[ĐTCK] Ngay mở đầu phiên giao dịch đầu tuần, nhóm cổ phiếu dầu khí đã cho thấy sức nóng riêng bất chấp VN-Index đánh mất hơn 13 điểm và sắc đỏ bao trùm cả thị trường chung.
Vào phiên sáng 16/10, nhiều cổ phiếu dầu khí tăng mạnh, trong đó, PVD tăng đến 4,75%, BSR tăng 4,29%, PSH cũng tăng 4,27%. Ngoài ra, PVS cũng không đứng ngoài cuộc khi tăng 3,26%. Hiệu ứng tích cực từ giá dầu cũng thúc đẩy hàng loạt loạt cổ phiếu nhóm này bứt phá ngược dòng thị trường.
Trong phiên chiều, bất chấp việc thị trường giảm mạnh và mất hơn 13 điểm, nhóm dầu khí vẫn duy trì sức hút khi sắc xanh gần như tuyệt đối khi đóng cửa, dù đà tăng không còn mạnh như phiên sáng.
Về giá dầu khí, cập nhật tại thời điểm 10h06 [theo giờ Việt Nam] trên Trading Economics, giá dầu Brent có giá 91,06 USD/thùng, tăng 0,19% so với phiên trước đó. Giá dầu WTI có giá 87,79 USD, tăng 0,12% so với phiên trước. Tuy nhiên, đến 15h chiều, cả hai loại trên đều quay đầu giảm, riêng Brent đã lùi về dưới mốc 91 USD/thùng xuống còn 90,70 USD/thùng. Nhìn chung, giá dầu vẫn đang trong xu hướng tăng.
Theo Reuters, giá dầu thô leo dốc xuất phát từ hai nguyên nhân chính, bên cạnh xung đột Hamas và Israel, còn do Mỹ áp lệnh trừng phạt đối với các chủ tàu chở dầu của Nga. Cụ thể là Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đầu tiên đối với các chủ tàu chở dầu của Nga có giá cao hơn mức giá trần 60 USD/thùng thuộc G7 để thực thi các biện pháp nhằm trừng phạt Nga.
Trong khi đó, chiến sự giữa Israel - Hamas bùng phát làm tình hình chính trị khu vực Trung Đông thêm căng thẳng hơn, thúc đẩy căng thẳng mới cho thị trường hàng hoá cũng gia tăng mối lo ngại về nguồn cung trên thị trường dầu.
Theo ông Dương Đức Quang, Phó tổng giám đốc Sở Giao dịch Hàng hoá Việt Nam [MXV], mặc dù hiện tại, căng thẳng trong khu vực Trung Đông chưa gây ra bất kỳ ảnh hưởng nào đến nguồn cung dầu, nhưng nếu chiến sự lan rộng ra cấp độ khu vực, hoặc kéo theo nhiều quốc gia đồng minh quan trọng khác có quyền lực trên thị trường dầu mỏ thì giá dầu có thể tăng nóng.
MBS Research lý giải rằng, tuy Israel và Palestine đều không phải là những nước khai thác dầu lớn trên thế giới, vị trí địa lý của cuộc xung đột này lại thuộc khu vực khai thác dầu quan trọng, do đó gián tiếp khiến giá dầu tăng trở lại sau chuỗi giảm vì lo ngại kinh tế ảm đạm. Nhóm phân tích cho rằng, giá dầu sẽ chịu ảnh hưởng một cách trực tiếp hơn khi cuộc xung đột giữa hai bên này mở rộng thành chiến tranh khu vực.
MBS Research cũng dự báo, nguồn cung dầu thô trên thế giới trong giai đoạn 2023 - 2024 sẽ khan hiếm do những động thái cắt giảm chủ động từ OPEC+, trong khi nhu cầu được kỳ vọng phục hồi với động lực chính từ Trung Quốc sẽ khiến chênh lệch cung - cầu dầu thô thế giới thắt chặt hơn. Bên cạnh đó, các yếu tố hỗ trợ khác về kinh tế và địa chính trị cũng có thể khiến giá dầu thô thế giới neo cao. MBS kỳ vọng giá dầu thô Brent trên thế giới sẽ đạt mức trung bình 93 USD/thùng trong quý IV năm 2023 và đạt 92 USD/thùng trong năm 2024.
