Cách đây một tuần, đứa con trai 8 tháng tuổi bị tiêu chảy nhẹ, biếng ăn và đầy bụng, chị L.N.Đ. Phương [ngụ quận 7, TPHCM] vội vàng ra nhà thuốc gần nhà và được tư vấn sử dụng cốm vi sinh. Tuy nhiên, bệnh tình của cháu chỉ cải thiện được chút ít và nay thì bị rối loạn tiêu hóa trở lại. Nhiều bà mẹ đã gặp phải trường hợp tương tự trước tình trạng lạm dụng men vi sinh.
Tràn lan men vi sinh
Hiện trên thị trường có khá nhiều loại men vi sinh được quảng cáo dưới dạng thực phẩm như cốm, thức ăn bổ sung men tiêu hóa... Một số loại được giới thiệu với nhiều tác dụng khiến các bà mẹ không biết lựa chọn thế nào.
Một bà mẹ có nick Bach-duong, thành viên của trang web tretho, thổ lộ đã cho con dùng men vi sinh nhưng không thấy hiệu quả đáng kể nên ngừng sử dụng vì sợ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa về sau của trẻ.
Một bà mẹ trẻ khác có nick Metuntun cũng cho biết, đứa con 10 tháng tuổi luôn bị rối loạn tiêu hóa và đã thay đổi tới 3 loại men vi sinh nhưng đến nay vẫn chưa được cải thiện.
Trong các loại men vi sinh, các bà mẹ thường quan tâm đến cốm Bio-acimin được quảng cáo bổ sung đa dạng các chủng vi khuẩn có lợi cho đường ruột của trẻ, kết hợp vitamin, acid amin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, giúp giải quyết nhanh chóng tình trạng rối loạn tiêu hóa, khắc phục chứng biếng ăn, kích thích hệ miễn dịch và giúp tăng cường hấp thu chất dinh dưỡng...
Hiện trên thị trường xuất hiện nhiều loại cốm có tên gọi Bio-acimin tương tự, chưa phân biệt được hàng thật hay hàng nhái khiến không ít bà mẹ lo lắng vì con đã không hết bệnh, mà còn bị nặng hơn vì mua phải hàng dỏm.
Một loại men vi sinh khác có tên thương mại là cốm vi sinh Tralymin cũng được nhiều bà mẹ truyền miệng. Qua tìm hiểu được biết, Tralymin được giới thiệu chứa các men vi sinh, một số vitamin và khoáng chất thiết yếu có lợi cho trẻ khi bị rối loạn tiêu hóa. Sản phẩm có tác dụng cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ngăn ngừa và điều trị các triệu chứng đầy hơi, trướng bụng, táo bón hoặc tiêu chảy…
Hay như sản phẩm Supbikiz cũng được giới thiệu tăng cường hệ miễn dịch, kích thích ăn ngon miệng và giúp trẻ... thông minh hơn! Nhà sản xuất sản phẩm Supbikiz cho biết, loại cốm vi sinh này có chất prebiotic giúp phát triển vi khuẩn có lợi, tăng cường lớp chắn niêm mạc ruột, do đó làm giảm và ngăn chặn sự xâm lấn của vi khuẩn có hại...
Gần đây, một loại men vi sinh chưa đăng ký tên thương mại do Khoa Vi sinh của Bệnh viện Bạch Mai [Hà Nội] nghiên cứu và sản xuất cũng được nhiều bà mẹ chọn mua. Với chỉ định là kích thích tiêu hóa, tăng hệ miễn dịch đường ruột..., men vinh sinh của BV Bạch Mai được bán “nội bộ” với giá 60.000 đồng/hộp.
Cần tư vấn của bác sĩ trước khi cho trẻ uống men vi sinh. Ảnh: C.T.V.
Cẩn trọng khi sử dụng
Theo các chuyên gia y tế, men vi sinh gồm hai loại chế phẩm khác nhau. Một là chế phẩm chứa các vi sinh vật có ích [gồm các loại vi khuẩn hay nấm men] giúp ổn định môi trường trong ruột nhằm trị chứng tiêu chảy, khó tiêu do rối loạn tạp khuẩn ruột. Hai là chế phẩm chứa các enzym là thành phần có trong dịch tiêu hóa nhằm cung cấp các enzym mà dịch tiêu hóa người bệnh thiếu giúp trị chứng khó tiêu, đầy bụng.
Có loại thuốc chứa một loại vi khuẩn, có loại thuốc chứa hai, ba loại vi khuẩn. Hiện nay, có rất nhiều trường hợp, cha mẹ cứ thấy con mình có biểu hiện biếng ăn, sụt cân liền tự ý đi mua các loại men vi sinh được bán phổ biến ở các hiệu thuốc để cho con uống.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia vi sinh Trường Đại học Y Dược TPHCM, không phải cứ dùng men vi sinh là tốt nếu không được sự tư vấn của bác sĩ. Chẳng hạn, nhiều bà mẹ không biết, men vi sinh thay vì pha với nước nguội lại pha với nước nóng nên không có tác dụng. Hay như hiểu sai về công dụng của men vi sinh nên cứ thấy con biếng ăn là cho uống... Trong khi men vi sinh chỉ dùng trong một vài trường hợp nhất định.
Theo BS Trần Văn Ngọc, Trưởng Khoa Nhi A, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM, sau thời gian trẻ bị mắc các bệnh về đường hô hấp, truyền nhiễm... được chỉ định dùng kháng sinh thường dẫn tới tình trạng rối loạn tiêu hóa. Vì vậy, sau một đợt dùng kháng sinh kéo dài, nên bổ sung cho trẻ men vi sinh để cung cấp những vi khuẩn có lợi, giúp đường tiêu hóa của trẻ ổn định và khỏe mạnh. Cũng có thể sử dụng men vi sinh khi cơ thể trẻ thiếu men do khả năng tiết dịch của các tuyến tiêu hóa bị kém đi hoặc khi trẻ bị suy dinh dưỡng, bị những bệnh bẩm sinh về ruột, tụy, dạ dày, bị teo mật, suy gan...
Theo BS Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM, việc lạm dụng men vi sinh kéo dài khiến trẻ bị phụ thuộc và khi không có men sẽ không ăn. Lâu dần, cơ thể không sản sinh, hoặc sản sinh ít enzym có tác dụng kích thích tiêu hóa.
BS Diệp khuyến cáo việc sử dụng loại men nào, số lượng, liều lượng và thời gian ra sao do bác sĩ chuyên khoa chỉ định và theo dõi sau khi thăm khám cụ thể. Về mặt dinh dưỡng, BS Diệp cho rằng cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ để giúp hệ tiêu hóa tăng hấp thu hoặc cho trẻ ăn các thức ăn có chứa men tiêu hóa tự nhiên như mầm thóc, giá đỗ.
“Trong trường hợp trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài, táo bón, trướng bụng, cần được bác sĩ tư vấn. Đặc biệt, phải cân nhắc khi sử dụng các loại men vi sinh”, BS Diệp nói.