Bác sĩ nói gì về thuốc giảm cân

[PLO]- Việc giảm vài ký sau vài ngày sử dụng thuốc giảm cân cấp tốc thực chất là do cơ thể bị mất nước, chứ không phải là do lượng mỡ thừa bị giảm.

Thuốc giảm cân chứa thành phần độc hại

Chiều 31-3, Bệnh viện Bạch Mai cho biết Trung tâm Chống độc của bệnh viện vừa điều trị cho một bệnh nhân nữ vào cấp cứu trong tình trạng hôn mê, co giật sau 4 ngày uống cà phê giảm cân.

Theo đó, người phụ nữ này đã bạn giới thiệu mua một hộp cà phê giảm cân rất hiệu quả, uống 1 tuần có thể giảm được 4 kg, chỉ cần mỗi sáng uống 1 gói. Loại cà phê này có vị thơm ngọt như cà phê sữa, nhưng bệnh nhân nữ này cho biết đến ngày thứ 4, sau 15 phút uống thì chị có cảm giác khó thở, lạnh toát và háo nước. Thân nhiệt hạ thấp đột ngột, phải bật quạt sưởi và đắp chăn bông vẫn thấy lạnh.

Kết quả giám định của Viện Pháp y cho thấy trong loại cà phê giảm cân mà bệnh nhân sử dụng có chứa Sibutramine. Đây là một chất độc đã bị Bộ Y tế cấm sử dụng trong tân dược, thực phẩm chức năng vì những tác dụng nguy hiểm tới sức khỏe người dùng.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cũng cho hay, chất Sibutramine có nhiều độc tính và tác dụng phụ, nguy cơ biến chứng về tim mạch, đặc biệt là đột quỵ và nhồi máu cơ tim cho nên cả Mỹ và châu Âu đã ngừng sử dụng từ năm 2010.

Mặc dù giảm cân để làm đẹp là nhu cầu chính đáng, nhưng theo bác sĩ Nguyên, người tiêu dùng không nên tin vào những lời quảng cáo có tác dụng giảm cân như thần dược, không nên sử dụng các sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc, chất lượng.

Vì sao thuốc giảm cân có thể giúp giảm nhiều ký trong 1 tuần?

Có thể thấy hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại thuốc giảm cân cấp tốc dưới dạng kẹo dứa hoặc cà phê, trà... Những loại thuốc này thực tế cũng giúp người dùng giảm được cân nặng, song không ít trường hợp phải nhận "quả đắng" cho sức khỏe.

BS-CKII Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó chủ tịch Hội dinh dưỡng Việt Nam cho biết, các loại thuốc giảm cân hay kem tan mỡ cấp tốc thường không dựa trên cơ chế giảm cân khoa học là tác động trực tiếp vào mỡ trắng. Do đó các phương pháp giảm cân này thường đem lại kết quả không tốt cho người dùng.

Dựa theo thành phần và công dụng thì các loại thuốc giảm cân cấp tốc thường tác động lên hệ thần kinh trung ương của người sử dụng, gây chán ăn hoặc làm cơ thể mất nước qua đường tiêu hóa, đường tiết niệu.

"Do đó, những sản phẩm này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như tiêu chảy kéo dài, dẫn tới rối loạn vận mạch, rối loạn điện giải, tụt huyết áp, canxi, suy gan, thậm chí tử vong"-bà Diệp nói. 

Như vậy, việc cân thấy giảm vài kilogram sau mấy ngày sử dụng thuốc giảm cân cấp tốc, thực chất là do cơ thể bị mất nước, chứ không phải là do lượng mỡ thừa bị giảm.

Tương tự, với kem tan mỡ cũng gây mất nước qua da tại vùng tiếp xúc khiến da săn lại tạm thời, tạo cảm giác thon thả cho người dùng. Thực tế đã có trương hợp phải điều trị viêm da, dị ứng da, thậm chí tổn thương dưới da, nội tạng, đứt các sợi colagen khiến da chảy xệ do tác động quá mạnh khi quấn nóng, massage kem tan mỡ...

Trước đây, Bệnh viện Thủ Đức cũng lên tiếng khuyến cáo người tiêu dùng, với các loại thuốc giảm cân phải được dùng theo chỉ định và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa sau khi đã cân nhắc các nguy cơ bệnh tật của người sử dụng. Thuốc sẽ có hiệu quả cao khi người dùng thực hiện chế độ ăn kiêng phù hợp, luyện tập thể lực tích cực.

Do đó người dân không nên lầm tưởng về những tác dụng "thần kỳ" mà thuốc giảm béo có thể đem lại.

