Bạo lực học đường đang là một trong những vấn nạn “nhức nhối” hiện nay ở bất cứ quốc gia nào. Tại Việt Nam, tình trạng này ngày càng tăng cao lên mức đáng báo động và xảy ra dưới nhiều hình thức khác nhau. Cần sớm tìm kiếm giải pháp để ngăn chặn bạo lực học đường nhằm phát triển môi trường giáo dục lành mạnh.
Bạo lực học đường – Vấn đề đáng báo động hiện nay
Bạo lực học đường đề cập đến bất cứ điều gì có liên quan đến một mối đe dọa thực sự hoặc mối đe dọa “ngầm” diễn ra trong môi trường trường học. Nó có thể là bằng lời nói, hành động xâm hại thể chất, tình dục và được thực hiện có hoặc không có vũ khí đi kèm.
Bạo lực có thể diễn ra trong khuôn viên trường học, trên đường từ nhà đến trường hoặc tại các chuyến đi và sự kiện mà nhà trường tổ chức. Tình trạng này có thể do học sinh, giáo viên hoặc các thành phần khác của nhân viên nhà trường thực hiện. Tuy nhiên bạo lực giữa các bạn học sinh vẫn là thực trạng phổ biến hơn cả.
Số liệu thống kê ước tính, có khoảng 246 triệu trẻ em trên toàn thế giới bị bạo lực học đường mỗi năm. Cũng theo ước tính của WHO thì mỗi ngày có đến khoảng 565 đứa trẻ hoặc các thanh thiếu niên tìm cách tự sát vì không thể chịu nổi cảnh bị bạo hành học đường. Cùng với đó là các vụ chấn thương phải nhập viện mỗi ngày vì lý do trên cũng đang tăng lên.
Thực trạng bạo lực học đường đầy “nhức nhối” tại Việt Nam
Tại Việt Nam, tình trạng bạo lực học đường cũng đang rất phổ biến và có diễn biến ngày càng phức tạp. Mỗi ngày đều có những vụ ẩu đả và đánh nhau ngay trong khuôn viên trường học hoặc trước cổng trường. Ngoài ra còn có những bài đăng của các bạn học sinh xúc phạm, chửi bới và uy hiếp nhau trên mạng xã hội.
Số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ ra rằng, trong một năm học, toàn quốc xảy ra gần 1.600 vụ học sinh đánh nhau. Cứ 11.000 học sinh sẽ có một em bị đình chỉ học tập do đánh nhau. Trong những năm gần đây, con số này đang không ngừng gia tăng, gây “nhức nhối” đối với dư luận.
Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm cho biết, trong giai đoạn 2013 – 2015 có rất nhiều học sinh, sinh viên bị xử lý hình sự. Vấn đề đáng chú ý là tình trạng đối tượng phạm tội đang ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Hơn nữa mức độ phạm tội cũng như hành vi bạo lực ngày càng đa dạng hóa và nghiêm trọng hơn.
Đặc biệt, từ những năm 2020 – 2022, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, học sinh phải ở nhà học trực tuyến quá lâu để phòng dịch bệnh nên tâm lý cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Do vậy khi quay trở lại trường học, vấn đề bạo lực học đường càng trở nên nhức nhối hơn. Rất nhiều video học sinh ẩu đả lẫn nhau xuất hiện trên mạng xã hội và gây xôn xao dư luận.
Đầu năm 2021, tại Thanh Hóa có một em học sinh sau khi tan học ra cổng trường bị đánh mạnh vào đầu gây vỡ sọ não và tổn thương cơ thể đến 49% trước sự chứng kiến của rất nhiều bạn học khác. Tháng 3/2021, tại Đắk Lắk cũng có một nam sinh lớp 10 bị bạn học đánh hội đồng trong nhà vệ sinh.
