PHẦN I
Hoa kh�ng thể kh�ng c� bướm, n�i kh�ng thể kh�ng c� suối, đ� kh�ng thể kh�ng c� r�u, nước kh�ng thể kh�ng c� rong, c�y cao kh�ng thể kh�ng c� d�y leo, v� người ta kh�ng thể kh�ng say m� y�u th�ch một thứ g�.
U MỘNG ẢNH [Trương Tr�o]
NHỮNG B�I THƠ HAY
1. Hoa Mẫu Đơn
Mẫu đơn nở cạnh nh� thờ
Đ�i ta trinh tiết đợi chờ lấy nhau.
Em ạ, qu� ta th�p gi�o đường
S�ng chiều vẫn vọng những hồi chu�ng
Ai đi xem lễ t�i đi với
Gi� dạo lời kinh toả vấn vương ...
[Hồ Dzếnh]
2. K� Bạch tư m�
Tam điều cửu mạch hoa th� tiết,
Vạn hộ thi�n xa kh�n mẫu đơn.
Tranh khiển Giang Ch�u Bạch tư m�,
Ngũ ni�n phong cảnh ức Trường An.
[Bạch Cư Dị]
Nơi kinh kỳ mỗi m�a hoa thắm,
Bao ngựa xe đi ngắm Mẫu Đơn,
Giang Ch�u Tư M� chạnh buồn,
Năm năm cứ nhớ phố phường Tr�ng An
[Nguyễn Minh dịch]
3. Truyện Kiều của Nguyễn Du
- Mẫu đơn
Dạy rằng cứ ph�p gia h�nh
Ba c�y chập lại một c�nh Mẫu đơn
[c�u 1425 v� 1426]
- Quốc sắc thi�n hương
�� n�n quốc sắc thi�n hương
Một cười n�y hẳn ngh�n v�ng chẳng ngoa
[ c�u 825 v� 826 ]
"Quốc sắc thi�n hương" tức sắc nước hương trời: Sắc nước l� sắc đẹp nhất nước, hương trời l� hương thơm chỉ c� tr�n trời [thế gian kh�ng c�]; � n�i sắc đẹp hiếm c� về thể chất lẫn tinh thần. "Quốc sắc thi�n hương" trong văn chương cổ điển Trung Hoa chỉ về c�i đẹp của hoa Mẫu đơn, lấy hoa Mẫu đơn l�m ti�u biểu.
Như đ� thấy, c� sự xuất hiện hai chữ MẪU ĐƠN [Quốc sắc thi�n hương] trong c�c b�i thơ tr�n, v� chắc c� lẽ nhiều b�i thơ hay kh�c nữa. Để c�c bạn biết r� về Hoa Mẫu Đơn, từ đ� thấm th�m c�i hay, c�i đẹp của những b�i thơ, t�i xin được giải th�ch về Hoa Mẫu Đơn qua biểu tượng, � nghĩa v� truyền thuyết của n�.
GIẢI TH�CH VỀ HOA MẪU ĐƠN
1. Chi Mẫu đơn
T�n tiếng Việt : Hoa Mẫu Đơn. T�n Trung Quốc : Sho-Yo [hay Shao-Yao]
T�n tiếng Anh : Peony. T�n tiếng Ph�p : Pivoine officinale
T�n khoa học : Paeonia lactiflora. Họ : Paeoniaceae
Chi Mẫu đơn Trung Quốc, nhiều khi c� t�i liệu gọi l� chi Thược dược [danh ph�p khoa học: Paeonia] l� chi duy nhất trong họ Mẫu đơn Trung Quốc [Paeoniaceae].
C�c lo�i trong chi n�y c� nguồn gốc ở ch�u � [Trung Quốc v� T�y Tạng, l� một trong những c�y hoa được con người biết đến từ rất sớm, c�ch đ�y đ� gần 4000 năm.], miền nam ch�u �u v� miền t�y Bắc Mỹ.
