Thận là một trong những cơ quan quan trọng của cơ thể, giúp duy trì hoạt động hàng ngày của mỗi người, đặc biệt là thực hiện chức năng, nhiệm vụ chính của thận là lọc máu và các chất thải ra khỏi cơ thể.
Theo thống kê mới đây, mỗi năm có khoảng 8.000 người Việt mắc mới các bệnh lý về thận. Trong đó, các bệnh lý nguy hiểm phải kể đến là suy thận và ung thư thận. Để kiểm tra chức năng của thận và phát hiện các bệnh lý về thận, có 03 phương pháp phổ biến là xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và các phương tiện chẩn đoán hình ảnh.
Các bệnh lý thận ngày càng trở nên phổ biến và nguy hiểm nhưng thường không có dấu hiệu rõ ràng cho đến khi bệnh đã tiến triển nặng hoặc có triệu chứng dễ nhầm lẫn với các căn bệnh thông thường khác. Rất nhiều trường hợp bệnh nhân đươc phát hiện các bệnh lý về thận khi thực hiện kiểm tra sức khoẻ định kỳ, có trường hợp phát hiện ở giai đoạn sớm, nhưng cũng có trường hợp bệnh đã tiến triển khá nặng và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
Một trường hợp gần đây thu hút sự chú ý trên mạng xã hội, một Việt kiều đang sinh sống tại Mỹ kêu gọi sự giúp đỡ của cộng đồng mạng để tìm một quả thận thay thế. Bệnh nhân phát hiện bệnh trong một dịp kiểm tra sức khoẻ tổng quát định kỳ vào tháng 5/2020, và bác sĩ thông báo kết quả thận hư 95%. Trước đó bệnh nhân không có dấu hiệu triệu chứng gì. Do bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn, và tiến triển nhanh chóng khiến cơ thể yếu dần, suy giảm khả năng vận động và sút 10kg chỉ sau 6 tháng điều trị. Bệnh nhân hiện đang phải lọc máu, chạy thận 15 tiếng mỗi ngày, và thời gian còn lại phải nhờ sự hỗ trợ của máy móc để duy trì sự sống và chờ có quả thận thích hợp để thay thế.
May mắn hơn trường hợp trên, ông N.V.H [*] [50 tuổi, TP.HCM] vô cùng bất ngờ khi phát hiện quả thận bên phải có tổn thương dạng bướu 03 cm trong một dịp khám sức khỏe tổng quát tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ [AIH]. Khai thác tiền sử bệnh án, bệnh nhân có các bệnh lý nền như rối loạn tiêu hóa, mỡ máu cao và huyết áp cao nhưng hoàn toàn không có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến bệnh lý về thận.
Thông thường đối với những trường hợp bị ung thư thận, bệnh nhân thường được chỉ định phẫu thuật cắt toàn bộ quả thận, tuy nhiên, nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn sớm có thể có kế hoạch điều trị tốt hơn, hiệu quả hơn, có thể bảo tồn phần thận còn lại, giúp bệnh nhân sớm trở lại sinh hoạt bình thường.
Sau quá trình hội chẩn liên chuyên khoa trong bệnh viện để đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp cho bệnh nhân này theo đúng giai đoạn bệnh lý ung thư, đội ngũ bác sĩ AIH đã đưa ra quyết định cắt thận một phần để bảo tồn phần thận còn lại cho bệnh nhân. Ca mổ diễn ra đúng với dự liệu kế hoạch trước phẫu thuật. Hiện tại, sức khỏe của bệnh nhân đã hồi phục tốt, có thể đi lại, ăn uống và làm việc bình thường.
[*] Tên bệnh nhân đã được thay đổi
Theo thống kê cho thấy, đa số bệnh nhân ung thư thận thường gặp ở độ tuổi 50 – 70 không xác định nguyên nhân và yếu tố thuận lợi bệnh phát triển. Ung thư thận ở giai đoạn sớm, khi kích thước khối u dưới 7cm, chưa ăn lan ra ngoài vỏ bọc thận và chưa có dấu hiệu di căn, thường không có triệu chứng điển hình. Nếu ung thư thận được phát hiện muộn, khối u phát triển ra ngoài vỏ bọc hoặc có di căn, việc điều trị sẽ khó khăn hơn và thường không thể bảo tồn được quả thận.
Vì vậy, để điều trị kịp thời các bệnh lý nói chung và những bệnh lý nguy hiểm như ung thư thận nói riêng, việc chủ động theo dõi, khám sức khỏe định kỳ và tầm soát bệnh sớm rất cần thiết. Phương pháp chẩn đoán bướu thận chủ yếu dựa vào hình ảnh siêu âm và chụp bụng cắt lớp điện toán [CT scan]. Hiện nay, hiệu quả của việc khám sức khoẻ định kỳ đã giúp đa số bướu thận được phát hiện sớm khi kích thước bướu dưới 4cm. Nhờ đó, bệnh nhân được kịp thời tư vấn kế hoạch điều trị hợp lý, góp phần tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả điều trị.
Tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ [AIH], với đội ngũ chuyên gia Thận – Niệu giàu kinh nghiệm, chúng tôi thiết kế các gói khám sức khỏe tổng quát và gói tầm soát chuyên sâu phù hợp với nhu cầu cụ thể của mọi đối tượng, mang lại cho khách hàng những lựa chọn tối ưu nhất.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý về thận như dùng nhiều loại thuốc trị bệnh, nhiễm khuẩn ảnh hưởng đến thận, các bệnh như: tăng huyết áp, tiểu đường… Triệu chứng chung của các bệnh lý thận là bệnh nhân bị đau vùng hông lưng, sát gần xương sườn, có thể kèm theo sốt,… Tuy nhiên mỗi bệnh lý khác nhau lại có những dấu hiệu đặc trưng. Dưới đây là những bệnh thường gặp về thận và những dấu hiệu tiêu biểu:
Triệu chứng chung của các bệnh lý thận là bệnh nhân bị đau vùng hông lưng, sát gần xương sườn, có thể kèm theo sốt,…
Menu xem nhanh:
1- 1. Suy thận
- 2. Sỏi thận
- 3. Viêm thận
- 4. Viêm ống thận cấp
- 5. Bệnh thận nhiễm mỡ
- 6. Hội chứng thận hư
1. Suy thận
Là tình trạng thận không đủ sức thải bỏ mọi cặn bã khiến các chất độc hại và dịch dư thừa đọng lại trong cơ thể. Căn cứ vào các chỉ số như albumin, creatinin, ure, protein… qua xét nghiệm nước tiểu bác sĩ sẽ biết được tình trạng bệnh của thận. Có 3 thể suy thận đó là suy thận cấp tính, mạn tính và suy thận giai đoạn cuối. Trong suy thận mạn tính, một số trường hợp bệnh nặng cần phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận nhằm duy trì sự sống. Đây cũng chính là suy thận giai đoạn cuối.
2. Sỏi thận
Khi bị bệnh sỏi thận và sỏi đường tiết niệu, người bệnh sẽ thấy tiểu khó, tiểu buốt, tiểu rắt, màu sắc nước tiểu thay đổi [đục, đỏ…], lượng nước tiểu ít, đau vùng thắt lưng, có thể kèm theo hiện tượng sốt hoặc không sốt… Nguyên nhân dẫn đến sỏi thận – niệu là do có sự rối loạn chuyển hóa các chất trong cơ thể, đặc biệt là lượng canxi trong nước tiểu tăng do chế độ ăn uống thừa canxi, rối loạn chuyển hóa tuyến nội tiết và tuyến cận giáp trạng. Một nguyên nhân phổ biến khác dẫn đến sỏi thận là do viêm nhiễm đường tiết niệu.
Khi bị bệnh sỏi thận và sỏi đường tiết niệu, người bệnh sẽ thấy đái khó, đái buốt, đái rắt, màu sắc nước tiểu thay đổi [đục, đỏ…]
3. Viêm thận
Đây là tình trạng viêm thường gặp do nhiễm khuẩn hoặc do ngộ độc thuốc, hóa chất. Vi khuẩn gây bệnh thường là Enterobacter, E.Coli, Proteur… Viêm thận được chia làm hai dạng, đó là viêm cầu thận cấp và viêm cầu thận mạn tính. Viêm cầu thận cấp là bệnh thường gặp trong các bệnh thận ở trẻ từ 2 – 15 tuổi. Nguyên nhân do nhiễm liên cầu khuẩn hay do các ổ nhiễm khuẩn bội nhiễm. Điều kiện vệ sinh kém cũng là hoàn cảnh thuận lợi gây ra bệnh. Viêm cầu thận mạn tính là biến chứng của viêm cầu thận cấp, thường gặp ở người lớn.
4. Viêm ống thận cấp
Bệnh thường do ngộ độc chì, thuỷ ngân, sunfamit khiến người bệnh không đái được, urê máu cao, nước tiểu có protein, nhiều hồng cầu, bạch cầu trụ hình hạt. Một số chất khác dẫn đến viêm ống thận nhiễm độc chẳng hạn như asen, tetraclorua, axit oxatic, phosphocacbon, axit clohydric, axit nitric, cantarit, pyramydon naptol, clorofoc, vitamin D2.
5. Bệnh thận nhiễm mỡ
Bạn nên đến cơ sở chuyên khoa để thăm khám khi nghi ngờ mắc bệnh thận
Khi thận bị nhiễm mỡ, người bệnh sẽ thấy tự nhiên bị phù rất đột ngột hoặc bị phù sau nhiễm khuẩn thông thường như viêm họng. Để điều trị cần kết hợp với chế độ ăn hạn chế muối, ít nước, nhiều vitamin, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Sử dụng các thuốc nhóm corticoid đúng cách theo liều lượng cân nhắc để tránh biến chứng hoặc tác dụng phụ của thuốc.
6. Hội chứng thận hư
Hội chứng thận hư xảy ra khi các tác nhân gây bệnh lắng đọng ở cầu thận. Nhiều khi hội chứng thận hư có nguyên nhân từ việc dùng thuốc không đúng liều lượng. Khi ngừng thuốc, cầu thận có thể trở lại bình thường.