20/02/2022 10:53 [GMT+7]
Kiểm tra mức kháng thể trong huyết thanh không xác định được mức độ bảo vệ trước COVID-19
Hà Nội [TTXVN 20/2]--
Các mức kháng thể trong máu không đem lại thông tin chính xác về việc một người có được bảo vệ trước COVID-19 hay không. Nói cách khác, có mức kháng thể cao không phải là sự đảm bảo rằng bạn miễn nhiễm với virus SARS-CoV-2. Đó là nhận định của giáo sư Bruce Y. Lee, giáo sư về chính sách y tế và quản lý tại trường Y tế cộng đồng, thuộc Đại học City University of New York [CUNY], đăng trên tạp chí Forbes ngày 19/2.
Theo giáo sư Lee, việc đo kháng thể chống virus SARS-CoV-2 ngày càng phổ biến kể từ khi các loại vaccine ngừa COVID-19 ngày càng nhiều hơn. Vào năm 2020, việc xét nghiệm này là cách duy nhất để cho biết liệu bạn có được bảo vệ ở mức nào đó trước COVID-19. Nhưng câu chuyện không còn đơn giản như vậy tại Mỹ kể từ tháng 12/2020, khi việc tiêm vaccine bắt đầu. Việc này khiến một số người lầm tưởng về ý nghĩa của xét nghiệm này và tạo ra một cơ hội thu lợi giữa đại dịch cho một số đối tượng.
Các xét nghiệm này được gọi là xét nghiệm huyết thanh, cho biết mức kháng thể trong huyết thanh của người xét nghiệm, hoàn toàn khác với các loại xét nghiệm kháng thể trong các loại dịch khác trong cơ thể, như xét nghiệm bằng nước tiểu hay bằng tinh dịch.
Có 2 loại xét nghiệm kháng thể chống virus SARS-CoV-2 trong huyết thanh: loại xét nghiệm chất lượng sẽ nói cho bạn biết liệu trong máu của bạn có kháng thể hay không, và loại xét nghiệm số lượng sẽ cung cấp mức kháng thể trong máu. Tuy nhiên, bạn không cần phải làm xét nghiệm này ngay cả khi nó là hợp pháp. Bởi cả hai thông tin trên đều không nói lên mức độ bạn được bảo vệ trước đại dịch COVID-19./.
Bích Liên
Lưu ra file
Image
English
Thử nghiệm COVID-19 đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống lại vi rút. Hiểu các xét nghiệm COVID-19, bao gồm các loại xét nghiệm khác nhau và cách sử dụng của chúng cũng như các loại mẫu vật mà xét nghiệm sử dụng, là chìa khóa để đưa ra quyết định sáng suốt đáp ứng nhu cầu của bạn.
Các Loại Thử Nghiệm
Có nhiều loại xét nghiệm COVID-19 khác nhau – xét nghiệm chẩn đoán và xét nghiệm kháng thể.
Các xét nghiệm chẩn đoán có thể cho biết liệu bạn hiện có bị nhiễm SARS-CoV-2, loại vi rút gây ra COVID-19 hay không. Có hai loại xét nghiệm chẩn đoán COVID-19:
Các mẫu xét nghiệm chẩn đoán COVID-19 thường được thu thập bằng cách sử dụng mẫu lấy bằng tăm bông ở lỗ mũi ngoài phía trước [mũi]. Một số xét nghiệm chẩn đoán sử dụng các mẫu lấy ở xoang giữa mũi, mũi họng, họng miệng, hoặc nước bọt. Các xét nghiệm chẩn đoán COVID-19 có thể được thực hiện tại phòng thí nghiệm, địa điểm xét nghiệm độc lập, văn phòng bác sĩ hoặc phòng khám sức khỏe, hoặc tại nhà. Đối với một số xét nghiệm chẩn đoán COVID-19, bạn đến địa điểm xét nghiệm để lấy mẫu và đối với những nơi khác, bạn có thể tự lấy mẫu tại nhà bằng bộ dụng cụ lấy tại nhà và gửi đến phòng thí nghiệm để xét nghiệm. Các xét nghiệm khác có thể được thực hiện hoàn toàn tại nhà, cho bạn kết quả trong vòng vài phút mà không cần gửi mẫu đến phòng thí nghiệm.
