Ngay từ khi mới ra đời [3-2-1930], Đảng đã lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giành chính quyền về tay nhân dân. Quá trình đấu tranh đó đã diễn ra qua 3 cao trào cách mạng, có ý nghĩa như 3 cuộc tổng diễn tập chuẩn bị cho cuộc Cách mạng Tháng Tám giành toàn bộ chính quyền về tay nhân dân. Cao trào cách mạng 1930-1931 mà đỉnh cao là Xô Viết Nghệ - Tĩnh tuy bị đàn áp nặng nề nhưng đã thể hiện rõ vai trò và năng lực lãnh đạo của Đảng đối với cách mạng Việt Nam; xây dựng được đội quân chủ lực của cách mạng, thực hiện được liên minh công nông, lực lượng đông đảo nhất của dân tộc. Cao trào đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ 1936-1939 do Đảng lãnh đạo ngay sau khi khôi phục được hệ thống tổ chức của Đảng là một thắng lợi lớn của Đảng. Qua lãnh đạo cuộc đấu tranh hợp pháp và nửa hợp pháp rộng lớn kết hợp với hoạt động bí mật, không hợp pháp, Đảng được rèn luyện, trưởng thành, lực lượng quần chúng cách mạng mở rộng và được thử thách. Cao trào giải phóng dân tộc dẫn tới Cách mạng Tháng Tám năm 1945 [1939-1945]. Đó là quá trình đấu tranh cách mạng vô cùng khó khăn, gian khổ với những hy sinh to lớn của Đảng và dân tộc ta. Từ thực tiễn đấu tranh cách mạng, Đảng ta đã trưởng thành và phát triển về mọi mặt: chính trị, tư tưởng, tổ chức; về năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu. Đường lối cách mạng giải phóng dân tộc, chống đế quốc và phong kiến không ngừng được bổ sung và làm rõ hơn, đặt nhiệm vụ chống đế quốc giải phóng dân tộc lên hàng đầu; vận dụng đúng đắn và có sự phát triển sáng tạo lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin về cách mạng thuộc địa.
Đoàn người biểu tình ngày 19 tháng 8 năm 1945 trước cửa Bắc Bộ phủ, Hà Nội.
Qua thực tiễn 15 năm lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành chính quyền, Đảng và nhân dân ta đã đặt ra và giải quyết thành công nhiều vấn đề, nhiều mối quan hệ cơ bản trong đường lối chiến lược và sách lược, bảo đảm cho phong trào cách mạng phát triển đúng hướng, phát huy được sức mạnh của cả dân tộc, đó là: Quan hệ giữa nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến, giữa mục tiêu dân tộc và mục tiêu dân chủ, giữa lợi ích dân tộc và lợi ích giai cấp; quan hệ giữa các mục tiêu chiến lược lâu dài và mục tiêu cụ thể trước mắt, giữa giành thắng lợi từng bước, khởi nghĩa từng phần đến tổng khởi nghĩa giành thắng lợi hoàn toàn; quan hệ giữa chiến lược và sách lược, phương pháp cách mạng, sử dụng đúng đắn các hình thức, phương pháp đấu tranh phù hợp với từng điều kiện lịch sử cụ thể; quan hệ giữa Đảng và nhân dân, giữa xây dựng Đảng và xây dựng phát triển lực lượng cách mạng của quần chúng được tập hợp trong Mặt trận dân tộc thống nhất; quan hệ giữa sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, giữa xây dựng lực lượng cách mạng, phát huy sức mạnh bên trong, nêu cao ý chí tự lực, tự cường, độc lập, tự chủ và sáng tạo với tranh thủ những điều kiện và thời cơ thuận lợi do tình hình quốc tế đem lại; quan hệ giữa chủ động chớp thời cơ và đẩy lùi nguy cơ, tổ chức và sử dụng các lực lượng cách mạng…
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã chấm dứt sự thống trị của thực dân Pháp và phát-xít Nhật, xóa bỏ chế độ thực dân và phong kiến, lập ra Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở châu Á, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc - kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó là sự kiện quan trọng to lớn trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta. Đó cũng là thắng lợi đầu tiên của chủ nghĩa Mác - Lênin ở một nước thuộc địa, nửa phong kiến, thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: Do sự lãnh đạo sáng suốt và kiên quyết của Đảng, do sức đoàn kết và hăng hái của toàn dân trong và ngoài Mặt trận Việt Minh, cuộc Cách mạng Tháng Tám đã thắng lợi. Người nhấn mạnh: Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, nắm chính quyền toàn quốc.
