Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Dạy học kết hợp [DHKH] là gì?
Dạy học kết hợp là sự kết hợp giữa cách học đối diện [face to face] truyền thống với học trực tuyến [online] và công nghệ thông tin [e-learning]. Mục đích là các phương pháp này bổ trợ cho nhau [ưu điểm của phương pháp này bổ sung cho khuyết điểm của phương pháp kia]. Theo báo cáo về giáo dục đại học 2016 [NMC Horizon 2016], DHKH sẽ trở thành một trong những xu hướng giáo dục phổ biến nhất trong tương lai.
Một số hình thức của DHKH
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Theo nghiên cứu, không dễ để tổng kết một mô hình DHKH duy nhất mà chúng ta phải xác định rằng có nhiều hình thức dạy khác nhau liên quan đến DHKH. Để hiểu rõ hơn về DHKH này, chúng tôi xin giới thiệu một số mô hình như sau:
Mô hình xoay vòng [Station rotation]: trong loại hình DHKH này, một phần của chương trình học sẽ được học online.
Mô hình xoay vòng phòng Lab [Lab rotation]: chương trình học online được thực hiện trong phòng lab [phòng học có hỗ trợ các thiết bi máy tính].
Mô hình xoay vòng cá nhân [Individual rotation]: chương trình được cá nhân hóa cho từng người học.
Mô hình linh hoạt [Flex learning]: Chương trình được xây dựng linh hoạt. Học online trở thành linh hồn của phương pháp này.
Mô hình giàu tính ảo [Enriched virtual learning]: Phần lớn số tiết học được học online. Người học chỉ gặp giáo viên khi cần thiết trao đổi một thông tin nào đó.
Mô hình trực tuyến hoàn toàn [Online driver]: Chương trình hoàn toàn online. Học viên trao đổi với giáo viên thông qua chat, email, tin nhắn.
Lợi ích của DHKH
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Nào, chúng ta hãy cùng khám phá một số lợi ích của DHKH đối với người học và giáo viên. Điều quan trọng là chúng ta phải nhớ rằng mỗi phương pháp sẽ phù hợp với từng nhu cầu của học viên chứ không phải chỉ có 1 phương pháp duy nhất.
DHKH cho phép giáo viên kết nối công cụ trực tuyến với các hoạt động trên lớp, cho phép phát huy thế mạnh của từng loại hình.
Vận dụng nhiều loại hình công cụ hỗ trợ cho học tập như sử dụng video, bài giảng điện tử, podcast, e-learning,…
Các công cụ này có thể sử dụng nhiều lần và cho nhiều lớp khác nhau.
Đối với người học:
Người học có thể điều chỉnh nhịp độ học: có thể xem đi xem lại các công cụ hỗ trợ học onlỉne: video, bài giảng điện tử,….
Công cụ bài giảng có thể xem bất kỳ khi nào.
Người học có thể chuẩn bị trước khi vào lớp.
Cải thiện khả năng nhớ của người học.
DHKH giúp người học làm việc độc lập.
Ứng dụng công nghệ mới.
Đối với giáo viên:
Dạy học trên nhiều nền tảng khác nhau: giáo viên có thể sử dụng bài giảng, hướng dẫn, thực hành khi dạy các chủ đề đặc biệt.
Công nghệ có thể đơn giản hóa các bước tiếp cận sư phạm khác nhau.
Xây dựng mục đích học tập và tạo sự tiến bộ cho học viên.
Tạo ra các PPDH thích ứng với nhu cầu của học viên.
Hạn chế khi sử dụng DHKH
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Tất nhiên, bên cạnh những lợi thế của DHKH, sẽ có một số hạn chế như sau:
Đối với người học:
Hạn chế khi tiếp cận nguồn tài nguyên học tập: không phải học viên nào cũng đủ khả năng tiếp cận nguồn tài nguyên do thiếu thiết bị, thiếu công nghệ.
Hạn chế khi giáo viên hỗ trợ cho từng người học.
Thiếu giao tiếp trực tiếp giữa giáo viên và người học.
Đối với giáo viên:
Hạn chế thời gian khi lên lớp.
Khó khăn về nguồn lực và ngân sách.
Luôn luôn phải cải tiến phương pháp.
Thật dễ hiểu khi tại sao DHKH sẽ ngày càng phổ biến trong thời gian tới. Phương pháp kết hợp giữa các hoạt động trực tuyến, từ xa với học trực tiếp có thể trợ giúp tối đa cho người học và giáo viên. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải lưu ý rằng không phải ai cũng có thể hưởng lợi từ cách học này và nó không thể hiện hết tất cả các nhu cầu của người học.