HẠ QUYÊN

Thuốc giảm cân được đưa vào danh sách thực phẩm chức năng chứ không phải là một loại thuốc thực sự nên cũng chưa có những bằng chứng khoa học rõ ràng về các tác dụng của chúng.

Hạn chế hấp thu chất béo

Các sản phẩm giảm mỡ nói chung đều có chứa chitosan. Đó là một loại bột từ vỏ của tôm, cua, sò và các loại nhuyễn thể khác, được cho là liên kết với các chất béo và khiến cơ thể không tiêu thụ được các chất béo. Chitosan chỉ đơn giản là một nguồn chất xơ giúp cho bạn có cảm giác no lâu hơn, nhưng không đủ quyền năng như các chất xơ đến từ rau củ.

Sự nguy hiểm là nếu như chitosan liên kết với chất béo thì cơ thể sẽ không hấp thu được các loại vitamin tan trong dầu như vitamin A,D và các chất phi khác chống lại bệnh tật từ thực vật. Dù cho các nhà sản xuất có nói gì đi nữa thì đây không phải là một sản phẩm tốt để dùng quá ba tháng.

Thành phần của các thuốc giảm cân có tác dụng đốt mỡ thường là sự phối hợp giữa các chất kich thích có nguồn gốc thảo mộc, các axít béo cần thiết,chromium picolinate, pyruvat, hoặc a xít hydrocitric.

Chất kích thích có nguồn gốc thảo dược bao gồm caffein, ephedrin cũng như có cây guarana và ma hoàng. Một sản phẩm thường phối hợp hai hay ba loại chất trên với nhau và đi kèm thêm với aspirin hoặc vỏ cây liễu. Chúng được cho là có tác dụng tăng năng lượng, đồng thời cũng kích thích đốt cháy chất béo. Các nhà khoa học nói rằng chúng có tác dụng như khi bạn tập thể dục vậy nhưng về độ an toàn thì lại là vấn đề khác.

Mặc dù caffein và ephedrin có tác dụng tăng trao đổi chất khi bạn nghỉ ngơi nhưng chúng cũng làn tăng nhịp tim hay tăng huyết áp ngay kể cả khi người ta đã dừng uống thuốc lại. Vậy như thế thì không thể hiệu quả và an toàn bằng việc tập thể dục được

Các axít béo thiết yếu là một hỗn hợp bao gồm các axít linoleic và dầu hạt lanh được kết hợp thêm với tỏi để tăng khối lượng cơ và đốt cháy chất béo. Nhưng chúng dường như mói chỉ có tác dụng trên động vật chứ chưa có hứa hẹn gì trên người.

Chromium piconate và pyruvat cũng là hai chất giảm cân phổ biến cách đây mấy năm trước nhưng các bằng chứng khoa học cho thấy chúng không có tác dụng gì với việc giảm cân.

Axít hydrocitric là một dạng của axít citric có trong quả garnacin cambogia – một loại trái cây vùng nhiệt đới. Tuy nhiên người ta cũng chưa biết thực sự nó có tác dụng thần thánh gì trong việc giảm cân hay không.

Thuốc giảm hấp thu mỡ và đốt cháy mỡ thực sự rất đắt đỏ nhưng chúng không đắt xắt ra miếng. Thay vì tin vào những hiệu quả mơ hồ này, bạn nên cố gắng tập thể dục thường xuyên và có chế độ ăn hợp lý thì hiệu quả sẽ đến nhanh và an toàn hơn các thực phẩm chức năng giảm cân. Hãy tham khảo chế độ ăn ít chất béo phối hợp với chế độ hạn chế tinh bột và tập erobic hàng ngày xem liệu bạn có giảm cân nhanh hơn so với việc chỉ uống thuốc giảm cân hay không.

Tham khảo thêm thông tin về tác hại của thuốc giảm cân tại bài viết Nguy cơ cho tim mạch khi dùng thuốc giảm cân

Bs.Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo webmd
Viện y học ứng dụng Việt Nam

1. Thời gian gần đây, nhiều phụ nữ đã dùng các biện pháp giảm cân nhanh, gây mệt mỏi, suy nhược cơ thể. Cụ thể thì những cách giảm cân đó gây hại như thế nào thưa Bác sĩ?