Nếu bạn nghĩ rằng bạn cần xét nghiệm chẩn đoán COVID-19, bạn có thể tìm một địa điểm xét nghiệm cộng đồng ở tiểu bang của bạn. Bạn cũng có thể sử dụng xét nghiệm chẩn đoán COVID-19 tại nhà được FDA ủy quyền cung cấp cho bạn tùy chọn tự kiểm tra ở những nơi thuận tiện cho bạn. Lưu ý rằng các xét nghiệm chẩn đoán COVID-19 được phép cho các mục đích sử dụng cụ thể. Ví dụ, một số xét nghiệm có thể được sử dụng bởi những người có và không có triệu chứng và các xét nghiệm khác chỉ dành cho những người có triệu chứng. Ngoài ra, các xét nghiệm dựa trên phòng thí nghiệm, chẳng hạn như xét nghiệm PCR, thường chính xác hơn xét nghiệm tại nhà.
Để biết chi tiết về từng xét nghiệm chẩn đoán COVID-19 được ủy quyền, hãy xem danh sách các Xét Nghiệm Chẩn Đoán Phân Tử và Xét Nghiệm Chẩn Đoán Kháng Nguyên, được ủy quyền cũng như trang web Xét Nghiệm Chẩn Đoán COVID-19 Tại Nhà. Sử dụng ô tìm kiếm trong bảng EUA, bạn có thể sử dụng từ khóa để tìm kiếm và thanh lọc loại xét nghiệm hoặc bộ thu thập mà bạn đang tìm kiếm. Khi các kiểm tra mới được phép sử dụng, chúng được thêm vào các bảng này để bất kỳ ai cũng có thể truy cập thông tin cập nhật về tất cả các kiểm tra và bộ thu thập được phép.
Các xét nghiệm kháng thể [hoặc huyết thanh học] tìm kiếm các kháng thể trong máu của bạn mà hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra để đáp ứng với SARS-CoV-2, vi rút gây ra COVID-19. Các xét nghiệm kháng thể không nên được sử dụng để chẩn đoán nhiễm trùng SARS-CoV-2 hoặc COVID-19 hiện tại và tại thời điểm này, cũng không được sử dụng để kiểm tra khả năng miễn dịch. Cần nghiên cứu thêm để xác định xem nó sẽ cho chúng ta biết điều gì, nếu có, về khả năng miễn dịch của một người.
Các mẫu xét nghiệm kháng thể thường được bác sĩ hoặc chuyên gia y tế khác thu thập bằng cách lấy máu từ ngón tay hoặc tĩnh mạch của bạn. Để biết thêm thông tin về xét nghiệm kháng thể, hãy truy cập Xét Nghiệm Kháng Thể [Huyết Thanh Học] đối với COVID-19:Thông Tin cho Bệnh Nhân và Người Tiêu Dùng.
Các Loại Mẫu Vật
Các phép thử khác nhau được phép sử dụng với các loại mẫu vật khác nhau. Các loại mẫu phổ biến nhất là:
Lấy mẫu tăm bông sử dụng tăm bông [tương tự như Q-Tip que dài] để lấy mẫu từ mũi hoặc cổ họng. Các loại mẫu vật bao gồm:
- Lỗi mũi ngoài phía trước [Mũi] – lấy mẫu từ ngay bên trong lỗ mũi
- Xoang mũi giữaXoang mũi giữa – lấy mẫu từ phía trên xa hơn bên trong mũi
- Mũi họng – lấy mẫu từ sâu bên trong mũi, đến cổ họng và chỉ nên được lấy bởi một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe được đào tạo
- Họng miệng– lấy mẫu từ phần giữa của cổ họng [yết hầu] sâu trong miệng và chỉ nên được lấy bởi một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe được đào tạo
Mẫu nước bọt được thu thập bằng cách khạc vào ống chứ không phải dùng tăm bông ngoáy mũi hoặc họng.
Mẫu máu chỉ được sử dụng để kiểm tra kháng thể chứ không phải để chẩn đoán COVID-19. Các mẫu máu tĩnh mạch thường được lấy tại văn phòng bác sĩ hoặc phòng khám. Một số xét nghiệm kháng thể sử dụng mẫu máu từ que trích lễ ngón tay.
Báo Cáo Các Sự Kiện Bất Lợi
FDA khuyến khích các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và bệnh nhân báo cáo các sự kiện bất lợi hoặc tác dụng phụ cũng như các vấn đề về hiệu suất liên quan đến việc sử dụng các xét nghiệm COVID-19 hoặc các sản phẩm y tế khác cho Chương Trình Báo Cáo Sự Kiện Bất Lợi và Thông Tin An Toàn MedWatch của FDA:
- Điền và gửi báo cáo trực tuyến qua trang web MedWatch của FDA.