Phần lớn c�c lo�i l� c�y th�n thảo thường xanh, cao khoảng 0,5�1,5 m, nhưng một số lo�i l� c�y bụi th�n gỗ cao tới 1,5�3 m. Ch�ng c� c�c l� phức, xẻ th�y s�u v� hoa lớn, thường c� m�i thơm, c� m�u từ đỏ tới trắng hay v�ng, hoa nở v�o cuối m�a xu�n hay đầu m�a h�.
Tại Việt Nam c� c�c lo�i mẫu đơn sau:
Paeonia lactiflora [đồng nghĩa: Paeonia albiflora] - mẫu đơn, bạch thược trắng, bạch thược.
Paeonia suffruticosa - bạch thược cao, mẫu đơn bụi. [Wikipedia]
2. Những Th�ng Tin Th� Vị Về Hoa Mẫu Đơn
Th�nh phố Lạc Dương [tiếng La Tinh l� Luoyang, 1 trong 4 th�nh phố cổ k�nh nhất Trung Quốc], nổi tiếng về nhiều chủng loại Mẫu đơn phong ph�, rực rỡ sắc m�u nhờ thời tiết �n h�a v� đất đai th�ch hợp. Ng�y 21/9/1982, người d�n Luoyang ch�nh thức chọn Mẫu đơn l� biểu tượng hoa của th�nh phố m�nh. Th�ng 4 l� th�ng của Hoa Mẫu Đơn, thật sự l� m�a vui cho những người y�u hoa ở xứ sở n�y. Hoa Mẫu đơn nở đẹp lộng lẫy, hương thơm, sắc m�u hoa hiện diện khắp nơi trong th�nh phố. V� lễ hội Mẫu đơn Louyang � Luoyang Peony Festival được tổ chức từ 15/4 � 25/4 hằng năm l� một lễ hội văn h�a lớn, niềm tự h�o của cư d�n Luoyang. Suốt m�a lễ hội, tưng bừng những đ�n lồng sặc sỡ, c�c hoạt động kinh tế cũng kh� nhộn nhịp, kh�ng kh� vui tươi v� g�y một ấn tượng s�u sắc cho tất cả c�c du kh�ch tr�n khắp thế giới đến chơi. Ở Luoyang c� những lo�i Mẫu đơn qu� hiếm, m�u sắc thay đổi lạ, hay cả những b�ng hoa lớn đến h�ng trăm c�nh, sống đ� h�ng trăm tuổi.
Mẫu đơn l� lo�i hoa cảnh c� lịch sử ph�t triển l�u đời, c� nhiều chủng loại. Trong �Hoa k�nh� c� ghi lại 131 lo�i, trong �Quần phương phả� ghi c� hơn 180 lo�i, c�n trong cuốn �Bặc Ch�u mẫu đơn biểu� của Bạch Phụng Tường người đời Minh đ� liệt k� ra 269 loại, chia th�nh 6 loại lớn l�: thần phẩm, danh phẩm, linh phẩm, dật phẩm, năng phẩm, cụ phẩm. Người xưa cho rằng lo�i mẫu đơn c� vị tr� cao nhất l� hai lo�i c� m�u v�ng v� t�m, gọi l� �di�u h�ng ngụy tử�. Hoa mẫu đơn nở rất l�u khoảng 20 ng�y mới t�n, từ đầu th�ng 4 đến thượng tuần th�ng 5.
Khi những nh� truyền gi�o đạo Phật người Trung Hoa đến Nhật Bản, họ đ� đem theo kiến thức về những b�ng hoa Mẫu đơn n�y. Người Nhật lu�n l� một d�n tộc y�u hoa, n�n b�ng hoa đẹp mới đến nhanh ch�ng trở th�nh một phần trong văn h�a của họ. Mẫu đơn l� b�ng hoa của Th�ng S�u ở Nhật Bản. Từ Trung Hoa v� Nhật Bản, n� chu du sang tận đỉnh n�i Olympus, t�m cho m�nh một c�i t�n.
