Khi trời có giông sét, cách tốt nhất là ở trong nhà. Nếu đang ngoài đường, phải ngay lập tức tìm nơi trú ẩn an toàn.
Việt Nam là tâm giông sét ở Châu Á
TS Nguyễn Xuân Anh, Viện Vật lý Địa cầu, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam cho biết, Việt Nam nằm ở tâm giông châu Á, là một trong ba tâm giông trên thế giới có hoạt động giông sét mạnh. Số ngày giông trung bình ở Việt Nam khoảng 100 ngày/năm và số giờ giông trung bình là 250 giờ/năm. Trong một năm, Việt Nam có thể có tới 2 triệu cú sét đánh xuống đất. Một số địa phương giông sét xuất hiện nhiều như xã Cổ Dũng [Hải Dương], huyện Đông Anh [Hà Nội], Thăng Bình [Quảng Nam], đồng bằng sông Cửu Long... Hàng năm, số người tử vong vì sét đánh ở Việt Nam luôn ở mức cao so với khu vực.
Chiều 12/5, 3 người ở Thái Bình đã bị sét đánh tử vong.
TS Nguyễn Xuân Anh cho biết, sét có thể gây thương tích bằng những cách thức sau:
Sét đánh thẳng vào vị trí nạn nhân từ trên đám mây xuống. Khi nạn nhân đứng cạnh vật bị sét đánh, sét có thể phóng qua khoảng cách không khí giữa người và vật - trường hợp này gọi là sét đánh tạt ngang.
Sét đánh khi nạn nhân tiếp xúc với vật bị sét đánh hoặc khi người tiếp xúc với mặt đất ở một vài điểm khi có sét lan truyền trên mặt đất. Sét lan truyền qua đường dây cáp tới các vật như điện thoại, tivi, ổ cắm…
Sét đánh thẳng là nguy hiểm nhất, cứ 10 người bị sét đánh thẳng thì 8 người chết. Khi sét đánh xuống cây, thì 1 tia sét có thể giết chết ngay vài người xung quanh.
Độ nguy hiểm phụ thuộc vào bản chất của vật bị sét đánh và vị trí tương đối với nạn nhân. Trong một số trường hợp năng lượng tia sét không tiêu tán ngay tại chỗ mà truyền theo mặt đất và khi nạn nhân đứng trên đường truyền đó có thể bị liệt.
Theo nguyên lý, khi một người nào đó bị sét đánh, điện sẽ truyền vào người. Dòng điện càng mạnh thì sẽ càng nguy hiểm. Nếu nạn nhân đang tiếp xúc với các chất dẫn điện như chất lỏng hay kim loại khi bị sét đánh thì dòng điện được dẫn vào người càng nhanh. Vì sét luôn chọn con đường dễ đi nhất tới mặt đất. Điều đáng lưu ý là người ngồi xem tivi hoặc đang dùng điện thoại trong nhà, nếu nhà không lắp cột thu sét vẫn có thể bị sét đánh từ đám mây giông xuống tivi, điện thoại. Vì thế, khi có giông sét, nên tắt các thiết bị phát thanh, truyền hình, điện thoại để đảm bảo an toàn.
Tránh sét an toàn
TS Nguyễn Xuân Anh cho biết, khi trời sắp xảy ra giông thì biện pháp tránh sét tốt nhất là nên về nhà. Chỗ an toàn để tránh sét là toà nhà, hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét.
Khi ở trong nhà thì nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết.
Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có giông gần xảy ra. Với các đường dây điện thoại hay dây điện vì nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền . Nên tránh xa các dây này và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Vô tuyến nối với dây anten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có giông.
Trong trường hợp không kịp chạy tìm nơi ẩn náu an toàn, tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, máy, hàng rào sắt... Tìm chỗ khô ráo, nếu xung quanh có cây cao hơn thì nên tìm chỗ thấp, tìm vị trí cây thấp.
Người ở vị trí càng thấp càng tốt, tay ôm cổ. Phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất. Nhón chân, không được nằm xuống đất. Đứng xa các vật cao, ra ngay khỏi những nơi chứa nước như bãi biển, ao, hồ, mương. Các vùng đỉnh núi hay sườn núi nhô cao cũng rất nguy hiểm. Nếu ở trong rừng thì tìm những nơi cây thấp hơn và thưa để tránh.
