- 15:56 05/01/2022
- Xếp hạng 4.82/5 với 20336 phiếu bầu
Protein là gì? Đây là chất dinh dưỡng có chức năng rất quan trọng đối với sức khỏe. Protein sẽ được tạo thành từ các axit amin, sau đó liên kết với nhau tạo thành chuỗi dài. Protein tham gia vào gần như tất cả các chức năng của tế bào, thực hiện các nhiệm vụ khác nhau. Sau đây là 9 chức năng của protein đối với cơ thế mà bạn nên biết.
Protein thực hiện chức năng tăng trưởng và duy trì các mô. Nhưng protein bên trong cơ thể luôn ở trong trạng thái thay đổi liên tục. Thông thường, cơ thể sẽ phá vỡ một lượng protein nhất định để xây dựng và khắc phục, sửa chữa các mô. Tuy nhiên đôi khi protein cũng sẽ được sử dụng nhiều hơn mức bình thường, làm cho nhu cầu bổ sung protein của cơ thể tăng cao.
Tình trạng trên thường xảy ra ở cơ thể người đang mắc bệnh, phụ nữ mang thai và cho con bú. Ngoài ra, người đang phục hồi sau chấn thương, phẫu thuật, những người lớn tuổi và vận động viên cũng cần bổ sung nhiều protein hơn. Đối với những vận động viên, người vận động mạnh thường sử dụng Whey Protein để bổ sung đạm.
Whey protein giúp bổ sung protein
Protein sinh ra các Enzyme, cùng tham gia hỗ trợ vào hàng ngàn phản ứng sinh hóa diễn ra bên trong và ngoài tế bào. Khi cấu trúc của enzyme kết hợp với các phân tử khác bên trong tế bào được gọi là chất nền, là xúc tác cho những phản ứng cần thiết trong quá trình trao đổi chất.
Có một số Enzyme cũng hoạt động bên ngoài tế bào Lactase [Enzyme giúp phân giải đường sữa Lactose] và sucrase [Enzyme giúp thủy phân đường].Enzyme cũng sẽ thúc đẩy các phân tử khác để cho các phản ứng diễn ra như vitamin và khoáng chất.
Các chức năng của cơ thể cần phụ thuộc vào Enzyme bao gồm:
- Tiêu hóa;
- Sản xuất năng lượng;
- Đông máu;
- Co thắt cơ.
Lưu ý tránh để tình trạng thiếu hụt Enzyme hoặc Enzyme không hoạt động đúng chức năng bởi nếu vậy cơ thể sẽ dẫn đến một số bệnh lý.
Nếu phân tích về mặt hóa học thì một số Protein chính là kích thích, hỗ trợ giao tiếp giữa các tế bào, mô và các cơ quan. Các mô hay tuyến nội tiết sẽ tạo ra hormone, từ đó được vận chuyển theo đường máu đến các mô, cơ quan đích. Sau đó Hormone sẽ liên kết với thụ thể protein trên bề mặt tế bào.
Phân loại Hormone:
- Protein và Peptide: Hàng trăm axit amin, kết thành một chuỗi sau đó tạo ra Protein và Peptide;
- Steroid: Được tạo ra bởi cholesterol béo. Các hormone giới tính như Testosterone và Estrogen sẽ dựa trên steroid;
- Amin: Tạo ra từ các axit amin Tryptophan hay Tyrosine riêng lẻ. Từ đó giúp hình thành các hormone liên quan đến giấc ngủ và quá trình trao đổi chất.
Phân tích nhóm nội tiết tố chiếm phần lớn trong cơ thể [Protein và polypeptide] gồm:
- Insulin: Là tín hiệu hấp thu glucose vào tế bào.
- Glucagon: Là tín hiệu phân hủy glucose dự trữ trong gan.
- hGH [hormone tăng trưởng của con người]: Có nhiệm vụ kích thích các mô phát triển, bao gồm cả xương.
- ADH [hormone chống lợi tiểu]: Là tín hiệu yêu cầu thận tái hấp thu nước.
- ACTH [hormone vỏ thượng thận]: Có nhiệm vụ kích thích giải phóng Cortisol.
Một số cấu trúc Protein có dạng sợi, giúp tạo độ cứng và chắc chắn cho các mô và tế bào. VÍ dụ như Protein:
- Keratin: Đây là một cấu trúc Protein thường được tìm thấy trong da, tóc và móng tay.