Peony được đặt t�n theo Paeon, một thầy thuốc học tr� của Thần Y Asclepius trong thần thoại Hy Lạp.�ng được nữ thần Leto [mẹ của thần Mặt Trời Apollo] m�ch bảo c�ch lấy được chiếc rễ thần kỳ mọc tr�n đỉnh Olympus m� n� c� thể xoa dịu được cơn đau của người phụ nữ khi sanh nở. Asclepius trở n�n ghen tức với Paeon. Để cứu Paeon tho�t chết v� sự phẫn nộ của Asclepius, thần Zeus đ� biến �ng th�nh một b�ng hoa Mẫu đơn.
Điều đ� cho thấy Mẫu đơn được người phương T�y đ�nh gi� cao đến nỗi n� trở th�nh hiện th�n của một vị thần.
Ở Đức, hoa Mẫu đơn được gọi l� Pfingstrose, d� ch�ng đ� nở trước dịp lễ Pfingsten [Lễ Ngũ Tuần l� lễ 50 ng�y sau ng�y Phục Sinh].
Theo t�ch kể, Đức mẹ Maria khi nghe tin Ch�a bị đ�ng đinh đ� kh�c nhỏ h�ng ngh�n giọt nước mắt l�n một bụi hoa hồng. Kỳ diệu thay, v�o khoảng lễ Ngũ tuần từ bụi hoa hồng n�y, nở những b�ng hoa to lớn, tuyệt đẹp v� kh�ng c� gai. Từ đ�, hoa Mẫu đơn hiện diện tr�n c�i đời.
3. Biểu tượng của hoa Mẫu đơn
Ng�y nay, Mẫu đơn l� biểu tượng của sự thịnh vượng, phồn vinh. Từ xa xưa, lo�i hoa vương giả n�y chỉ thuộc sở hữu của giới qu� tộc gi�u c� ở Trung Quốc. B�ng hoa quốc sắc thi�n hương n�y từng rất được ưu �i qua nhiều triều đại, với mệnh danh �Ch�a của mu�n hoa�. Nhất l� giai đoạn từ thế kỷ 5 đến thế kỷ 13 sau C�ng Nguy�n. Mẫu đơn được ca tụng trong văn thơ, nhạc v� tranh vẽ l�c bấy giờ.
Giỏ Hoa Mẫu Đơn c� bắp cải t�i lộc v� thỏ ngọc, một biểu tượng mang nhiều điều tốt l�nh v� may mắn.
Hoa Mẫu Đơn biểu tượng của ph� qu�, d�ng trong c�c dịp khai trương; người ta hay tặng nhau tượng hoặc tranh mẫu đơn để ch�c nhau ng�y c�ng ph� qu�, gi�u sang.
Mẫu đơn l� lo�i hoa vương giả sang trọng; Ở Trung Quốc n� biểu tượng cho sự gi�u c�, thịnh vượng, v� sắc đẹp. Ở Nhật Bản, Mẫu đơn tượng trưng cho cuộc h�n nh�n hạnh ph�c với nhiều con ch�u. Hoa Mẫu đơn được c�c c� d�u ưa chuộng, c� lẽ v� � nghĩa tốt đẹp
Hoa mẫu đơn đ�a lớn rực rỡ lạ thường, hương thơm �p đảo mọi lo�i hoa kh�c. V� vậy người ta c�n gọi l� �b�ch hoa vương�.
Một danh xưng kh�c của mẫu đơn l� �hoa ph� qu��, bắt nguồn từ c�u �mẫu đơn, hoa ph� qu�� trong cuốn ��i li�n thuyết� của Chi Đ�n Di đời Tống. �Lạc Dương mẫu đơn gi�p thi�n hạ� [hoa mẫu đơn ở Lạc Dương đứng đầu trong thi�n hạ], dường như đ� đ� l� c�u n�i mọi cửa miệng của mọi người. V� vậy mẫu đơn c�n được gọi l� hoa Lạc Dương.
Người phương T�y xem hoa mẫu đơn như biểu tượng của sự e lệ.
Hoa mẫu đơn � Peony c�n l� biểu tượng hoa lần thứ tư của tiểu bang Indiana � Hoa Kỳ từ ng�y 13/3/1957. Thật vậy, quốc hoa đầu ti�n được chọn l� Cẩm Chướng [15/3/1913], rồi đến Tulip � Uất kim hương [1/3/1923], C�c Zinnia [chưa đầy 10 năm sau đ�] v� sự đổi ng�i cuối c�ng mới d�nh cho Mẫu đơn � Peony.
