Từ hằng ngàn năm trước, con người đã biết sử dụng tỏi để chế biến các món ăn và làm thuốc chữa vết thương ngoài da, nhiễm trùng tai, đường ruột, tráng dương... Người Ai Cập cổ đại thấy tỏi đặc biệt đến nỗi đã tôn thờ nó.
Còn hơn 3.000 năm trước, các thầy thuốc thuộc y học cổ truyền Trung Hoa đã coi tỏi như một phương thuốc hữu hiệu để dự phòng cảm cúm, điều trị rắn cắn và các bệnh nhiễm khuẩn.
Năm 1858, nhà bác học Pasteur đã chứng minh được khả năng kháng khuẩn của tỏi. Từ đó, tỏi được sử dụng rộng rãi, đặc biệt là trong thế chiến thứ 1 và 2 để ngăn ngừa sự hoại tử của các vết thương do bom đạn gây ra.
Tỏi có tên khoa học là Allium sativum L. thuộc họ Hành tỏi [Liliaceae]. Trong mỗi củ tỏi chứa 0.10 – 0,36% tinh dầu, 90% các hợp chất lưu huỳnh [S] như allicin, diallyl disulfide và allylpropyl disulfide, quan trọng nhất là allicin.
Ngoài ra, trong tỏi chứa nhiều selen, các loại vitamin và khoáng chất. Vì thế, tỏi được chứng minh có tác dụng đề kháng, tiêu độc, chống ung thư, trị cảm cúm thông thường, giảm huyết áp, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cải thiện hệ xương....
Điều đáng lưu ý là các hoạt chất này chỉ được hoạt hoá khi củ tỏi được đập dập, nghiền nát hoặc nhai và sẽ bị bất hoạt ở nhiệt độ cao. Do đó, để phòng và chữa bệnh, mọi người thường có thói quen nhai hoặc nghiền nát tỏi sống để ăn, vì tỏi nấu chín sẽ bị giảm tác dụng.
Tuy tỏi mang lại nhiều lợi ích đáng ngạc nhiên cho sức khỏe như vậy nhưng không phải ai cũng sử dụng được tỏi sống và không phải ăn càng nhiều càng tốt cho sức khỏe.
Liều lượng
Theo Trung tâm Y tế thuộc Đại học Maryland [Mỹ], một người lớn khỏe mạnh có thể tiêu thụ khoảng 4 tép tỏi mỗi ngày, mỗi tép tương đương 1g.
Tác dụng phụ khi ăn quá nhiều tỏi sống
- Có thể làm tổn thương gan: Một nghiên cứu Ấn Độ đã đề cập ăn tỏi nhiều có thể dẫn gây độc tính cho gan, một trong những bộ phận quan trọng nhất trong cơ thể. Vì tỏi chứa allicin, một hợp chất với lượng lớn có thể làm tổn thương gan.
- Tiêu chảy: Nếu ăn tỏi khi đói bụng, bạn có thể bị tiêu chảy. Chất fructans trong tỏi có thể gây ra khí trong dạ dày.
- Buồn nôn, nôn và ợ nóng: Viện Ung thư Quốc gia Mỹ cho biết ăn tỏi tươi hoặc dầu tỏi khi bụng đói có thể dẫn đến chứng ợ nóng, buồn nôn và nôn. Cũng trong một báo cáo của trường Y Harvard cho thấy tỏi có thể gây ra chứng trào ngược dạ dày thực quản.
- Tăng nguy cơ chảy máu: Theo Trung tâm Y tế thuộc Đại học Maryland [Mỹ], bạn không nên ăn tỏi khi đang sử dụng các loại thuốc giảm loãng máu vì tỏi có thể làm tăng nguy cơ chảy máu. Ngoài ra, sau khi phẫu thuật, bệnh nhân không nên ăn tỏi ít nhất 2 tuần.
- Kích ứng da: Ăn tỏi sống quá nhiều có thể gây kích ứng da vì tỏi có chứa alliin lyase có thể khiến da bị mẩn đỏ và ngứa.
- Đau đầu: Ăn tỏi sống nhiều cũng có thể gây đau đầu. Tỏi có thể kích thích dây thần kinh để giải phóng các phân tử tín hiệu thần kinh tới màng bao phủ não và gây ra chứng đau đầu.
- Phù nề, chảy máu bên trong mắt: Một trong những tác dụng phụ điển hình của việc ăn nhiều tỏi sống là gây phù nề, chảy máu bên trong mắt và có thể dẫn tới mất thị lực.
- Chuyển dạ sớm: Thai phụ không nên ăn quá nhiều tỏi sống vì có thể làm tăng chứng loãng máu vốn nguy hiểm đến tính mạng hoặc gây chuyển dạ sớm.
