Mời các bạn đón đọc bản Soạn bài Cách lập dàn ý của bài văn biểu cảm chi tiết, đây là phiên bản soạn văn 7 chi tiết được các thầy cô TOPLOIGIAI biên soạn với mục đích giúp các bạn học sinh soạn bài một cách kĩ lưỡng nhất, đầy đủ nhất.
I. NHỮNG CÁCH LẬP DÀN Ý THƯỜNG GẶP CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
- Liên tưởng đến tương lai có sẵn những xi-măng sắt thép với nền công nghiệp hiện đại hơn có tác dụng giúp tác giả càng nhấn mạnh được sự trường tồn vĩnh cữu và sức sống bất diệt của cây tre. Sắt, thép, xi-măng là đại diện cho tương lai mới, hiện đại hơn. Lúc đó con người không còn phải dựa vào những sản vật đến từ thiên nhiên như tre nữa. Những tưởng điều này sẽ làm lu mờ đi vai trò và vị trí của cây tre trong cuộc sống của người Việt. Nhưng với tác giả, xây dựng hình ảnh giả tưởng trong tương lai chỉ với mục đích nhấn mạnh vị trí của tre.
- Biện pháp biểu cảm mà tác giả sử dụng: so sánh, phân tích, miêu tả, liên tưởng.
Câu 2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại
- Tác giả dành cho con gà đất một niềm say mê rất lớn khó cái gì có thể thay thế được. Tuy là điều đã xảy ra từ lâu nhưng mỗi khi nghĩ lại tác giả đều cảm thấy “điều vui kì diệu ấy tái sinh trong tâm hồn”, “còn gì vui hơn”. Tác giả dồn toàn bộ tình yêu và sự say mê vào món đồ chơi tuổi thơ ấy “thử rất lâu để chọn,…”. Khi mất đi món đồ chơi ấy, tác giả cảm thấy vô cùng tiếc nuối và buồn bã như có nỗi niềm gì sâu thẳm. Con gà đất không chỉ là món đồ chơi bình thường thuở thơ ấu mà trở thành biểu tượng cho cả quãng thời gian niên thiếu nhiều cảm xúc khiến con người một đời cũng không thể quên được.
- Việc hồi tưởng quá khứ có tác dụng giúp cho mạch cảm xúc có sự gắn kết giữa thực tại và những điều đã xảy ra, điều này càng làm cho cảm xúc được tái sinh, bộc lộ một cách sinh động và chân thực hơn.
Câu 3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn, mong ước
a. Trí tưởng tượng đồng thời cũng gợi lại được rất nhiều cảm xúc và kỉ niệm cũ với cô giáo, điều này giúp cho người viết nhấn mạnh được những tình cảm nồng đượm, sâu sắc với cô giáo của mình.
b. Việc liên tưởng từ cực Bắc đến cực Nam của Tổ quốc giúp tác giả khắc họa được vẻ đẹp trên mọi miền non nước. Nhờ vậy mà có thể khẳng định được tình yêu thiên nhiên, yêu tổ quốc cũng như những trải nghiệm, những hiểu biết của mình.
Câu 4. Quan sát, suy ngẫm
Sự quan sát của tác giả giúp ông có thể miêu tả một cách chân xác và tỉ mỉ nhất về người mẹ của mình. Nhờ vậy mà người viết đồng thời có thể bộc lộ một cách tinh tế tình cảm của mình về mẹ.
II. LUYỆN TẬP
Lập dàn ý cho các đề sau
a. Cảm xúc về vườn nhà
* Mở bài
- Giới thiệu chung về nhà em và dẫn đến khu vườn
- Ấn tượng hoặc những kỉ niệm của em về khu vườn ấy
- Em có yêu và gắn bó với khu vườn ấy không
* Thân bài
- Miêu tả về khu vườn đó
+ Khu vườn đó nằm ở phía nào của căn nhà, diện tích rộng hay hẹp, không gian xung quanh được bài trí như thế nào
+ Trong vườn trồng những loại cây gì, có loại cây nào mà em đặc biệt yêu thích hay không
+ Màu sắc chủ đạo bên cạnh sắc xanh của lá còn có gì?
- Miêu tả sự chăm sóc khu vườn
+ Ai thường là người chăm sóc [tưới cây, nhổ cỏ, bắt sâu,…]
+ Em có thường xuyên thăm vườn không
- Lý do tại sao em yêu quí khu vườn
+ Khu vườn có gắn với kỉ niệm nào về người thân của em không? [liên tưởng về quá khứ]
+ Tác dụng chung của khu vườn: tạo không khí trong lành, nơi hoa đua nở, cung cấp rau sạch,…
- Liên tưởng tới tương lai
+ Sau này nếu như em phải xa nhà đi học, đi làm thì khu vườn có chiếm vị trí quan trọng như vậy với em nữa không
+ Giả sử nếu sau này nhà em không còn trồng vườn nữa thì cảm xúc của em như thế nào?
