Kinh nghiệm tổ chức dạy học trực tuyến

[Thanhuytphcm.vn] - Dạy học trực tuyến [hay còn gọi là e-learning] là phương thức học ảo thông qua máy vi tính, điện thoại thông minh nối mạng đối với một máy chủ ở nơi khác. Giáo viên có thể truyền tải hình ảnh và âm thanh qua đường truyền băng thông rộng hoặc kết nối không dây [WiFi, WiMAX], mạng nội bộ [LAN][1].

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo [2021], dạy học trực tuyếnlà hoạt động nhằm hỗ trợ hoặc thay thế dạy học trực tiếp tại cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện một phần hoặc toàn bộ nội dung bài học hoặc chủ đề trong chương trình giáo dục phổ thông để hỗ trợ hoặc thay thế dạy học trực tiếp bài học hoặc chủ đề đó tại cơ sở giáo dục phổ thông[2]. Mô hình dạy học mới được áp dụng tiêu biểu là “đào tạo trực tuyến” là một trong những giải pháp tối ưu có khả năng đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong học tập, giảng dạy và thuận lợi trong đào tạo nhiều cấp học và những mặt tích cực mà phương pháp này mang lại trong quá trình giảng dạy và học tập.

Dạy học trực tuyến là hình thức giáo dục phổ biến nhiều quốc gia. Trong bối cảnh hiện nay, dịch bệnh Covid-19 còn nhiều diễn biến phức tạp, nhiều trường học được trưng dụng cho công tác phòng, chống dịch, nhiều công trình xây dựng, sửa chữa trường lớp bị tạm ngưng, còn có một số giáo viên, học sinh là F0 đang điều trị tại nhà hoặc khu cách ly hay bệnh viện. Vấn đề quan trọng nhất hiện nay vẫn chưa có nguồn vaccine tiêm ngừa Covid-19 cho đối tượng dưới 18 tuổi mà học sinh phổ thông chiếm tỷ lệ đa số. Chính vì thế hình thức dạy học trực tuyến là một lựa chọn phù hợp và được quan tâm nhất của đội ngũ nhà giáo ngành giáo dục. Làm thế nào để dạy học trực tuyến mang lại hiệu quả nhất đang là vấn đề khiến các nhà quản lý giáo dục, giáo viên, cha mẹ và học sinh quan tâm.

Đối với nhà trường: Xây dựng hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ thông tin [như máy tính, camera, máy in, máy quét], đường truyền, dịch vụ internet, tận dụng tối đa các phương tiện để hỗ trợ cho giáo viên khi dạy học trực tuyến. Bồi dưỡng đội ngũ nhân lực [cán bộ quản lý, giáo viên, giảng viên, học sinh, sinh viên] có kiến thức, kỹ năng đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Trước hết là kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, kỹ năng an toàn thông tin, kỹ năng khai thác, sử dụng hiệu quả các ứng dụng phục vụ công việc dạy - học. Hướng dẫn cụ thể về tổ chức học trực tuyến để triển khai, hướng dẫn, tập huấn cho giáo viên kỹ thuật thực hiện, xây dựng kế hoạch chi tiết theo từng bộ môn.

Nhà trường, các thầy cô giáo cần phối hợp tốt với phụ huynh học sinh để trao đổi kế hoạch, thống nhất cách làm, tăng cường sự phối hợp của phụ huynh khi các em học sinh học tập tại nhà. Căn cứ vào đặc thù vùng miền và các điều kiện hiện có, các thầy cô giáo cần chủ động, linh hoạt lựa chọn hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp.

Điều tra, khảo sát học sinh khả năng đáp ứng yêu cầu học trực tuyến về thiết bị học tập, tâm thế chuẩn bị học tập nhất là học sinh lớp 1, cần trang bị cho học sinh những kỹ thuật để duy trì sự hứng thú, sự tập trung trong học tập trực tuyến cũng như cách thức cân bằng sức khỏe tinh thần và thể chất trong bối cảnh học tập trực tuyến.

Đối với giáo viên: Giáo viên tự trang bị cho mình khả năng, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo các phần mềm, hệ thống dạy học trực tuyến. Ngoài ra, có thể lựa chọn một trong các hình thức như dạy thông qua trực tuyến, qua online, qua nhóm zalo, messenger, facebook, email... Ở những nơi không có điều kiện về mạng, kỹ thuật thì cần tìm giải pháp để giao bài, giao nhiệm vụ cho học sinh như soạn bài ôn tập, in và thông báo phụ huynh đến nhận.

