Lao Phổi trốn ở ngay tầm mắt
Lao Phổi là một trong những bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng đầu trên thế giới.
Vi khuẩn gây Lao Phổi có thể sống trong cơ thể nhiều năm mà không gây bất cứ triệu chứng gì. Đây gọi là Lao Phổi không hoạt động hay Nhiễm Lao tiềm ẩn. Nếu không được điều trị, Lao Phổi không hoạt động có thể chuyển sang bệnh Lao Phổi bất cứ lúc nào và khiến quý vị trở bệnh. Một khi đã chuyển sang bệnh Lao Phổi hoạt động, vi khuẩn có thể lây từ người sang người qua không khí.
Thảo luận với bác sĩ là bước đầu tiên để bảo vệ gia đình, bạn bè, và cộng đồng khỏi căn bệnh rất dễ lây lan này.
Lao Phổi không hoạt động tại Hoa Kỳ
Ước tính có 13 triệu người tại Hoa Kỳ đang sống với Lao Phổi không hoạt động.
Các nguy cơ khi không điều trị Lao Phổi không hoạt động
Nếu không được chữa trị, 1 trong 10 người nhiễm Lao Phổi không hoạt động sẽ trở bệnh Lao Phổi, có thể lây cho người khác và có nguy cơ tử vong.
Nếu quý vị bị chẩn đoán nhiễm Lao Phổi không hoạt động, hiện đã có những lựa chọn phương pháp điều trị ngắn và tiện lợi có thể giúp bảo vệ quý vị khỏi trở bệnh Lao Phổi hoạt động.
Ai cũng có thể nhiễm Lao Phổi, nhưng nguy cơ có thể cao hơn nếu quý vị:
- Sinh ra hoặc thường xuyên đi đến các quốc gia có nhiều người mắc bệnh Lao Phổi, gồm có các quốc gia tại Á Châu, Phi Châu, và Mỹ La-tinh
- Đang hoặc đã sống trong các khu tập thể nơi bệnh Lao Phổi thường xuyên xảy ra, ví dụ như nhà cho người vô gia cư, hoặc nhà tù
- Gần đây có tiếp xúc với người nhiễm bệnh Lao Phổi
- Có hệ miễn dịch yếu vì một số loại thuốc hoặc các bệnh nhất định, như bệnh tiểu đường, ung thư, và HIV
- Làm việc tại những nơi có nguy cơ lây nhiễm Lao Phổi cao, như nhà cho người vô gia cư, trung tâm cải huấn, và nhà dưỡng lão
CDC khuyến khích những quý vị có nguy cơ nhiễm bệnh cao nên đi thử nghiệm Lao Phổi.
Hiện có hai loại thử nghiệm:
- Thử nghiệm Lao Phổi qua máu: Thử nghiệm máu đo lường cách hệ thống miễn dịch của quý vị phản ứng với vi khuẩn gây Lao Phổi. Nếu quý vị đã từng tiêm vắc-xin ngừa Lao Phổi, bác sĩ của quý vị sẽ khuyên thử nghiệm qua máu.
- Thử nghiệm Lao Phổi qua da: Với thử nghiệm qua da, một kim tiêm nhỏ sẽ được sử dụng để đưa các chất thử nghiệm vào dưới da. Quý vị sẽ cần quay trở lại gặp bác sĩ trong 2-3 ngày để kiểm tra phản ứng.
Nếu quý vị nhiễm Lao Phổi không hoạt động, chữa trị là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi trở bệnh Lao Phổi. Hiện đã có một số phương pháp chữa trị nhanh và tiện lợi.
Quý vị có đang tìm kiếm các nguồn tài liệu giúp Suy Nghĩ. Thử Nghiệm. Chữa Trị Lao Phổi cho bệnh nhân, nhân viên y tế, và đối tác? Trung tâm tài liệu trực tuyến Suy Nghĩ. Thử Nghiệm. Chữa Trị Lao Phổi tổng hợp các tài liệu hỗ trợ cung cấp thông tin và gợi ý thảo luận giữa bệnh nhân và nhân viên y tế, cũng như các tài liệu truyền thông về Nhiễm Lao tiềm ẩn dành cho đối tác.
INH được uống một lần/ngày, có sự thâm nhập mô tốt [kể cả dịch não tuỷ], và có tính diệt khuẩn cao. Nó vẫn là loại thuốc có hiệu quả nhất và ít tốn kém nhất để điều trị lao. Thập kỷ của việc sử dụng không kiểm soát - thường là liệu pháp đơn trị - ở nhiều nước [đặc biệt ở Đông Á] đã làm tăng đáng kể tỷ lệ các chủng kháng thuốc. Ở Mỹ, khoảng 10% số chủng kháng INH.
Tác dụng ngoại ý của isoniazid bao gồm phát ban, sốt, và hiếm khi là thiếu máu và mất bạch cầu hạt. INH gây ra tình trạng tăng men aminotransferase không triệu chứng, tạm thời ở khoảng 20% bệnh nhân và viêm gan siêu vi [thường hồi phục] trong khoảng 1/1000. Viêm gan lâm sàng xảy ra thường xuyên hơn ở bệnh nhân > 35 tuổi, nghiện rượu, phụ nữ sau sinh và bệnh nhân mắc bệnh gan mãn tính. Không nên kiểm tra chức năng gan hàng tháng trừ khi bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh gan. Bệnh nhân mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chán ăn, buồn nôn, nôn hoặc vàng da có thể bị nhiễm độc gan; tạm ngừng điều trị và thực hiện các xét nghiệm chức năng gan. Những người có triệu chứng và tăng aminotransferase đáng kể [hoặc tăng không có triệu chứng > 5 lần bình thường] theo định nghĩa có độc tính trên gan và ngừng sử dụng INH.
Sau khi hồi phục từ các triệu chứng và tăng men aminotransferase nhẹ, bệnh nhân có thể được thử một cách an toàn với một nửa liều trong 2 đến 3 ngày. Nếu liều này được dung nạp [thường ở khoảng một nửa số bệnh nhân], có thể bắt đầu lại toàn bộ liều với sự theo dõi chặt chẽ để tái phát các triệu chứng và suy giảm chức năng gan. Nếu bệnh nhân đang dùng INH, RIF và PZA, tất cả các loại thuốc đều phải dừng lại, và thử với mỗi loại thuốc riêng biệt. INH hay PZA, chứ không phải RIF, là nguyên nhân gây độc gan nhiều hơn.
Bệnh thần kinh ngoại vi có thể là kết quả của pyridoxin do INH gây ra [vitamin B6], rất có thể ở phụ nữ mang thai hoặc cho con bú sữa mẹ, bệnh nhân suy dinh dưỡng, bệnh nhân đái tháo đường hoặc nhiễm HIV, người nghiện rượu, bệnh nhân ung thư hoặc chứng nôn và người cao tuổi. Liều hàng ngày của pyridoxine 25 đến 50 mg có thể ngăn ngừa biến chứng này, mặc dù pyridoxine thường không cần thiết ở trẻ em và người lớn trẻ khỏe mạnh.
INH trì hoãn chuyển hóa gan của phenytoin, cần giảm liều. Nó cũng có thể gây ra một phản ứng mạnh với disulfiram, một loại thuốc đôi khi được sử dụng cho nghiện rượu. INH là an toàn trong thai kỳ.
RIF, dùng đường uống, có hoạt tính diệt khuẩn, được hấp thu tốt, thấm sâu vào tế bào và dịch não tuỷ, và hoạt động nhanh. Nó cũng loại bỏ các sinh vật ngủ trong các đại thực bào hoặc các tổn thương có thể gây ra sự tái phát trễ. Do đó, RIF nên được sử dụng trong suốt quá trình điều trị.