Miền Bắc và Trung thường xuất hiện mưa giông, sấm sét vào giai đoạn chuyển mùa từ lạnh sang nóng [tháng 4-5] và từ nóng sang lạnh [tháng 9-10]. “Khi trời sắp giông, mọi người tốt nhất nên về nhà, chỗ an toàn là tòa nhà hay công sở có lắp thiết bị chống sét”, TS Nguyễn Xuân Anh nói.
Ngày 12/5, di chuyển và làm việc dưới trời mưa giông, ba người ở Thái Bình và một người ở Hưng Yên bị sét đánh tử vong. Ba nạn nhân ở Thái Bình là chị Nguyễn Thị Quy [36 tuổi], con trai Nguyễn Công Đức [16 tuổi, trú huyện Đông Hưng], ông Nguyễn Bá Trọng [50 tuổi, trú huyện Vũ Thư]. Cả ba được cấp cứu lúc hơn 16h trong tình trạng ngừng thở, ngừng tim. Thời điểm trên, Thái Bình xuất hiện mưa giông kèm sấm sét kéo dài gần 60 phút. Vợ chồng chị Quy đi hai xe máy [chị Quy chở con trai, chồng đi một mình phía sau] và ông Trọng đang di chuyển trên đường tỉnh 456, đoạn giáp ranh giữa ba xã Thụy Thanh, Thụy Hồng và Thụy Duyên thì bị sét đánh. Tại xã Tây Đô, huyện Hưng Hà, Thái Bình, sét đánh trúng trang trại lợn của ông Hoàng Văn Nhã làm chết toàn bộ 229 con lợn chuẩn bị xuất chuồng, trong đó 151 con nặng trung bình 140 kg/con, 78 con nặng 120 kg/con. Cũng trong chiều 12/5, nhiều huyện của tỉnh Hưng Yên xuất hiện mưa giông. Tại cánh đồng xã Lệ Xá, huyện Tiên Lữ, một phụ nữ 54 tuổi đang phun thuốc trừ sâu đã bị luồng sét đánh tử vong. |
Theo SK&ĐS
Theo SK&ĐS
Hiện tại, thời tiết miền Bắc thường có những cơn mưa dông và sấm sét vào buổi tối. Do đó, mọi người cần lưu ý đề phòng tác hại của sét mà một trong những tác hại đó là không nên tắm khi có sấm sét.
Liên tiếp những vụ tử vong do bị sét đánh
Theo các chuyên gia, sét luôn luôn nằm trong số 5 kẻ giết người hàng đầu liên quan tới thời tiết. Số người bị thương nhiều gấp 4 – 5 lần số người chết do sét đánh. Hầu hết số người bị thương hoặc chết do sét đánh đang ở ngoài trời.
Theo thống kê trên thế giới, hàng năm có khoảng 250.000 người bị sét đánh và hàng chục nghìn người trong số đó thiệt mạng. Những người sống sót cũng bị tổn thương sức khỏe nghiêm trọng.
Một tia sét có điện thế khoảng 300 triệu volt, đủ để thắp sáng bóng đèn huỳnh quang công suất 100W một năm. Do vậy những người sống sót sau khi sét đánh bị tổn thương thần kinh nghiêm trọng, biểu hiện ở việc mất trí nhớ, mất tập trung và thay đổi tích cách.
Hàng năm có khoảng 250.000 người bị sét đánh và hàng chục nghìn người trong số đó thiệt mạng
Tại Việt Nam thời gian gần đây liên tiếp xảy ra các vụ tử vong do bị sét đánh. Mới đây nhất, sét đánh khiến em Quàng Văn Khánh, 14 tuổi, dân tộc Thái, tử vong tại chỗ, còn 2 em học sinh khác bị thương, phải nhập BV đa khoa huyện Sông Mã cấp cứu.
Trước đó, vào chiều 16/6, trước cơn mưa dông đổ xuống, 12 người ở xã Thanh Liên [huyện Thanh Chương, Nghệ An] đang đi chăn trâu không kịp về nên rủ nhau vào lán che bạt ở giữa cánh đồng để trú. Tại đây, họ bị sét đánh; rất may không ai tử vong.
