Để tuân thủ các yêu cầu pháp luật thì các thiết bị được sản xuất cần được kiểm định an toàn, bên cạnh đó một số thiết bị đo lường cần được hiệu chuẩn đo lường. Tuy nhiên, dịch vụ kiểm định an toàn, hiệu chuẩn đo lường, hiệu chỉnh hay bị nhầm lẫn. Bài viết dưới đây giúp quý khách hiểu rõ hơn về kiểm đinh, hiệu chuẩn và hiệu chỉnh.
1.1 Kiểm định là gì?
Kiểm định là hoạt động kỹ thuật theo một quy trình nhất định nhằm đánh giá và xác nhận sự phù hợp của sản phẩm, hàng hoá với yêu cầu quy định trong quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.
Kiểm định an toàn hay kiểm định kỹ thuật an toàn là hoạt động kỹ thuật theo một quá trình kiểm định nhằm đánh giá và xác nhận sự phù hợp tình trạng kỹ thuật an toàn của đối tượng kiểm định được quy định trong các quy chuẩn kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật tương ứng đối với đối tượng kiểm định.
1.2 Hiệu chuẩn là gì?
Hiệu chuẩn là hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa chuẩn đo lường và phương tiện đo để đánh giá sai số và các đặc trưng kỹ thuật, đo lường khác của nó. Hiệu chuẩn không mang tính chất bắt buộc, dựa vào kết quả hiệu chuẩn khách hàng tự quyết định xem thiết bị có sử dụng nữa hay không.
Hiệu chuẩn nhằm:
+ Duy trì các gía trị của hệ thống chuẩn cũng như hệ thống các phương tiện đo đang được sử dụng, sự liên kết của chúng với các chuẩn đo lường nhằm đảm bảo tính thống nhất và chính xác của phép đo.
+ Xác định sai số của phương tiện đo từ đó điều chỉnh phương tiện đo cho phù hợp với các phép đo.
+ Đảm bảo sự tin cậy của phương tiện đo đối với các kết quả đo.
+ Xác định được độ không đảm bảo đo của phương tiện đo.
+ Giúp phát hiện ra hỏng hóc hoặc tiên đoán được hỏng hóc và có kế hoạch sửa chữa các phương tiện đo.
+ Phù hợp theo tiêu chuẩn chất lượng của ngành, quốc gia, quốc tế.
1.3 Hiệu chỉnh là gì?
Hiệu chỉnh là chỉnh sửa những sai sót của máy móc, thiết bị nhằm đạt một độ chính xác và độ tin cậy cần thiết của máy móc, thiết bị.
Hiệu chỉnh một thiết bị đo là hoạt động kiểm tra và điều chỉnh [nếu cần thiết] sao cho kết quả ở đầu ra đồng bộ với những yếu tố đầu vào của nó trong dải đo được quy định.
2. Phân biệt kiểm định, hiệu chuẩn như thế nào?
Nội dung
Kiểm định
Hiệu chuẩn
Giống nhau
là việc so sánh phương tiện đo với chuẩn để đánh giá sai số và các đặc trưng kỹ thuật, đo lường khác của nó.
Tính bắt buộc theo pháp luật
Mang tính phát lý bắt buộc. Phải tuân thủ đúng quy trình cũng như thời hạn kiểm định
Không mang tính bắt buộc của nhà nước pháp quyền. Nó sẽ theo yêu cầu của lãnh đạo hoặc theo tiêu chuẩn iso
Kết quả thực hiện
Kiểm định đạt yêu cầu sẽ cấp Giấy chứng nhận kết quả kiểm định, tem kiểm định
Hiệu chuẩn cấp Giấy chứng nhận kết quả hiệu chuẩn và tem hiệu chuẩn
Quy trình thực hiện
Quy trình kiểm định do Bộ KHCN ban hành
Quy trình hiệu chuẩn thông thường do đơn vị chứng nhận soạn thảo và được thẩm duyệt khi đăng ký tổ chức hiệu chuẩn theo Nghị định số 105/2016/NĐ-CP
Thời hạn
Thời hạn kiểm định định kì mỗi loại thiết bị được quy định rõ trong Thông tư của BKHCN, thời hạn kiểm định thường từ 1 đến 5 năm tùy loại thiết bị đo.
