Chức năng của ribosome là gì

Có hai loại tế bào chính: tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực . Ribosome là bào quan của tế bào bao gồm RNA và protein . Chúng chịu trách nhiệm tập hợp các protein của tế bào. Tùy thuộc vào mức sản xuất protein của một tế bào cụ thể, ribosome có thể lên đến hàng triệu.

• Ribôxôm là bào quan của tế bào có chức năng tổng hợp protein. Ribosome trong tế bào thực vật và động vật lớn hơn so với ribosome ở vi khuẩn.
• Ribosome bao gồm RNA và protein tạo thành các tiểu đơn vị ribosome: một tiểu đơn vị ribosome lớn và tiểu đơn vị nhỏ. Hai tiểu đơn vị này được tạo ra trong nhân và hợp nhất trong tế bào chất trong quá trình tổng hợp protein.
• Các ribosome tự do được tìm thấy lơ lửng trong tế bào chất, trong khi các ribosome liên kết được gắn vào lưới nội chất.
• Ti thể và lục lạp có khả năng tạo ra ribosome của riêng chúng.

Cấu trúc của một Ribosome. Tương tác của ribosome với mRNA.  ttsz / iStock / Getty Images Plus

Ribosome thường bao gồm hai tiểu đơn vị: một tiểu đơn vị lớn và một tiểu đơn vị nhỏ . Ribosome Eukarotic [80S], chẳng hạn như trong tế bào thực vật và tế bào động vật, có kích thước lớn hơn so với ribosome nhân sơ [70S], chẳng hạn như ở vi khuẩn. Các tiểu đơn vị của Ribôxôm được tổng hợp trong nhân và đi qua màng nhân đến tế bào chất qua các lỗ nhân.

Cả hai tiểu đơn vị của ribosome liên kết với nhau khi ribosome gắn vào RNA thông tin [mRNA] trong quá trình tổng hợp protein . Ribosome cùng với một phân tử RNA khác, RNA vận chuyển [tRNA], giúp dịch các gen mã hóa protein trong mRNA thành protein. Ribôxôm liên kết các axit amin với nhau để tạo thành chuỗi polypeptit, chúng được biến đổi thêm trước khi trở thành protein chức năng .

Ribosome có thể được gắn vào lưới nội chất hoặc tự do trong tế bào chất.  ttsz / iStock / Getty Images Plus

Có hai nơi mà ribosome thường tồn tại trong tế bào nhân thực: lơ lửng trong tế bào chất và liên kết với lưới nội chất . Các ribosome này lần lượt được gọi là ribosome tự do và ribosome liên kết . Trong cả hai trường hợp, các ribosome thường tạo thành các tập hợp được gọi là polysome hoặc polyribosome trong quá trình tổng hợp protein. Polyribosome là các cụm ribosome gắn vào phân tử mRNA trong quá trình tổng hợp protein . Điều này cho phép nhiều bản sao của protein được tổng hợp cùng một lúc từ một phân tử mRNA.

Các ribosome tự do thường tạo ra các protein hoạt động trong cytosol [thành phần chất lỏng của tế bào chất ], trong khi các ribosome liên kết thường tạo ra các protein được xuất ra khỏi tế bào hoặc đưa vào màng tế bào . Điều thú vị là, ribosome tự do và ribosome liên kết có thể hoán đổi cho nhau và tế bào có thể thay đổi số lượng của chúng theo nhu cầu trao đổi chất.

Các bào quan như ti thể và lục lạp ở sinh vật nhân thực có ribosome riêng. Ribosome trong các bào quan này giống ribosome ở vi khuẩn hơn về kích thước. Các tiểu đơn vị bao gồm ribosome trong ti thể và lục lạp nhỏ hơn [30S đến 50S] so với các tiểu đơn vị của ribosome được tìm thấy trong phần còn lại của tế bào [40S đến 60S].