- Collagen: Là một cấu trúc Protein nhiều nhất trong cơ thể. Collagen tạo nên xương, gân, dây chằng và da.
- Elastin: Có độ đàn hồi cao nên giúp nhiều mô trong cơ thể trở lại hình dạng ban đầu sau khi bị kéo dãn hoặc co bóp như tử cung, phổi và động mạch.
Protein giúp điều chỉnh nồng độ axit và bazơ trong máu và tại các chất dịch trong cơ thể khác. Độ pH là thước đo sự cân bằng giữa axit và bazơ. Thang đo pH thường dao động từ 0 đến 14, Axit mạnh nhất khi ở mức 0, trung tính ở mức 7 và kiềm mạnh nhất ở mức 14.
Một số ví dụ về giá trị pH:
- Axit dạ dày: Độ pH 2
- Nước ép cà chua: Độ pH 4
- Cà phê đen: Độ pH 5
- Máu người: Độ pH 7,4
- Sữa magie: Độ pH 10
- Nước xà phòng: Độ pH 12
Một số Protein như chẳng hạn như Hemoglobin - một loại Protein tạo nên các tế bào hồng cầu cũng tham gia vào điều chỉnh nồng độ pH. Huyết sắc tố Hemoglobin giúp duy trì giá trị pH bình thường khi liên kết với một lượng nhỏ axit.
Protein điều chỉnh các quá trình cơ thể để duy trì sự cân bằng chất lỏng. Ví dụ, albumin và globulin là các protein trong máu, giúp duy trì cân bằng chất lỏng bằng cách thu và giữ nước.
Nếu bạn không bổ sung đủ protein, nồng độ Albumin và globulin trong cơ thể sẽ giảm dần. Kết quả là máu không thể giữ được trong mạch và chất lỏng bị tích tụ vào khoảng trống giữa các tế bào. Lúc này sẽ xuất hiện hiện tượng sưng hoặc phù, đặc biệt là ở dạ dày.
Đây là một dạng suy dinh dưỡng protein nghiêm trọng, được gọi là suy dinh dưỡng thể phù Kwashiorkor. Tình trạng này xảy ra khi một người tiêu thụ đủ lượng calo nhưng lại thiếu hụt protein. Kwashiorkor rất hiếm gặp ở các khu vực phát triển trên thế giới, nhưng phổ biến tại những vùng đói nghèo. Bệnh nhân có thể cần tác dụng của whey protein để bổ sung đạm.
Thiếu Protein sẽ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng Protein
Protein sẽ hình thành nên các Globulin miễn dịch [kháng thể] để chống lại các tình trạng nhiễm trùng. Kháng thể chính là protein trong máu, chúng sẽ bảo vệ cơ thể khỏi những virus, vi khuẩn có hại xâm nhập.
Khi các tế bào, cơ thể bị vi khuẩn xâm nhập, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể để tiêu diệt chúng. Nếu như không có các kháng thể, các loại vi khuẩn có hại sẽ tự do áp đảo cơ thể, từ đó sẽ gây ra các bệnh về nhiễm trùng.
Một khi đã tạo được kháng thể thì các tế bào sẽ tự động ghi nhớ lại cơ chế này. Để sau đó sẽ phản ứng nhanh hơn khi một tác nhân gây bệnh cũ lại xâm nhập vào cơ thể bạn lần nữa.
Protein vận chuyển các chất dinh dưỡng theo dòng máu ra vào các tế bào. Ví dụ như các vitamin hoặc khoáng chất, glucose, cholesterol và oxy. Mỗi protein vận chuyển là đặc hiệu và chỉ liên kết với các chất cụ thể. Có thể hiểu như sau: Một protein vận chuyển Glucose nhưng không thể làm nhiệm vụ di chuyển Cholesterol.