Nhìn chung, ông Quang dự báo thị trường thị trường dầu sẽ tiếp tục thâm hụt nguồn cung trong quý IV năm nay, khi nhóm OPEC+ cam kết duy trì kế hoạch hạn chế sản lượng, trong khi tăng trưởng kinh tế các nước tiêu thụ lớn như Mỹ, Trung Quốc được đánh giá lạc quan hơn. Điều này vẫn sẽ nguyên nhân đẩy giá dầu tăng trở lại trong giai đoạn cuối năm.
Trong khi đó, MBS nhận thấy, trong thời gian tới, có 4 yếu tố về nguồn cầu sẽ có tác động tích cực đến giá dầu.
Thứ nhất, hoạt động sản xuất công nghiệp trên thế giới tích cực hơn. Thứ hai, nhu cầu du lịch thế giới hồi phục thúc đẩy tăng nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu bay. Thứ ba, nền kinh tế Trung Quốc sẽ phục hồi trở lại. Thứ tư, tồn kho dầu suy giảm tại Mỹ và OECD.
Về nguồn cung, việc OPEC+ tiếp tục gia hạn cắt giảm sản lượng hoặc duy trì mức sản lượng thấp đến cuối năm 2023 và xung đột chính trị tiếp tục căng thẳng, thậm chí bùng nổ sẽ hỗ trợ cho giá dầu.
Riêng với nhóm cổ phiếu dầu khí, MBS đánh giá, giá của các cổ phiếu thuộc ngành dầu khí trong nước hầu hết có biến động cùng pha và khá tương quan với biến động giá dầu thô thế giới. Dựa trên quan điểm tích cực về giá dầu bên trên, MSB cho rằng giá cổ phiếu ngành dầu khí cũng sẽ có triển vọng tươi sáng trong năm 2024.
CTCK Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam [BSC] vừa đưa ra báo cáo đánh giá tác động sụt giảm của giá dầu lên nhóm ngành cổ phiếu.
Dự đoán giá dầu năm 2020
Do bất đồng trong việc cắt giảm sản lượng giữa nhóm OPEC+, đặc biệt là giữa Saudi Arabia và Nga mà giá dầu đã bị đẩy xuống mức thấp tương tự đợt khủng hoảng năm 2008. Dựa vào kinh nghiệm từ cuộc chiến giá dầu năm 2015, BSC nhận định giá dầu sẽ phụ thuộc nhiều vào sức chịu đựng trong những tháng tới của Saudi Arabia và Nga và dầu giảm giá do lực cầu thấp không phải là chất xúc tác tăng trưởng như kì vọng do ảnh hưởng của dịch bệnh [thông qua lạm phát thấp, nhu cầu tiêu dùng yếu đi].
Dự báo của các tổ chức lớn trên Thế giới cho biết giá dầu sẽ giảm mạnh trong quý 2 và hồi phục vào quý 3, quý 4. Sau sự kiện đàm phán thất bại giữa OPEC và Nga, giá dầu thô được dự đoán nằm trong khoảng từ 32-44,8 USD/thùng.
Hiện giá hòa vốn các quốc gia OPEC+ hầu đều nằm trên ngưỡng giá dầu 40, giá dầu dao động trong khoảng 30-40 USD/thùng sẽ gây tổn thất khá lớn đến hoạt động sản xuất dầu thô trên thế giới. Theo khảo sát của Dallas Fed Energy, giá hòa vốn của các công ty dầu đá phiến Hoa Kỳ, nằm ở mức giá 50 USD/thùng.
Giá dầu tác động thế nào tới vĩ mô Việt Nam?
Đóng góp của dầu thô trong ngân sách giảm dần trong những năm qua. Do đó, BSC cho rằng giá dầu giảm không ảnh hưởng quá lớn tới ngân sách.
