Các loại đồ chơi có màu sắc, hình dáng bắt mắt như hạt nở, vịt cao su, kẹo bong bóng được các chuyên gia cảnh báo có thể gây ung thư, vô sinh đối với trẻ nhỏ.
Theo một thống kê của tổ chức GreenPeace, 1/3 số đồ chơi xuất xứ Trung Quốc có chứa các kim loại nặng như chì, đồng, nickel [niken] hay cadmium [cadimi], chưa kể các chất độc hại khác. Theo các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố [TP.HCM], hàng loạt đồ chơi trẻ em độc hại này vẫn len lỏi ra thị trường, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ tới sức khỏe trẻ nhỏ khi sử dụng.
Hạt nhựa nở gây ung thư
Theo kết quả nghiên cứu từ Phòng Kiểm nghiệm nhựa công nghiệp của Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam, các loại hạt nhựa màu của Trung Quốc thực chất là hạt trương nở. Khi hút no nước, thể tích của nó có thể tăng tới 300-400 lần. Loại hạt này sử dụng hợp chất polyacrylamit rất độc hại, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và có khả năng gây ung thư.
"Bom thối" gây nổ
“Bom thối” là món đồ tuyệt đối cấm trẻ chơi bởi khi nổ chúng phát ra mùi thối khó chịu, giữ mùi lâu. Theo các chuyên gia hóa học tại Việt Nam, muối Bicarbonat có thể là nguyên nhân gây nên mùi thối của loại đồ chơi này. Khí độc từ món đồ này có thể gây chóng mặt, buồn nôn và tổn thương mắt. Nhiều chuyên gia còn cho rằng, “bom thối” còn ảnh hưởng không tốt tới não và gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ.
Vịt cao su chứa chất gây vô sinh
Theo báo cáo của TOXICs-Free - một tổ chức phi chính phủ, rất nhiều vịt cao su cũng như các đồ chơi được bán trực tuyến có chứa nhiều PAE [Phthalic Acid Esters] - một hóa chất gây hại cho cơ quan sinh sản.
Chất PAE dễ bị giải phóng khi đồ chơi tiếp xúc với nước nóng hoặc dầu gội. Sau khi xâm nhập vào cơ thể con người thông qua đường hô hấp, tiêu hóa và da, hóa chất này đóng vai trò tương tự nội tiết tố nữ có thể làm giảm chất lượng tinh trùng, dẫn đến vô sinh ở nam giới, theo China Daily.
Đồ chơi phát sáng ảnh hưởng đến sinh sản
Các sản phẩm đồ chơi phát sáng được làm từ nhựa tái chế, có chất phthalate, chất làm tăng độ dẻo, độ bền của nhựa. Ngoài ra, các loại đồ chơi này còn sử dụng các chất dạ quang [dựa trên phản ứng giữa các chất hóa học]. Chính vì vậy, đồ chơi phát sáng tiềm ẩn nguy cơ biến đổi hormone, gây dị tật cơ quan sinh dục của trẻ.
Thú nhún chứa chất gây vô sinh
Tại Singapore, việc bày bán đồ chơi thú nhún đã bị cấm triệt để. Theo Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, cơ quan y tế Việt Nam cũng phát hiện được nồng độ chất dẻo phthalate trong loại đồ chơi này cao bất thường. Phthalate là chất có khả năng gây ung thư, hủy hoại thận, phá hủy hệ thống hormone của cơ thể.
Kẹo thổi bong bóng làm hỏng hệ miễn dịch
Loại kẹo này có thể thổi thành một quả bóng rất đẹp mắt nên được trẻ con rất thích. Tuy nhiên, theo các chuyên gia hóa học, dung dịch xà phòng trong kẹo thổi bong bóng có chứa chất glycerin. Loại hóa chất này làm cho bong bóng có độ dai, đồng thời chất này có thể gây dị ứng, mẩn ngứa khi tiếp xúc. Ở thể nặng, nó làm hỏng hệ miễn dịch của trẻ khi ngấm vào cơ thể.
