Điều 74 Luật Trẻ em 2016 quy định các vấn đề về Xây dựng và triển khai chương trình, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; Quyết định, hoạt động của nhà trường, cơ sở giáo dục khác, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em phải có sự tham gia của trẻ
Người dân đến Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức [TP.HCM] làm xét nghiệm dịch vụ - Ảnh: H.L.
Khảo sát của Tuổi Trẻ cho thấy một số cơ sở y tế vẫn thu phí xét nghiệm COVID-19 dịch vụ cao hơn so với mức giá mà họ niêm yết trên cổng thông tin Sở Y tế TP.HCM.
Nhằm tạo thuận lợi cho người dân chọn lựa cơ sở y tế để làm xét nghiệm tầm soát COVID-19 khi có nhu cầu, Sở Y tế TP.HCM đã công khai danh sách các cơ sở y tế được cung ứng dịch vụ xét nghiệm và giá thu xét nghiệm COVID-19. Theo đó tính đến ngày 26-10 toàn thành phố có 169 cơ sở y tế được phép thực hiện xét nghiệm kháng nguyên nhanh, 59 cơ sở xét nghiệm RT-PCR.
Nhiều bệnh viện thu vượt giá niêm yết
Khoảng 10h30 ngày 2-11 có rất đông người dân tìm đến Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức xét nghiệm nhanh COVID-19. Phần lớn là người lao động xét nghiệm để xin việc hoặc trở lại làm việc sau thời gian dài nghỉ dịch. Chỉ khoảng 30 phút quan sát, chúng tôi ghi nhận có gần 100 lượt người đến xét nghiệm nhanh.
Theo thông tin niêm yết trên cổng thông tin của Sở Y tế TP.HCM, giá dịch vụ test nhanh của Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức là 126.000 đồng/mẫu; RT-PCT là 734.000 đồng/mẫu. Tuy vậy thực tế giá test nhanh được thu tại đây là 143.500 đồng, thu quá giá niêm yết 17.500 đồng. P.V.L. [26 tuổi], làm việc tại một công ty trong Khu công nghệ cao TP.HCM, tỏ ra khá bất ngờ với giá xét nghiệm này. "Trước khi đi xét nghiệm tôi có tham khảo và được biết bệnh viện có mức giá test nhanh khá mềm. Nhưng thực tế giá thực thu lại cao hơn giá niêm yết" - L. thắc mắc.
Còn tại Bệnh viện đa khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn [quận Phú Nhuận] sáng 1-11, nhân viên y tế báo giá xét nghiệm nhanh 338.000 đồng/lần, RT-PCR là 934.000 đồng, trong khi phí test nhanh công khai với Sở Y tế TP.HCM là 238.000 đồng, RT-PCR là 734.000 đồng.
Chị T.N. [23 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh] làm giấy xét nghiệm đi Phan Thiết bức xúc: "Tôi đọc thông báo thấy giá xét nghiệm công khai 238.000 đồng nhưng đến đây báo giá 338.000 đồng. Tuy nhiên vì đi gấp nên đành làm xét nghiệm nhanh rồi còn về". Theo hóa đơn chi trả, chị N. phải đóng thêm 100.000 đồng tiền "phí dịch vụ lấy mẫu và cấp giấy xét nghiệm SARS-CoV-2". Chúng tôi hỏi nhân viên y tế vì sao lại chênh lệch đến 100.000 đồng so với mức giá niêm yết, người này giải thích: "100.000 đồng là phụ thu phí dịch vụ và tiền công lấy mẫu".
Trước đó ngày 29-10, anh T.Q.V. [46 tuổi, ngụ Bình Chánh] có người nhà nhập viện điều trị tại Bệnh viện Nguyễn Trãi [quận 5]. Theo quy định, người thăm nuôi như anh V. bắt buộc phải xét nghiệm COVID-19. Trên bảng giá công khai xét nghiệm COVID-19, giá test nhanh tại Bệnh viện Nguyễn Trãi được niêm yết là 126.000 đồng/mẫu nhưng anh V. phải trả 276.000 đồng. Tuy là người nuôi bệnh nhưng trên hóa đơn thu tiền của anh V. có ghi rõ chi phí test nhanh là "thu tiền viện phí đợt điều trị". Như vậy giá chênh lệch so với giá niêm yết lúc đầu của bệnh viện này lên đến 150.000 đồng.
Theo một nhân viên của bệnh viện, trong chi phí 276.000 đồng bao gồm tiền test nhanh là 126.000 đồng, thêm 150.000 đồng tiền công khám và chỉ định test. "Trước khi test người dân sẽ được khám sàng lọc COVID-19, nếu test có vấn đề gì sẽ cho nhập viện luôn, tức sẽ bao luôn phần phía sau, bệnh viện bao hết các quy trình nhập viện điều trị" - nhân viên này giải thích.