Protein cũng có vai trò để lưu trữ: Như Ferritin giúp dự trữ sắt hay một loại Protein lưu trữ khác là Casein[có trong sữa, giúp trẻ sơ sinh phát triển]
Protein giúp vận chuyển các chất dinh dưỡng vào tế bào
Protein có chức năng cung cấp năng lượng cho cơ thể. Mỗi gram Protein sẽ chứa 4 calo [tương đương với mức năng lượng mà carbs cung cấp]. Ngoài ra còn có chất béo cũng cung cấp năng lượng nhưng Protein là chất cuối cùng mà cơ thể muốn sử dụng để làm năng lượng. Lý do vì Protein còn phải tham gia vào nhiều chức năng khác trên khắp cơ thể. Vì vậy cơ thể sẽ ưu tiên dự trữ Carbs và chất béo để sử dụng làm nhiên liệu, từ đó để tạo ra nguồn năng lượng hoạt động. Ngoài ra, Carbs và chất béo đã chuyển hóa cũng hiệu quả hơn so với protein.
Nhưng trên thực tế, năng lượng mà Protein cung cấp cho cơ thể rất ít trong trường hợp bình thường. Còn nếu trong trạng thái nhịn ăn [từ 18 - 48 giờ không có carb và chất béo], cơ thể sẽ phá vỡ cơ xương để các Axit amin có thể cung cấp năng lượng thay thế. Axit amin từ cơ xương cũng được cơ thể sử dụng nếu nguồn dự trữ carbohydrate ở mức thấp. Tình trạng này cũng xảy ra sau khi bạn tập thể dục ở cường độ cao.
Protein giữ nhiều vai trò, chức năng trong cơ thể, sửa chữa và khắc phục, xây dựng lại các mô, thúc đẩy các phản ứng trao đổi chất diễn ra trong cơ thể. Ngoài chức năng cung cấp khung cấu trúc cho cơ thể, Protein còn duy trì cân bằng độ pH, giữ cho hệ miễn dịch của cơ thể luôn mạnh mẽ, lưu trữ các dưỡng chất, Thậm chí, Protein còn trở thành nguồn năng lượng khẩn cấp khi cơ thể cần. 9 chức năng của Protein trên chính là những chức năng rất quan trọng với cơ thể.
Để nâng cao chất lượng dịch vụ thăm khám, điều trị, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã đưa hệ thống cơ sở trang thiết bị hiện đại đạt chuẩn vào vận hành các quy trình khám và điều trị bệnh. Đặc biệt tại Vinmec luôn có đội ngũ y bác sĩ sẵn sàng lắng nghe, tư vấn và điều trị các căn bệnh cũng như tư vấn về chế độ dinh dưỡng, thực phẩm tốt cho trẻ em, người lớn và người cao tuổi.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline để được hỗ trợ.
Protein là những phân tử lớn, phức tạp, đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể. Chúng thực hiện hầu hết các công việc trong tế bào và cần thiết cho cấu trúc, chức năng và sự điều chỉnh của các mô và cơ quan của cơ thể.
Protein được tạo thành từ hàng trăm hoặc hàng nghìn đơn vị nhỏ hơn được gọi là axit amin, chúng được gắn với nhau thành chuỗi dài. Có 20 loại axit amin khác nhau có thể kết hợp để tạo ra protein. Trình tự các axit amin xác định cấu trúc 3 chiều độc đáo của mỗi protein và chức năng cụ thể của nó.
Protein có thể được mô tả theo nhiều chức năng của chúng trong cơ thể như bảng dưới đây.
| Kháng thể bám vào các vật thể lạ cụ thể như virus, vi khuẩn để giúp bảo vệ cơ thể. | Immunoglobulin G [IgG] |
| Enzyme thực hiện gần như tất cả hàng nghìn phản ứng hóa học diễn ra trong tế bào. Chúng cũng hỗ trợ việc hình thành các phân tử mới bằng cách đọc thông tin di truyền được lưu trữ trong ADN. | Phenylalanine hydroxylase |
| Các protein truyền tín hiệu, chẳng hạn như một số loại hormone, điều phối các quá trình sinh học giữa các tế bào, mô và cơ quan khác nhau. | Hormone tăng trưởng |
| Các protein này cung cấp cấu trúc và hỗ trợ cho các tế bào. Ở quy mô lớn hơn, chúng cũng cho phép cơ thể di chuyển. | Actin |
| Các protein này liên kết và mang các nguyên tử và phân tử nhỏ trong tế bào và khắp cơ thể. | Ferritin |
Ảnh: Immunoglobulin G [IgG]
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Ảnh: Phenylalanine hydroxylase
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Ảnh: Hormone tăng trưởng
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Ảnh: Actin
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Ảnh: Ferritin
Nguồn: U.S. National Library of Medicine