Giáo viên dành thời gian thiết lập các mối quan hệ, làm quen kết nối với học sinh và cha mẹ học sinh. Chuẩn bị các hoạt động dạy học cũng như các trò chơi, video clip với các hoạt động khởi động vui nhộn tạo bầu không khí thoải mái trong lớp học. Giáo viên luôn cài chế độ hình ảnh nổi lên màn hình chính, luôn tương tác với học sinh, ghi nhận và khen thưởng trong quá trình dạy học. Qua đó, tạo mối thân thiện giữa giáo viên và học sinh, hướng dẫn học sinh cần chậm hơn bình thường, tránh việc vô ý tạo ra áp lực thời gian cho học sinh vì nó sẽ làm triệt tiêu hứng thú học tập.

Đối với cha mẹ học sinh: Cha mẹ luôn đồng hành, làm tốt công tác tư tưởng cho các em đối với việc học trực tuyến để học sinh hiểu rõ, chuẩn bị tâm thế để tiếp cận phương pháp này nên tạo không gian yên tĩnh, cố định, sắp xếp đồ dùng học tập gọn gàng và dễ lấy khi cần. Nên loại bỏ tất cả những đồ vật gây phiền nhiễu và mất tập trung như ti vi, đồ chơi, vật nuôi,… ra khỏi tầm mắt của học sinh.

Điều quan trọng cha mẹ cần rèn nền nếp học tập tự lập, động viên, khen ngợi tạo sự hưng phấn trong học tập cho học sinh. Ngoài ra, cha mẹ còn phải chủ động tìm hiểu công nghệ thông tin, phương pháp sư phạm giúp các em sử dụng thành thạo, an toàn các thiết bị học trực tuyến. Thường xuyên, cập nhật kiến thức chăm sóc con cái đúng cách trong mùa dịch, tạo bầu không khí tâm lý thoải mái trong gia đình. Hướng dẫn các em hoạt động nhẹ nhàng như vệ sinh nhà cửa, chăm sóc cây cảnh, thú cưng...

Đối với học sinh: Học sinh cần chuẩn bị tâm lý, tâm thế sẵn sàng, trang phục nghiêm túc khi tham gia học trực tuyến và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị học tập quan trọng nhất là điện thoại thông minh, máy vi tính, máy tính bảng, tai nghe và sách giáo khoa.

Học sinh chọn cho mình góc học tập, không gian yên tĩnh thoải mái phù hợp với ngôi nhà của mình. Trong quá trình học tập cần chú ý lắng nghe, tham gia thảo luận và đóng góp tích cực vào bài họ. Để làm được như vậy học sinh cần chủ động đọc bài, soạn bài trước mỗi tiết học, buổi học. Tập thói quen lên lớp trước 10 phút để chào hỏi làm quen thầy, cô và các bạn tạo mối quan hệ thân thiện trong lớp học.

Ngoài ra, học sinh tạo nhóm học tập trên Zalo, Facebook để chia sẻ, giải đáp thắc mắc nội dung bài học và tham gia vận động, lao động nhẹ nhàng đi ngủ đúng giờ, đảm bảo đủ 8 tiếng, tăng cường các hoạt động thể dục thể thao nâng cao sức khỏe học tập. Đặc biệt, rèn luyện khả năng tự lập trong học tập. Chú ý tắt một số tính năng trên thiết bị gây ảnh hưởng đến giờ học. Điều đó sẽ mang lại cho bản thân người học nhớ lâu hơn về kiến thức.

Cách dạy học trực tuyến chỉ có hiệu quả nếu có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường, giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh. Để hoạt động dạy học thực sự chất lượng, trước mắt giáo viên và học sinh phải thay đổi, thích nghi và tìm ra cáccách dạy học trực tuyến hiệu quả, tối ưu nhất. Hy vọng trong tương lai, hình thức dạy học trực tuyến sẽ thực sự trở thành xu thế để thế hệ trẻ có thể tiếp cận cách học mới, giáo dục các em học sinh trở thành người công dân toàn cầu.

TS Nguyễn Đặng An Long

-----

[1] Giáo dục trực tuyến – Wikipedia tiếng Việt

[2] Bộ Giáo dục và Đào tạo, Thông tư số 09/2021/TT-BGDĐT, Hà Nội, ngày 30 tháng 03 năm 2021, Quy định về quản lý và tổ chức dạy học trực tuyến trong cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên.