4. Dược t�nh của c�y hoa Mẫu đơn
Sẽ l� thiếu s�t nếu kh�ng kể đến những khả năng kỳ diệu lạ thường của c�y hoa m� người ta đ� lưu truyền trong d�n gian. Dược t�nh của Mẫu đơn chủ yếu ở rễ v� hạt. Rễ c�y c� t�nh kh�ng sinh, gi�p giảm đau, trị bỏng, l�m giảm huyết �p, gi�p trẻ mọc răng, chữa bệnh v�ng da, dị ứng, thận�Hạt hoa từng được xem như một loại gia vị th�ng dụng. Những tập tục m� t�n c�n tin rằng nếu đeo một v�ng cổ kết bằng hạt Mẫu đơn, bạn sẽ tr�nh được c�c bệnh như hủi, động kinh, mất tr� v� n� c�n xua tan những cơn �c mộng, như một l� b�a hộ mạng bảo vệ người ta chống lại ma quỷ hay những thế lực của b�ng đ�m !
Khoảng năm 77 sau C�ng Nguy�n, trong cuốn s�ch Pliny��s Natural History đ� m� tả chi tiết về c�y hoa v� 20 bệnh chữa bằng những bộ phận của n�. Kh�ng l�u sau đ�, Dioscoride cũng đ� viết một luận �n về những c�y thảo dược, trong đ� c� Peony. V� l� một c�y thuốc quan trọng, dược liệu Mẫu đơn được sản xuất với lượng lớn hằng năm nhằm đ�p ứng nhu cầu ở Trung Quốc v� thể giới.
TRUYỀN THUYẾT VỀ HOA MẪU ĐƠN
Hoa Mẫu Đơn c� nhiều truyền thuyết. Sau đ�y l� một v�i truyền thuyết thường được nhắc đến.
1. Chuyện Thứ Nhất
Ng�y xưa, ở một l�ng miền n�i c� một b� mẹ sinh được mười người con trai. L�ng của mẹ bị giặc chiếm đ�ng. Người cha của mười anh con trai bị giặc giết ngay từ ng�y đầu ti�n khi ch�ng tiến v�o l�ng. Mười người con trai của b� gia nhập v�o đội qu�n chống giặc ở trong n�i. Người con trai cả l� chủ tướng của đội qu�n. Đội qu�n nay đ� l�m cho bọn giặc thất đi�n b�t đảo. Đ� nhiều lần giặc mở những trận c�n qu�t m� kh�ng sao ti�u diệt được đội qu�n của c�i l�ng b� nhỏ ấy.
T�n tướng giặc sai qu�n bắt b� mẹ đến, hắn bảo:
- N�y mụ gi�, mụ h�y khuy�n c�c con mụ trở về. Ta sẽ cho con mụ l�m tướng. Bằng kh�ng, ta sẽ giết mụ.
B� mẹ nh�n thẳng v�o mắt t�n tướng giặc n�i lớn:
- Hỡi qu�n độc �c! Hẳn nh� ngươi cũng c� một b� mẹ. Mẹ ngươi chắc kh�ng bao giờ dạy người phản bội lại qu� hương. L� một người ch�n ch�nh, ta cũng kh�ng thể dạy c�c con ta phản bội lại qu� nh�.
Bọn giặc tr�i mẹ tr�n một ngọn đồi rồi cho qu�n mai phục h�ng bắt được những người con của mẹ đến cứu. Ch�ng bảo b� mẹ h�y gọi con ra đầu h�ng, ch�ng sẽ tha. Tiếng người mẹ:
- Hỡi c�c con của mẹ! Hỡi những người con của qu� hương. Ta nh�n danh người mẹ, ra lệnh cho c�c con kh�ng được v� ta m� phản bội qu� hương.