* Theo Livestrong, Boldksy
Cảnh báo nguy hiểm từ tư thế quan hệ tình dục không ít phụ nữ yêu thích
Cải thiện hệ miễn dịch
Tỏi chứa nhiều vitamin, dầu có lợi và axit amin, thường xuyên ăn vào mùa đông sẽ giúp bạn không bị ốm. Trong tỏi chứa allicin là hợp chất hữu cơ có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và nấm.
Muốn phát huy khả năng phòng bệnh của tỏi, nên ăn tỏi tươi. Allicin hình thành do sự phá hủy cơ học của các tế bào thực vật, xảy ra khi nó bị cắt hoặc ép. Khi tính toàn vẹn của tép tỏi bị phá hủy, các thành phần của nó trộn lẫn, tạo thành một hợp chất kháng khuẩn. Trong khi đó, đun nóng sẽ triệt tiêu gần như tất cả các đặc tính có lợi của tỏi.
Trong khi tỏi có thể có một số lợi ích, ăn quá nhiều có thể gây biến chứng đường tiêu hóa và tác dụng phụ khó chịu.
Cùng tìm hiểu xem bạn có thể ăn bao nhiêu tép tỏi trong một ngày là an toàn.
Liều dùng
Nếu bạn là một người khỏe mạnh trung bình, bạn có thể ăn tối đa 4 tép tỏi mỗi ngày. Mặc dù số lượng tép tỏi có thể an toàn cho một số người, nhưng chúng không an toàn cho tất cả mọi người.
Công dụng
Công dụng chính của tỏi là làm gia vị. Tỏi cũng được sử dụng làm thuốc để điều trị một số tình trạng sức khỏe như bệnh tim, huyết áp cao, xơ vữa động mạch, cholesterol cao và tắc nghẽn xoang.
Một số suy đoán tồn tại liên quan đến lợi ích của tỏi như một chất phụ gia thực phẩm để ngăn ngừa một số loại ngộ độc thực phẩm. MedlinePlus báo cáo rằng tỏi có thể tiêu diệt một số vi khuẩn, chẳng hạn như E. coli, cũng như salmonella, trong thử nghiệm ở phòng thí nghiệm.
Hiệu quả và an toàn
Tỏi có thể có hiệu quả để điều trị một số bệnh như huyết áp cao, xơ vữa động mạch, vết cắn của ve và nhiễm nấm da.
Nó cũng được đánh giá là có thể có hiệu quả đối với ung thư ruột kết, trực tràng và dạ dày.
Mặc dù tỏi có thể có một số lợi ích đối với các tình trạng này, MedlinePlus đánh giá tỏi có thể không hiệu quả để điều trị bệnh tiểu đường, vi khuẩn gây loét dạ dày, cholesterol cao và tuần hoàn kém.
Phản ứng phụ
Khi bạn ăn quá nhiều tỏi, có thể có một số tác dụng phụ khó chịu như hôi miệng, nóng rát miệng, tiêu chảy, mùi cơ thể và nôn mửa.
Những tác dụng phụ này thường xảy ra khi bạn ăn quá nhiều tỏi sống. Tỏi cũng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu của bạn. Nếu bạn bị rối loạn chảy máu hoặc uống thuốc làm loãng máu, hãy hạn chế và không bổ sung tỏi.
Hãy hỏi bác sĩ những gì phù hợp với bạn. Những người phản ứng với tỏi có thể bị hen suyễn hoặc các phản ứng dị ứng khác.
Nếu bạn có một dạ dày nhạy cảm hoặc có một số tình trạng sức khỏe, chẳng hạn như rối loạn tiêu hóa, bạn có thể không thể ăn một cách an toàn tới 4 tép tỏi mỗi ngày.
/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/tac-dung-khi-toi-song-voi-suc-khoe/
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Phan Đình Thủy Tiên - Bác sĩ Nội Tổng Quát - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Tỏi không chỉ là loại gia vị thiết yếu trong nhà bếp, giúp làm tăng hương vị cho món ăn mà còn có nhiều tác dụng trong việc phòng, điều trị bệnh tim mạch, ung thư, nhiễm trùng, xương khớp.
Tỏi rất giàu chất dinh dưỡng. Theo nghiên cứu, trong 100g tỏi có chứa 6,36g protein, 33g carbohydrates, 150g calo và các dưỡng chất như vitamin nhóm B [B1, B2, B3, B6], sắt, canxi, kali, mangan, magie, photpho,...
