VOV.VN - Theo Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại - Bộ Tài chính, tỷ lệ nợ công của Việt Nam so với tổng sản phẩm quốc dân [GDP] có xu hướng giảm trong những năm gần đây. Cụ thể, tỷ lệ nợ công giảm từ 58,3% GDP [năm 2018] xuống còn 43,1% vào năm 2021.
Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại - Bộ Tài chính vừa công bố Bản tin nợ công số 15 về tình hình nợ công của Việt Nam từ năm 2018 đến tháng 6/2022.
Theo đó, tính đến hết năm 2021, nợ nước ngoài của quốc gia giảm chỉ còn 38,4% GDP so với năm 2018 là 46% GDP. Nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia so với tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2021 là 6,2%. Nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ so với thu ngân sách nhà nước năm 2021 khoảng 21,8%, có chiều hướng tăng dần đều theo các năm.
Các chủ nợ song phương chủ yếu của Việt Nam tính đến nửa đầu năm 2022, gồm: Nhật Bản cho Chính phủ Việt Nam vay hơn 274.000 tỷ đồng; Hàn Quốc cho vay hơn 28.000 tỷ đồng, Pháp cho vay hơn 27.000 tỷ đồng; Đức cho vay hơn 12.000 tỷ đồng…
Dư nợ của Chính phủ tính đến nửa đầu năm 2022 là hơn 3,219 triệu tỷ đồng. Xét về cơ cấu, nguồn vay của Chính phủ hiện nay phần lớn đến từ các kênh trong nước với hơn 2,221 triệu tỷ đồng, chiếm gần 71%.
Trong số các chủ nợ đa phương của Việt Nam, Ngân hàng Thế giới [WB] cho chính phủ Việt Nam vay nhiều nhất khoảng hơn 350.000 tỷ đồng [tính đến nửa đầu năm 2022]. Ngân hàng Phát triển châu Á [ADB] cho Việt Nam vay hơn 180.000 tỷ đồng và các tổ chức khác cho Việt Nam vay khoảng 12.000 tỷ đồng.
Về cơ cấu nợ nước ngoài của quốc gia, dư nợ nửa đầu năm 2022 là 3,285 triệu tỷ đồng, đã vượt quá tổng dư nợ của cả năm 2021 [3,226 triệu tỷ đồng]. Trong đó, nợ nước ngoài của doanh nghiệp chiếm gần 70% tổng vay nợ [2,287 triệu tỷ đồng]. Tỷ lệ rút vốn trong kỳ có chiều hướng giảm qua các năm và giảm mạnh tính đến nửa năm 2022. Đồng thời, tỷ lệ trả nợ trong kỳ lại có chiều hướng tăng trưởng đều qua các năm cho thấy Việt Nam đang làm rất tốt trong việc xử lý các khoản nợ và ít phụ thuộc hơn vào nợ nước ngoài.
Tổng nợ vay được chính phủ bảo lãnh có chiều hướng giảm dần qua các năm. Tỷ lệ nợ nước ngoài và nợ trong nước được chính phủ bảo lãnh của Việt Nam là khá tương đương nhau và có xu hướng giảm dần qua các năm, từ năm 2018 là hơn 437.000 tỷ đồng chỉ còn hơn 320.000 tỷ đồng vào năm 2021 và khoảng 299.000 tỷ đồng tính đến nửa đầu năm 2022.
Trong khi đó, khoản nợ của chính quyền địa phương có dấu hiệu tăng trở lại. Tính đến tháng 6/2022, tổng dư nợ chính quyền địa phương đã đạt 51.243 nghìn tỷ đồng, vượt qua cả tổng dư nợ năm 2021. Tuy nhiên, tổng số vay trong kỳ có xu hướng giảm mạnh từ đầu năm 2020 đến tháng 6/2022. Trong nửa đầu năm 2022, số vay trong kỳ của chính quyền địa phương chỉ có 1.311 tỷ đồng, chiếm 2% tổng vốn vay./.
Đặc biệt trong giai đoạn 2021 - 2025, trong bối cảnh trong nước và thế giới có nhiều khó khăn, phức tạp, nhưng Bộ Tài chính cho biết, việc điều hành chính sách tài khóa tích cực, linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm đã góp phần tích cực tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, hỗ trợ phục hồi kinh tế, trong khi vẫn cải thiện được cân đối ngân sách nhà nước và các chỉ tiêu nợ công.
Triển khai Nghị quyết số 23/2021/QH15 của Quốc hội về Kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021 - 2025, đến nay các mục tiêu cụ thể, chỉ tiêu định lượng Quốc hội đề ra đều đạt.
Theo đó, giai đoạn 2021 - 2023, tổng mức vay của Chính phủ đạt 42,9% kế hoạch. Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ đạt 53,3% kế hoạch. Việc rút vốn các khoản Chính phủ vay về cho vay lại đảm bảo trong hạn mức. Kỳ hạn phát hành bình quân trái phiếu chính phủ năm 2021, năm 2022, năm 2023 đảm bảo mục tiêu 9 - 11 năm, theo Nghị quyết 23/2021/QH15. Tốc độ tăng dư nợ bảo lãnh chính phủ năm sau đảm bảo không vượt quá tốc độ tăng GDP danh nghĩa năm trước.
Các khoản vay chính phủ bảo lãnh cho dự án đầu tư chưa sử dụng đến hạn mức rút vốn ròng. Tổng mức vay của ngân sách địa phương đạt 26,3% kế hoạch được Quốc hội phê duyệt. Nghĩa vụ trả nợ của chính quyền địa phương đạt 41,1% kế hoạch Quốc hội phê duyệt. Các chỉ tiêu an toàn nợ từng năm giai đoạn 2021 - 2023 đảm bảo trong các mức trần và ngưỡng an toàn được phê duyệt.