TRUNG HƯNG
[Bqp.vn] - Thắng lợi vÄ© đại của cuá»™c Tổng khởi nghÄ©a già nh chÃnh quyá»n cách mạng tháng Tám năm 1945 là mốc son chói lá»i trong lịch sá» dá»±ng nÆ°á»›c và giữ nÆ°á»›c của dân tá»™c Việt Nam. Thà nh công đó bắt nguồn từ nhiá»u nhân tố, trong đó việc Äảng ta luôn quan tâm lãnh đạo xây dá»±ng và phát triển lá»±c lượng vÅ© trang cách mạng là m nòng cốt cho phong trà o đấu tranh của nhân dân cả nÆ°á»›c là nhân tố đặc biệt quan trá»ng.
Ngay từ khi ra Ä‘á»i, nháºn sức sâu sắc tầm quan trá»ng của việc xây dá»±ng và phát triển lá»±c lượng vÅ© trang đối vá»›i sá»± nghiệp giải phóng dân tá»™c, trong ChÃnh cÆ°Æ¡ng vắn tắt, Äảng ta chỉ rõ: “Trong tổ chức lá»±c lượng cách mạng... giai cấp công nhân và nông dân là động lá»±c chủ yếu, quân Ä‘á»™i công nông là công cụ bạo lá»±c sắc bén để cùng toà n dân tiến hà nh đấu tranh vÅ© trang thì má»›i Ä‘áºp tan được bá»™ máy thống trị của đế quốc Pháp và phong kiến bản xứ có quân Ä‘á»™i đánh thuê rất tà n bạo†[1]. Nhấn mạnh luáºn Ä‘iểm nà y, CÆ°Æ¡ng lÄ©nh tháng 10/1930 của Äảng má»™t lần nữa khẳng định: Mục Ä‘Ãch của Äảng là lãnh đạo quần chúng võ trang bạo Ä‘á»™ng. Váºy ngay từ bây giá» Äảng phải tổ chức bá»™ quân sá»± của Äảng để: 1 - Là m cho đảng viên được quân sá»± huấn luyện; 2 - Giúp cho Công Nông há»™i tổ chức Ä‘á»™i tá»± vệ... Äây là những văn kiện quan trá»ng không chỉ vạch ra Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng đấu tranh đúng đắn cho nhân dân ta, mà đó còn là những quan Ä‘iểm đầu tiên vá» quân sá»±, tạo cÆ¡ sở để từng bÆ°á»›c phát triển tÆ° tưởng quân sá»±, Ä‘Æ°á»ng lối quân sá»± của Äảng trong giai Ä‘oạn cách mạng tiếp theo.
Xô-viết Nghệ tÄ©nh, cao trao cách mạng do Äảng lãnh đạo năm 1930 - 1931. [ảnh tÆ° liệu]
Do bị đè nén, áp bức hết sức dã man, toà n thể dân tá»™c Việt Nam luôn sục sôi lòng căm thù giặc, vì váºy, kể từ khi Äảng ra Ä‘á»i lãnh đạo cách mạng, ở khắp nÆ¡i trên đất nÆ°á»›c ta liên tục nổ ra nhiá»u cuá»™c đấu tranh trá»±c diện vá»›i địch, nhÆ°ng nổi báºt nhất thá»i kỳ nà y là phong trà o Xô-viết Nghệ TÄ©nh. Tuy nhiên, do không nổ ra đúng thá»i cÆ¡, phong trà o Xô-viết Nghệ TÄ©nh đã bị thá»±c dân Pháp tà n sát, khủng bố hết sức dã man. TrÆ°á»›c tình hình đó, để bảo vệ quần chúng, giữ vững khà thế đấu tranh và ảnh hưởng của phong trà o, tháng 1/1931, Ban ThÆ°á»ng vụ Trung Æ°Æ¡ng Äảng Cá»™ng sản Äông DÆ°Æ¡ng Chỉ thị cho các Xứ ủy bốn công tác cần kÃp phải là m ngay, trong đó nhấn mạnh: “... Má»™t vấn Ä‘á» rất quan trá»ng cho sá»± đấu tranh của quần chúng công nông bây giá» là vấn Ä‘á» tổ chức Ä‘á»™i tá»± vệ của Công nông... Các Äảng bá»™ phải góp sức vá»›i Công, Nông há»™i mà hết sức hô hà o cổ Ä‘á»™ng thiệt rá»™ng trong quần chúng ý nghÄ©a và sá»± lợi Ãch của Ä‘á»™i tá»± vệ, Ä‘em những phần tá» hăng hái tranh đấu, can đảm... tổ chức ra những Ä‘á»™i ấy†[2].