Thành phần công hiệu chính trong tỏi là hợp chất hữu cơ sulfur và glycosides. Ngoài ra, trong tỏi còn có hàm lượng cao germanium và selen. Đặc biệt, hàm lượng germanium trong tỏi cao hơn so với các dược liệu như nhân sâm, trà xanh, trà đỏ,...
Tác dụng cơ bản của tỏi chủ yếu đến từ allicin. Trong tỏi tươi không có allicin tự do, chỉ có tiền chất của nó là alliin. Khi tỏi được băm nhuyễn, enzyme trong tỏi bị kích hoạt sẽ kích thích alliin hình thành allicin.
Tỏi chứa nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe con người
Tỏi có nhiều công dụng đối với sức khỏe, đặc biệt là khi ăn sống.
2.1. Phòng và điều trị cảm cúm
Hợp chất sulfur có trong tỏi có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm cực mạnh. Sử dụng tỏi hằng ngày giúp dự phòng cảm cúm và các bệnh do vi khuẩn, virus gây ra. Việc ăn tỏi sống mỗi ngày giúp giảm 63% nguy cơ bị cảm cúm. Bên cạnh đó, việc ăn tỏi còn giúp rút ngắn 70% thời gian bị cảm, cho phép người bệnh phục hồi sức khỏe nhanh hơn.
2.2. Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư
Theo nhiều nghiên cứu, tỏi có công dụng đáng kể trong việc giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư, nhất là ung thư đường ruột. Cụ thể, tỏi ức chế quá trình nitrat biến thành nitrite trong dịch vị, ngăn cản sự hình thành nitrosamine, giúp phòng ngừa ung thư dạ dày. Bên cạnh đó, tỏi còn có thể ngăn cản sự xâm hại của độc tố, kim loại nặng, chất gây ung thư đối với cơ thể. Đồng thời, thành phần germanium và selen trong tỏi giúp cơ thể chống đột biến tế bào, ngăn ngừa sự hình thành của các gốc tự do, hỗ trợ phòng ngừa ung thư hiệu quả.
Về khả năng hỗ trợ điều trị ung thư, các hoạt chất trong tỏi như diallyl disulphide, s-allystein và ajoene có thể làm chậm tốc độ tăng trưởng của khối u, giảm kích thước của khối u tới 50%. Tỏi có công dụng ngăn ngừa, hỗ trợ kiểm soát sự phát triển của các loại ung thư như: ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư vòm họng, ung thư đại tràng, ung thư thực quản, ung thư tiền liệt tuyến, ung thư gan, ung thư bàng quang,...
2.3. Cải thiện chức năng xương khớp
Các chất trong tỏi như vitamin C, vitamin B6, mangan, kẽm cùng các chất chống oxy hóa và enzyme,... có tác dụng tốt trong việc ngăn chặn sự hình thành các mô liên kết và chuyển hóa xương. Đồng thời, chúng nâng cao khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, giúp xương chắc khỏe hơn.
Với phụ nữ, việc ăn tỏi sống giúp làm chậm quá trình loãng xương bằng cách tăng cường nội tiết tố estrogen. Đối với những bệnh nhân mắc bệnh về xương khớp, tỏi có tác dụng giảm triệu chứng đau nhức rõ rệt.
2.4. Phòng ngừa các bệnh tim mạch
Tỏi có tác dụng hạ mức cholesterol xấu và tăng lượng cholesterol tốt trong cơ thể, giúp loại bỏ các mảnh xơ vữa bám trên thành mạch máu. Ăn tỏi thường xuyên cũng giúp làm chậm tiến trình lão hóa của động mạch chủ. Ngoài tác dụng giảm mỡ máu ra, tỏi còn ức chế tích tụ tiểu cầu, phòng ngừa hình thành huyết khối. Vì vậy, tỏi có tác dụng phòng ngừa bệnh tim mạch.
Tỏi còn có tác dụng kiểm soát huyết áp bằng cách giảm độ nhớt của máu nhờ hoạt chất ajoene. Theo các nhà khoa học, khoảng 600 – 1500mg chiết xuất từ tỏi sẽ mang lại hiệu quả giảm huyết áp trong 24 tuần. Bên cạnh đó, chất polysulfides và các phân tử lưu huỳnh trong tỏi có tác dụng làm giãn cơ trơn, kích thích sản xuất các tế bào nội mạc và giãn mạch máu, từ đó kiểm soát huyết áp hiệu quả. Người bệnh tăng huyết áp được khuyên nên ăn vài tép tỏi mỗi sáng để hạ áp.
2.5. Cường dương
Các nhà khoa học đã phát hiện ra việc ăn tỏi sống mang lại nhiều lợi ích đối với nam giới. Cụ thể:
- Tăng khả năng tình dục ở nam giới, đặc biệt là những quý ông mắc chứng nhược dương hay liệt dương. Theo các nhà khoa học, sự cương cứng cần đến một loại enzymes gọi là nitric oxide synthase. Những hợp chất có trong tỏi giúp sản sinh ra loại men này.