* Kết bài
- Khẳng định vẻ đẹp của khu vườn
- Khẳng định lại sự gắn bó của em với khu vườn
b. Cảm xúc về vật nuôi
* Mở bài
- Giới thiệu con vật nuôi đó là con gì
- Lý do tại sao nhà em lại nuôi và yêu quí nó
* Thân bài
- Miêu tả ngoại hình của con vật: hình dáng, màu sắc, các bộ phận trên cơ thể
- Đặc tính loài, nguồn gốc
- Em và những người thân đã chăm sóc con vật đó như thế nào
- Liên hệ với tương lai nếu như em không còn được ở bên con vật đó.
* Kết bài: Khẳng định lại tình cảm của bản thân với con vật nuôi
c. Cảm xúc về người thân
* Mở bài
- Giới thiệu về người thân mà em muốn bày tỏ cảm xúc
- Nêu sơ qua về mối quan hệ và tình cảm gắn bó của em với họ
* Thân bài
- Tái hiện về ngoại hình và tính cách của người thân đó
- Kỉ niệm của em và người đó trong quá khứ
- Liên hệ tương lai nếu có người đó sẽ như thế nào và nếu như mất đi người đó thì sẽ như thế nào
* Kết bài
- Khẳng định lại lần nữa tình cảm và sự gắn bó giữa hai người với nhau
d. Cảm nghĩ về mái trường thân yêu
* Mở bài
- Giới thiệu về tên và địa điểm mái trường em hiện tại đang theo học hoặc đã từng theo học
- Tại sao em lại lựa chọn bày tỏ cảm xúc về mái trường này chứ không phải những mái trước khác
* Thân bài
- Giới thiệu về mái trường
+ Tại sao lại mang tên là trường “THCS …” hoặc “Tiểu học …” hoặc “Mầm non …”
+ Lịch sử hình thành của trường
+ Vẻ bề ngoài, kết cấu, bố trí khuôn viên trường ra sao? Lối thiết kế kiến trúc được sử dụng
+ Đâu là khu vực mà em thích nhất trong trường
- Khắc họa lại những kỉ niệm mà em có cùng thầy cô, bạn bè trong mái trường này.
- So với quá khứ, trường em có đổi mới gì không [đội ngũ giáo viên, chất lượng cơ sở vật chất,…]. Sự thay đổi này có tác động gì đến em không và em cảnm thấy như thế nào?
- Thử tưởng tượng tương lai sau này khi đã trưởng thành và quay trở lại mái trường mến yêu thuở nào, em sẽ có những cảm xúc gì?
* Kết bài
Tổng kết lại những cảm xúc dành cho mái trường mến yêu.
1. Liên hệ hiện tại với tương lai
- Việc liên tưởng đến tương lai công nghiệp hóa đã khơi dậy cho tác giả những cảm xúc mãnh liệt về mối quan hệ của cây tre với đời sống con người. Trong những năm tháng chiến đấu, hay trong đời soosngs lao động sản xuất, tre luôn góp mặt cùng con người và tạo ra những hệ giá trị cho lớn giúp con người. Hình ảnh của tre, chính là biểu tượng cho con người Việt Nam ngay thẳng, chất phác, và chịu thương chịu khó, dũng cảm, mạnh mẽ với ý chí luôn vươn cao.
- Không rườm rà, không vòng vo, tác giả bộc lộ trực tiếp tình cảm của mình về sự gắn bó tha thiết của tre với đời sống con người qua những hình ảnh, chi tiết cụ thể. Tác giả miêu tả về tre, nêu những đặc tính của tre và lồng ghép vào đó các biện pháp nhân hóa, ẩn dụ, tạo cho cây tre có những tình cảm, cảm xúc như con người [chia ngọt sẻ bùi], [tre mang khúc nhạc tâm tình], và các câu cảm thán: cây tre Việt Nam!... Sử dụng những từ ngữ gần gũi nhưng đầy sự trận trọng và quý mến khi miêu tả về tre, điều đó cho thấy tác giả muốn khẳng định về vai trò và ý nghĩa của tre đối với con người.
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ hiện tại
- Tuổi thơ của tác giả, gắn liền với con gà đất, thân thiết đến mức say mê: tác giả bắt chước những tư thế, hành động của con gà trống. Đó là quá khứ của tác giả, là tuổi thơ của tác giả, là những năm tháng tuooit thơ vô tư, hồn nhiên và hạnh phúc giản đơn khi có được thứ đồ chời dân gian.
- Món đồ chơi ấy, là một phần kí ức và gắn liền với những năm tháng của cuộc đời.