Ông Trương Hùng Long, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại [Bộ Tài chính] nhận định, giai đoạn 2021 - 2023, quản lý nợ công đã đạt được một số kết quả nổi bật như an toàn nợ công được đảm bảo trong phạm vi mức trần, ngưỡng cảnh báo được Quốc hội phê duyệt. Đảm bảo huy động vốn vay cho ngân sách nhà nước và đầu tư phát triển. Thực hiện thanh toán trả nợ đầy đủ, đúng hạn, góp phần cải thiện hệ số tín nhiệm quốc gia.
"Năm 2022, trong bối cảnh nhiều quốc gia bị hạ bậc tín nhiệm, Việt Nam được 2 tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s và S&P nâng hạng tín nhiệm quốc gia, tổ chức Fitch giữ nguyên mức xếp hạng tín nhiệm", ông Trương Hùng Long nói.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc nâng hạng tín nhiệm của Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu còn có nhiều biến động và thách thức có ý nghĩa hết sức tích cực, góp phần nâng cao uy tín quốc gia, tạo hiệu ứng lan tỏa cho toàn bộ nền kinh tế, có tác động giảm chi phí vay của Chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức tín dụng, thu hút thêm các nguồn vốn từ các nhà đầu tư tiềm năng, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tại một hội thảo vừa diễn ra gần đây, ông Andrea Coppola - chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới [WB] tại Việt Nam cho biết, Việt Nam đã có những cải cách quan trọng về quản lý nợ công bao gồm tăng cường khung pháp lý và quản lý nợ công…
Tuy nhiên, việc quản lý nợ công của Việt Nam vẫn gặp phải một số khó khăn như việc giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu, tiến độ đề ra, nhất là đối với vốn ODA. Việc tổ chức thực hiện các chương trình dự án về cơ bản đạt mục tiêu đề ra, nhưng có dự án triển khai còn chậm, dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện.
Bên cạnh đó, áp lực tăng vay, điều kiện thị trường vốn quốc tế và trong nước không thuận dẫn đến mặt bằng lãi suất tăng, phản ứng chính sách của các nước cũng gây sức ép giảm giá của đồng Việt Nam ảnh hưởng đến nghĩa vụ trả nợ, đặc biệt đối với nợ bằng USD và rủi ro cho việc thực hiện các chỉ tiêu an toàn nợ công, nợ nước ngoài quốc gia.
Do đó, để tăng cường quản lý và triển khai hiệu quả kế hoạch vay, trả nợ công giai đoạn 2024 - 2025, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý ngân sách nhà nước, đầu tư công, đồng bộ với hoàn thiện khuôn khổ quản lý nợ công, trong đó có việc khắc phục rào cản, vướng mắc và tạo điều kiện thuận lợi đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân; nâng cao hiệu quả các dự án đầu tư công; hình thành cơ quan quản lý nợ thống nhất trong Chính phủ và Bộ Tài chính theo đúng Nghị quyết 07-NT/TW chủ trương giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước quản lý nợ công 2016.
Theo ông Andrea Coppola, Việt Nam cần phải cải cách thể chế tạo điều kiện cho việc huy động nợ công, trên cơ sở đó hỗ trợ phát triển thị trường vốn trong nước và góp phần quản lý ngân sách hiệu quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
Nợ nước ngoài của Việt Nam là bao nhiêu?
Nợ Chính phủ khoảng 3,7 triệu tỷ đồng, khoảng 36-37% GDP, giảm từ mức 38,7% GDP năm 2021. Về cơ cấu nợ của Chính phủ: đến cuối 2023, nợ trong nước chiếm 73% dư nợ Chính phủ, tăng từ mức 67% năm 2021. Nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 3,8 triệu tỷ đồng, khoảng 37- 38% GDP, tương đương với mức 38,1% GDP năm 2021.
Nợ công Việt Nam 2023 là bao nhiêu?
Theo báo cáo sơ kết giai đoạn 2021-2023 của Bộ Tài chính, đến cuối năm 2023, nợ Chính phủ khoảng 3,7 triệu tỷ đồng, tương đương 36-37% GDP, trong đó nợ trong nước chiếm 73% dư nợ Chính phủ. Nợ nước ngoài là 3,8 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 37- 38% GDP.
Việt Nam nợ nước ngoài bao nhiêu tỷ đô la?
Theo trên, tính đến cuối năm 2022, các chủ nợ song phương chủ yếu của Việt Nam gồm Nhật Bản cho Chính phủ Việt Nam vay hơn 10,6 tỷ USD [tương ứng 252.000 tỷ đồng]; Hàn Quốc, Pháp cho vay hơn 1 tỷ USD tương ứng khoảng 27.000 tỷ đồng; Đức cho vay hơn 500 triệu USD [trên 13.000 tỷ đồng]…
Việt Nam còn nợ bao nhiêu tiền?
Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Chính phủ vay gần 1,32 triệu tỷ đồng trong 3 năm [2021-2023], đạt gần 43% kế hoạch. Trong đó, ngân sách trung ương vay xấp xỉ 1,28 triệu tỷ đồng. Nguồn vay chủ yếu từ trong nước, qua phát hành trái phiếu Chính phủ kỳ hạn dài [bình quân 12,6-13,92 năm], với lãi suất ưu đãi.