Bệnh máu khó đông là một bệnh rối loạn chảy máu bẩm sinh liên kết nhiễm sắc thể X hiếm gặp và nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng đông của máu, có nghĩa là người mắc bệnh máu khó đông sẽ chảy máu trong thời gian dài hơn bình thường. Người ta ước tính rằng khoảng 1/10.000 người bị ảnh hưởng bởi bệnh máu khó đông, với 450.000 người máu khó đông trên toàn thế giới.
Bệnh máu khó đông được đặc trưng bởi sự thiếu hụt các yếu tố đông máu, và thường được truyền từ cha mẹ sang con cái, mặc dù khoảng một phần ba trường hợp là do đột biến tự phát. Có hai loại bệnh máu khó đông khác nhau, mỗi loại liên quan đến sự thiếu hụt một yếu tố đông máu cụ thể.
Loại phổ biến nhất là bệnh máu khó đông nhóm A, trong đó người bệnh không có đủ yếu tố đông máu VIII [FVIII].
Bệnh máu khó đông nhóm B ít phổ biến hơn, với những người không có đủ yếu tố đông máu IX [FIX], chỉ chiếm 15–20% tổng số trường hợp bệnh máu khó đông.
Các gen của cả hai yếu tố đông máu đều nằm trên nhiễm sắc thể X, đó là lý do tại sao nó chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới thừa hưởng nhiễm sắc thể X bị ảnh hưởng từ mẹ.
Trong trường hợp bệnh máu khó đông nặng, chảy máu liên tục xảy ra sau chấn thương nhẹ hoặc thậm chí khi không bị thương [được gọi là chảy máu tự phát]. Các biến chứng nghiêm trọng có thể do chảy máu vào khớp, cơ, não hoặc các cơ quan nội tạng khác. Điều này có thể dẫn đến cơn đau mãn tính và khả năng vận động hạn chế.
Thuốc được dùng dưới dạng tiêm, khi tình trạng chảy máu xảy ra [ điều trị theo yêu cầu], hoặc thường xuyên để ngăn tình trạng chảy máu xảy ra ngay từ đầu.
Nhiều người mắc bệnh máu khó đông vẫn chưa được chẩn đoán hoặc điều trị không đầy đủ.
Các nhà khoa học của chúng tôi đang khám phá các giải pháp sáng tạo về điều trị dưới da và tác dụng kéo dài cho bệnh máu khó đông và các bệnh rối loạn máu hiếm gặp. Các giải pháp này nhằm mục đích giảm gánh nặng điều trị hiện tại và cải thiện kết quả lâm sàng, và sẽ được bổ sung bằng việc nghiên cứu các phương pháp điều trị đường miệng và liệu pháp gen.
Chúng tôi cố gắng mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn cho người mắc bệnh máu khó đông và các bệnh rối loạn chảy máu hiếm gặp khác.
Chúng tôi thường làm việc theo quan hệ đối tác để khám phá các mục tiêu mới và các hợp chất và công nghệ tiên tiến để giải quyết các nhu cầu y tế chưa được đáp ứng. Trọng tâm của chúng tôi là:
- Thuốc dự phòng mới về bệnh máu khó đông
- Phương thức tiếp cận liệu pháp dựa trên tế bào và gen
- Tài sản lâm sàng về rối loạn máu hiếm gặp như bệnh hồng cầu hình liềm
Ngày nay, hệ thống của chúng tôi có tiềm năng thú vị để đảm bảo chúng tôi đi đầu trong việc tìm ra thế hệ thuốc cải tiến tiếp theo.
Mingot-Castellano ME, Núñez R, Rodríguez-Martorell FJ. Hemofilia adquirida: epidemiología, clínica, diagnóstico y tratamiento. Medicina Clínica 2017;148[7]: 314-322
Nguyên nhân gây bệnh Hemophilia
- Đa số các trường hợp bệnh máu khó đông là do di truyền, nghĩa là bệnh được truyền qua gen của bố mẹ và người bệnh khi sinh ra đã mang bệnh hemophilia chứ không bị lây nhiễm bệnh từ một người nào khác.
- Tuy nhiên, có 1/3 số trường hợp bệnh nhân không có tiền sử gia đình. Những trường hợp này được cho là do một đột biến gen tự phát của chính người bệnh gây ra.