Tháng 9/2021, tại Yên Bái một nữ sinh bị đánh hội đồng sau lễ khai giảng trước sự reo hò cổ vũ của rất nhiều học sinh khác mà không ai can ngăn. Tháng 11/2021, tại Hà Tĩnh cũng có một nữ sinh mồ côi phải nhập viện vì bị đánh hội đồng do xích mích, mâu thuẫn trên mạng xã hội với bạn học cùng trường.
Mới đây, trên mạng xã hội xuất hiện một video ghi lại cảnh nữ học sinh ở Hà Nội bị đánh hội đồng ngay trước cổng trường. Kẻ bạo hành đã giật tóc, đánh thẳng vào mặt và đầu nạn nhân trước sự chứng kiến của rất nhiều người trong những ngày đầu tiên quay lại trường học trực tiếp. Mấy ngày sau đó nữ sinh này vẫn chưa thể đến trường vì tinh thần hoảng loạn và tâm lý sợ đám đông.
Có thể thấy rằng, bạo lực học đường đang ngày càng trở thành một vấn đề “nhức nhối” đối với môi trường giáo dục. Nó không còn là vấn đề của riêng học sinh mà cần sự chung tay ngăn chặn của cả cộng đồng, đặc biệt là sự kết hợp đồng bộ của cả gia đình – nhà trường – xã hội.
Nguyên nhân gây ra bạo lực học đường
Bạn có thể đã từng thấy vấn nạn bạo lực học đường được cảnh báo trên các chương trình truyền hình hoặc các video ghi lại hành vi bạo lực được đăng tải trên mạng xã hội. tuy nhiên, bạo hành học đường cũng có thể bao gồm bắt nạt và những hành vi dường như không đáng kể khiến học sinh, sinh viên cảm thấy không an toàn ở trường.
Bạo lực học đường được đánh giá là một vấn đề nghiêm trọng và rất khó để chỉ ra chính xác nguyên nhân của nó. Một số yếu tố có thể liên quan đến tình trạng “nhức nhối” này bao gồm:
1. Truyền thông và giải trí
Nhiều người cho rằng các trò chơi điện tử mà trẻ em chơi, các MV ca nhạc có lời và hình ảnh nhạy cảm hay phim ảnh có thể khiến trẻ bị ảnh hưởng tâm lý. Đặc biệt là với những trẻ ở độ tuổi vị thành niên thì chúng thường có xu hướng bạo lực nhiều hơn do các vấn đề vừa đề cập.
Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng chứng minh những nguồn giải trí này có tác động lâu dài và dẫn tới bạo lực học đường. Một số nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, nội dung trên phương tiện truyền thông chỉ là nguyên nhân gián tiếp. Việc thiếu giám sát và giáo dục của người lớn về các phương tiện truyền thông bạo lực mới chính là một yếu tố góp phần nhiều hơn.
2. Các vấn đề tâm lý tâm thần ở học sinh
Hiện nay có rất nhiều học sinh, sinh viên mắc phải các dạng rối loạn tâm thần khác nhau. Trong số những đứa trẻ này, một nửa bị suy giảm sức khỏe tâm thần nghiêm trọng. Rối loạn tâm lý và các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo lắng đang không ngừng gia tăng.
Theo nhận định từ các chuyên gia, các vấn đề phức tạp này có thể góp phần gây ra hành vi bạo lực. Tuy nhiên chúng không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bạo lực học đường. Chúng chỉ được xem là yếu tố có liên quan và làm tăng nguy cơ phát triển bạo lực ở trường học.
3. Nguyên nhân gây ra bạo lực học đường từ phía nhà trường
Ở một số nhà trường hiện nay, công tác tuyên truyền và phổ biến giáo dục pháp luật có hiệu quả còn thấp. Nhiều trường còn chưa thật sự quan tâm nhiều đến những học sinh cá biệt. Kỷ luật của nhà trường còn chưa nghiêm cũng là một trong những yếu tố khiến cho bạo lực học đường ngày càng xảy ra phổ biến.