Cách đó không lâu, bốn người ở huyện Quỳ Hợp [Nghệ An] trong lúc đang ngồi tại một ngôi nhà cũng bị sét đánh, cũng may mắn không có ai tử vong.
Những lưu ý tránh mất mạng khi có sấm sét
Theo Men's Health, bạn có thể gặp nguy hiểm nếu ở gần hệ thống đường ống dẫn nước khi đang có sấm sét. Tiến sĩ Mary M.Cooper, thuộc Chương trình nghiên cứu chấn thương do sét tại Đại học Illinois [Mỹ] khuyên bạn tốt nhất nên tránh tắm vòi sen, bồn tắm, rửa chén bát bằng tay... khi trời mưa có sấm sét.
Nguyên nhân là do sét có thể tấn công đường dây điện, đánh xuống mặt đất và truyền qua vật dụng có nước đến gần bạn. Ngay cả khi bạn cách xa nơi bị sét đánh, xung lực của nó vẫn đủ để khiến bạn bị sốc và làm hỏng các thiết bị điện tử.
Cơ quan khẩn cấp liên bang Mỹ [FEMA] khuyến cáo người dân thực hiện nguyên tắc 30/30. Sau khi nhìn thấy tia sét, mọi người phải đi vào nhà ngay lập tức trong thời gian không quá 30 giây; không đi ra ngoài trước 30 phút kể từ thời điểm tiếng sét kết thúc.
Nhà kho, nhà chờ xe buýt và các công trình không có bộ phận chống sét là những mục tiêu dễ bị sét đánh, vì thế mỗi người nên tìm đến một tòa nhà lớn, nơi mà các hệ thống dây điện, ống nước sẽ trực tiếp hấp thụ điện tích của sét.
Khi có sấm sét không nên tiếp xúc với các nguồn nước
Nếu thấy mái tóc dựng đứng có nghĩa là người đó rất dễ bị sét tấn công. Các chuyên gia khuyên, lúc này hãy ngồi xổm, dùng tay bịt tai lại để giảm tác hại đến thính lực và gục đầu vào hai đầu gối.
Không được nằm duỗi thẳng trên mặt đất, vì phải hạn chế tối đa sự tiếp xúc với mặt đất để giảm lượng điện tích truyền xuống đất qua cơ thể.
Đã từng cấp cứu và điều trị cho rất nhiều nạn nhân bị sét đánh, ThS.BS Lương Quốc Chính Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai đã có chia sẻ phòng tránh sét đánh như sau:
Tránh ở ngoài trời với khoảng không mở [đồng không mông quạnh] trong cơn giông bão. Nếu nghe thấy tiếng sấm có nghĩa là người đó đang ở phạm vi mà sét có thể đánh. Cần phải tìm nơi trú ẩn ngay lập tức nếu đang ở bên ngoài. Sét có thể di chuyển 16 – 19 km phía trước hoặc phía sau cơn giông bão.
Khi đang ở dưới cơn bão, tránh khu vực cao nhất và các đối tượng cao.
Không mang hoặc giữ các đối tượng cao bằng kim loại trong cơn giông bão.
Nếu sét đã đánh xuống một khu vực, hãy nhớ rằng sét có thể tấn công cùng một vị trí 2 lần.
Nếu bạn không tìm thấy nơi trú ẩn, hãy cúi mình trong tư thế bắt bóng. Đặt hai tay lên đầu gối hoặc che lên tai [bảo vệ tai khỏi tiếng sấm]. Nếu bạn ở bên cạnh một người khác thì nên cách nhau 4,5 m.
Phương tiện giao thông bằng kim loại kín đáo như ô tô con hoặc xe buýt có thể là nơi trú ẩn tốt. Đóng tất cả các cửa và không chạm vào bất cứ kim loại nào được kết nối với xe. Những người điều khiển máy xúc có thể ở lại bên trong cabin đóng kín cửa và không được ra ngoài tìm nơi trú ẩn.
Nếu ở trong một tòa nhà, hãy đóng kín tất cả các cửa sổ và tránh xa chúng. Không sử dụng điện thoại bàn và các thiết bị điện bao gồm cả máy tính. Sét có thể tấn công đường dây ngoài trời và lan truyền vào trong.
Trước khi ra khỏi khu vực trú ẩn, hãy đợi ít nhất 30 phút sau tiếng sấm hoặc sét đánh lần cuối cùng.