Thá»±c hiện Chỉ thị của Trung Æ°Æ¡ng Äảng, nhiá»u Äảng bá»™ ở các tỉnh Nghệ An, Hà TÄ©nh và Trung Kỳ đã tuyên truyá»n, giải thÃch trong quần chúng vỠý nghÄ©a, mục Ä‘Ãch của việc thà nh láºp Ä‘á»™i tá»± vệ, chá»n những phần tá» Æ°u tú, có tinh thần hăng hái, can đảm, có sức khá»e trong Nông há»™i, Äoà n Thanh niên Cá»™ng sản để láºp ra Ä‘á»™i tá»± vệ, do đó quân số các Ä‘á»™i tá»± vệ tăng lên nhanh chóng. “Những Ä‘á»™i tá»± vệ đỠấy là mầm mống đầu tiên của lá»±c lượng vÅ© trang cách mạng của dân, vì dân do Äảng lãnh đạo [3].
Tiếp tục khẳng định vị trÃ, vai trò của các Ä‘á»™i tá»± vệ trong cuá»™c đấu tranh vì ná»n Ä‘á»™c láºp tá»± do của dân tá»™c, tại Äại há»™i lần thứ nhất của Äảng [3/1935], Nghị quyết vá» Ä‘á»™i tá»± vệ được coi là má»™t trong những Nghị quyết quan trá»ng trong chÆ°Æ¡ng trình nghị sá»± của Äại há»™i. Nghị quyết nêu rõ mục Ä‘Ãch của việc tổ chức Ä‘á»™i tá»± vệ: “1- Ủng há»™ quần chúng hà ng ngà y. 2 - Ủng há»™ quần chúng trong các cuá»™c đấu tranh. 3- Ủng há»™ các cÆ¡ quan cách mạng và chiến sÄ© cách mạng của công nông. 4 - Quân sá»± huấn luyện cho lao Ä‘á»™ng cách mạng, chống quân thù giai cấp tấn công và là m cho váºn Ä‘á»™ng cách mạng phát triển thắng lợi†[4]. Nghị quyết nhấn mạnh: “... Luôn luôn phải giữ quyá»n chỉ huy nghiêm ngặt của Äảng trong tá»± vệ thÆ°á»ng trá»±c†[5]. Nghị quyết nà y có ý nghÄ©a đặc biệt quan trá»ng đối vá»›i việc hình thà nh tÆ° tưởng quân sá»± Äảng. Lần đầu tiên những nguyên tắc xây dá»±ng vá» chÃnh trị cÅ©ng nhÆ° vá» quân sá»± của lá»±c lượng ná»a vÅ© trang cách mạng đã được Ä‘á» ra má»™t cách cÆ¡ bản và tÆ°Æ¡ng đối toà n diện. Những nguyên tắc ấy thể hiện quan Ä‘iểm giai cấp, quan Ä‘iểm quần chúng và quan Ä‘iểm thá»±c tiá»…n của Chủ nghÄ©a Mác - Lê-nin việc xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang.
Cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, ngà y 27/9/1940. [ảnh tư liệu]
Theo thá»i gian, phong trà o đấu tranh của nhân dân ta ngà y cà ng phát triển sâu rá»™ng, nhÆ°ng đây cÅ©ng là lúc nhân dân ta lâm và o tình cảnh má»™t cổ hai tròng. Tháng 9/1940, chiến tranh Thái Bình DÆ°Æ¡ng bùng nổ, Nháºt chiếm Äông DÆ°Æ¡ng. Trên đất nÆ°á»›c ta lúc nà y cùng lúc có hai kẻ thù là thá»±c dân Pháp và phát xÃt Nháºt.
