Phương pháp chung:
Khi gặp một bài toán so sánh thì có thể chọn các cách sau:
a] A > C và C > B thì A > B [tính chất bắc cầu]
b] A > 1 và 1 > B thì A > B
c] 1 – B > 1 – A thì A > B
d] A : B < 1 thì A < B
e] A – B > 0 thì A > B
f] Phân số có tử số < mẫu số và tử và mẫu cách nhau cùng đơn vị. Phân số nào có mẫu số càng lớn thì phân số đó càng lớn.
Ví dụ: 1/2 < 2/3 < 3/4 < 4/5 < ….. < 9999/10000
g] Hai phân số có cùng tử số, phân số có mẫu số càng lớn thì phân số càng nhỏ
h] Hai phân số có cùng mẫu số, tử số càng lớn thì phân số đó càng lớn.
Dạng 1: So sánh các phân số cùng mẫu
Phương pháp giải
– Viết phân số có mẫu âm thành phân số bằng nó và có mẫu dương.
– So sánh các tử của các phân số có cùng mẫu dương, phân số nào
có tử lớn hơn thì lớn hơn.
Ví dụ:So sánh các phân số:
a] -1/3 và 2/-3 b] 2/-5 và 3/5 c] -3/7 và -4/-7.
Lời giải
a] 1/-3 = -1/3 , 2/-3 = -2/3 . Vì -1> -2 nên -1/3 > -2/3 , do đó: 1/-3 > 2/-3.
b] 2/-5 = -2/5. Vì -2 C và C > B thì A > B [tính chất bắc cầu] b] A > 1 và 1 > B thì A > B c] 1 – B > 1 – A thì A > B d] A : B < 1 thì A < B
e] A – B > 0 thì A > B
f] Phân số có tử số < mẫu số và tử và mẫu cách nhau cùng đơn vị. Phân số nào có mẫu số càng lớn thì phân số đó càng lớn.
Ví dụ: 1/2 < 2/3 < 3/4 < 4/5 < ….. < 9999/10000
g] Hai phân số có cùng tử số, phân số có mẫu số càng lớn thì phân số càng nhỏ
h] Hai phân số có cùng mẫu số, tử số càng lớn thì phân số đó càng lớn.
Trong giới hạn trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về phần:
4. Các dạng toán so sánh lớp 6 nâng cao
CÁC DẠNG TOÁN
Một số cách so sánh khác
Dạng 1: So sánh với 1
Điều kiện áp dụng: Phương pháp này áp dụng cho dạng bài so sánh hai phân số, trong đó một phân số bé hơn 1 và một phân số lớn hơn 1.
Dạng 2: So sánh với phân số trung gian
Điều kiện áp dụng: Phương pháp này áp dụng khi tử số của phân số thứ nhất bé hơn tử số của phân số thứ hai và mẫu số của phân số thứ nhất lại lớn hơn mẫu số của phân số thứ hai hoặc ngược lại. Khi đó ta so sánh với phân số trung gian và phân số có tử số bằng tử số của phân số thứ nhất và mẫu số bằng mẫu số của phân số thứ hai hoặc ngược lại, phân số trung gian là phân số có tử số bằng tử số của phân số thứ hai và mẫu số bằng mẫu số của phân số thứ nhất.
Phương pháp giải:
Bước 1: Chọn phân số trung gian.
Bước 2: So sánh hai phân số ban đầu với phân số trung gian
Bước 3: Rút ra kết luận
Dạng 3: So sánh bằng phần bù
Điều kiện áp dụng: Nhận thấy mẫu số lớn hơn tử số [phân số bé hơn 1] và hiệu của mẫu số với tử số của tất cả các phân số đều bằng nhau hoặc nhỏ thì ta tìm phần bù với 1.
Chú ý: Phần bù của một phân số là phân số có tử số bằng hiệu của mẫu số và tử số của phân số ban đầu và giữ nguyên mẫu số.
Quy tắc: Trong hai phân số, phân số nào có phần bù lớn hơn thì phân số đó nhỏ hơn và ngược lại phân số nào có phần bù nhỏ hơn thì phân số đó lớn hơn.
Phương pháp giải:
Bước 1: Tìm phần bù của hai phân số.
Bước 2: So sánh hai phần bù với nhau
Bước 3: Rút ra kết luận
Dạng 4: so sánh bằng phần hơn
Điều kiện áp dụng: Nhận thấy tử số lớn hơn mẫu số [phân số lớn hơn 1] và hiệu của tử số với mẫu số của tất cả các phân số đều bằng nhau hoặc nhỏ hơn thì ta tìm phần hơn với 1.
Chú ý: Phần hơn của một phân số là phân số có tử số bằng hiệu của tử số và mẫu số của phân số ban đầu và giữ nguyên mẫu số
Quy tắc: Trong hai phân số, phân số nào có phần lớn hơn thì phân số đó lớn hơn và ngược lại phân số nào có phần hơn nhỏ hơn thì phân số đó nhỏ hơn.
Phương pháp giải:
Bước 1: Tìm phần hơn của hai phân số.
Bước 2: So sánh hai phần hơn với nhau.
Bước 3: Rút ra kết luận
Ví dụ 1: So sánh hai phân số và
Ví dụ 2: So sánh hai phân số và
Ví dụ 3: So sánh hai phân số và
Trên đây là các kiến thức cần nhớ và các bài tập ví dụ minh họa về nội dung của bài học So sánh hai phân số [nâng cao] – toán cơ bản lớp 4.
Chúc các em học tập hiệu quả!