Tin liên quan

Trong gần 3 năm trở lại đây, đại dịch Covid 19 diễn ra đã khiến cho việc học của học sinh, sinh viên cả nước bị gián đoạn, gây áp lực lớn đối với ngành giáo dục. Trong hoàn cảnh đó, đa số các trường học đã và đang đẩy mạnh việc triển khai dạy học trực tuyến để đáp ứng với xu thế chung và duy trì tiến độ học tập của học sinh. Dạy học trực tuyến đã trở thành cứu cánh đáp ứng được nhu cầu dạy và học vô cùng bức thiết hiện nay. Trong quá trình giảng dạy trực tuyến, các giáo viên cũng đã không ngừng sáng tạo để đưa ra những phương pháp giảng dạy hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta cùng tham khảo một số đề tài sáng kiến kinh nghiệm về dạy học trực tuyến hay còn gọi là sáng kiến kinh nghiệm dạy học online nhé.

Thuận lợi, khó khăn của giáo viên và học sinh trong việc dạy và học trực tuyến

Thuận lợi của việc dạy học trực tuyến

Đối với phương pháp dạy học trực tuyến, giáo viên đã được tập huấn kịp thời, đầy đủ các phần mềm dạy học và được trang bị các thiết bị cần thiết phục vụ việc dạy học. Hằng năm, các trường luôn tổ chức công tác bồi dưỡng công nghệ thông tin cho đội ngũ giáo viên nên các thầy cô sử dụng thành thạo công nghệ thông tin vào việc giảng dạy. Ngoài ra, đa số phụ huynh học sinh cũng tạo điều kiện thuận lợi, phối hợp với giáo viên trong việc chuẩn bị cơ sở vật chất, phòng học cho các em. Các em học sinh rất hứng thú khi được học qua máy tính, thay đổi hình thức và tiếp cận phương pháp dạy học mới.

Khó khăn của việc dạy học trực tuyến

Có thể thấy rằng, đa số giáo viên vẫn chưa làm quen kịp với công nghệ. Hiện nay, nền tảng dạy học qua zoom và Google meet được các nhà trường triển khai gần như có đầy đủ tất cả giống lớp học truyền thông như quản lý lớp, chia sẻ bài giảng, trao đổi trực tiếp với học sinh,… tuy nhiên, không phải giáo viên nào cũng sử dụng thành thạo các ứng dụng này ngay từ lần đầu tiên.

Mặt khác, giáo viên sẽ gặp tình trạng thiếu cảm xúc khi dạy học vì họ không thể trực tiếp kiểm tra, đôn đốc học sinh và giải đáp ngay những thắc mắc hoặc động viên, khích lệ cho từng em. Việc dạy học này cũng thiếu tính kiểm soát khiến giáo viên không đánh giá khách quan năng lực và trình độ của từng em học sinh.

Các em vẫn chưa quen với cách học online, chưa thành thạo trong việc sử dụng các ứng dụng, tốc độ đường truyền còn kém và thiếu tập trung khiến các em chưa hoàn toàn tiếp thu được hết nội dung của bài học. Nhiều gia đình, đặc biệt các gia đình ở vùng núi, nông thôn còn chưa có thiết bị công nghệ hay mạng internet để các em tham gia học trực tuyến. Học trực tuyến khiến khả năng tương tác giữa học sinh - học sinh và học sinh - giáo viên bị hạn chế, các em ngồi học một cách thụ động, không tham gia các hoạt động nhóm và trò chơi vận động nên không có hứng thú học tập dẫn đến việc phân tâm bởi các yếu tố ngoại cảnh.

Xem thêm:

→ Sáng kiến kinh nghiệm là gì? Hướng dẫn viêt sáng kiến kinh nghiệm mới nhất hiện nay

Kho đề tài sáng kiến kinh nghiệm về dạy học trực tuyến hay nhất

Từ những khó khăn gặp phải trong quá trình dạy học và tiếp cận học sinh, các giáo viên đã sáng tạo ra những phương pháp mới mẻ giúp các em hứng thú với việc học trực tuyến hơn cũng như giúp giáo viên có thêm ý tưởng cho đề tài sáng kiến kinh nghiệm dạy học trực tuyến. Chúng ta cùng tìm hiểu thông qua một số sáng kiến kinh nghiệm về dạy học trực tuyến dưới đây. 