Ribosome tương tác với mRNA để tạo ra protein trong một quá trình gọi là dịch mã.  ttsz / iStock / Getty Images Plus

Quá trình tổng hợp protein xảy ra bằng quá trình phiên mã và dịch mã . Trong phiên mã, mã di truyền chứa trong DNA được phiên mã thành một phiên bản RNA của mã được gọi là RNA thông tin [mRNA]. Phiên mã mRNA được vận chuyển từ nhân đến tế bào chất, nơi nó trải qua quá trình dịch mã. Trong quá trình dịch mã, một chuỗi axit amin đang phát triển , còn được gọi là chuỗi polypeptit, được tạo ra. Ribosome giúp dịch mã mRNA bằng cách liên kết với phân tử và liên kết các axit amin với nhau để tạo ra chuỗi polypeptide. Chuỗi polypeptit cuối cùng trở thành một protein hoạt động đầy đủ . Protein là polyme sinh học rất quan trọngtrong tế bào của chúng ta vì chúng tham gia vào hầu như tất cả các chức năng của tế bào .

Có một số khác biệt giữa quá trình tổng hợp protein ở sinh vật nhân thực và sinh vật nhân sơ. Vì ribosome ở sinh vật nhân thực lớn hơn so với ribosome ở sinh vật nhân sơ nên chúng đòi hỏi nhiều thành phần protein hơn. Những khác biệt khác bao gồm trình tự axit amin khởi đầu khác nhau để bắt đầu tổng hợp protein cũng như các yếu tố kéo dài và kết thúc khác nhau.

Đây là một sơ đồ của một tế bào động vật. colematt / iStock / Getty Images Plus 

Ribosome chỉ là một loại bào quan của tế bào. Các cấu trúc tế bào sau đây cũng có thể được tìm thấy trong tế bào nhân thực của động vật điển hình:

• Berg, Jeremy M. "Sự tổng hợp protein của sinh vật nhân chuẩn khác với sự tổng hợp protein của tế bào nhân sơ Chủ yếu ở bước khởi đầu dịch." Hóa sinh. Ấn bản lần thứ 5. , Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, 2002, www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK22531/#_ncbi_dlg_citbx_NBK22531.
• Wilson, Daniel N và Jamie H Doudna Cate. "Cấu trúc và chức năng của ribosome nhân thực." Những góc nhìn về cảng mùa xuân lạnh trong sinh học vol. 4,5 a011536. doi: 10.1101 / cshperspect.a011536

Ribosome là bào quan có mặt ở tất cả tế bào của cơ thể sống. Chúng có vai trò quan trọng tới hoạt động của tế bào. Vậy ribosome khác ribosome liên kết hay không? Và đặc trưng của chúng là gì? Hãy cùng xemlienminh360.net tìm hiểu và khám phá về riboxom liên kết qua bài viết dưới đây nhé.

Bạn đang xem: Riboxom là gì

Ribosome liên kết là gì? Cấu trúc của ribosome liên kết

Ribosome liên kết là gì?

Được mô tả lần đầu vào năm 1953, ribosome liên kết đã được tìm thấy trong tất cả các tế bào của cơ thể sống. Từ vi khuẩn cho đến động vật bậc cao đều chứa loại bào quan này. Ribosome có thể đứng riêng lẻ một mình hoặc liên kết với nhau, và những ribosome liên kết đó được gọi chung là ribosome liên kết.

Cấu trúc của riboxom và ribosome liên kết

Cấu tạo của loại bào quan này là những khối hình cầu, không có màng bao bọc, có đường kính khoảng 150A. Ribosome liên kết được cấu tạo từ nhiều ribosome riêng lẻ. Các ribosome có kích thước tương đối nhỏ, chỉ khoảng 15 – 25mm. Trong đó, mỗi một bào quan ribosome lại gồm 2 tiểu đơn vị được kết hợp vừa vặn với nhau.

Mỗi tiểu đơn vị lại được cấu tạo từ các ARN hay còn gọi là rARN, cùng với đó là hơn 50 loại protein. Cụ thể, các tiểu đơn vị nhỏ liên kết với các mARN trong khi các tiểu đơn vị lớn lại liên kết với tARN và các axit amin. Các ribosome thường được đính trên những màng nội bào và được gọi là ribosomes định khu.

Các ribosome liên kết thường có cấu trúc sợi mảnh có đường kính cụ thể và được gọi là các mARN. Thông thường, một chuỗi sẽ có từ 5 – 70 ribosome liên kết với nhau.