Hải Lăng [theo futurelearning.com, blendedlearning.org]
Trong những bài viết trước đây, bạn đã có cái nhìn tổng quát về các xu hướng học tập như Học tập từng bước nhỏ [Microlearning] hay Học tập cá nhân. Cùng với hai xu hướng học tập nổi bật trên, Học tập kết hợp cũng được xem là một xu hướng học tập giúp cải thiện chất lượng giáo dục và đào tạo. Có rất nhiều thuật ngữ mà các nhà giáo dục có thể sử dụng để thay thế cho học tập kết hợp, phải kể đến như “Học tập tích hợp”, “Học tập hỗn hợp”. Tuy nhiên, dù cho nó có được gọi với tên gì thì việc kết hợp hình thức học tập trực tuyến và ngoại tuyến để khuyến khích người học vẫn là một xu hướng đang phát triển.
Nguồn ảnh Gerd Altmann from Pixabay
Định nghĩa Học tập Kết hợp
Phương pháp học tập truyền thống đã rất quen thuộc với mỗi chúng ta. Người thầy được xem là trung tâm của quá trình dạy học. Trong khi đó, hình thức học tập cá nhân lại nhấn mạnh vai trò trung tâm của người học. Sự bùng nổ như vũ bão của công nghệ thông tin trong những năm gần đây đã mang đến một xu hướng học tập mới – e-Learning. Nó đã từng bước thay thế phương pháp dạy học truyền thống. Và học tập kết hợp đang nằm đâu đó trong số những khái niệm trên.
Đến bây giờ, chưa có một định nghĩa chung nhất về phương pháp học tập kết hợp. Bởi nó phụ thuộc vào từng bối cảnh. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng: Học tập kết hợp là sự hợp nhất của công nghệ số, kĩ thuật và những thành tố e-Learning; hoạt động đối mặt trực tiếp [phương thức học tập truyền thống]; và học tập độc lập [phương pháp học tập cá nhân].
Nguồn ảnh Mohamed Hassan từ Pixabay
Phương pháp học tập kết hợp được nhìn nhận như thế nào dưới góc độ của người học? Và người dạy? Hãy cùng tìm hiểu ở những phần dưới đây:
Phía người học
Trong những khóa học kết hợp, người học có thể tận hưởng không gian tự do của e-Learning. Đồng thời, có cơ hội tương tác trực tiếp với người hướng dẫn và bạn học. Cụ thể, người học sẽ học tập trên những tài liệu trực tuyến được cung cấp từ người hướng dẫn. Ví dụ, họ sẽ xem video, đọc tài liệu, trở thành thành viên của cộng đồng học tập trực tuyến, hoàn thành những việc được phân công … trong môi trường học tập ảo. Bên cạnh đó, họ vẫn đến lớp để tham gia vào những hoạt động cá nhân.
Nguồn ảnh Nikolay Georgiev từ Pixabay
Phía người hướng dẫn
Người hướng dẫn chịu trách nhiệm phân chia những tài liệu học tập [video, tài liệu, khóa học trực tuyến…] cho người học tập ở nhà. Từ đó, người học có thể dễ dàng tham gia các hoạt động trên lớp. Họ có thể chia sẻ suy nghĩ, thắc mắc và tương tác trực tiếp với người hướng dẫn cũng như bạn cùng lớp. Người hướng dẫn sẽ chỉ dẫn những phương pháp khác nhau và cho phép người học luyện tập ngay sau đó. Tiếp theo, họ sẽ đưa cho người học những phản hồi mang tính xây dựng.
Nguồn ảnh Christina Morillo từ Pexels
Học Tập Kết Hợp đã thay đổi vai trò người giáo viên như thế nào?
Trong bài viết này, bạn có thể thấy rằng “người hướng dẫn” là từ được sử dụng để miêu tả nhiệm vụ truyền tải kiến thức đến người học. Bạn có thể thắc mắc tại sao những từ có ý nghĩa tương tự như “giáo viên” hay “giảng viên” lại không được sử dụng. Lý do được đưa ra đó là “giáo viên” hay “giảng viên” không phù hợp với ngữ cảnh của học tập kết hợp.