Tuy nhiên, không cam chịu cảnh nô lệ lầm than, nhân dân ta đã anh dÅ©ng đứng lên tranh đấu vá»›i kẻ thù dân tá»™c. Tiếng súng Bắc SÆ¡n [Lạng SÆ¡n] năm 1940 là minh chứng Ä‘iển hình cho tinh thần đấu tranh quáºt cÆ°á»ng đó. Sau khởi nghÄ©a Bắc SÆ¡n, ngà y 23/11/1940, cuá»™c khởi nghÄ©a Nam Kỳ [23/11/1940 - 14/1/1941] bùng nổ. Äây là cuá»™c khởi nghÄ©a nổ ra vá»›i khà thế rất mạnh mẽ, quy mô rá»™ng lá»›n và có tÃnh chất quần chúng rá»™ng rãi chÆ°a từng có. Äiá»u quan trá»ng, trong cuá»™c khởi nghÄ©a nà y đã xuất hiện má»™t Ä‘á»™i quân hùng háºu đó là du kÃch Nam Kỳ. Vá»›i nhãn quan sâu rá»™ng, Äảng ta nhanh chóng có sá»± lãnh đạo, chỉ đạo kịp thá»i để củng cố, xây dá»±ng và phát triển du kÃch Nam Kỳ trở thà nh hạt giống Ä‘á» cho quá trình đấu tranh già nh chÃnh quyá»n vá» tay nhân dân.
Äầu năm 1941, tình hình thế giá»›i trong và ngoà i nÆ°á»›c có nhiá»u chuyển biến mau lẹ. Nắm bắt thá»i cÆ¡ đó, lãnh tụ Nguyá»…n Ãi Quốc sau 30 năm bôn ba tìm Ä‘Æ°á»ng cứu nÆ°á»›c đã trở vá» nÆ°á»›c hoạt Ä‘á»™ng, triệu táºp Há»™i nghị lần thứ 8 Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng [10 - 19/5/1941] tại Bắc Pó, tỉnh Cao Bằng. Há»™i nghị chủ trÆ°Æ¡ng thà nh láºp Mặt tráºn dân tá»™c thống nhất Việt Nam chống đế quốc Pháp và phát xÃt Nháºt lấy tên là Việt Nam Ä‘á»™c láºp đồng minh há»™i gá»i tắt là Mặt tráºn Việt Minh và đổi tên các tổ chức quần chúng cách mạng là Há»™i Cứu quốc. Vá» xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang, Há»™i nghị định ra Äiá»u lệ của Việt Nam tiểu tổ du kÃch cứu quốc - má»™t tổ chức quân sá»± rá»™ng rãi của quần chúng có khả năng tiến hà nh chiến tranh du kÃch.
Chấp hà nh Nghị quyết của há»™i nghị, ngà y 14/2/1941, tại khu rừng Khuổi Ná»i thuá»™c xã VÅ© Lá»…, châu Bắc SÆ¡n [Lạng SÆ¡n], đồng chà Hoà ng Văn Thụ thay mặt Trung Æ°Æ¡ng Äảng công nháºn, trao nhiệm vụ cứu nÆ°á»›c cho Äá»™i du kÃch Bắc SÆ¡n. Sau đó, Äá»™i du kÃch Bắc SÆ¡n mang tên Cứu Quốc quân. Ngà y 15/9/1941, Trung Ä‘á»™i Cứu Quốc quân thứ hai được thà nh láºp tại rừng Khuôn Mánh, thôn Ngá»c Mỹ, xã Trà ng Xá [VÅ© Nhai]. Äồng chà Hoà ng Quốc Việt thay mặt Trung Æ°Æ¡ng Äảng công nháºn Cứu Quốc quân 2. Toà n Ä‘á»™i có 47 ngÆ°á»i [trong đó có 3 nữ] được chia thà nh 5 tiểu Ä‘á»™i, có Chi bá»™ Äảng lãnh đạo do đồng chà Chu Văn Tấn, Xứ ủy viên là m Bà thÆ° Chi bá»™ và trá»±c tiếp chỉ huy.
