Có hai dạng phân chia tế bào: nguyên phân và giảm phân. Trong đa số trường hợp, khi nhắc đến phân chia tế bào nghĩa là ngụ ý nói đến nguyên phân, đây là quá trình tạo ra một tế bào mới trong cơ thể. Giảm phân là quá trình phân chia tế bào tại thời điểm tạo ra các tế bào trứng và tinh trùng mới. Nguyên phân là quá trình cơ bản nhất của sự
sống. Trong quá trình nguyên phân, một tế bào sẽ nhân đôi toàn bộ tất cả các bào quan, vật chất chứa trong tế bào, nhiễm sắc thể nhân đôi, tế bào nhân đôi toàn bộ vật chất bên trong sau đó tạo thành vách ngăn phân chia tạo thành hai tế bào con giống hệt nhau. Bởi vì quá trình này đóng vai trò vô cùng thiết yếu nên các bước của nguyên phân được điều khiển bởi một số lượng gen. Khi nguyên phân không được điều khiển chính xác, có thể gây ra
các vấn đề liên quan đến sức khỏe như ung thư. Dạng phân chia khác của tế bào như
giảm phân đảm bảo duy trì ổn định số lượng nhiễm sắc thể giống nhau trong mỗi thế hệ. Quá trình này bao gồm hai bước làm giảm số lượng nhiễm sắc thể xuống chỉ còn một nửa, ví dụ như số lượng nhiễm sắc thể trong bộ gen người từ 46 giảm xuống còn 23 nhiễm sắc thể có trong các tế bào trứng và tinh trùng. Khi mang thai, tế bào trứng hợp nhất với tế bào tinh trùng, mỗi tế bào
chứa 23 nhiễm sắc thể kết quả là phôi sẽ mang 46 nhiễm sắc thể như thường lệ. Các đột biến di truyền có thể xảy khi trong quá trình xáo trộn vật liệu di truyền khi các tế bào đang phân chia.
Nguồn: U.S. National Library of MedicineTài liệu tham khảo
Câu hỏi:
Giảm phân là hình thức phân bào xảy ra ở?
A. Tế bào sinh dưỡng
B. Tế bào sinh dục vào thời kì chín
C. Tế bào mầm sinh dục
D. Hợp tử và tế bào sinh dưỡng
Đáp án đúng B.
Giảm phân là hình thức phân bào xảy ra ở tế bào sinh dục vào thời kì chín [tế bào sinh tinh và sinh trứng], tạo ra các giao tử [tinh trùng hoặc trứng] mang một nửa bộ nhiễm sắc thể của tế bào mẹ ban đầu.
Giải thích lý do chọn đáp án B:
Giảm phân là quá trình phân bào chỉ xảy ra ở các tế bào sinh dục thời kì chín [tế bào sinh tinh và sinh trứng], tạo ra các giao tử [tinh trùng hoặc trứng] mang một nửa bộ nhiễm sắc thể của tế bào mẹ ban đầu. Quá trình giảm phân gồm 2 giai đoạn liên tiếp nhau là giảm phân I và giảm phân II, mỗi lần phân chia gồm 4 kì: kì đầu, kì giữa, kì sau, kì cuối.
Giảm phân I:
1/ Kì đầu I
– NST nhân đôi tạo thành NST kép dính nhau ở tâm động.
– Các NST bắt đôi với nhau theo các cặp tương đồng ⟶ xoắn lại.
– Thoi vô sắc được hình thành.
– NST tương đồng trong mỗi cặp dần tách nhau ở tâm động.
– Trong quá trình bắt đôi và tách nhau, các NST tương đồng trao đổi các đoạn crômatit cho nhau.
– Màng nhân và nhân con biến mất.
2/ Kì giữa I
– Các NST kép di chuyển về mặt phẳng xích đạo của tế bào thành 2 hàng.
– Thoi vô sắc từ các cực tế bào chỉ đính vào một phía của mỗi NST kép.
3/ Kì sau I
– Mỗi NST kép trong cặp NST tương đồng được thoi vô sắc kéo về 2 cực của tế bào.
4/ Kì cuối I
– Ở mỗi cực, NST dần dãn xoắn. Màng nhân và nhân con xuất hiện. Thoi vô sắc biến mất và tế bào chất phân chia.