Các bệnh viện nói gì?
Trả lời Tuổi Trẻ về vấn đề nêu trên, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn cho biết hiện nay đơn vị thực hiện test nhanh với mức giá 238.000 đồng/lần và 734.000 đồng/lần xét nghiệm RT-PCR cho người bệnh đến khám tại bệnh viện.
Riêng đối với khách hàng [không phải là bệnh nhân đến khám] có yêu cầu xét nghiệm dịch vụ để cấp giấy chứng nhận, bệnh viện sẽ thu thêm phụ phí lấy mẫu và cấp giấy chứng nhận. "Mức giá này bao gồm chi phí vật tư tiêu hao, máy móc và nhân sự thực hiện xét nghiệm cho khách hàng có nhu cầu. Chúng tôi cũng trao đổi rõ ràng với các khách hàng về mức giá áp dụng" - đại diện bệnh viện này nói.
Ngoài ra theo bệnh viện, hiện tại trên cổng thông tin của Sở Y tế TP.HCM mới chỉ cập nhật giá cho người bệnh đến khám, chưa thể hiện được giá cho đối tượng dịch vụ. Đơn vị đang làm việc Sở Y tế TP để cập nhật lại mức giá này nhằm thông tin rõ ràng cho người bệnh và khách hàng dịch vụ.
Ông Quách Thanh Hưng - giám đốc Bệnh viện Nguyễn Trãi - khẳng định chủ trương của bệnh viện không làm test nhanh dịch vụ, mà bắt buộc thực hiện xét nghiệm nhanh cho các bệnh nhân đăng ký khám bệnh, nhập viện điều trị hoặc người nuôi bệnh. Và chi phí xét nghiệm nhanh của tất cả nhóm đối tượng này đều là 126.000 đồng như giá niêm yết, riêng người đăng ký khám bệnh, nhập viện điều trị phải đóng thêm 150.000 đồng.
Khi chúng tôi đặt vấn đề có một số người nuôi bệnh vẫn phải đóng số tiền 276.000 đồng, bằng với chi phí của người khám bệnh, ông Hưng khẳng định "không có" và cho biết sẽ xác minh. Theo ông, lúc bệnh nhân nhập viện, người nuôi bệnh đăng ký luôn với bệnh viện, được test nhanh và cấp thẻ. "Chỉ với người có đăng ký khám bệnh mới thu thêm 150.000 đồng là tiền công khám dịch vụ ở các chuyên khoa" - ông Hưng khẳng định.
Trong khi đó, một nhân viên trực tiếp tư vấn, thu tiền test nhanh tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức cho biết đơn vị vừa khai trương dịch vụ xét nghiệm cho người có nhu cầu từ ngày 1-11, sau thời gian trưng dụng làm nơi điều trị COVID-19. Nhu cầu xét nghiệm rất lớn, trung bình một ngày có khoảng 1.000 trường hợp đến xét nghiệm, chủ yếu là test nhanh.
Khi được hỏi tại sao chi phí xét nghiệm lại khác so với giá niêm yết, nhân viên này nói: "Có thể đã có giá khác mà chưa cập nhật, để chúng tôi hỏi phòng kế hoạch tài chính kế toán". Như vậy với số lượng khoảng 1.000 người test nhanh nêu trên, số tiền trung bình một ngày bệnh viện thu cao hơn giá niêm yết sẽ trên 17 triệu đồng, và nếu kéo dài trong vòng một tháng có thể số tiền thu chênh lệch khoảng nửa tỉ đồng.
Mỗi nơi một giá
Giá xét nghiệm thực tế tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức cao hơn so với giá mà đơn vị này niêm yết trên cổng thông tin của Sở Y tế TP.HCM - Ảnh: H.L.
Chi phí xét nghiệm tại các đơn vị niêm yết giá cũng mỗi nơi một giá. Như test nhanh một số ít nơi chỉ từ 60.000 - 70.000 đồng, còn lại phần lớn trên 100.000 đồng, có nơi 350.000 đồng, thậm chí 500.000 đồng. Tương tự xét nghiệm RT-PCR cũng thế, đa số bệnh viện công lập đều niêm yết đúng giá 734.000 đồng, còn các phòng khám, bệnh viện tư đều trên 1,2 triệu đồng, đơn cử có nơi lên đến 3,2 triệu đồng.
Tại nhiều nơi chúng tôi xác định việc niêm yết giá cũng chưa đầy đủ, chỉ công bố giá test mà chưa công bố thêm các phụ thu đi kèm [nếu có]. Đặc biệt một số bệnh viện chưa niêm yết giá xét nghiệm, vì vậy giá xét nghiệm những nơi này được thu khá tù mù gây bức xúc với người dân.