- Việc hồi tưởng lại quá khứ tạo nên những nỗi niềm dâng tràn trong suy ngjix của tác giả, đó là sự xúc động, vui suongs và hạnh phúc khi tuổi thơ ùa về. Những kỉ niệm, những món đồ chơi dân gian như một phần linh hồn của tác giả. Phần linh hồn ấy, chỉ cần khơi dậy thôi là hạnh phúc cũng trỗi dậy.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn, mong ước
- Với những lời hứa hẹn với cô giáo, hình ảnh cô giáo như đã khắc sâu vào trong suy nghĩ của nhân vật tôi. Đó là tiếng cô giảng bài, những hình ảnh mỗi khi cô mệt nhọc, những luôn luôn yêu thương lớp, lúc cô nắn tay sao cho cầm bút đúng, sự lo lắng của cô với lớp, và cả sự vui sướng, hạnh phúc khi lớp đạt được thành tích cao. Chắc hẳn những hình ảnh đó đã in sâu trong suy nghĩ tác giả, điều đó giúp tác giả dễ dàng tưởng tượng ra những hình ảnh của cô giáo mình. Đó là sự sâu sắc mà tình cảm nhân vật đã dành cho cô giáo.
- Từ việc tác giả tưởng tượng về Cà Mau trong khi đang ở nơi vùng xa xôi biên giới của Tổ Quốc là Lũng Cú, đã thể hiện một tình yêu Tổ Quốc thiêng liêng, cũng như những mong ước về tương lai tốt đpẹ. Ước mong đó là sự thống nhất, cũng như mối quan hệ Bắc Nam luôn được bền chặt, Những hình ảnh ở miền Nam Bắc qua sự tưởng tượng của tác giả cho ta thấy một mong ước về sự bình yên và ấm no của Đất nước.
4. Quan sát, suy ngẫm
- Sự quan sát tỉ mỉ của tác giả về hình bóng của u mình, cho thấy, tác giả đặc biệt thương u của mình. Đó là tình thương cho những năm tháng vất vả của u những vết nhăn dày lên theo năm tháng. Điều đó, làm tác giả thấy sợ, sợ u già đi, sợ những nếp nhắn của u ngày một dày. Hơn thế nữa, tác giả không phủ nhận sự vô tâm của mình, đó là chợt nhận ra, u đã già đi từ bao giờ.
II. Luyện tập
Lập dàn ý cho các đề sau:
Đề 1: Cảm xúc về vườn nhà
- MB: giới thiệu khái quát về vườn nhà, cũng như tình cảm của em dành cho khu vườn nhà mình
- TB:
+Nêu các đặc điểm của vườn [rộng, dài, đất tốt, trồng được nhiều cây]
+ Kỉ niệm của gia đình gắn với khu vườn nhà
+ Sự gắn bó của khu vườn đối với cuốc sống gia đình em
+Tình cảm của riêng em đối với khu vườn
- KB: Mong muốn cuar em, suy nghĩ của em về vườn nhà, và em định làm gì cho khu vườn ấy.
Đề 2: Cảm xúc về con vật nuôi.
- MB: Giới thiệu về con vật mà em định nói đến, tình cảm của em dành cho con vật đó
- TB
+ Các đặc điểm của con vật đó
+ Sự gắn bó của nó đối với các thành viên trong gia đình
+ Điều em ấn tượng về nó là gì
+Những kỉ niệm với con vật ấy
- KB: bày tỏ tình cmar của mình dành cho con vật ấy
Đề 3: Cảm xúc về người thân
- MB: giới thiệu về người em muốn nhắc đến, tình cảm của em dành cho người thân đó
- TB :
+Đặc điểm của người đó [ngoại hình, tên, tuổi, công việc]
+ Tính cách của người đó
+Người đó đối với mọi người như thế nào và đối xử với em như thế nào
+Điêu gì ở người đó làm em quý mến nhất
+Những kỉ niệm của em với người đó vui, buồn]
+Vai trò của người đó đối với em [trong cuộc sống, trong học tập]
- KB: tình cảm của em dành cho người đó, và mong muốn của em về mối quan hệ với người đó.
Đề 4: Cảm nghĩ về mái trường thân yêu
- MB: Giới thiệu khái quát về ngôi trường, suy nghĩ của em về ngôi trường
- TB:
+ Các đặc điểm của trường [sân trường, lớp học, vườn cây,….]
+Các hoạt động cũng như kỉ niệm của em tại ngôi trường [kỉ niệm với bạn bè, thầy cô]
+ vai trò của trường đối với em
+ Những tình cảm em dành cho ngôi trường
+ Nếu không có ngôi trường đó thì em sẽ ra sao
- KB: Cảm xúc của em về ngôi trường và những mong ước của em về tương lai của ngôi trường đó.
Tham khảo toàn bộ: Soạn văn 7 siêu ngắn tập 1