1. Một số kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo việc dạy và học trực tuyến qua Internet.
2. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học trực tuyến: Khai thác công cụ trực tuyến Kahoot trong dạy và học môn Công nghệ lớp 10.
3. Đề xuất một số phương pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến hiện nay.
4. Ứng dụng một số công cụ trực tuyến vào việc dạy và học môn tiếng Anh khối THPT.
5. Xây dựng hệ thống thi trực tuyến cấp chứng chỉ Công nghệ thông tin tại trung tâm tin học - ngoại ngữ thành phố Đà Nẵng.
6. Vận dụng mô hình dạy học kết hợp [Blended Learning - hướng dẫn trực tuyến và dạy học đối mặt] trong dạy đọc hiểu văn bản văn học lớp 12.
7. Ứng dụng Youtube vào việc giảng dạy môn Tin học khối THPT.
8. Dạy học trực tuyến và giảng giáo trình điện tử với phần mềm ToolBook Assistant.
9. Một số kinh nghiệm sử dụng phần mềm Ispring Suite 10 trong thiết kế bài giảng Elearning.
10. Đổi mới phương pháp thảo luận nhóm kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin nhằm phát huy tính sáng tạo và chủ động cho học sinh qua các bài giảng môn giáo dục công dân lớp 11.
11. Nghiên cứu một số biện pháp nâng cao hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học bộ môn hóa học trực tuyến.
12. Một số giải pháp nâng cao hứng thú học tập môn sinh học cho học sinh khi học trực tuyến khối THPT.
13. Tạo test chấm bài tự động trong ôn luyện và tuyển chọn học sinh giỏi môn tin học khối THPT.
14. Tìm hiểu về E.learning và Moodle để xây dựng hệ thống học tập trực tuyến trong các trường phổ thông hiện nay.
15. Giáo viên chủ nhiệm trong việc góp phần khắc phục tính thụ động của học sinh khi học tập trực tuyến.
16. Mô phỏng thiết kế trang Web và ứng dụng trong hoạt động ngoại khóa tiếng Anh THPT: Học tiếng anh qua truyện ngụ ngôn.
17. Một số biện pháp hỗ trợ cha mẹ trẻ quản lý việc học trực tuyến của học sinh tiểu học.
18. Ứng dụng Google Drive trong quản lý kế hoạch bài dạy của giáo viên tiểu học.
19. Giải pháp xây dựng “Thư viện điện tử” trong các trường phổ thông tại thành phố Hồ Chí Minh.
20. Ứng dụng công nghệ thông tin trong cải tiến công tác quản lý cán bộ coi thi, chấm thi
21. Khai thác và sử dụng Video trong dạy học Hóa học 12 nhằm phát huy tính tích cực của học sinh trong nhận thức.
22. Quản lý lớp và dạy học tích cực với phần mềm Class Dojo.
23. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học trực tuyến: Một số giải pháp đổi mới phương thức tuyên truyền bằng hình thức Livestream.
24. Nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh qua hình thức dạy học tích hợp liên môn và học tập trực tuyến.
25. Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin vào giờ hoạt động âm nhạc cho giáo viên thanh nhạc.
26. Thông qua hoạt động trải nghiệm môn Tin học, giúp học sinh làm quen với phương pháp dạy và học trực tuyến.
27. Hướng dẫn tạo hình ảnh và sử dụng chữ ký số trên văn bản điện tử hiện nay.
28. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc nâng cao hiệu quả công tác dạy học trực tuyến hiện nay.
29.  Sáng kiến kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh tiểu học: Thực trạng & giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học online cho học sinh trường Tiểu học A, Thành phố X
30.  Phân tích thực trạng & đề xuất một số giải pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh, nâng cao chất lượng dạy học khi học trực tuyến
31.  Một số kinh nghiệm trong công tác quản lý và dạy học trực tuyến mùa Covid tại trường THPT
32. Ứng dụng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp LMS nhằm nâng cao chất lượng & hiệu quả dạy học online
33.  Một số kinh nghiệm trong việc đổi mới nội dung và phương pháp dạy học khi dạy học trực tuyến