Khảo sát còn cho thấy nhiều bệnh viện dù được phép nhưng không nhận xét nghiệm dịch vụ. Lý do vì sao? Theo ông Quách Thanh Hưng - giám đốc Bệnh viện Nguyễn Trãi, bởi càng làm càng lỗ. "Xét nghiệm chỉ có lỗ tới lỗ. Một bộ đồ phòng hộ có giá gần cả 100.000 đồng, rồi khẩu trang N95, nhân lực... rất tốn kém. Với giá xét nghiệm test nhanh 126.000 đồng, chúng tôi mua vào sao thu vậy, không lời một xu" - ông Hưng nói.
THU HIẾN - HƯƠNG THẢO
Điểm xét nghiệm COVID-19 tại Bệnh viện quận 1 có giá xét nghiệm rẻ, được nhiều người đến đăng ký xét nghiệm - Ảnh: THU HIẾN
Tại điểm xét nghiệm Bệnh viện quận 1, chủ yếu là người dân có nhu cầu về quê và người đi tỉnh, trước đó rất đông shipper chọn nơi đây để xét nghiệm. Nhân viên y tế tại đây cho chúng tôi biết giá xét nghiệm nhanh là 83.000 đồng/lần, có giá trị trong vòng 72 giờ tương đương những nơi khác. Theo tìm hiểu, đây là nơi có giá xét nghiệm rẻ nhất tại TP hiện nay.
Giá cao quá, không chịu nổi
Anh H.T. [32 tuổi, Q.Bình Thạnh] cho biết theo quy định, shipper phải xét nghiệm 3 ngày/lần; để giảm bớt gánh nặng chi phí, nhiều shipper chọn những nơi có giá rẻ để xét nghiệm.
"Cuối tháng 9, tôi xét nghiệm ở một bệnh viện tại TP Thủ Đức và phải trả 350.000 đồng, cao quá không chịu nổi. Để giảm bớt tiền, tôi được nhiều người giới thiệu đến đây xét nghiệm cho rẻ", anh T. nói.
Tại một số địa điểm xét nghiệm khác trên địa bàn TP như Bệnh viện Quân dân y miền Đông [TP Thủ Đức], giá test nhanh là 238.000 đồng/người. Một phòng khám ở đường Võ Văn Ngân [TP Thủ Đức] báo giá xét nghiệm là 280.000 đồng/lần test nhanh, còn RT-PCR từ 600.000 - 1,6 triệu đồng.
Tương tự, một phòng khám tại Hàng Xanh [Q.Bình Thạnh] ra giá cho chúng tôi là 350.000 đồng/lần test nhanh. Với PCR, chúng tôi phải trả 900.000 đồng/mẫu, mẫu gộp 3 thì 500.000 đồng/người. Ngoài ra, phòng khám này còn cho chúng tôi biết có thể đến tận nhà lấy mẫu xét nghiệm cho 3 người nhưng phải trả phí 500.000 đồng thêm, tức nếu lấy mẫu gộp 3 tại nhà chúng tôi phải trả 2 triệu đồng.
Chỉ cần người dân có nhu cầu có thể lên mạng tra các thông tin về xét nghiệm COVID-19, chúng được rao tràn lan trên các web, trang mạng xã hội. Thậm chí ngồi nhà sẽ có nhân viên đến lấy mẫu.
Trước đó, trả lời câu hỏi của người dân về việc "loạn giá" xét nghiệm, ông Tăng Chí Thượng, giám đốc Sở Y tế, cho biết hiện giá xét nghiệm tại cơ sở y tế nhà nước mua vào giá nào thì xét nghiệm cho người dân theo giá đó. Còn tại các cơ sở tư nhân được quyền thu thêm phí về nhân lực và phương tiện, tuy nhiên phải kê khai và báo cáo Sở Y tế xem xét.
"Sắp tới, khi Bộ Y tế phê duyệt nhiều loại xét nghiệm, Sở Y tế TP sẽ có kênh công khai giá xét nghiệm của các cơ sở y tế để người dân chọn lựa nơi hợp lý", ông Thượng nói.
Chấp nhận chịu lỗ
Ông Nguyễn Thành Tâm, giám đốc Bệnh viện quận 1, chia sẻ với mức giá 83.000 đồng/lần test nhanh hiện nay, bệnh viện có số lượng người dân đến xét nghiệm trung bình 500 - 600 người/ngày.
Theo quy định của Bộ Y tế và Sở Y tế, tất cả cơ sở khám chữa bệnh khi mua test kit với mức giá bao nhiêu thì bệnh viện sẽ tính đúng cho người dân với giá đó. Còn tất cả vật tư tiêu hao, nhân lực ngân sách sẽ chi trả sau, bệnh viện chỉ lấy tiền giá test kit cho người dân.
"Ban đầu chúng tôi sẽ chịu thiệt, ngân sách sẽ trả lại cho bệnh viện sau", ông Tâm nói.