Miếng dán hoạt hình gây vô sinh
Hệ thống cảnh báo RAPEX của Liên minh châu Âu cho biết sản phẩm hình dán hoạt hình có xuất xứ từ Trung Quốc này đã bị thu hồi khỏi thị trường Na Uy vì có chứa chất gây ung thư. Nguy hiểm hơn, nó còn thúc đẩy dậy thì sớm ở bé gái và giảm bài tiết hormone tăng trưởng, gây vô sinh đối với bé trai.
Nhẫn, vòng trang trí ảnh hưởng gan, thận
Theo chính các nhà nghiên cứu Trung Quốc, nồng độ nickel trong những hạt cườm nhựa của các loại trang sức dành cho bé gái đã vượt quá mức quy định. Khi đeo các món đồ này lâu ngày có thể khiến phần da tiếp xúc bị ngứa ngáy, bong tróc, sưng. Ở thể nặng, nó gây ảnh hưởng đến gan và thận.
'Ma trận' thực phẩm chức năng vitamin D cho trẻ em Thị trường thực phẩm bổ sung Vitamin D cho trẻ nhỏ hiện như một "ma trận" với rất nhiều loại không rõ nguồn gốc có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, sự phát triển của trẻ.
Bích Huệ
đồ chơi gây ung thư ở trẻ em đồ chơi gây ung thư đồ chơi trẻ em đồ chơi gây vô sinh đồ chơi độc hại
Channel 4 - mạng lưới truyền hình miễn phí của Anh - mới đây đã lấy năm mẫu đồ chơi trẻ em đang được chào bán trên trang Amazon đi kiểm nghiệm và phát hiện ba mẫu có lượng hóa chất cực kỳ cao. Hơn 30% cá ngựa đỏ và hải cẩu xanh từ bộ đồ chơi tắm chứa phthalate gấp 300 lần giới hạn cho phép. Một con vịt màu vàng có 30% phthalate và một con bạch tuộc đỏ chứa hơn 50% phthalate, vượt 500 lần giới hạn.
Đáng nói, các món đồ chơi kể trên đều được mô tả trên Amazon là không độc hại. Giáo sư Laurence Harwood - Giám đốc phân tích hóa học tại Đại học Reading [Anh] - cho biết: “Trẻ em khi chơi với những đồ chơi này thường cho chúng vào miệng, nên có thể nhiễm chất phthalate”. Phthalate hòa tan trong chất béo ở các mô của cơ thể và cơ thể cũng có thể hấp thụ nó qua da. EU phân loại phthalate là chất độc hại trong sinh sản, trẻ em ngậm đồ chơi có nguy cơ nhiễm phthalate cao hơn so với tiếp xúc với da.
Theo báo cáo của TOXICs-Free, một tổ chức phi chính phủ, sau khi kiểm tra 100 gian hàng bán đồ chơi trên ba trang thương mại điện tử lớn của Trung Quốc, họ cũng phát hiện có rất nhiều mẫu vịt cao su và các sản phẩm khác chứa quá mức hàm lượng PAE [phthalic acid esters] - một hóa chất gây hại cho hệ sinh sản.
TOXICs-Free gửi 12 món đồ chơi tới một cơ quan xét nghiệm và phát hiện 9 món chứa lượng PAE quá mức. Thậm chí, một mẫu có kèm giấy chứng nhận bắt buộc vẫn có hàm lượng PAE gấp 365 lần mức cho phép của nhà chức trách Trung Quốc. PAE dễ bị giải phóng khi đồ chơi tiếp xúc với nước nóng hoặc dầu gội, sau đó xâm nhập vào cơ thể con người thông qua đường hô hấp, tiêu hóa và da. Hóa chất này đóng vai trò tương tự nội tiết tố nữ, có thể làm giảm chất lượng tinh trùng, dẫn đến vô sinh ở nam giới.