– Tạo thành 2 tế bào con có bộ NST đơn bội kép [n NST kép].
Giảm phân II
1/ Kì đầu II
– Không có sự nhân đôi của NST. Các NST co xoắn lại.
2/ Kì giữa II
– Các NST kép tập trung thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của tế bào.
3/ Kì giữa II
– Các nhiễm sắc tử tách nhau tiến về 2 cực của tế bào.
4/ Kì cuối II
– Màng nhân và nhân con xuất hiện, tế bào chất phân chia.
– Ở động vật:
+ Con đực: 4 tế bào đơn bội ⟶ 4 tinh trùng.
+ Con cái: 4 tế bào đơn bội ⟶ 1 tế bào trứng và 3 thể định hướng.
– Ở thực vật: Các tế bào con nguyên phân 1 số lần để hình thành hạt phấn và túi noãn.
BÀI VIẾT MỚI NHẤT
Cố định nitơ khí quyển là quá trình?
Cố định nitơ khí quyển là quá trình biến nitơ phân tử trong không khí thành đạm dễ tiêu trong đất, nhờ các loại vi khuẩn cố định đạm, quá trình này do vi sinh vật thực hiện [các vi khuẩn này có enzim nitrôgenaza, có khả năng bẻ gãy 3 liên kết cộng hóa trị của nitơ để liên kết với hiđrô tạo ra...
Nguyên liệu cần cho pha tối của quang hợp là?
Nguyên liệu cần cho pha tối của quang hợp là ATP, NADPH, CO2, pha tối là một phản ứng diễn ra cả ngày và đêm trong các cấu trúc được gọi là lục lạp, pha tối là pha cố định CO2 sử dụng ATP và NADPH của pha...
Sự phát sinh đột biến gen phụ thuộc vào?
Sự phát sinh đột biến gen phụ thuộc vào cường độ, liều lượng, loại tác nhân gây đột biến và cấu trúc gen, đột biến gen do những sai sót ngẫu nhiên phát sinh trong quá trình tự nhân đôi của ADN, tác động của các tác nhân vật lí, hoá học và sinh học trong môi...
Enzim chính tham gia vào quá trình phiên mã là?
Enzim chính tham gia vào quá trình phiên mã là ARN-polimeraza, phiên mã là quá trình tổng hợp phân tử ARN từ mạch mã gôc của gen, bản chất của quá trình phiên mã là truyền đạt thông tin trên mạch mã gốc sang phân tử...
Bản chất của mã di truyền là?
Trong nội dung bài viết này chúng tôi sẽ hỗ trợ tư vấn, giải thích và trả lời câu hỏi: Bản chất của mã di truyền...
Thể dị hợp là?
Thể dị hợp là cá thể mang 2 alen khác nhau thuộc cùng 1 gen, thể dị hợp về nhiều cặp gen có lợi cho sản xuất nông nghiệp, thể này được gọi là ưu thế lai, một cá thể dị hợp tử là một sinh vật sở hữu cả alen trội và alen...
Nguyên tố nitơ có trong thành phần của?
Nguyên tố nitơ có trong thành phần của Protein và Axitnucleic, các sắc tố quang hợp, các hợp chất dự trữ năng lượng ADP, ATP, các chất điều hoà sinh trưởng, nitơ có vai trò quan trọng đối với đời sống của thực...
Protein không có chức năng nào sau đây?
Protein không có chức năng lưu trữ và truyền đạt thông tin di truyền, lưu trữ và truyền đạt thông tin di truyền là chức năng của ADN và ARN, protein là loại phân tử có cấu trúc đa dạng nhất trong số các hợp chất hữu...
Khối máu đông trong sự đông máu bao gồm?
Khối máu đông trong sự đông máu bao gồm tơ máu và các tế bào máu, đông máu là một cơ chế quan trọng trong quá trình cầm máu, khi thành mạch máu bị tổn thương, máu được cầm nhờ chỗ tổn thương được che phủ bởi cục máu đông chứa tiểu cầu và sợi...
Lục lạp có chức năng nào sau đây?
Lục lạp có chức năng chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa năng, lục lạp thường có hình bầu dục, mỗi lục lạp được bao bọc bởi màng kép [hai màng], bên trong là khối cơ chất không màu – gọi là chất nền [strôma] và các hạt nhỏ...
Xem thêm