Tác dụng ngoại ý của rifampin bao gồm vàng da tắc nghẽn [hiếm gặp], sốt, giảm tiểu cầu và suy thận. RIF có tỷ lệ hít độc gan thấp hơn INH. Tương tác thuốc phải được xem xét khi sử dụng RIF. Nó làm tăng tốc độ trao đổi chất chống đông máu, thuốc ngừa thai, corticosteroid, digitoxin, thuốc hạ đường huyết uống, methadone và nhiều loại thuốc khác. Sự tương tác của rifamycins và nhiều thuốc kháng vi rút đặc biệt phức tạp; kết hợp sử dụng đòi hỏi ý kiến chuyên gia. RIF là an toàn trong thai kỳ.
Các rifamycins mới hơn sau đây có sẵn cho các tình huống đặc biệt:
Rifabutin được sử dụng cho bệnh nhân dùng thuốc [đặc biệt là thuốc kháng retrovirus] có tương tác không được chấp nhận với RIF. Hoạt tính của nó tương tự như RIF, nhưng nó ảnh hưởng đến sự trao đổi chất của các loại thuốc khác ít hơn. Khi dùng với clarithromycin hoặc fluconazole, rifabutin có liên quan đến viêm màng bồ đào.
Rifapentine được sử dụng trong một liều/tuần phác đồ [ xem Bảng: Liều dùng thuốc chống lao hàng thứ nhất đường uống Liều dùng thuốc chống lao hàng thứ nhất đường uống
] nhưng không được sử dụng ở trẻ em hoặc bệnh nhân nhiễm HIV [do tỷ lệ thất bại điều trị không được chấp nhận] hoặc lao ngoài phổi. Nó cũng được sử dụng trong một liều DOT 12 liều, một lần/tuần với INH để dự phòng lao. Sự kết hợp điều trị dự phòng này không khuyến cáo cho những bệnh nhân < 2 tuổi, nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng virut, phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ mong muốn có thai trong quá trình điều trị vì sự an toàn của những nhóm này không được biết đến.
Pyrazinamide [PZA] là một loại thuốc diệt khuẩn đường uống. Khi được sử dụng trong thời gian 2 tháng điều trị ban đầu, nó rút ngắn thời gian trị liệu xuống còn 6 mo và ngăn cản sự phát triển của đề kháng với RIF.
Các tác dụng phụ chính của pyrazinamide là gây khó chịu về GI và viêm gan. Nó thường gây tăng axit uric máu, thường nhẹ và hiếm khi gây ra bệnh gút. PZA thường được sử dụng trong thai kỳ, nhưng sự an toàn của nó vẫn chưa được xác nhận.
Ethambutol [EMB] được cho uống và được dung nạp tốt nhất trong các thuốc hàng thứ nhất. Độc tính chính của nó là viêm thần kinh thị giác, thường gặp ở liều cao hơn [ví dụ 25 mg/kg] và ở bệnh nhân suy giảm chức năng thận. Bệnh nhân bị viêm thần kinh thị giác ban đầu ban đầu không có khả năng phân biệt màu xanh lá cây với màu xanh lá cây, tiếp theo là sự suy giảm thị lực. Bởi vì cả hai triệu chứng đều có thể hồi phục nếu phát hiện sớm, bệnh nhân cần phải có một xét nghiệm cơ bản về thị lực và nhìn màu sắc và cần được thẩm vấn hàng tháng về tầm nhìn của họ. Bệnh nhân dùng EMB> 2 tháng hoặc liều cao hơn những người được liệt kê trong bảng trên nên kiểm tra thị giác và kiểm tra thị lực hàng tháng. Cần thận trọng nếu giao tiếp bị giới hạn bởi các rào cản về ngôn ngữ và văn hoá. Vì những lý do tương tự, EMB thường tránh ở trẻ nhỏ, những người không thể đọc biểu đồ mắt nhưng có thể được sử dụng nếu cần thiết do kháng thuốc hoặc không dung nạp thuốc. Một loại thuốc khác được thay thế cho EMB nếu viêm dây thần kinh thị giác xảy ra. EMB có thể được sử dụng an toàn trong thai kỳ. Sự kháng thuốc đối với EMB ít phổ biến hơn so với các loại thuốc hàng thứ nhất khác.