Mệnh lệnh của người mẹ l� mệnh lệnh tr�i tim, mệnh lệnh của t�nh y�u vĩ đại. Mệnh lệnh đ� lan khắp n�i rừng. Bọn giặc run sợ. Những người con của mẹ th� th�m sức mạnh chiến đấu. Giặc bịt miệng b� mẹ. Ch�ng đổ nhựa th�ng v� nhựa tr�m l�n đầu b� v� ch�m lửa đốt. Ngọn lửa ch�y s�ng cả một v�ng�
Khi bọn giặc đi rồi, d�n l�ng l�n đồi t�m chỗ b� mẹ bị h�nh h�nh, người ta thấy tr�i tim của người mẹ vẫn nguy�n vẹn v� n�ng bỏng. D�n l�ng ch�n mẹ ngay tr�n đỉnh đồi.
Đ�m đ�m, từ ng�i mộ, tr�i tim mẹ vẫn ph�t s�ng cả một v�ng trời. M�a xu�n đến, từ ng�i mộ, tr�i tim ấy mọc l�n một c�i c�y. C�y ra hoa. B�ng hoa đỏ ch�t, h�nh ngọn lửa như bốc l�n từ tr�i tim người mẹ. V� cũng từ ng�y ấy c� một loại hoa mang t�n Mẫu Đơn. C�y hoa tượng trưng cho người mẹ đ� chiến đấu bằng một tr�i tim.
2. Chuyện Thứ Hai
Chuyện kể rằng: V�o đời Đường, vua Đường Cao T�ng say đắm V� Hậu. L�c Vua băng h�, do con trai [Ho�ng Th�i Tử] c�n nhỏ l�n ng�i, V� Hậu nhiếp ch�nh, chuy�n quyền h�m hại c�ng thần. B� ta tự xưng vương, đổi nh� Đường th�nh nh� Đại Ch�u, rồi xưng hiệu V� Tắc Thi�n ho�ng đế.
Một h�m, V� Tắc Thi�n khi ngự du vườn thượng uyển, nh�n thấy cỏ c�y x�c xơ, hoa l� đi�u t�n, liền truyền lệnh bằng b�i tứ tuyệt d�n ngay trước cửa vườn. B�i thơ như sau:
Lai triều du thượng uyển
Hỏa tốc b�o xu�n tri
B�ch hoa li�n dạ ph�t
Mạc đ�i hiểu phong xuy
Dịch nghĩa:
B�i triều du thượng uyển
Gấp gấp b�o xu�n haỵ
Hoa nở hết đ�m nay
Đừng chờ cơn gi� sớm.
Thế l� trăm hoa kh�ng d�m tr�i lệnh, chỉ trong một đ�m m� bừng nở khắp vườn, ng�o ngạt m�i hương.
H�m sau, V� Tắc Thi�n dạo vườn, thấy mu�n hồng ng�n t�a rực rỡ như những vầng m�y, sắc phủ cả v�m trời xanh n�n l�ng rất lấy l�m vui. Bất chợt b� cau m�y, v� thấy hoa Mẫu đơn bướng bỉnh, kh�ng chịu phụng mệnh, n�n c�nh khẳng khiu, kh�ng một l� non. Giận cho lo�i hoa ngoan cố, V� Tắc Thi�n ra lệnh đ�y Mẫu Đơn xuống tận Giang Nam [!].
Nhưng lạ thay, khi tới v�ng đất ngh�o n�n n�y, hoa lại nở rộ v� vẻ đẹp rực rỡ hơn, l�m đắm đuối l�ng người. Từ đ� ngay cả sử s�ch Trung Hoa cũng ghi nhận v�ng Giang Nam lu�n xuất hiện nhiều tuyệt sắc giai nh�n, những mỹ nữ c� sắc đẹp nghi�ng th�nh đổ nước. Cũng từ đ�, v�ng Giang Bắc thiếu vắng lo�i hoa vương giả, một biểu trưng cho quốc sắc thi�n hương.