Nhiều trường học còn đặt nặng vấn đề giáo dục kiến thức văn hóa. Đôi khi lãng quên đi nhiệm vụ giáo dục nhân cách con người. Ngoài ra còn không chú trọng đến việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa để gắn kết các học sinh với nhau.
4. Nguyên nhân gây ra bạo lực học đường từ phía gia đình
Sự giáo dục chưa đúng đắn từ phía phụ huynh cũng là yếu tố liên quan đến sự phát triển các hành vi bạo lực học đường. Ví dụ như cha mẹ thường xuyên quát tháo con cái cũng có thể khiến trẻ thể hiện hành vi tương tự đối với bạn học.
Xã hội ngày càng phát triển, kéo theo đó là tình trạng căng thẳng và áp lực trong cuộc sống ngày càng gia tăng. Vấn đề cha mẹ trút giận lên con cái hoặc bạo lực gia đình trước mặt con cái đã không còn là chuyện hiếm gặp.
Chính những hành động và lời nói lệch chuẩn của cha mẹ ảnh hưởng sâu sắc đến suy nghĩ, tư duy và nhận thức của con trẻ. Đặc biệt là những trẻ ở bậc học cấp hai và cấp ba, tác động xấu từ gia đình có thể khiến trẻ hình thành nhân cách và tư duy méo mó. Từ đó dẫn đến những vụ bạo lực học đường khi trẻ tham gia vào môi trường trường học.
Các hình thức bạo lực học đường phổ biến hiện nay
Bạo lực học đường có thể diễn ra theo nhiều hình thức khác nhau. Trong đó các hình thức thường thấy nhất bao gồm:
- Bạo lực thể xác: Đề cập đến bất cứ hình thức gây hấn nào về thể chất, sử dụng vũ khí. Chẳng hạn như đấm, đá, giật tóc, kéo rách quần/ áo hoặc sử dụng các vũ khí như roi, gậy, vật cứng,… để gây bạo lực hay đe dọa nạn nhân.
- Bạo lực tâm lý: Bao gồm các hành vi lạm dụng tình cảm và lời nói. Điều này có thể liên quan tới việc lăng mạ, cô lập, đe dọa, làm nhục, chế giễu, nói dối, trừng phạt hoặc tung tin đồn về người khác.
- Bạo lực tình dục: Đề cập đến các tình trạng quấy rối tình dục, đe dọa tình dục, cưỡng bức, đụng chạm không mong muốn và cưỡng hiếp.
- Bạo lực kinh tế: Bao gồm các hành vi trấn lột đồ vật hoặc tiền bạc, phá loại đồ đạc của bạn học. Đây là hình thức bạo hành học đường khác phổ biến nhưng hiện vẫn còn ít được quan tâm nghiên cứu hơn so với những hình thức bạo lực khác.
- Đe dọa trực tuyến: Bao gồm lạm dục tình dục hoặc tâm lý trên các phương tiện truyền thông xã hội hoặc các nền tảng trực tuyến khác. Điều này thường liên quan đến việc đăng thông tin sai lệch, tin đồn ác ý, bình luận gây tổn thương, đăng ảnh hoặc video nhạy cảm lên mạng xã hội. Đe dọa trực tuyến cũng có thể ở dạng loại trừ nạn nhân khỏi các nhóm hoặc mạng xã hội.
Hậu quả nghiêm trọng của vấn nạn bạo lực học đường
Bạo lực học đường có thể ảnh hưởng xấu đến cả những đứa trẻ trải nghiệm và chứng kiến cũng như cha mẹ của chúng đồng thời khiến cho chất lượng giáo dục đi xuống. Cụ thể như sau:
1. Ảnh hưởng đến trẻ em bị bạo hành
Trẻ em từng là nạn nhân của bạo hành hoặc tiếp xúc với bạo hành ở một mức độ nào đó đôi khi sẽ tin rằng trở nên bạo lực chính là cách duy nhất giúp chúng được an toàn. Khi thực hiện hành vi bạo lực, chúng có thể cảm thấy thỏa mãn vì nhu cầu về sức mạnh cũng như sự an toàn được đảm bảo.