Sang năm 1943, cuá»™c đấu tranh chống chủ nghÄ©a phát xÃt của nhân dân Liên Xô già nh nhiá»u thắng lợi lá»›n. Lúc nà y, ở Äông DÆ°Æ¡ng, mâu thuẫn Nháºt - Pháp ngà y cà ng căng thẳng. Äây là điá»u kiện thuáºn lợi để cách mạng nÆ°á»›c ta tiến lên già nh những thắng lợi quan trá»ng. Nắm bắt được tình hình, Ban ThÆ°á»ng vụ Trung Æ°Æ¡ng Äảng há»p từ ngà y 25 - 27/2/1943, quyết định củng cố và phát triển Mặt tráºn Việt Minh, đồng thá»i ra sức chuẩn bị khởi nghÄ©a. Äể chuẩn bị khởi nghÄ©a vÅ© trang, Há»™i nghị ra Chỉ thị: ... Phải tổ chức và củng cố các Ä‘á»™i tá»± vệ và tiểu Ä‘á»™i du kÃch đồng thá»i phải huấn luyện quân sá»± cho những tổ chức ấy...
Tháng 2/1944, Trung Æ°Æ¡ng Äảng cỠđồng chà Hoà ng Quốc Việt, Ủy viên Ban ThÆ°á»ng vụ Trung Æ°Æ¡ng lên kiểm tra tình hình tại căn cứ địa Việt Bắc. Sau khi xem xét tình hình cụ thể, thay mặt Trung Æ°Æ¡ng Äảng, đồng chà Hoà ng Quốc Việt chỉ đạo chia Khu căn cứ Bắc SÆ¡n - VÅ© Nhai [lúc đó là Chiến khu Hoà ng Hoa Thám] thà nh hai phân khu A và B [Phân khu A gá»i tên là Phân khu Quang Trung; Phân khu B gá»i tên là Phân khu Nguyá»…n Huệ] và quyết định phát triển thêm lá»±c lượng vÅ© trang cách mạng tại hai phân khu. Theo chủ trÆ°Æ¡ng đó, ngà y 25/2/1944, tại Khuổi Kịch thuá»™c châu SÆ¡n DÆ°Æ¡ng [Tuyên Quang], Trung Ä‘á»™i Việt Nam Cứu Quốc quân thứ 3 được thà nh láºp.
Äá»™i Việt Nam Tuyên truyá»n Giải phóng quân - tiá»n thân của Quân Ä‘á»™i nhân dân Việt Nam thà nh láºp ngà y 22/12/1944. [ảnh tÆ° liệu]
Tuy nhiên, dÆ°á»›i hai tầng áp bức Pháp và Nháºt, nếu chỉ dá»±a và o các hình thức đấu tranh Ä‘Æ¡n giản, đặc biệt là không xây dá»±ng được các Ä‘Æ¡n vị vÅ© trang đủ mạnh là m nòng cốt cho nhân dân đánh giặc thì cách mạng rất khó thà nh công, bởi váºy, dù công việc chuẩn bị khởi nghÄ©a Ä‘ang riá»…n ra rất khẩn trÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng Trung Æ°Æ¡ng Äảng và lãnh tụ Hồ Chà Minh vẫn đặc biệt quan tâm xây dá»±ng, phát triển các lá»±c lượng vÅ© trang. Tháng 12/1944, tại căn cứ địa Cao Bằng, lãnh tụ Hồ Chà Minh ra Chỉ thị thà nh láºp Äá»™i Việt Nam Tuyên truyá»n giải phóng quân. Chấp hà nh Chỉ thị đó, sau má»™t thá»i gian gấp rút chuẩn bị, ngà y 22/12/1944, tại khu rừng giữa hai tổng Hoà ng Hoa Thám và Trần HÆ°ng Äạo, thuá»™c châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, đồng chà Võ Nguyên Giáp đã tuyên bố thà nh láºp Äá»™i Việt Nam Tuyên truyá»n giải phóng quân. Äá»™i gồm 34 chiến sÄ©, trang bị 34 khẩu súng các loại, biên chế thà nh 3 tiểu Ä‘á»™i, có chi bá»™ Äảng lãnh đạo, do đồng chà XÃch Thắng là m ThÆ° ký Chi bá»™. Sá»± ra Ä‘á»i của Äá»™i Việt Nam Tuyên truyá»n giải phóng quân, đặc biệt là sá»± ra Ä‘á»i của Chi bá»™ Äảng trong Äá»™i là má»™t bÆ°á»›c ngoặt quan trá»ng vá» công tác xây dá»±ng Äảng trong lá»±c lượng vÅ© trang.