Cấu tạo hóa học và độ lắng của ribosome

Hệ số lắng của ribosome

Hệ số lắng là một đơn vị quan trọng để phân biệt các loại ribosome. Các ribosome khác nhau ở những cơ thể sống khác nhau sẽ có hệ số lắng không giống nhau. Cụ thể:

Ribosomes ở vi khuẩn có độ lắng là 70s nên còn được biết tới với tên gọi ribosome 70s. Trong đó, tiểu phần lớn có tốc độ lắng là 50s và tiểu phần nhỏ là 30s. Ribosome ở động vật sẽ có độ lắng chủ yếu là 80s, trong đó, tiểu phần lớn có độ lắng 60s và tiểu phần nhỏ là 40s. Các ribosome này được gọi với tên gọi khác là ribosome 80s.

Cấu tạo hóa học của ribosome

Thông qua quá trình phân tích và nghiên cứu, các nhà khoa học đã xác định được thành phần cụ thể của từng loại ribosome. Trong đó, thành phần hóa học của ribosome gồm các rARN, enzyme, các loại protein và nước.

Đặc biệt, với mỗi loại ribosome khác nhau lại có tỉ lệ thành phần khác nhau. Dựa vào độ lắng của các ribosome, các nhà khoa học đã phân tích được:

Ribosome 70s chứa 50% nước. Khi ta tách riêng nước thì số rARN bằng 63% tổng trọng lượng và còn lại là protein. Ribosome 80s chứa nhiều nước hơn, lên tới 80% nước. Còn các rARN và protein chứa lần lượt một nửa số trọng lượng khô.

Ngoài ra, các ribosome còn chứa một vài thành phần phụ khác như axit, ion [Mg^{2+}], [Ca^{2+}], các ribonuclease, deoxyribonuclease….

Xem thêm: Yandere Simulator Là Gì - Bạn Hiểu Yandere Simulator Tới Đâu

Chức năng của ribosome liên kết

Ribosome liên kết có chức năng vô cùng quan trọng trong tế bào. Đây là nơi tổng hợp ra protein – một hợp chất quan trọng với cơ thể người và động vật. Để thực hiện việc này, ribosome sẽ dịch các mARN thành chuỗi polypeptide – một đơn vị quan trọng cấu thành protein.

Bên cạnh đó, ribosome còn được miêu tả như một nhà máy tổng hợp lên các protein dựa trên thông tin di truyền có được từ gene. Khi đó, các tiểu đơn vị sẽ liên kết với nhau để tạo thành protein hoàn chỉnh. Do đó, ribosome được biết tới với chức năng tiêu biểu đó là tập hợp và vận chuyển protein trong tế bào.

Ribosome trong tế bào vi khuẩn

Ribosome ở người và động vật có lẽ đã quen thuộc với chúng ta, vì thế, trong bài viết hôm nay, hãy cùng tìm hiểu ribosome trong tế bào của vi khuẩn nhé.

Trong tế bào vi khuẩn, các ribosome nằm ở dạng tự do trong các tế bào nguyên sinh và là sự kết dính của 2 tiểu đơn vị có độ lắng lần lượt là 30s và 50s. Hai tiểu phân tử này khi được kết hợp với nhau sẽ tạo thành ribosome 70s. Đây là loại ribosome nằm trong tế bào chất của vi khuẩn và chiếm tới 70% trọng lượng khô của tế bào chất.

Trong tế bào vi khuẩn riboxom có chức năng gì? Cũng tương tự với ribosome trong cơ tể người và động vật, trong cơ thể vi khuẩn, các ribosome có chức năng tổng hợp các loại protein của tế bào. Từ đó giúp tế bào hoạt động và phát triển. Đặc biệt, một số ribosome liên kết còn có thể trở thành các hạt dự trữ.

Vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về ribosome liên kết, cũng như chức năng và đặc điểm của chúng rồi. Hy vọng qua bài viết trên đây, bạn đã hiểu rõ hơn về ribosome liên kết ở cơ thể người, động vật và vi khuẩn. Hãy đến với xemlienminh360.net để khám phá nhiều kiến thức bổ ích hơn nữa nhé.