Mới nhất, Cơ quan Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Thái Lan khi kiểm tra ngẫu nhiên 51 loại đồ chơi trẻ em và các sản phẩm nhựa PVC từ các trung tâm mua sắm lớn của các thành phố, cũng phát hiện ít nhất 18 mẫu đồ chơi chứa phthalate vượt tiêu chuẩn.
Tại Việt Nam, website của Bệnh viện Nhi Đồng TP.HCM và Cục Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa cũng đưa ra các cảnh báo về hàng loạt đồ chơi trẻ em chứa chất độc hại, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ đối với sức khỏe trẻ khi sử dụng, như hạt nhựa nở, bom thối gây nổ, vịt cao su, đồ chơi phát sáng, thú nhún… do chứa chất gây vô sinh.
Những cảnh báo đang bị xem nhẹ
Sau khi tiếp nhận phản ánh, phía Amazon đã gỡ những sản phẩm nguy hại khỏi trang thương mại điện tử toàn cầu này. Mỹ, châu Âu, Singapore lập tức ban hành lệnh cấm triệt để các loại đồ chơi trên.
Trong khi đó, tại Việt Nam, các sản phẩm tương tự vẫn bày bán tràn lan trên thị trường. Trang Lazada chào bán hàng chục mẫu đồ chơi trẻ em bằng nhựa, trong đó có đủ loại vịt con màu vàng bóp kêu cho bé chơi khi tắm và nhiều bộ đồ chơi tắm cho bé bằng nhựa không rõ chất lượng, như bộ đồ chơi gồm 13 con vật với giá khá rẻ, túi vịt 20 con giá chỉ 49.000 đồng. Sản phẩm được giới thiệu làm từ chất liệu nhựa vinyl, hình ảnh toàn chữ Trung Quốc.
Những sản phẩm trôi nổi này đang được bày bán tràn ngập trong nhiều cửa hàng đồ chơi. Chẳng hạn, các cửa hàng bao quanh Trường tiểu học Bình Giã [Q.Tân Bình, TP.HCM] bày bán hạt nở, cây thông Noel, trứng nở thành vịt keo thổi, hầu hết là hàng Trung Quốc với giá rất rẻ. Các loại đồ chơi này rất thu hút trẻ nhỏ do chúng có tính năng đặc biệt: hạt nở khi ngâm trong nước sẽ to ra như viên bi, khi tưới dung dịch lên tấm bìa cắt hình cây thông, sau một giờ, cây thông sẽ “mọc” tuyết trắng xóa có hạt li ti, quả trứng khi ngâm vào nước sẽ nứt vỏ, nở ra thành hình con vịt mềm dẻo như cao su…
Tại một cửa hàng đồ chơi trên đường Trần Bình bên hông chợ Bình Tây, Q.6, TP.HCM, người bán giới thiệu các món đồ chơi trẻ em là hàng Thái Lan nhưng trên bao bì lại có dòng chữ “made in China”. Trên sản phẩm không có nhãn phụ, thông tin của nhà nhập khẩu, phân phối, đồng nghĩa với việc sản phẩm không được chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy và gắn tem có dấu hợp quy [CR] như quy định.
Phthalates là tên gọi của một họ gồm nhiều chất hóa học được thêm vào trong quá trình sản xuất, gia công các sản phẩm nhựa, đặc biệt là nhựa PVC, sơn, nhằm làm thay đổi tính chất cơ bản của vật liệu [có thể làm nhựa cứng hơn, dẻo hơn, trong suốt hơn hoặc làm sơn cứng hơn tùy loại phthalate được thêm vào]. Do phthalates không tạo bất kỳ liên kết hóa học nào với nhựa nên các chất này rất dễ thoát ra ngoài sản phẩm nhựa chứa chúng để đi vào môi trường và cơ thể người, động vật, đặc biệt là khi sản phẩm nhựa bị lão hóa do thời gian sử dụng lâu hoặc do sự tác động của các yếu tố môi trường [nhiệt độ, ánh sáng…].