Từ thực tế điều trị thừa cân, béo phì và các khảo sát của chúng tôi, chị em thường nhịn ăn, bỏ bữa, ăn đồ chua, thậm chí uống giấm... để giảm cân. Những phương pháp này không mang lại hiệu quả lâu dài mà còn gây hại cho sức khỏe. Nhịn ăn hoặc ăn kiêng quá mức có thể gây ra nhiều nguy cơ cho sức khỏe như làm suy giảm các hoạt động thể lực, trí tuệ, giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, gây rối loạn chuyển hóa đường và mỡ trong cơ thể. Còn uống giấm sẽ gây nhiều tác hại. Thành phần chính của giấm là acid acetic, có thể làm bào mòn niêm mạc dạ dày, tạo thành các ổ viêm loét gây chảy máu đường tiêu hóa. Chị em uống giấm sẽ thấy bụng cồn cào, đau lâm râm vùng thượng vị, đây chính là biểu hiện báo động của tình trạng viêm kích ứng niêm mạc đường tiêu hóa. Một số chị em còn áp dụng các giải pháp xông hơi, tập thể dục quá mức sẽ gây mất nước, suy kiệt cơ thể.

Thức ăn nhiều chất béo là “thủ phạm chính” gây thừa cân

2. Thưa Bác sĩ, đâu là nguyên nhân gây thừa cân ở phụ nữ?

Nguyên nhân chính gây thừa cân, béo phì là do ăn uống dư thừa năng lượng so với năng lượng mà cơ thể cần [còn gọi là năng lượng tiêu hao] cho các hoạt động chuyển hóa và vận động hàng ngày. Những món ăn nhiều năng lượng mà nhiều chị em ưa thích lại là “thủ phạm chính” gây thừa cân như thức ăn quá béo [các món chiên xào, bánh kem, bánh pizza, hamburger, gà rán,…] hay quá ngọt [bánh kẹo, nước ngọt, kem, chè, trái cây ngọt…]. Việc ăn uống không điều độ, ăn nhiều chất béo, ít vận động cơ thể cũng góp phần gây thừa cân, béo phì.

3. Xin Bác sĩ nói rõ hơn về chất béo

Chất béo cung cấp nhiều năng lượng, gấp đôi so với chất bột đường và chất đạm [100 gram chất béo cung cấp 900 Kcalo, trong khi 100 gram chất đạm chỉ cung cấp 400 Kcalo]. Đây là lý do mà chất béo được xem là thủ phạm chính gây thừa cân, béo phì. Để kiểm soát thừa cân, béo phì, phụ nữ chỉ nên sử dụng chất béo không quá 20% tổng năng lượng hàng ngày. Chú ý không nên ăn chất béo no [có nhiều trong mỡ, phủ tạng, da động vật] quá 10% tổng năng lượng mỗi ngày.

Các loại thực phẩm giàu chất xơ như là rau xanh, táo, bưởi, lê, mận… sẽ có tác dụng ức chế hấp thu chất béo

4. Gần đây, nhiều phụ nữ đã sử dụng các thực phẩm, sản phẩm có tác dụng ức chế hấp thu chất béo trong thức ăn vào cơ thể. Xin bác sĩ chia sẻ thêm về điều này

Khi cơ thể hấp thu càng ít chất béo có trong thức ăn, nguy cơ thừa cân sẽ càng ít. Các loại thực phẩm giàu chất xơ như là rau xanh, táo, bưởi, lê, mận… sẽ có tác dụng ức chế hấp thu chất béo. Một số thuốc giảm cân trên thị trường hiện nay cũng có tác dụng tương tự. Từ năm 1999, thuốc giảm cân chứa hoạt chất có tác dụng ức chế hấp thu chất béo đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ [FDA] công nhận và cho phép lưu hành vì hiệu quả giảm cân và đảm bảo an toàn sức khỏe cho người sử dụng.

5. Xin bác sĩ cho biết làm thế nào để giảm cân khỏe mạnh?

Để giảm cân khỏe mạnh, các bạn cần có chế độ dinh dưỡng và vận động hợp lý, cân bằng. Cần bản lĩnh và có sự lựa chọn thông minh cho bữa ăn: Nên ăn uống đa dạng, cân đối các chất dinh dưỡng; ăn uống điều độ, không nên nhịn ăn hay ăn kiêng quá mức, không ăn khuya sau 20 giờ. Vận động thường xuyên bằng nhiều hình thức như đi bộ, leo cầu thang, làm việc nhà, luyện tập thể dục thể thao [ít nhất 5 lần trong tuần, mỗi lần trên 30 phút]. Nên lựa chọn các loại hình thể dục thể thao để giảm cân phù hợp với lứa tuổi và tình trạng sức khỏe. Có thể sử dụng thuốc không kê toa [được gọi là OTC - over the counter] và thực phẩm chức năng có tác dụng ức chế hấp thu chất béo để giảm cân nhưng cần theo chỉ định của nhà sản xuất ghi trên toa. Nếu trong nhãn thuốc có điều gì khó hiểu, cần hỏi bác sĩ, y tá, dược sĩ.