Đánh giá mức độ độc lập tài chính

TÓM TẮT:

Bài viết này phân tích những ảnh hưởng từ sự biến động của các chỉ tiêu thể hiện nguồn lực tài chính của ngân hàng thương mại cổ phần [TMCP] bao gồm quy mô vốn, chất lượng tài sản, khả năng huy động vốn, khả năng thanh toán, khả năng sinh lời v.v. Để đánh giá khả năng độc lập tài chính của một ngân hàng TMCP cần xem xét khả năng tự tài trợ vốn đảm bảo hoạt động kinh doanh của các ngân hàng TMCP, hệ số tự tài trợ tài sản dài hạn [TSDH], hệ số tự tài trợ [TSCĐ].

Từ khóa: hệ số tự tài trợ, độc lập tài chính, ngân hàng thương mại cổ phần.

Trong những năm gần đây, tình hình kinh tế trong nước cũng như khu vực và trên thế giới có biến động phức tạp gây nhiều trở ngại cho xã hội. Ngân hàng thương mại cổ phần [TMCP] gặp không ít khó khăn, một số ngân hàng TMCP cũng rất vất vả mới có thể đứng vững trên thị trường. Để đánh giá một ngân hàng TMCP có phát triển bền vững hay không thì cần phải xem xét và đánh giá trên nhiều khía cạnh khác nhau như: quy mô, lợi nhuận, nguồn nhân lực, công nghệ,...trong đó, quan trọng nhất là khả năng độc lập tài chính của ngân hàng.

            Xuất phát từ tầm quan trọng nêu trên cho thấy việc đánh giá khả năng độc lập tài chính của một số ngân hàng TMCP ở giai đoạn hiện nay là rất quan trọng, vì ngân hàng TMCP sẽ xác định được các yếu tố ảnh hưởng và từ đó giúp các nhà quản lý có căn cứ đưa ra các giải pháp khả thi nhằm đạt được mục tiêu: các ngân hàng TMCP hoạt động có hiệu quả hơn, đẩy lùi nguy cơ thiếu vốn, phát triển bền vững và có khả năng cạnh tranh với các ngân hàng khác.

2. Khả năng độc lập tài chính trong các ngân hàng thương mại cổ phần

2.1. Khái niệm về khả năng độc lập tài chính trong ngân hàng thương mại cổ phần

Độc lập tài chính trong ngân hàng TMCP được hiểu là ngân hàng TMCP không cần phụ thuộc vào đối tượng nào ngoài bản thân ngân hàng để có thể đáp ứng các nhu cầu về tài chính. Các ngân hàng TMCP có thể chủ động về mặt tài chính, gắn liền với sự vận động của hình thái tiền tệ và các quỹ tiền tệ trong nền kinh tế.

Để một ngân hàng TMCP tiến hành hoạt động kinh doanh, vốn là điều kiện không thể thiếu, nó phản ánh được nguồn lực tài chính. Sức mạnh tài chính của ngân hàng TMCP thể hiện tiềm lực tài chính của chủ sở hữu và không chỉ dừng lại ở việc huy động vốn lớn, chi phí sử dụng vốn thấp mà còn sử dụng vốn có hiệu quả. Để làm được điều đó ngân hàng TMCP phải xây dựng được chiến lược kinh doanh đúng đắn, hiệu quả đáp ứng được mục tiêu là nâng cao giá trị ngân hàng TMCP.

2.2. Các chỉ tiêu phản ánh khả năng độc lập tài chính của ngân hàng thương mại cổ phần

            Để đánh giá khả năng độc lập tài chính của ngân hàng TMCP thông qua chỉ tiêu nguồn vốn thì vốn chủ sở hữu được xem nhiều nhất, vì nếu ngân hàng TMCP có vốn chủ sở hữu [CSH] lớn thì có thể tạo được lòng tin đối với đối tác do khả năng chi trả, khả năng thanh toán được đảm bảo. Các chỉ tiêu phản ánh mức độ ổn định và tự chủ tài chính cũng như khả năng sử dụng nợ vay của ngân hàng TMCP là:

Hệ số tự tài trợ là chỉ tiêu để người sử dụng thông tin biết được một đồng tài sản của ngân hàng TMCP được tài trợ bởi mấy đồng vốn CSH. Trị số của chỉ tiêu này càng lớn, mức độ tự chủ về tài chính của ngân hàng TMCP càng cao và ngược lại, khi trị số của chỉ tiêu càng nhỏ, mức độ tự chủ về mặt tài chính của ngân hàng TMCP càng thấp, dẫn đến mức độ độc lập về tài chính của ngân hàng TMCP càng thấp. 

Hệ số tự tài trợ là chỉ tiêu phản ánh khả năng tự đảm bảo về mặt tài chính và mức độ độc lập về tài chính của ngân hàng TMCP. Chỉ tiêu này cho biết trong tổng nguồn vốn tài trợ của ngân hàng TMCP, nguồn vốn chủ sở hữu chiếm bao nhiêu. Trị số của chỉ tiêu này càng lớn, chứng tỏ khả năng tự đảm bảo về mặt tài chính càng cao, mức độ độc lập càng lớn [tức là > 1], chứng tỏ khả năng bảm đảm về mặt tài chính càng cao, mức độ độc lập của ngân hàng TMCP ngày càng tăng và ngược lại, khi trị số của chỉ tiêu càng nhỏ [ = 1], nguồn tài trợ thường xuyên có đủ và thừa khả năng để trang trải TSCĐ. Ngược lại, khi trị số của chỉ tiêu hệ số tự tài trợ TSCĐ nhỏ hơn 1 [