- Ăn 1 – 2 nhánh tỏi/ngày liên tục trong khoảng 2 tháng sẽ giúp tăng số lượng tinh trùng trong tinh dịch.
- Chất Creatinine và Allithiamine được tạo bởi vitamin B1 và Allicin là thành phần chính tham gia vào hoạt động cơ bắp, giúp loại bỏ tình trạng mệt mỏi và nâng cao thể lực cho nam giới.
2.6. Một số tác dụng khác của việc ăn tỏi sống
- Mang lại thai kỳ an toàn: tỏi có tác dụng tăng trọng đối với thai nhi có rủi ro thiếu cân. Bên cạnh đó, tỏi cũng giúp giảm thiểu những rủi ro khác trong thai kỳ như tiền sản giật [có sự liên hệ với chứng cao huyết áp].
- Lọc độc tố trong máu: chất allicin trong tỏi giúp loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể, đồng thời tăng cường các tế bào bạch cầu khỏe mạnh. Ngoài ra, allicin còn giúp loại bỏ nicotine, thanh lọc máu và làm sạch hệ hô hấp hữu hiệu.
- Ngăn ngừa bệnh Alzheimer: chất dinh dưỡng có trong tỏi giúp bảo vệ tế bào não chống lại quá trình lão hóa, làm giảm cholesterol, hạ huyết áp. Vì thế, ăn tỏi sống mỗi ngày giúp ngăn ngừa hiệu quả các bệnh về thần kinh liên quan đến tuổi tác như bệnh mất trí nhớ Alzheimer.
- Làm đẹp da: hợp chất hữu cơ allicin trong tỏi có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và cản trở hoạt động của gốc tự do, giúp phòng ngừa mụn trứng cá và các bệnh ngoài da khác.
Ăn tỏi sống đúng cách hằng ngày có lợi cho sức khỏe
- Nên băm nhuyễn tỏi, để trong không khí khoảng 10 - 15 phút mới ăn. Nguyên nhân là vì trong tỏi không có allicin tự do. Chỉ sau khi băm nhuyễn, dưới tác dụng của enzyme thì tỏi mới phóng thích ra allicin. Nếu tỏi chưa băm nhuyễn đem đi nấu thì enzyme sẽ mất tác dụng, không phóng thích ra allicin. Nếu nấu ăn với tỏi băm nhuyễn, hàm lượng allicin được giữ lại là 60%. Vì vậy, nếu muốn thu được hiệu quả bảo vệ tốt nhất thì người dùng nên ăn tỏi băm nhuyễn.
- Có thể ăn tỏi ngâm dấm vì cách sơ chế này vẫn giữ lại được các hoạt chất tốt trong tỏi.
- Sau khi ăn tỏi có thể súc miệng bằng cà phê không đường, uống sữa bò, nước trà xanh hoặc nhai kẹo cao su để loại bỏ mùi hôi.
- Không nên ăn tỏi lúc đói vì tỏi có tính phân hủy và tính kích thích mạnh với niêm mạc dạ dày - ruột. Nếu ăn quá nhiều tỏi một lần hoặc ăn tỏi lúc bụng đói thì sẽ không tốt cho hệ tiêu hóa, nhất là với người bị viêm loét dạ dày, tá tràng.
- Người có bệnh liên quan tới mắt, thị lực yếu không nên ăn nhiều tỏi vì tỏi có thể kích thích mắt, dễ gây viêm bầu mắt, viêm kết mạc mắt.
- Không nên ăn tỏi sống khi bị tiêu chảy vì allicin trong tỏi sẽ kích thích thành ruột, dẫn tới phù nề, nghẽn mạch máu, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
- Không ăn tỏi cùng các thực phẩm như thịt chó, thịt gà, trứng, cá trắm.
- Người có tiền sử mắc các bệnh về gan không nên ăn tỏi vì tỏi có tính nóng, vị cay, làm nóng gan, lâu dài sẽ gây tổn thương cho gan.
- Người đang sử dụng một số loại thuốc điều trị HIV/AIDS, thuốc chống đông máu,... không nên ăn tỏi vì sẽ gây ra các tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe.
- Người thể trạng suy yếu không nên ăn nhiều tỏi vì ăn tỏi quá nhiều làm tiêu tan khí huyết, loãng khí, hao máu, sinh đờm, phát nhiệt.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 20% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec [áp dụng từ 1/8 - 31/12/2022]. Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
XEM THÊM: