% người dân ở Hoa Kỳ. Hầu hết thời gian, vị giác cũng bị ảnh hưởng vì khứu giác và vị giác phối hợp với nhau để tạo ra hương vị. Nhiều người thường tự hỏi liệu tôi có thể mất vị giác hoặc khứu giác không? Các nhà khoa học cho biết rằng không có khả năng mất khứu giác mà không nhận thấy sự mất mát hoặc thay đổi vị giác.

Bạn nên làm gì nếu mất khứu giác và vị giác?

Rối loạn chức năng khứu giác là phổ biến và  là triệu chứng đầu tiên của nhiễm trùng COVID-19. Do đó, bạn nên tự cách ly và đi xét nghiệm COVID-19 khi có thể. Nó cũng phổ biến trong các bệnh đường hô hấp trên do virus khác, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường, nhưng hiếm khi đây là triệu chứng duy nhất hoặc đầu tiên trong những trường hợp đó.

Tại sao COVID-19 ảnh hưởng đến mùi và vị?

Cơ chế mất mùi cơ bản trong COVID-19 vẫn đang được tiếp tục khám phá khi nhiều nghiên cứu đang được thực hiện. Tuy nhiên, một số giả thuyết và quan sát ban đầu có thể giải thích tại sao việc mất khứu giác và vị giác xảy ra nhiều ở bệnh nhân COVID-19 ngay cả khi không có các triệu chứng nghẹt mũi khác như với SARS, cảm lạnh và cúm.

Trong một tỷ lệ nhỏ những người bị nghẹt mũi và chảy nước mũi, sự tắc nghẽn vật lý của mũi với chất nhầy sẽ làm giảm mùi. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân COVID-19 bị mất khứu giác thường không bị nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, và do đó, các cơ chế khác phải liên quan.

Mặc dù nguyên nhân chính xác của rối loạn chức năng khứu giác vẫn chưa được hiểu hoàn toàn, nhưng nguyên nhân chủ yếu có thể là do tổn thương các tế bào hỗ trợ và hỗ trợ các tế bào thần kinh khứu giác, được gọi là tế bào trung tâm.

Những tế bào này có thể tái tạo từ tế bào gốc, điều này có thể giải thích tại sao khả năng ngửi mùi phục hồi nhanh chóng trong hầu hết các trường hợp.

Nhiều người mắc COVID-19 tự hỏi liệu mất vị giác và khứu giác kéo dài bao lâu? Theo thống kê có khoảng 90% những người bị ảnh hưởng có thể mong đợi sự cải thiện trong vòng bốn tuần. Thật không may, một số sẽ bị mất vĩnh viễn.

COVID-19 không chỉ gây tổn hại đến phổi mà còn ảnh hưởng đến khứu giác và vị giác

Bạn có thể trải nghiệm vị và mùi bất thường không?

Phantosmia là nhận thức về một mùi không tồn tại, giống như chứng đau chân tay giả. Bất kể nguyên nhân mất khứu giác là gì, bệnh nhân đều có thể bị mắc chứng bệnh phantosmia.

Thường thì mùi gây khó chịu, chẳng hạn như mùi khói hoặc mùi thịt thối. Ngoài ra, những mùi dễ chịu thông thường có thể được coi là mùi hôi. Việc mất vị giác và khứu giác có nghĩa là bạn đã bị nhiễm COVID-19 ở mức độ nhẹ, trung bình hoặc nặng? Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng không được dự đoán bằng việc mất khứu giác. Tuy nhiên, anosmia có thể là triệu chứng đầu tiên và duy nhất.

Bạn nên làm gì nếu tình trạng mất vị giác và khứu giác kéo dài?

Câu hỏi có cần điều trị khi bị mất vị giác và khứu giác kéo dài là băn khoăn của nhiều người bệnh sau khi nhiễm COVID-19 có các biểu hiện trên. Theo các nghiên cứu trong hầu hết các trường hợp, rối loạn chức năng khứu giác hồi phục nhanh chóng. Tuy nhiên, nó có thể mất hàng tháng.

Trong một số ít trường hợp, sự phục hồi có thể không hoàn toàn với tình trạng suy giảm chức năng kéo dài. Mặc dù không có phương pháp điều trị đã được chứng minh nào, nhưng việc luyện tập khứu giác được khuyến khích.

Thuốc xịt corticosteroid tại chỗ cũng thường được sử dụng trong điều trị ngắn hạn, nhưng chúng không có khả năng giúp ích ngoài giai đoạn bệnh cấp tính. Rõ ràng, trong khi chưa có nghiên cứu mới, cách "điều trị" tốt nhất là phòng ngừa mắc COVID-19, chẳng hạn như đeo khẩu trang, thực hành giữ khoảng cách an toàn và chủng ngừa COVID-19.

Video bạn cần quan tâm

Chăm sóc bệnh nhân COVID-19 


Độc giả gửi câu hỏi tại đây

Trả lời:

Mất mùi hay vị giác là một trong những triệu chứng thường gặp khi mắc Covid-19. Các nghiên cứu chỉ ra, có đến 60%-80% bệnh nhân Covid-19 bị thay đổi mùi vị và có khoảng 10% mất mùi trong nhiều tuần.

Bác sĩ cho bệnh nhân ngửi ống chứa mùi hương tại Nice, Pháp ngày 8/2. Ảnh: AP.

Không có cách nào để xác định chính xác khi nào kết thúc tình trạng mất vị giác, khứu giác ở bệnh nhân Covid-19. Tuy nhiên, có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra mất vị giác, khứu giác có xu hướng diễn ra trong thời gian ngắn [thường dưới 2 tuần] và phục hồi nhanh chóng [trong vòng 10 ngày]. Hiện tượng này có thể tồn tại lâu hơn, thậm chí không thể phục hồi.

Mất vị giác, khứu giác do Covid-19 không phải là dấu hiệu bệnh nặng, càng không phải là dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đang dần khỏi bệnh rồi tái phát. Người mắc không cần điều trị vì triệu chứng sẽ tự hết.

Một phương pháp mà người bệnh có thể áp dụng tại nhà là xông hơi, giúp giảm viêm, tắc nghẽn đường mũi và lấy lại khứu giác, vị giác đã mất nhanh nhất. Bệnh nhân chỉ cần đun sôi nước xông, trùm khăn dày lên đầu để hơi nước xông vào lỗ mũi. Thực hiện trong khoảng 10-15 phút, một lần mỗi ngày

Lưu ý, người bệnh cần thực hiện đúng cách, đặc biệt với trẻ nhỏ. Không lạm dụng xông hơi, không được xông trực tiếp vào người trẻ, nhất là trẻ dưới 30 tháng tuổi, trẻ có tiền sử động kinh, sốt co giật hay dị ứng với tinh dầu. Trẻ có bệnh lý nền cần tuân thủ theo tư vấn và chỉ định của bác sĩ.

BS. Phạm Xuân Huy

Giảng viên Học viện Quân y

Video liên quan

Chủ Đề