- Tải xuống mẫu hoặc gọi số 1-800-332-1088 để yêu cầu mẫu báo cáo, sau đó điền và gửi lại địa chỉ trên mẫu hoặc gửi qua fax tới 1-800-FDA-0178.
Hiện nay tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, khắp cả nước đang đẩy mạnh việc tiêm vaccine phòng chống Covid-19 cho người dân. Nhưng nhiều người đặt ra câu hỏi: Liệu sau khi tiêm vaccine Covid-19, cơ thể đã có kháng thể kháng lại virus chưa? Những người đã từng mắc Covid-19 và đã điều trị khỏi thì kháng thể kháng virus ở mức độ nào?
=> Do đó, việc xác định cơ thể đã có miễn dịch chưa và đánh giá đáp ứng của cơ thể đối với vaccine được tiêm là điều khiến nhiều người dân quan tâm.
Xét nghiệm Định lượng kháng thể SARS-CoV-2 IgG miễn dịch tự động [còn gọi là Xét nghiệm kháng thể COVID-19] là phương pháp xét nghiệm máu nhằm mục đích tìm các kháng thể chống lại virus SARS-CoV-2, từ đó đánh giá miễn dịch của cơ thể.
Kháng thể chống virus SARS-CoV-2 là những protein đặc biệt như IgM, IgG, được sản sinh sau khi cơ thể mắc bệnh hoặc được tiêm vắc xin sau một thời gian. Vì vậy, xét nghiệm kháng thể được dùng để kiểm tra khả năng miễn dịch của cơ thể trước virus SARS-CoV-2.
Cơ chế chung của các vaccine đang lưu hành hiện nay là đưa các kháng nguyên [protein gai hoặc virus bất hoạt] vào cơ thể, kích thích cơ thể tạo ra các kháng thể kháng lại virus. Khi cơ thể nhiễm virus cũng tạo kháng thể kháng lại virus. Việc định lượng kháng thể trong máu cho biết sự xuất hiện và nồng độ của kháng thể, từ đó đánh giá được đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với việc tiêm vaccine hoặc sau nhiễm Covid.
Xác định được nồng độ kháng thể trong máu, từ đó đánh giá được cơ thể đã hình thành đáp ứng miễn dịch chống lại Covid hay chưa.
- Âm tính: Không có kháng thể, chưa có miễn dịch với Covid-19
- Dương tính: Có kháng thể, đã hình thành miễn dịch với Covid-19
Nồng độ kháng thể trong máu là giá trị tham khảo cho bác sĩ đánh giá miễn dịch của người bệnh.
| Xét nghiệm miễn dịch điện hóa phát quang “ECLIA” [electrochemiluminescence immunoassay “ECLIA”] trên hệ thống máy Cobas e 411
|
Một số đối tượng cần và nên làm xét nghiệm định lượng kháng thể Covid-19 để đánh giá miễn dịch là:
- Người đã tiêm 1 hoặc 2 mũi vaccine ngừa Covid: để đánh giá hiệu quả của vaccine và đáp ứng của cơ thể đối với vaccine đã tiêm
- Người tiêm 1 mũi: 28 ngày sau khi tiêm mũi 1
- Người tiêm 2 mũi: 14 đến 28 ngày sau tiêm mũi 2 - Người đã từng mắc Covid-19, được điều trị khỏi, kết luận âm tính làm xét nghiệm để đánh giá được cơ thể đã có hoặc còn miễn dịch với Covid-19 hay không
- Người đang điều trị Covid-19: Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm định lượng kháng thể để đánh giá đáp ứng với điều trị Covid
- Lấy 2mL máu tĩnh mạch được thu vào ống đen Heparin hoặc ống serum đỏ.
- Bảo quản mẫu máu ở 20-25oC trong 4h hoặc 2-8oC trong vòng 24h
- Người bệnh có thể thực hiện xét nghiệm vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, không cần nhịn ăn uống trước khi xét nghiệm
- Kết quả sẽ được trả theo mẫu đính kèm, thể hiện rõ nồng độ kháng thể trong máu [đơn vị U/mL] tại thời điểm làm xét nghiệm và kèm biện ngưỡng âm/dương tính của xét nghiệm.
Kết quả xét nghiệm kháng thể COVID-19 ngoài việc được dùng để phát hiện khả năng miễn dịch của cơ thể, Bộ Y tế còn sử dụng xét nghiệm này để điều tra nguồn lây nhiễm, phát hiện người nhiễm mới tạm thời và tiến hành sàng lọc, cách ly.