34. Sáng kiến kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho trẻ mầm non: Một số giải pháp  tăng hiệu quả học trực tuyến cho trẻ mầm non
35.  Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học trực tuyến môn Tiếng Việt tại trường tiểu học
36.  Sáng kiến kinh nghiệm nâng cao hiệu quả dạy học trực tuyến: Một số giải pháp giúp tổ chức dạy học trực tuyến hiệu quả
37. Đề xuất một số biện pháp giúp công tác tổ chức dạy học trực tuyến đạt hiệu quả.
38. Sáng kiến kinh nghiệm: Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giảng dạy tiếng Anh tiểu học trực tuyến đạt hiệu quả.
39. Sử dụng phần mềm dạy học đa phương tiện trong giảng dạy trực tuyến môn tiếng Anh THCS.
40. Một số trò chơi tăng khả năng logic cho học sinh trong giảng dạy trực tuyến hiện nay.
41. Sáng kiến kinh nghiệm: Sử dụng phần mềm Ispring tạo ngân hàng câu hỏi từ đó giúp học sinh củng cố kiến thức môn khoa học tự nhiên.
42. Sử dụng thí nghiệm ảo trong dạy học lý thuyết môn Vật lý THPT.
43. Sử dụng một số phần mềm trực tuyến trong giảng dạy môn học Tiếng Anh THCS.
44. Một số giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin xây dựng hệ thống tư vấn hướng nghiệp trực tuyến cho học sinh THPT tỉnh Gia Lai.
45. Sáng kiến kinh nghiệm trong dạy học online: Một số biện pháp đảm bảo hiệu quả hoạt động dạy và học trực tuyến cho học sinh trong bối cảnh dịch bệnh Covid kéo dài
46. Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên nhằm giúp học sinh yêu thích và học tốt môn Lịch sử ở cấp THCS khi học trực tuyến.
47. Một số biện pháp tăng cường tính tích cực, độc lập sáng và rèn luyện kỹ năng làm bài tập toán khi học trực tuyến của học sinh lớp 8.
48. Tích cực hóa hoạt động của học sinh trong dạy học toán trực tuyến theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông 2021.
49. Một số biện pháp hỗ trợ tăng cường hứng thú trong môn toán cho học sinh lớp 7 khi học trực tuyến.
50. Những giá trị sống được tích hợp qua các hoạt động giáo dục trực tuyến cho học sinh tại trường THCS Lam Sơn.
51. Một số biện pháp tạo hứng thú nghiên cứu khoa học đơn giản và thí nghiệm vui cho học sinh lớp 5 khi học môn Khoa học trực tuyến.
52. Các biện pháp hỗ trợ công tác quản lý nhằm góp phần nâng cao chất lượng các hoạt động giảng dạy trực tuyến trong nhà trường.
53. Xây dựng mạng lưới thư viện trong giáo viên - học sinh khai thác hiệu quả thư viện số tại trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh.
54. Tăng cường áp dụng phương pháp dạy học tích cực để tạo sự lôi cuốn cho học sinh khi học trực tuyến.
55. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 2 làm quen với đề thi Starters - Cambridge trực tuyến.
56. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện số tại trường phổ thông Cao Nguyên.
57. Sáng kiến kinh nghiệm: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào việc xây dựng một số trò chơi trong dạy học môn toán lớp 3.
58. Ứng dụng phần mềm Google Classroom trong giao bài, kiểm tra đánh giá trực tuyến cho học sinh THCS khi học môn khoa học.
59. Xây dựng chủ đề Stem “Thiết kế bản điện tử” nhằm phát huy năng lực tự học, năng lực hoạt động nhóm và tư duy sáng tạo của học sinh lớp 9 khi học môn Vật lý trực tuyến.
60. Khai thác công cụ trực tuyến kahoot trong dạy học online, dạy học qua internet.

Tham khảo một số mẫu sáng kiến kinh nghiệm về dạy học trực tuyến miễn phí tại: //drive.google.com/drive/folders/1822jSySxYf8Km07hXm_5ss8LHJ5YYLiu

Trên đây là một số đề tài sáng kiến kinh nghiệm về dạy học trực tuyến mới nhất mà các thầy cô đã trực tiếp nghiên cứu, ứng dụng vào công tác giảng dạy và thu về những lợi ích thiết thiệt, nâng cao chất lượng khi dạy học trực tuyến. Nếu các bạn có thắc mắc hay cần tư vấn khi làm sáng kiến kinh nghiệm giảng dạy, hãy liên hệ với đội ngũ của Luận Văn 2S ngay nhé.