Cũng theo ông Tâm, các bộ test kit bệnh viện nhập về đều nằm trong danh sách hơn 90 sản phẩm được Bộ Y tế cấp phép trong nước. Mặc dù rẻ nhưng bệnh viện phải đánh giá chất lượng thực tế của kit trước khi sử dụng. Cũng tại bệnh viện, bệnh nhân có bảo hiểm y tế là người nghi nhiễm khi thực hiện test nhanh và RT-PCR sẽ không tốn phí.
Một lãnh đạo bệnh viện tư nhân trên địa bàn TP.HCM cho biết với mức giá test nhanh bệnh viện thu hiện nay là 250.000 đồng/lần, PCR là 1,2 triệu đồng. Giá các bộ test kit đã giảm 1 tuần nay so với giá trước đây.
"Giá một bộ test kit chúng tôi nhập vô hiện nay dao động từ 100.000 - 120.000 đồng, tư nhân phải chọn các bộ kit chất lượng tốt, đảm bảo được độ chính xác nên chọn các bộ kit giá thành cao, chủ yếu là của Mỹ, Đức... Tuy nhiên, chúng tôi phải trả thêm các chi phí khác như vật tư tiêu hao, nhân lực xét nghiệm, công cho nhân viên, nên mức thu sẽ được nâng lên nhưng phải kê khai với Sở Y tế", lãnh đạo bệnh viện này nói.
Theo vị lãnh đạo này, hiện giá test kit đang có xu hướng giảm, vì thế giá xét nghiệm cho người dân cũng sẽ giảm theo.
Tương tự, đại diện một bệnh viện công lập tại TP Thủ Đức cho biết đã điều chỉnh giá xét nghiệm nhanh cho người dân từ 238.000 đồng xuống còn 160.000 đồng/lần.
"Bệnh viện đã thu đúng theo giá mua vào, các chi phí khác bệnh viện sẽ bù lỗ. Trong thời gian tới, nếu giá các bộ test kit giảm thì bệnh viện cũng phải giảm theo. Mục tiêu chính là lo cho người dân", vị này nói.
Càng qua nhiều tay, giá càng mắc
Theo giám đốc một công ty có bán kit xét nghiệm nhanh COVID-19 ở TP, giá một test kit nhập khẩu chừng 2 USD [khoảng 46.000 đồng], lúc mới đầu có thể mắc hơn [tầm 3 - 5 USD/kit], còn giá bán sau đó tùy các nhà nhập khẩu đưa ra.
"Tùy từng khu vực thị trường trong nước mà mỗi nhà nhập khẩu sẽ đưa ra giá bán khác nhau, sau đó qua thêm vài "tay" nữa giá sẽ đội lên. Giá nhập khẩu nhìn chung là rẻ, nhưng càng qua nhiều tay sẽ càng mắc. Hiện giá bán kit xét nghiệm nhanh vẫn chưa có quy định nào kiểm soát nên hàng về bán bao nhiêu là quyền của ông nhập khẩu", vị giám đốc này chia sẻ.
Tiêm 2 mũi vắc xin có phải xét nghiệm?
Dù đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin nhưng người nhà anh N.T.A. buộc phải đóng 200.000 đồng để thực hiện xét nghiệm nhanh ở một bệnh viện tư nhân trên đường Trịnh Văn Cấn, quận 1 [TP.HCM]. Đây là yêu cầu bắt buộc của bệnh viện tư nhân này, và nếu người nhà anh A. không đóng tiền xét nghiệm nhanh thì sẽ không được khám bệnh.
"Trong khi Bộ Y tế đã ra công văn nêu rõ ai tiêm đủ 2 mũi vắc xin thì không cần xét nghiệm, trừ khi có dấu hiệu nghi ngờ hoặc nghi ngờ, nhưng bệnh viện này vẫn khăng khăng đó là yêu cầu và buộc bệnh nhân phải xét nghiệm nhanh" - anh A. bức xúc.
Theo quy định của Bộ Y tế, người bệnh không bắt buộc phải xét nghiệm nhanh COVID-19 khi đến các cơ sở y tế khám chữa bệnh. Trường hợp có chỉ định xét nghiệm tại các cơ sở y tế công lập thì không phải chi trả bất kỳ khoản phí nào.
Về dịch vụ xét nghiệm nhanh, hiện Bộ Y tế đang xây dựng thông tư hướng dẫn giá dịch vụ xét nghiệm phát hiện virus SARS-CoV-2 áp dụng với các cơ sở y tế khi thực hiện xét nghiệm cho người bệnh đến khám chữa bệnh [kể cả người có bảo hiểm y tế và người không có bảo hiểm y tế]. Bộ đã xin ý kiến các bộ ngành, đăng trên cổng thông tin điện tử để lấy ý kiến người dân.
XUÂN MAI
THU HIẾN - ĐỨC THIỆN