Người đương thời thấy vậy dệt b�i Ph� "Ngọc L�u Xu�n Tứ" nhằm thương hại v� t�n th�n vẻ đẹp, sự khẳng kh�i của hoa Mẫu Đơn, th� chịu cảnh phong trần lưu lạc tự do của cuộc đời, đem sắc đẹp hương thơm ban rải cho mọi người, chớ kh�ng chịu giam m�nh trong vườn hoa t� h�m của bạo ch�a, l�m vương giả chốn kinh đ� g� b�.
Hoa M�̃u Đơn nở r�̣ tại th�nh Lạc Dương [Giang Nam], Người Lạc Dương khen hoa l� "M�̃u Đơn xương tro", v� họ d�y c�ng chăm b�n, hoa c�ng mọc c�ng rực đỏ. V�̀ sau, người d�n Lạc Dương lại gọi hoa M�̃u Đơn l� "Lạc Dương H�̀ng" [Ng�y nay th�nh phố Lạc Dương nổi tiếng về nhiều chủng loại Mẫu đơn phong ph�, rực rỡ sắc m�u]
Về sau người ta d�ng từ �quốc sắc thi�n hương� [sắc nước hương trời] để h�nh dung hoa mẫu đơn. Hoặc c� c�ch ph�c họa kh�c l�: �Thi�n hạ ch�n hoa độc mẫu đơn� [chỉ c� mẫu đơn mới xứng đ�ng l� hoa thật trong thi�n hạ]
Những người đẹp trong thi văn, lịch sử như n�ng Kiều của Nguyễn Du, n�ng Dương Qu� Phi, T�y Thi , hay Vương Chi�u Qu�n... thường được v� như hoa M�̃u Đơn với cụm từ m� tả "sắc nước hương trời" hay "quốc sắc thi�n hương" n�y.
2@1. B�n th�m về cụm từ "quốc sắc thi�n hương".
"Quốc sắc thi�n hương" tức sắc nước hương trời. Sắc nước l� sắc đẹp nhất nước, hương trời l� hương thơm chỉ c� tr�n trời [thế gian kh�ng c�]; � n�i sắc đẹp hiếm c� về thể chất lẫn tinh thần. "Quốc sắc thi�n hương" trong văn chương cổ điển Trung Hoa chỉ về c�i đẹp của hoa Mẫu đơn, lấy hoa Mẫu đơn l�m ti�u biểu.
S�ch "T�ng song tạp lục" ch�p:
Vua �ường Minh Ho�ng, một lần v�o cuối m�a xu�n, khi đang c�ng Dương Phi đang thưởng hoa, vua �ườn liền hỏi Tu Kỷ: �Hiện nay trong kinh th�nh b�i thơ vịnh mẫu đơn n�o l� hay nhất, của ai?�. Tr�nh Tu Kỷ t�u : - Thơ của L� Ch�nh Phong nổi tiếng nhất v� c� c�u rằng:
Quốc sắc triều h�m tửu
Thi�n hương dạ nhiễm y
Nghĩa :
Người quốc sắc ban mai hay say rượu [� n�i hoa đỏ]
M�i thi�n hương đ�m nhuốm �o khăn [n�i về hương thơm]
Hai c�u thơ n�y mi�u tả một c�ch tinh tế v� sinh động về tư chất của hoa. D�ng �thi�n hương� để n�i về hương thơm như hương kh� từ tr�n ti�n giới truyền xuống nh�n gian của mẫu đơn. D�ng �quốc sắc� để v� sự mềm mại, hấp dẫn, đ�ng y�u của hoa cũng giống như g� m� ửng hồng e lệ của người con g�i khi uống rượu say. Quả thật tư chất hương thơm v� h�nh d�ng mềm mại của mẫu đơn đ�ng l� to�t l�n những điều đ�. Đ�y cũng l� l� do sau n�y mẫu đơn được mệnh danh bằng danh xưng tao nh� �quốc sắc thi�n hương�.