Tuy nhiên, cảm giác thỏa mãn chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Bởi sau đó chúng bắt đầu tỏ ra sợ hãi bị trừng phạt hoặc gặp quả báo. Điều này có thể gây ra tức giận, đôi khi còn dẫn tới bạo lực hơn do chúng sợ hãi những gì có thể xảy ra nếu chúng không tự bảo vệ mình.
Bạo lực học đường là chấn thương tâm lý và có khả năng gây ra đau khổ tâm lý đáng kể. Trường hợp một người nào đó có não bộ chưa phát triển đầy đủ bị chấn thương thì não của họ có thể bị tác động nghiêm trọng. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sự tập trung, chú ý, khả năng kiểm soát cảm xúc cũng như sức khỏe lâu dài của họ.
Ở một khía cạnh khác, nạn nhân của bạo lực học đường có thể bị thương, trải qua những vết trầy xước, bầm tím hay thậm chí là gãy xương, tàn tật hoặc chấn động. Theo một nghiên cứu vào năm 2019 thì trẻ em bị bạo lực học đường có nguy cơ gặp các tình trạng sức khỏe thể chất và tinh thần lâu dài.
Các vấn đề có thể gặp thường bao gồm lạm dụng chất kích thích, rối loạn gắn kết, tiểu đường, béo phì, bệnh tim, các bệnh hô hấp,… Ai đó càng trải qua tuổi thơ bị bạo lực thì sẽ càng có nhiều rủi ro đối với sức khỏe tinh thần và thể chất của họ khi trưởng thành.
2. Ảnh hưởng đến trẻ em chứng kiến bạo lực học đường
Trẻ em chứng kiến bạo lực học đường có thể cảm thấy tội lỗi khi nhìn thấy nó. Thậm chí là quá sợ hãi và không dám ngăn chặn nó. Chúng cũng có thể cảm thấy bị đe dọa và não bộ có thể phản ứng theo cách tương tự như một nạn nhân từng đối mặt với bạo hành học đường.
Ngoài ra, trẻ em trải qua hoặc chứng kiến bạo lực thì niềm tin cơ bản của chúng về cuộc sống và về người khác thường bị thay đổi. Chúng không còn tin rằng thế giới là an toàn và điều này có thể gây tổn hại lâu dài đến sức khỏe tinh thần.
Để một đứa trẻ có thể tự chăm sóc bản thân khi chúng lớn hơn thì trước hết chúng cần phải cảm thấy an toàn và được chăm sóc. Học cách đối phó với các mối đe dọa chính là một bài học nâng cao cần phải được xây dựng trên nền tảng của sự tự tin và cảm giác an toàn.
3. Tác động đến cha mẹ
Tình trạng bạo lực học đường không chỉ ảnh hưởng đến học sinh mà còn tác động không ít đến các bậc phụ huynh. Đặc biệt là với những bậc phụ huynh có con là nạn nhân của tình trạng này, họ cũng sẽ rơi vào trạng thái hoảng hốt và lo lắng. Thậm chí không biết phải xử trí như thế nào cho phù hợp và đúng đắn.
Các bậc cha mẹ có thể phản ứng với bạo lực học đường theo nhiều cách khác nhau. Một số cha mẹ có thể khuyến khích con cái của họ bắt nạt người khác. Họ có suy nghĩ méo mó rằng bạo lực chính là sức mạnh.
Trong khi đó một số cha mẹ khác lại lại cố gắng dạy con họ hành động theo cách không thu hút sự bắt nạt hoặc bạo lực. Tuy nhiên điều này thường không mang lại hiệu quả và nó có thể khiến đứa trẻ tự trách bản thân mỗi khi bị bắt nạt.
Cũng có những bậc phụ huynh chủ động và cố gắng làm việc với nhà trường khi cần thiết để giữ an toàn cho con của họ. Có vẻ như đây là giải pháp hiệu quả và lâu dài nhất mà các bậc cha mẹ cần chú ý đến.
4. Ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục
Bạo lực học đường có thể khiến cho môi trường giáo dục trở nên tiêu cực. Cùng với đó là chất lượng giáo dục cũng bị suy giảm rõ rệt. Các em học sinh là nạn nhân của bạo hành thường có xu hướng sợ hãi và không thể tập trung vào việc học. Nhiều em còn không dám đến trường dẫn đến kết quả học tập sa sút, thậm chí phải thi lại hoặc lưu ban.
Học sinh gây bạo lực cũng sẽ phải đối mặt với việc chịu kỷ luật từ phía nhà trường. Trường hợp nhẹ có thể là đình chỉ học tập tạm thời hoặc bị cho thôi học. Thậm chí ở mức độ nghiêm trọng còn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Ngoài ra, những em học sinh gây bạo lực cũng thường có kết quả học tập kém, không tập trung vào việc học mà chỉ thích thể hiện sức mạnh và cái tôi cá nhân.
Đối với những em học sinh không phải là nạn nhân hoặc không tham gia bạo hành mà chỉ chứng kiến cũng bị ảnh hưởng không ít. Chúng luôn phải sống trong tâm thế sợ hãi và lo lắng. Điều này sẽ tác động xấu đến quá trình học tập. Một môi trường học tập tiêu cực sẽ kéo theo chất lượng giáo dục đi xuống rõ rệt.
Cách ngăn chặn bạo lực học đường hiệu quả
Như đã đề cập, bạo lực học đường đang là vấn đề rất “nhức nhối” hiện nay. Và làm sao để ngăn chặn vấn nạn này cũng đang là bài toán khó thách thức cả gia đình, nhà trường và toàn cộng đồng.
Dưới đây là một số giải pháp có thể giúp làm giảm tình trạng bạo lực học đường và góp phần tạo ra một môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn:
1. Áp dụng các biện pháp an ninh
Một cách phổ biến để hạn chế bạo lực trong trường học là thực hiện các biện pháp an ninh mạnh mẽ hơn. Chẳng hạn như lắp camera giám sát, hệ thống an ninh và bảo vệ khuôn viên trường học.
Camera giám sát có thể được đặt ở hành lang, lớp học và gần các khu vực cửa ra vào để cung cấp cho nhân viên của nhà trường khả năng giám sát những khuôn mặt lạ cũng như các tình huống nguy hiểm từ xa.
Cài đặt hệ thống an ninh để kiểm soát việc ra vào khuôn viên trường học. Nhân viên bảo vệ phải thực hiện việc tuần tra trường học, bãi xe và các khu vực chung khác. Đồng thời cần theo dõi các hành vi đáng ngờ và có thể can thiệp vào các học sinh có khả năng gây nguy hiểm cho bạn học trước khi chúng gây ra bất cứ tổn hại nào.
2. Thực hiện các biện pháp răn đe và khuyến khích
Một số biện pháp có thể giúp cải thiện an toàn trường học bao gồm:
- Biện pháp răn đe: Những học sinh có hành vi bạo lực cần phải được trừng phạt và răn đe. Cần có văn bản xử lý kỷ luật thật rõ ràng với những học sinh có hành vi lệch chuẩn. Trường hợp cần thiết có thể cho thôi học tạm thời, thôi học vĩnh viễn hoặc nhờ đến sự giúp đỡ của pháp luật.
- Thúc đẩy môi trường hòa nhập và an toàn: Cần nhấn mạnh cho học sinh biết rõ các kỳ vọng về giá trị tích cực trong nhà trường. Chẳng hạn như hòa nhập, giao tiếp và tôn trọng. Đối với giáo viên cần nêu rõ vai trò của giáo viên trong việc ngăn chặn bạo lực. Quy tắc ứng xử chính là yếu tố quan trọng định hướng hành vi của cả học sinh và nhân viên nhà trường trong môi trường giáo dục.