Hiệu chuẩn được thực hiện khi có nhu cầu, thời hạn hiệu chuẩn khuyến nghị thông thường là 12 tháng
Vai trò
Xác định, xem xét sự phù hợp của phương tiện đo so với yêu cầu pháp lý có đạt các chỉ tiêu kỹ thuật cụ thể hay không
Đảm bảo sự hiển thị số đo của một phương tiện đo phù hợp với các phép đo khác; Xác định độ không đảm bảo đo của phương tiện đo; Thiết lập sự tin cậy của phương tiện đo
Hiệu chỉnh là chỉnh sửa những sai sót của máy móc, thiết bị nhằm đạt một độ chính xác và độ tin cậy cần thiết của máy móc, thiết bị.
Nhằm xác định sai số các giá trị đo được với chuẩn đo lường được sử dụng. Nhằm để quyết định xem thiết bị có độ chính xác phù hợp với yêu cầu của phép đo.
2. Hiệu chỉnh là gì ?
Hiệu chỉnh thiết bị: Là quá trình kiểm tra máy móc, thiết bị đo lường nhằm đảm bảo chắc chắn. Về chức năng hoạt động của máy móc, thiết bị. Đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của xí nghiệp sản xuất. Kết quả của quá trình hiệu chuẩn thiết bị đo lường. Là xác định giá trị của đại lượng được đo theo số chỉ. Thậm chí hiệu chuẩn có thể đo lường và điều chỉnh được cả những tính chất đo lường khác.
Việc hiệu chuẩn có thể được thực hiện bởi nội bộ cơ sở [nếu có đủ điều kiện kỹ thuật và năng lực nhân sự]. Hoặc bởi một đơn vị cung cấp dịch vụ kỹ thuật bên ngoài. Tình trạng thiết bị hiệu chuẩn, thông thường được nhận biết thông qua: Tem Hiệu Chuẩn và Kết Quả Hiệu Chuẩn.
3. Kiểm định đo lường là gì?
Kiểm định thiết bị đo lường, theo luật lường. Là hoạt động quản lý nhà nước về đo lường nhằm mục đích: Đảm bảo sự công bằng trong giao dịch thương mại. Về mặt nguyên tắc, các thiết bị đo dùng làm cơ sở đề thực hiện giao dịch thương mại [ví dụ thiết bị cân của người bán hàng, đồng hồ đo xăng, đồng hồ tính cước taxi, …]. Bộ trưởng bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành: “Danh mục phương tiện đo phải kiểm định” kèm theo thông tư 83.
Việc kiểm định chỉ được thực hiện bởi một đơn vị được chỉ định bởi cơ quan nhà nước. Có thẩm quyền [trong lĩnh vực Tiêu chuẩn – Đo lường – Chất lượng]. Trong phạm vi được chỉ định. Tình trạng kiểm định được thể hiện bằng Tem Kiểm Định và/hoặc Giấy Chứng Nhận Kiểm Định. Ngoài ra, cần phân biệt hoạt động kiểm định đo lường. Với hoạt động kiểm định các thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn – do Bộ Công Thương quản lý.
Khi nào cần hiệu chuẩn thiết bị?
Khi nào cần hiệu chuẩn thiết bị Khi độ chính xác đo ảnh hưởng đến giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm; Khi thiết bị có sửa chữa lớn; Khi thiết bị được vận chuyển đến địa điểm khác; Theo yêu cầu của các tiêu chuẩn áp dụng tại phòng thí nghiệm như: TCVN ISO/IEC 17025; TCVN ISO/IEC 15189; TCVN ISO/IEC 17043…
Hiệu chuẩn mày là gì?
Hiệu chuẩn là hoạt động kiểm tra, bằng cách so sánh với chất chuẩn, độ chính xác của bất kỳ loại dụng cụ đo nào. Nó cũng có thể bao gồm việc điều chỉnh thiết bị để làm cho nó phù hợp với tiêu chuẩn. Ngay cả công cụ đo lường chính xác nhất cũng không được sử dụng nếu bạn không thể chắc chắn rằng nó đang đọc chính xác.
Giấy chứng nhận hiệu chuẩn là gì?
Giấy chứng nhận hiệu chuẩn được cấp cho từng phương tiện đo hoặc từng chuẩn đo lường để cung cấp giá trị đo [cùng với độ không đảm bảo đo của giá trị đo] của chuẩn đo lường, phương tiện đo hoặc cung cấp mối quan hệ giữa với giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng đo.
Chất hiệu chuẩn là gì?
Chất chuẩn là một loại chuẩn đo lường đặc biệt có độ đồng nhất và ổn định nhất định đối với một hoặc một số thuộc tính. Chất chuẩn được sử dụng để hiệu chuẩn, kiểm định thiết bị, phương tiện đo, đánh giá phương pháp đo hoặc để xác định giá trị về thành phần, tính chất của vật liệu hoặc chất khác.