B�ch t�nh triều đại nh� Đường rất y�u th�ch hoa mẫu đơn. Mẫu đơn kh�ng chỉ xuất hiện trong c�c t�c phẩm hội họa, người d�n coi hoa l� biểu tượng của sự hưng thịnh n�n ai cũng y�u th�ch trồng v� chăm s�c mẫu đơn trong vườn nh�. Trong b�i thơ �Thưởng mẫu đơn�, Lưu Vũ T�ch nh� thơ đời Đường c� viết: �Duy hữu mẫu đan ch�n quốc sắc. Hoa khai th� tiết động kinh th�nh�. Tạm dịch: Duy chỉ c� hoa mẫu đơn thật sự l� quốc sắc, thời gian khi hoa nở kinh động tới khắp cả kinh th�nh.
Trong b�i thơ �Mẫu đan phương�, Bạch Cư Dị viết: �Hoa khai hoa lạc nhị thập nhật. Nhất th�nh chi nh�n giai nhược cuồng�. Tạm dịch: Thời gian mẫu đơn nở rồi t�n chỉ trong hai mươi ng�y, dường như người d�n trong th�nh thưởng hoa ngưỡng mộ tới m� hoặc.
Mẫu đơn l� một thứ hoa thơm, đẹp qu� nhất trong c�c loại hoa, được gọi l� Vương hoa. Cho n�n c� thể cho rằng khi n�i "Quốc sắc thi�n hương" để chỉ một tuyệt sắc giai nh�n với hoa Mẫu đơn.
2@2. C�ch hiểu kh�c về truyền thuyết hoa Mẫu đơn với V� Tắc Thi�n.
Truyền thuyết đ�y hoa Mẫu Đơn ch�ng ta biết ngay l� "xạo". Tuy nhi�n suy ngẫm cho kỹ, ta sẽ thấy đ� l� lời khuy�n minh triết của nh�n gian dạy cho c�c "quốc sắc thi�n hương" [hoa Mẫu đơn]. V� Tắc Thi�n lu�n ghen gh�t những giai nh�n tuyệt sắc kh�c, thường kiếm cớ giết hại hoặc hủy hoại nhan sắc của họ để bảo vệ vị tr� của m�nh trong l�ng qu�n vương. Những giai nh�n n�n tr�nh xa b�, c�ng xa c�ng tốt, nếu muốn to�n mạng.
3. Truyền thuyết về dược t�nh: HOA Đ� V� C�Y HOA MẪU ĐƠN
Truyền thuyết kể rằng một đại phu nổi tiếng, Hoa Đ�, trong thời Tam Quốc, đ� trồng nhiều loại hoa cỏ v� thảo mộc kh�c nhau ở s�n trước v� sau nh�. �ng đ� ki�n quyết nếm một c�ch cẩn thận mỗi loại thảo mộc để t�m c�c thuộc t�nh trước khi k� đơn thuốc cho c�c bệnh nh�n của m�nh. V� thế, �ng kh�ng hề k� bất kỳ loại độc dược n�o.
Một ng�y, c� người đ� đưa cho Hoa Đ� một c�y hoa mẫu đơn, �ng đ� trồng n� ở s�n trước. Sau khi nếm l�, th�n v� hoa của c�y mẫu đơn, �ng đ� quả quyết rằng n� chẳng c� g� đặc biệt, v� n� kh�ng c� gi� trị như một loại thảo dược. V� thế �ng đ� kh�ng d�ng hoa mẫu đơn để trị bệnh.
Một đ�m khuya, Hoa Đ� đang đọc s�ch th� đột nhi�n nghe thấy tiếng kh�c của một phụ nữ. �ng ngẩng đầu l�n v� tr�ng thấy một người đ�n b� đẹp đau khổ đang d�n dụa nước mắt, trong �nh trăng mờ ảo, b�n ngo�i cửa sổ. Hoa Đ� hơi bối rối v� đi ra khoảnh s�n trước, nhưng kh�ng c� ai ở đ�. Tại nơi m� �ng đ� tr�ng thấy người đ�n b�, �ng t�m thấy một c�y hoa mẫu đơn.
Một � nghĩ xảy đến với Hoa Đ� rằng người phụ nữ đ� l� c�y Hoa Mẫu Đơn, nhưng ngay lập tức �ng đ� lắc đầu v� cười c�i � nghĩ ngu ngốc của m�nh. Hoa Đ� đ� n�i với c�y hoa mẫu đơn, �M�y kh�ng c� g� đặc biệt từ đầu đến ch�n. L�m sao tao c� thể d�ng m�y l�m thuốc đ�y?� �ng quay trở lại v�o ph�ng v� tiếp tục đọc s�ch.
