Điệu Rumba là điệu nhạc rất phổ biến ở các nước nói tiếng Tây Ban Nha chẳng hạn như ở Tây Ban Nha và các nước Châu Mỹ La Tinh. Điệu Rumba thường được chia ra các nhánh nhỏ các điệu sau đây: Rumba, Bolero, Mambo, Cha Cha Cha, Calypso thế nhưng ở Việt Nam thì chỉ có hai điệu Rumba và Bolero là phổ biến nhất. Bạn cũng cần lưu ý là Bolero Việt Nam và Bolero nước ngoài về bản chất cũng có sự khác nhau đáng kể nhé.
Điệu Rumba và điệu Bolero dù là cùng chung một nhánh và có các bè Bass giống nhau là đánh ở các phách 1-3-4 và thường được chơi ở nhịp 2/4 hay 4/4 theo âm hình mẫu như sau:
Nhấn mạnh dấu có dấn nhấn>
Tuy nhiên, giữa hai điệu này vẫn có 4 điểm khác nhau đặc trưng như sau:
- Điệu Rumba có nhịp độ [tempo] nhanh hơn điệu Bolero [điệu Rumba thường có tempo từ 80 100 trong khi điệu Bolero thì chỉ có tempo từ 64 78];
- Điệu Bolero hay được chơi rãi ở nhịp thứ 2 [chách chách chách] trong khi Điệu Rumba thì thường chỉ được chơi chập hợp âm một nhịp sau tiếng Bass đầu tăng;
- Điệu Rumba cần có một ít độ nảy [staccato] ở giữa phách 1 và phách 2 trong khi Bolero thì tiếng chách lại thường được chơi bình thường [legato] nhằm tạo sự hòa quyện để ra được chất ủy mị đặt trưng của điệu này; và
- Điệu Rumba thường sử dụng để chơi các ca khúc nước ngoài hay nhạc Việt có tính chất sang trọng trong khi điệu Bolero thì lại thường được dành để chơi các ca khúc Việt có tính chất buồn ủy mị mang tính chất tự sự, có cấu trúc đơn giản, tiết tấu chậm đều, thường sử dụng nhịp 4/4, ít có sự biến đổi nhịp, ít có quãng cao, rất dễ hát, khi hát thì thường được luyến láy cho mềm mại và mùi mẫn. Ca từ thì bình dân, có nhiều vần và rất dễ nhớ, dễ thuộc.
Từ âm hình Bass 1-3-4 căn bản như được giới thiệu ở trên, bạn phải biết cách mở rộng âm hình đệm ra để cho có sự đa dạng hơn về âm hình đệm cũng như làm dày thêm âm hình đệm khi cần thiết. Chẳng hạn, ở đoạn A phiên khúc của bài hát, bạn có thể không nên đánh theo rif trống của điệu này như được thể hiện trên đàn Organ mà chỉ nên chơi theo hình thức rãi hợp âm [ví dụ như rãi móc đơn chẳng hạn] để phát huy thế mạnh của đàn piano là rãi hợp âm nhưng vẫn giữ được cái chất của điệu Rumba/Bolero ở phần tay trái [đó là có nhấn vào các phách 1-3-4].
Bạn cần lưu ý là cả hai Điệu Rumba và Điệu Bolero đều thường dùng kỹ thuật dấu lặng để tạo sự chú ý. Theo đó, khi chơi hết được một đoạn của bài hát thì bạn nên cân nhắc tạm thời dừng đệm lại bằng kỹ thuật dấu lặng có nhịp cộng với một hay hai nốt kiệu [tùy vào khoảng trống của khuông nhạc tại vị trí đó là nhiều hay ít và cũng tùy vào các nốt giai điệu của ca khúc mà bạn có thể dùng sẽ hoặc là nốt móc đơn, nốt móc kép, hoặc nốt móc đơn liên 3]. Ví dụ như nếu bài hát có nhiều nốt móc đơn thì bạn nên dùng nốt móc đơn vì nếu bạn dùng nốt móc kép thì nhịp độ ở chổ đó sẽ bị nhanh quá và có thể sẽ không phù hợp với bài hát đó.
Ở phần phiên khúc A, A1 thì bạn nên chơi Điệu Rumba theo âm hình chuẩn cho phần đệm tay trái 1-3-4 như được giới thiệu ở trên. Tuy nhiên, ở phần điệp khúc cao trào của bài hát thì bạn có thể làm dày thêm phần đệm Bass bằng việc rải thêm 2 móc kép tương tự như khi chơi điệu Bolero để từ phách số 1 vào phách thứ 2 và/hoặc bạn có thể thay nốt đen ở phách số 3 và phách số 4 trong âm hình đệm mẫu bằng các nốt móc đơn. Tùy lúc, bạn cũng có thể cân nhắc chuyển bớt một phần âm hình đệm của tay trái sang tay phải nếu như tại vào thời điểm đó tay phải của bạn không bị bận để đánh giai điệu, lót câu hay chạy fill-in, việc chuyển bớt âm hình đệm này nhằm mục đích chính là thay đổi tạm thời âm hình đệm nhằm thay đổi sắc thái phần đệm của bạn để không làm cho phần đệm bị lặp đi lặp lại gây nhàm chán cho người nghe và cũng nhằm mục đích giúp cho tay trái của bạn được tạm thời nghỉ ngơi trong một thời gian ngắn cho đở mỏi tay.
Khi chơi điệu Rumba thì bạn nên ưu tiên dùng âm hình chủ đạo có các âm 1 và âm 5 trong hợp âm [âm 3 sẽ không được ưu tiên sử dụng] và tay phải khi được giao nhiệm vụ hỗ trợ âm hình đệm cho tay trái thì cần chập hợp âm có độ nẫy một ít để làm cho bài hát có tính chất sang trọng. Bên cạnh đó, bạn cũng nên chỉ đạp nhẹ pedal để không chỉ giúp làm giảm tiếng ồn mà còn làm tăng thêm độ nảy cho ra chất của điệu Rumba. Tuy nhiên, đối với điệu Bolero thì do tính chất của điệu này là buồn ủy mị tự sự cho nên bạn nên dùng âm hình đệm chủ đạo có tất cả các âm 1, 3 và 5 trong hợp âm.
Bài viết này của tôi được viết trên cơ sở dựa vào những kiến thức âm nhạc mà tôi đã được học cũng như những kinh nghiệm tập chơi đàn piano trong nhiều năm qua. Nếu bạn thấy những thông tin chia sẻ của tôi ở trên là hữu ích cho việc học đàn piano của bạn, xin hãy ủng hộ tôi bằng một cú click chuột vào website này nhé www.phuoc-partner.com. Cámơn bạn rất nhiều và chúc bạn thành công chinh phục loại nhạc cụ khó tính này nhé. Xin chào bạn.