- Khuyến khích và khen ngợi: Thay vì chỉ tập trung vào kỷ luật và hình phạt thì nhà trường cần nỗ lực hướng học sinh về phía tích cực. Cần khen ngợi các hành vi tốt và khuyến khích sự phát triển của học sinh hướng tới việc nhấn mạnh thái độ tích cực.
3. Nhận thức được yếu tố rủi ro cá nhân và yếu tố nguy cơ gia đình
Một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng khiến một đứa trẻ trở nên bạo lực. Việc nhận thức được các yếu tố này có thể giúp bạn nhận biết khi nào trẻ cần được hỗ trợ, hướng dẫn và trị liệu để ngăn chặn các hệ quả bạo lực. Yếu tố rủi ro cá nhân có thể bao gồm:
- Từng là nạn nhân của bạo lực
- Tiền sử có các hành vi hung hăng
- Chỉ số IQ thấp
- Kiểm soát hành vi kém
- Gặp các vấn đề liên quan đến rượu hoặc chất kích thích
- Tiếp xúc với bạo lực và xung đột trong gia đình
Bên cạnh yếu tố nguy cơ cá nhân thì các yếu tố nguy cơ của gia đình cũng cần được chú ý. Bởi chúng cũng có khả năng khiến trẻ trở nên bạo lực hơn. Nếu nhận ra các yếu tố nguy cơ này trong chính gia đình của mình thì bạn cần phải nỗ lực thay đổi chúng.
Trường hợp bạn nhận ra các yếu tố nguy cơ trong một gia đình khác thì cần hiểu rằng, trẻ ở trong gia đình đó có thể được hưởng lợi từ sự hỗ trợ. Các yếu tố nguy cơ từ gia đình có thể bao gồm:
- Thái độ nuôi dạy trẻ rất độc đoán
- Thực hành kỷ luật quá lỏng lẻo, khắc nghiệt hoặc rất mâu thuẫn
- Trình độ học vấn và thu nhập của cha mẹ thấp
- Cha mẹ lạm dụng chất kích thích hoặc là tội phạm
4. Hiểu được lý do của bạo lực học đường
Sẽ không bao giờ có được câu trả lời đơn giản hoặc rõ ràng cho lý do tại sao một học sinh lại trở nên bạo lực. Tuy nhiên hầu hết các hành động bạo lực của trẻ đều sẽ xảy ra bởi một hoặc nhiều lý do khác nhau. Việc hiểu rõ hơn những điều này bạn có thể dễ dàng ngăn chặn hành vi bạo lực của trẻ trước khi nó bắt đầu.
Trẻ thường thực hiện hành vi bạo lực vì những lý do sau đây:
- Bày tỏ cảm xúc tức giận hoặc thất vọng.
- Kiểm soát người khác.
- Muốn trả đũa bạn học đã từng làm tổn thương chúng.
5. Giáo dục cho trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề
Khi bạn nuôi dưỡng kỹ năng giải quyết vấn đề mạnh mẽ thì bạn sẽ cung cấp cho trẻ kỹ năng xử lý tình huống. Bạn hãy giúp trẻ đánh giá và xác định vấn đề [đồng thời động não tìm kiếm giải pháp] để khuyến khích và củng cố các kỹ năng giải quyết vấn đề. Từ đó hạn chế các hành vi bạo lực xảy ra ở trường học hay ở bất cứ môi trường nào khác.
Bạn có thể giúp con bằng cách:
- Khi có bất cứ vấn đề nào xảy ra, bạn hãy giúp con xác định nó và nghĩ về những cách mà nó có thể được giải quyết.
- Hãy thảo luận cởi mở về các chiến lược giải quyết vấn đề với con bạn. Ví dụ khi con bị điểm kém ở trường thì bạn đừng vội trách phạt con. Thay vào đó hãy nói chuyện với con về cách để nâng cao điểm số.