Ngay khi Hoa Đ� ngồi xuống, �ng lại nghe thấy tiếng người đ�n b� kh�c. Khi �ng đi ra ngo�i để t�m kiếm người đ�n b� lần thứ hai, lại kh�ng c� ai cả, chỉ trừ c�y hoa mẫu đơn. Sự việc n�y đ� lặp lại v�i lần trong đ�m đ�.
L�ng t�ng bởi những sự việc kỳ lạ, Hoa Đ� đ�nh thức vợ �ng dậy v� kể cho b� nghe chi tiết v� điều vừa xảy ra. B� vợ �ng nh�n chăm ch� những c�y hoa cỏ v� thảo dược trong khu vườn, rồi n�i, �Mỗi một loại cỏ v� c�y trong khu vườn n�y đ� từng c� �ch như l� thuốc v� đ� cứu v� số mạng sống, trừ c�y hoa mẫu đơn n�y. T�i tin rằng c�y hoa mẫu đơn n� đau khổ bởi v� �ng coi n�i l� kh�ng c� t�c dụng như một loại thảo dược trước khi �ng nhận ra đặc t�nh của n�.�
Hoa Đ� đ� cười v� bảo, �T�i đ� nếm tất cả c�c loại thảo mộc v� biết được dược t�nh của ch�ng một c�ch s�u sắc. T�i lu�n để � hết mức tới mỗi c�y thảo mộc v� kh�ng bao giờ bỏ qua một c�y n�o m� c� thể c� t�c dụng l�m thuốc. C�n như với c�y hoa mẫu đơn n�y, t�i đ� lấy mẫu l� của n�, th�n v� hoa nhiều lần trước khi t�i quyết định dứt kho�t rằng n� kh�ng c� �ch lợi như một vị thuốc. L�m sao b� c� thể bảo t�i nhầm lẫn với c� ta?�
Vợ �ng n�i, ��ng đ� thử những phần ph�a tr�n mặt đất của n�. �ng đ� thử phần rễ của n� chưa?� Hoa Đ� trở n�n mệt mỏi về chủ đề n�y v� đ� đi ngủ. Vợ của �ng cho rằng chồng b� kh�ng tiếp thu lời khuy�n của người kh�c như trước kia, v� bắt đầu lo lắng rằng �ng c� thể bắt đầu mắc những sai lầm.
Một v�i ng�y sau đ�, b� đến kỳ kinh nguyệt. M�u chảy ra li�n tục, tựa như một d�ng suối. Hơn nữa, b� bị đau v� co cơ dai dẳng ở phần bụng dưới. L�n kh�ng để chồng biết, b� đ� đ�o rễ của c�y hoa mẫu đơn, sắc n� l�n v� uống. Chỉ nửa ng�y sau, cơn đau đ� r�t xuống từ từ v� huyết dịch trở lại b�nh thường.
Khi b� kể lại với chồng, Hoa Đ� cuối c�ng đ� nhận ra rằng �ng quả thật đ� đ�nh gi� sai c�y hoa mẫu đơn. �ng cảm k�ch b� vợ đ� dạy �ng qua thực tiễn rằng c�y mẫu đơn c� t�c dụng như một vị thuốc v� n� c� thể dứt cơn đau v� cầm m�u.
Những c�y mẫu đơn c� vẻ ngo�i đẹp đặc biệt. Th�n v� hoa của ch�ng đẹp, v� đ� l� tại sao n� được đặt t�n như vậy.
[Ch� th�ch: Hoa Mẫu Đơn được gọi l� Bạch Thược trong tiếng Trung Quốc, c� nghĩa l� đẹp.]
Truyền thuyết Hoa Đ� n�y chỉ tham khảo cho vui chứ l�m g� c� thật. Chủ � chuyện n�y chỉ muốn l�m nổi bật dược t�nh của c�y hoa Mẫu đơn m� th�i. [NL]