Sau khi thà nh láºp, thá»±c hiện Chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chà Minh: “Trong vòng má»™t tháng phải có hoạt Ä‘á»™ng để gây tin tưởng cho các chiến sÄ© và gây truyá»n thống hà nh Ä‘á»™ng tÃch cá»±c nhanh chóng cho bá»™ Ä‘á»™i†[6], ngà y 25/12/1944, Äá»™i Việt Nam Tuyên truyá»n giải phóng quân đã cải trang, dùng mÆ°u táºp kÃch diệt Äồn Phai Khắt [xã Tam Lá»™ng, tổng Kim Mã, châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng]; ngà y 26/12 diệt Äồn Nà Ngần [cách Phai Khắt 15 km vá» phÃa Äông Bắc]. Chiến thắng Phai Khắt và Nà Ngần của Äá»™i Việt Nam Tuyên truyá»n giải phóng quân có ý nghÄ©a hết sức quan trá»ng, đánh dấu sá»± lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Chi bá»™ Äảng ngay từ buổi đầu má»›i thà nh láºp; đồng thá»i, mở đầu truyá»n thống đánh thắng ngay từ tráºn đầu, đánh tiêu diệt và dÅ©ng cảm, mÆ°u trà và linh hoạt của quân Ä‘á»™i ta.
Giữa lúc cao trà o cách mạng cả nÆ°á»›c Ä‘ang lên và để đẩy mạnh hÆ¡n nữa việc chuẩn bị tổng khởi nghÄ©a, từ ngà y 15 - 20/4/1945, Ban ThÆ°á»ng vụ Trung Æ°Æ¡ng Äảng triệu táºp Há»™i nghị Quân sá»± cách mạng Bắc Kỳ tại huyện Hiệp Hoà [Bắc Giang]. Äối vá»›i xây dá»±ng và phát triển lá»±c lượng vÅ© trang, Há»™i nghị quyết định thống nhất Cứu Quốc quân và Việt Nam Tuyên truyá»n giải phóng quân cùng các lá»±c lượng vÅ© trang khác, thà nh láºp Việt Nam Giải phóng quân để cùng vá»›i nhân dân tiến hà nh khởi nghÄ©a từng phần tiến tá»›i Tổng khởi nghÄ©a. Những quyết định đúng đắn của Há»™i nghị Quân sá»± cách mạng Bắc Kỳ đánh dấu bÆ°á»›c phát triển cao vá» tÆ° duy quân sá»± của Äảng, đặc biệt là xác định cụ thể và thiết láºp vá» tổ chức sá»± lãnh đạo của Äảng trong Việt Nam Giải phóng quân.
Trong lúc không khà cách mạng Ä‘ang phát triển sôi sục, Chiến tranh thế giá»›i thứ hai bÆ°á»›c và o giai Ä‘oạn kết thúc. Chá»›p thá»i cÆ¡ thuáºn lợi do tình hình tạo ra, từ ngà y 13 - 15/8/1945, tại Tân Trà o [Tuyên Quang], Há»™i nghị Trung Æ°Æ¡ng Äảng được triệu táºp. Trong lúc Há»™i nghị diá»…n ra, ngà y 15/8/1945, phát xÃt Nháºt đầu hà ng quân đồng minh. Nắm bắt thá»i cÆ¡ đó, Há»™i nghị quyết định phát Ä‘á»™ng tổng khởi nghÄ©a già nh chÃnh quyá»n trong cả nÆ°á»›c, cá» ra ủy ban khởi nghÄ©a toà n quốc.