Trong một lớp học truyền thống, giáo viên đóng vai trò trung tâm của lớp học. Họ là người duy nhất truyền đạt kiến thức cho học trò. Tuy nhiên, với học tập kết hợp, giáo viên không phải là nguồn thông tin chính. Giáo viên trong ngữ cảnh này trở thành là một “Người hướng dẫn”, “Người huấn luyện “Người cố vấn”. Giờ đây họ đảm đương nhiều sứ mệnh và thách thức hơn trước đó.
Nguồn ảnh Gerd Altmann from Pixabay
Ba vai trò chính của một người hướng dẫn trong học tập kết hợp sẽ được lý giải. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây.
Chuẩn bị tài liệu trực tuyến và tài liệu trên lớp
Khi nhìn vào những hoạt động từ phía người học và người hướng dẫn đã được đề cập ở phần trước, chúng ta có thể thấy rằng tài liệu trực tuyến và tài liệu trên lớp đóng vai trò cấp thiết với sự thành công của khóa học kết hợp. Chuẩn bị tài liệu học tập, cả tài liệu trực tuyến và tài liệu trên lớp, là một trong ba nhiệm vụ quan trọng nhất của người hướng dẫn. Đặc biệt, để tạo ra tài liệu học tập trực tuyến tốt nhất, người hướng dẫn có thể cần cải thiện khả năng công nghệ thông tin của họ. Học cách sử dụng công cụ thiết kế e-Learning là một trong số những kỹ năng vô cùng cần thiết.
Nguồn ảnh Free-Photos từ Pixabay
Đảm bảo sự kết nối chặt chẽ giữa sự hướng dẫn ở lớp học trực tuyến và lớp học truyền thống
Một khóa học kết hợp thành công là khóa học có sự liên kết chặt chẽ giữa sự hướng dẫn của giáo viên ở lớp học truyền thống và sự chỉ dẫn gián tiếp từ tài liệu học tập trực tuyến. Trong e-Learning, học tập cá nhân và những hoạt động cụ thể trên lớp học hỗ trợ lẫn nhau. Nó giúp trải nghiệm học tập trở nên phong phú hơn và tăng hiệu quả đầu ra của người học. Giáo án nên được chuẩn bị cẩn thận, chi tiết. Qua đó, người hướng dẫn xác định cách thức họ có thể xây dựng tài liệu học tập trực tuyến nhằm thực hiện những hoạt động học tập trên lớp một cách hiệu quả nhất.
Nguồn ảnh Gerd Altmann từ Pixabay
Theo sát tiến trình học tập
Theo sát tiến trình học tập là một nhiệm vụ quan trọng. Bởi nó sẽ tạo nên sự liên kết chặt chẽ giữa người hướng dẫn và người học. Nó giúp người hướng dẫn đánh giá khái quát mức độ hiểu biết của người học. Đồng thời, làm rõ những phần chưa rõ và cung cấp cho người học những phản hồi xác đáng. Ngoài ra, nó cũng giúp đánh giá tính hiệu quả của khóa học. Nhờ đó, người hướng dẫn có thêm sự điều chỉnh phù hợp và cần thiết cho những khóa học sau.
Nguồn ảnh rawpixel từ Pixabay
Kết luận
Có thể thấy rằng, với phương pháp dạy học truyền thống, những trải nghiệm học tập bị giới hạn trong lớp học và bị kiểm soát bởi nhà trường, giáo viên và chương trình học tập. Những nguyên tắc đôi khi trở thành yếu tố lớn nhất giới hạn sự sáng tạo của người học và cản trở quá trình khám phá niềm vui của việc học tập. Phương pháp học tập kết hợp với sự tích hợp không gian học tập truyền thống và trực tuyến mang đến sự khác biệt. Nó giúp cá nhân hóa những trải nghiệm học tập của người học. Đồng thời thúc đẩy khát khao học tập của họ. Nói cách khác, nó cho phép người học lựa chọn chủ đề yêu thích, tự mình xây dựng kế hoạch học tập linh hoạt, điều chỉnh phong cách học tập phù hợp nhất với họ.
Với những lý do trên, học tập kết hợp đã trở thành một trong số những xu hướng học tập chủ đạo trong những năm gần đây.
Nếu bạn muốn tìm hiểu nhiều hơn về phương pháp học tập cá nhân và những chủ đề e-Learning thú vị, hãy ghé thăm trang Tin tức của chúng tôi. Chúng tôi rất hào hứng mang đến cho các bạn những tin tức mới nhất. Đồng thời, chúng tôi cũng sẵn sàng giúp bạn tạo ra những khóa học trực tuyến hấp dẫn và có giá trị với công cụ thiết kế ActivePresenter của chúng tôi.