- Thay vì luôn ngăn cản những hậu quả tiêu cực ảnh hưởng tới con thì bạn nên để những hậu quả tự nhiên xảy ra. Trẻ thường học hỏi được nhiều điều hơn khi chúng trải qua những hậu quả thực sự cho hành động của chúng.
6. Nhận biết các dấu hiệu cảnh báo
Để ngăn chặn được tình trạng bạo lực học đường thì phụ huynh và giáo viên cần sớm nhận thấy bất cứ thay đổi hoặc gián đoạn đột ngột nào trong hành vi của trẻ. Những thay đổi này có thể bao gồm rút lui khỏi gia đình và bạn bè, không còn hứng thú với các hoạt động yêu thích trước đây, khó ngủ, chán ăn,…
Những thay đổi kể trên có thể chỉ ra rằng có điều gì đó đang thực sự gây rắc rối và phiền toái cho trẻ. Nếu nhận thấy những dấu hiệu này, bạn hãy nhẹ nhàng nói chuyện với con và có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ bên ngoài.
Bên cạnh đó, còn một số dấu hiệu khác có thể cần quan tâm nhiều hơn:
- Trẻ tham gia vào các hoạt động có nguy cơ chẳng hạn như sử dụng thuốc lá, rượu bia, chất kích thích hay hoạt động tình dục.
- Trẻ có tâm trạng bất ổn, làm tổn thương động vật, phá hủy tài sản, đe dọa hoặc bắt nạt.
- Trẻ bị ám ảnh về tự tử và cái chết, thể hiện sự quan tâm tới vũ khí hoặc bạo lực.
Bất cứ dấu hiệu nào vừa được liệt kê cũng có thể là dấu hiệu của trầm cảm, lo lắng hoặc một vấn đề sức khỏe tâm thần khác. Lúc này trẻ cần phải có sự giúp đỡ sớm. Bạn hãy đưa con đến gặp chuyên gia tư vấn tâm lý để nhận được sự hỗ trợ phù hợp.
7. Ngăn chặn bạo lực học đường từ cấp độ cộng đồng
Muốn ngăn chặn được tình trạng bạo lực học đường hiệu quả thì cần có sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng. Một số biện pháp từ cấp độ cộng đồng bao gồm:
- Tổ chức các sự kiện cộng đồng: Cha mẹ nên khuyến khích con tham gia vào các đội thể thao hoặc sự kiện cộng đồng phù hợp với lứa tuổi. Nếu có thời gian rảnh đừng ngại tham gia cùng con. Bạn sẽ có cơ hội để hiểu con mình hơn cũng như hiểu thêm về những trẻ khác xung quanh con. Xây dựng cộng đồng tốt hơn thì khả năng bạo lực cũng sẽ ít xảy ra hơn.
- Khuyến khích trẻ lên tiếng: Có thể giúp ngăn chặn bạo lực trong trường học bằng cách khuyến khích trẻ lên tiếng khi chúng nhìn thấy hoặc nghe thấy những điều không ổn. Một số học sinh có thể sợ hãi không dám lên tiếng nhưng cha mẹ và thầy cô cần giải thích cho con hiểu rằng việc truyền đạt thông tin qua các “kênh” an toàn có thể giúp ngăn chặn nguy cơ bạo lực nghiêm trọng.
- Hiểu được những rủi ro mà trẻ đang phải đối mặt: Trẻ em và thanh thiếu niên hiện nay phải đối mặt với nhiều tác nhân gây căng thẳng mà người lớn không nhận thức được đầy đủ. Nhận thức được nguồn gốc của căng thẳng trong cuộc sống của trẻ sẽ giúp bạn hỗ trợ tốt hơn khi trẻ cần đến.
Bạo lực học đường là vấn nạn đáng lo ngại hiện nay. Nó không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe và cuộc sống của những trẻ bị bắt nạn mà còn khiến môi trường giáo dục mất đi sự tốt đẹp, lành mạnh vốn có. Để ngăn chặn bạo lực học đường cần có sự chung tay của cả các em học sinh, gia đình, nhà trường và toàn xã hội.