Nhập khẩu xăng dầu giảm dần kể từ 2011. Nhập khẩu dầu thô bắt đầu từ năm 2018, nhưng giá trị tương đối nhỏ. Năm 2019, tổng giá trị nhập khẩu ròng của dầu thô và xăng là hơn 5,5 tỷ USD. BSC cho rằng việc giảm giá trị nhập khẩu cũng có tác động tích cực nhưng không nhiều.
Trong giai đoạn giữa 2014 tới cuối 2015, giá dầu thô giảm gần 55%. Cùng giai đoạn, lạm phát danh nghĩa biến động hạn chế. Giá dầu giảm cùng với CPI chỉ tăng nhẹ có thể tác động tích cực đối với vĩ mô: tổng cung tăng khi giá đầu vào giảm.
Tuy nhiên, ảnh hưởng còn tùy thuộc vào nội tại nền kinh tế cùng diễn biến vĩ mô thế giới. Trong giai đoạn nêu trên, các nước đang phát triển nhập khẩu dầu thô tăng trưởng tiêu cực.
Giá dầu giảm có tác động khác nhau lên từng nhóm ngành
BSC đánh giá ngành vận tải, săm lốp, điện, nhựa sẽ hưởng lợi từ việc giá dầu giảm, trong khi ngành phân bón được đánh giá trung lập và ngành dầu khí sẽ chịu tác động tiêu cực.
Với ngành vận tải, giá xăng Jet A1 và dầu DO/FO để vận hành máy bay và tàu biển có tương quan thuận chiều với giá dầu thô. Theo ước tính, chi phí nhiên liệu chiếm 30 - 50% giá vốn của các doanh nghiệp vận tải 2 loại hình này.
Đối với ngành săm lốp, BSC cho rằng giá dầu giảm khiến giá cao su tổng hợp giảm - sản phẩm thay thế cao su tự nhiên. Đây là 2 nguyên vật liệu đầu vào chính chế tạo săm lốp [cao su tự nhiên - 35% giá vốn, cao su tổng hợp - 11-15% giá vốn]. Do đó, dự báo giá dầu giảm sẽ có giúp chi phí nguyên vật liệu các doanh nghiệp săm lốp được tiết giảm. Tính đến 11/03/2019, giá cao su đang ở mức 164 JPY/kg, giảm 12% so với trung bình 2019.
Ngành điện cũng được BSC đánh giá tích cực do giá dầu giảm kéo theo giá khí giảm giúp các doanh nghiệp sản xuất điện khí được hưởng lợi. Tuy nhiên BSC cho rằng tác động của giá khí lên lợi nhuận của các doanh nghiệp điện khí không quá lớn với 85% biến động giá nguyên liệu đầu vào được chuyển sang cho EVN, chỉ có 15% sản lượng điện từ việc giá nguyên vật liệu khí thấp.
Nhận định ngành nhựa, BSC cho thấy đây là ngành có tương quan cao với giá dầu do nhựa là chế phẩm dầu mỏ, đặc biệt là với hạt nhựa PE và PP. Đối với nhựa PVC, tương quan với giá dầu ở mức trung bình, tuy nhiên nhạy hơn với những đoạn giảm của giá dầu. Tính từ đầu năm 2020, giá dầu Brent giảm 34,4% YTD, HDPE và PP cũng giảm tương ứng 5%, nhưng PVC thì tăng 14% YTD. Xét biến động so với cùng kỳ, giá dầu Brent bình quân tính đến 11/3/2020 giảm 7,5% YoY; giá HDPE và PP giảm lần lượt 20% và 30% YoY. Trái lại, PVC trong 3 tháng đầu năm 2020 tăng nhẹ 2,5% YoY.
Ngành phân bón được đánh giá trung lập do giá dầu giảm giúp các doanh nghiệp phân bón được hưởng lợi theo hai hướng: giá khí đầu neo theo giá dầu FO giảm sẽ cùng giảm ngay lập tức và giá xăng dầu giảm giúp chi phí vận chuyển, chi phí bán hàng giảm.
Trong khi đó, ngành dầu khí bị đánh giá tiêu cực do việc giá dầu ở mức thấp sẽ có tác động trực tiếp đến ngành, làm giảm đơn giá bán cũng như các nhu cầu dịch vụ dầu khí.