DÆ°á»›i sá»± lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp bá»™ Äảng, đêm 15 và ngà y 16/8/1945, từ Tân Trà o, Việt Nam Giải phóng quân chia thà nh hai bá»™ pháºn tiến đánh tỉnh lỵ Thái Nguyên và Tuyên Quang; ngà y 17, tiến công trại lÃnh Nháºt ở thị xã Tuyên Quang; ngà y 20 - 25/8, bao vây tiến công các vị trà quân Nháºt ở Thái Nguyên. Ngà y 19/8, khởi nghÄ©a già nh thắng lợi ở Hà Ná»™i; ngà y 23/8 ở Huế và ngà y 25/8 ở Sà i Gòn. Ngà y 28/8/1945, khởi nghÄ©a thắng lợi trên phạm vi cả nÆ°á»›c. Trong quá tình khởi nghÄ©a, Việt Nam Giải phóng quân đã phát triển nhanh chóng, là lá»±c lượng nòng cốt góp phần quyết định và o thắng lợi chung của cả dân tá»™c trong cuá»™c Tổng khởi nghÄ©a già nh chÃnh quyá»n Cách mạng tháng 8/1945.
Có thể nói, sá»± ra Ä‘á»i, phát triển của các lá»±c lượng vÅ© trang cách mạng Việt Nam thá»i kỳ đấu tranh già nh chÃnh quyá»n 1930 - 1945 là sá»± hiện thá»±c hóa những chủ trÆ°Æ¡ng, Ä‘Æ°á»ng lối đúng đắn của Äảng trong lãnh đạo, chỉ đạo toà n dân đứng lên đấu tranh già nh lại ná»n Ä‘á»™c láºp, tá»± chủ của dân tá»™c Việt Nam. DÆ°á»›i sá»± lãnh đạo của Äảng, các lá»±c lượng vÅ© trang cách mạng Việt Nam đã phát triển mau chóng, từ không đến có, từ nhỠđến lá»›n và dần khẳng định được vị trÃ, vai trò quan trá»ng của mình trong tiến trình đấu tranh cách mạng của dân tá»™c ta ở giai Ä‘oạn lịch sá» lúc bấy giá».
85 năm trôi qua, nhÆ°ng bà i há»c kinh nghiệm vá» sá»± lãnh đạo của Äảng trong xây dá»±ng, phát triển lá»±c lượng vÅ© trang cách mạng thá»i kỳ đấu tranh già nh chÃnh quyá»n 1930 - 1945 vẫn mang tÃnh lý luáºn và thá»±c tiá»…n sâu sắc; đã và đang được Äảng Cá»™ng sản Việt Nam váºn dụng sáng tạo trong xây dá»±ng Quân Ä‘á»™i nhân dân Việt Nam cách mạng, chÃnh quy, tinh nhuệ, từng bÆ°á»›c hiện đại, xứng đáng là Quân Ä‘á»™i anh hùng của dân tá»™c Việt Nam anh hùng.
[1] Tổng cục ChÃnh trị Quân Ä‘á»™i nhân dân Việt Nam: Lịch sá» công tác Äảng, công tác chÃnh trị trong Quân Ä‘á»™i nhân dân Việt Nam [1944 - 2000], Nxb QÄND, Hà Ná»™i. 2002, tr. 14.
[2] Tổng cục ChÃnh trị Quân Ä‘á»™i nhân dân Việt Nam: Lịch sá» công tác Äảng, công tác chÃnh trị trong Quân Ä‘á»™i nhân dân Việt Nam [1944 - 2000], Nxb QÄND, Hà Ná»™i. 18.
[3] Äảng bá»™ Quân Ä‘á»™i nhân dân Việt Nam: Lịch sá» Äảng bá»™ Quân Ä‘á»™i nhân dân Việt Nam, táºp 1, Nxb QÄND, Hà Ná»™i. 2009, tr. 30.
[4] Äảng Cá»™ng sản Việt Nam: Văn kiện Äảng toà n táºp, táºp 5, Nxb CTQG, Hà Ná»™i. 2002, tr. 91.
[5] Äảng Cá»™ng sản Việt Nam: Văn kiện Äảng toà n táºp, táºp 5, Nxb CTQG, Hà Ná»™i. 2002, tr. 95.
[6] Võ Nguyên Giáp: Những chặng Ä‘Æ°á»ng lịch sá», Nxb Văn há»c, H. 1977, tr. 128.
Ths Lê Văn Phong, Viện Lịch sỠquân sự Việt Nam