Phân loại Hemophilia:
Hemophilia A: còn được gọi là thiếu hụt yếu tố VIII, là loại bệnh máu khó đông phổ biến nhất. Nó xảy ra ở khoảng 80% những người mắc bệnh máu khó đông. Hemophilia B: ít phổ biến hơn, chỉ với 20% bệnh nhận biểu hiện hemophilia B Các gen F8 có cấu trúc lớn, chiếm khoảng 0,1% của nhiễm sắc thể X, gồm 26 exon có kích thước 186.000bp và mã hóa 2332 axit amin. Gen quy định tổng hợp FVIII nằm ở vị trí Xq28 trên NST giới tính X. - Các đột biến [F8] phổ biến: + Đảo đoạn Intron 22 [thường là đảo ngược, còn được gọi là IVS-22]. + Đảo đoạn lại Intron 1 [thường là đảo ngược, còn được gọi là IVS-1]. + Các biến thể khác bao gồm đột biến điểm [bao gồm đột biến vô nghĩa] và xóa đoạn nhỏ. + Các biến thể gây gián đoạn gen. + Đột biến điểm gây ra thay đổi axit amin. + Yếu tố kết hợp VIII và thiếu V [LMAN1 và MCFD2 gen]. Gen F9 - nằm cuối nhánh dài của nhiễm sắc thể X, chứa 8 exon và 7 intron. F9 là gen lớn nhất trong họ các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K; nó chứa các tính năng được bảo tồn cao [số exon, các loại mối nối] được bảo tồn cao trong các protein phụ thuộc vitamin K tương đồng. - F9 Cambridge và F9 Oxford - Khiếm khuyết trong quá trình xử lý sau dịch mã, ngăn chặn sự phân cắt của propeptide 18- amino-acid của yếu tố IX. - F9 Chapel Hill - Suy giảm khả năng hoạt hóa của zymogen do can thiệp vào một trong các vị trí phân cắt yếu tố IX - F9 Vancouver - Sự can thiệp vào hoạt động xúc tác của yếu tố IX với yếu tố X do đột biến điểm làm thay đổi isoleucine thành threonine ở vị trí axit amin 397, ảnh hưởng đến liên kết hydro giữa threonine 397 và oxy carbonyl của tryptophan 385 - Hemophilia Bm - Một loại protein rối loạn chức năng gây ra sự kéo dài thời gian prothrombin [PT]. - Xóa gen hoàn toàn đã được mô tả nhưng rất hiếm.
Độ nặng của Hemophilia phụ thuộc vào lượng yếu tố đông máu có mặt trong máu. Các thành viên bị bệnh trong một gia đình thì có nồng độ yếu tố đông máu giống nhau. Bình thường yếu tố VIII và yếu tố IX dao động từ 30 – 200%.
Hemophilia thể nặng: Yếu tố VIII hoặc IX nhỏ hơn 1%. Chảy máu trong cơ, khớp hoặc các bộ phận khác xảy ra tự nhiên hoặc sau chấn thương nhỏ.
Hemophilia thể trung bình: Nồng độ yếu tố VIII hoặc IX từ 1% – 5%. Chảy máu sau chấn thương trung bình hoặc phẫu thuật, nhổ răng.
Hemophilia thể nhẹ: Yếu tố VIII hoặc yếu tố IX từ hơn 5% – < 30%. Chảy máu thường liên quan đến chấn thương lớn, phẫu thuật hoặc nhổ răng. Bệnh nhân thường được chẩn đoán muộn, có liên quan đến chấn thương hoặc mổ xẻ.
Triệu chứng bệnh máu khó đông Hemophilia
- Chảy máu vào các khớp: có thể gây sưng và đau hoặc căng ở khớp; thường ảnh hưởng đến đầu gối, khuỷu tay và mắt cá chân.
- Chảy máu vào da [bầm tím] hoặc gây ra sự tích tụ máu trong khu vực [khối máu tụ].
- Chảy máu miệng và nướu, và chảy máu khó dừng lại khi rụng răng.
- Chảy máu sau khi cắt bao quy đầu, chảy máu sau tiêm.
- Máu trong nước tiểu hoặc phân.
- Chảy máu thường xuyên và khó đông
Mặc dù các triệu chứng lâm sàng của chảy máu khó đông và tiền sử gia đình có thể gợi ý nghĩ đến bệnh hemophilia nhưng để chẩn đoán xác định phải dựa vào xét nghiệm máu.
Bệnh máu khó đông [hemophilia] hiện nay chưa được chữa khỏi hoàn toàn, nhưng với phương pháp điều trị bổ sung yếu tố đông máu bị thiếu hụt, người bệnh có thể sống khỏe mạnh.