Trong nhiều trường hợp, balo sẽ giúp bạn tránh bị xâm hại cơ thể - Ảnh minh họa: 2clutch
Vụ việc nữ sinh bị người đàn ông lạ mặt có hành vi quấy rối tình dục trong thang máy chung cư khiến nhiều người bức xúc.
Vậy bạn trẻ cần làm gì để tự vệ trước hành vi sàm sỡ nơi công cộng?
1. Đeo balo
Balo chính là công cụ hữu ích giúp bạn tránh trở thành nạn nhân của quấy rối tình dục.
Ở nơi công cộng, sau lưng và vòng ba là nơi dễ bị tấn công, nhất bởi bạn không thể thấy những gì đang diễn ra ở phía sau. Những kẻ xâm hại thường chớp lấy cơ hội ở những nơi đông người như trên xe bus, trung tâm thương mại… Việc đụng chạm cơ thể của bạn lúc này sẽ được xem như một tai nạn hay sự bất cẩn.
Balo có công dụng như rào chắn, bảo vệ bạn trước những hành động xâm hại cơ thể.
2. Tìm điểm tựa
Một cách khác để bảo vệ bản thân là tìm điểm để dựa vào, khi ở nơi công cộng.
Ở trường hợp trong thang máy, bạn có thể đứng dựa vào một trong ba vách. Chỗ lý tưởng nhất là gần bảng điều khiển. Trong trường hợp kẻ xấu có ý định tấn công, hãy giữ bình tĩnh, bấm tầng gần nhất cũng như chuông báo động để có thể thông báo cho bên ngoài biết.
3. Dùng tay như một tấm khiên
Khoanh tay trước ngực là một cách bảo vệ cơ thể được nhiều người dùng ở nơi công cộng.
Trong tâm lý học, hành động này được xem như cách con người tạo ra rào chắn bảo vệ bản thân trước những tình huống không mong muốn.
Trong trường hợp đi xe bus và chuyến xe quá đông hành khách, bạn hãy cố gắng dùng một tay vịn chặt vào thành ghế hoặc tay nắm trên xe bus, tay còn lại vắt ngang ngực. Hãy giữ cánh tay thấp và gần với thân mình.
Hãy luôn tìm điểm tựa trong các không gian công cộng - Ảnh: WOB
4. Đeo tai nghe tránh lời khiếm nhã
Đeo tai nghe có thể giúp bạn thoát khỏi những lời khiếm nhã hay tiếng huýt sáo từ đối tượng xấu.
Trong trường hợp này, những kẻ xâm hại bằng lời nói sẽ không xem bạn là đối tượng, vì biết rằng bạn không nghe thấy những lời nhận xét không hay. Mục tiêu của những kẻ này là làm bạn cảm thấy không thoải mái, và điều đó mang đến cho họ cảm giác thắng thế.
Tuy nhiên, âm lượng từ tai nghe không nên quá lớn, lấn áp âm thanh xung quanh. Hãy mở âm lượng vừa phải để có thể bao quát được những điều đang diễn ra.
5. Không ăn mặc quá "mát mẻ"
Nạn nhân của quấy rối tình dục có thể là bất kì ai. Tuy nhiên, những người có phong cách ăn mặc thoải mái, phóng túng thường bị chú ý hơn.
Mặc đồ "mát mẻ" khiến bạn trở nên nổi bật hơn trong đám đông, và đương nhiên, thu hút kẻ xấu nhiều hơn.
PHƯƠNG THANH [theo New York Times, Brussels Express, Buzzfeed ]
Cách đối phó khi bị sàm sỡ
Phụ nữ bị trêu ghẹo hay sàm sỡ không còn là chuyện hiếm gặp hay trường hợp giả dụ mà thực tế mỗi ngày đều đang xảy ra rất nhiều nhưng đa số các chị em lại im lặng chịu đựng mà không dám phản kháng hay do quá sợ sệt mà không biết phải làm gì, còn bạn thì sao?
Kỹ năng tự vệ cơ bản mà bạn gái cần biết
Những hành vi sờ mó hay trêu ghẹo trơ trẽn dù chỉ là nhỏ nhất cũng đều được quy là lạm dụng tình dục tại nhiều nước phương Tây nhưng tại Việt Nam thì sao, hầu hết các chị em hay các cô khi bị trêu cũng chỉ im lặng và cố gắng bỏ qua vì suy nghĩ có làm lớn chuyện cũng chẳng làm gì. Chính vì tâm lý e ngại chuyện phiền phức của phụ nữ mà không ít kẻ biến thái được bao bọc bởi vẻ ngoài tri thức, thành đạt lợi dụng để tấn công, sàm sỡ ngay khi có cơ hội. Không chỉ còn là những nơi hoang vắng mà thậm chí tại những nơi công cộng như văn phòng, trường học, xe bus,... cũng đã trở thành địa điểm tấn công lý tưởng của những tên yêu râu xanh.
I. Những điều bạn cần phải nhớ
Thứ nhất, nếu đi vào ban đêm thì bạn tuyệt đối không nên đi một mình, nên đi cùng 2- 3 người.
Thứ hai, bạn nên tránh ở một mình ngoài đường, nơi vắng vẻ hay ở nhà với người mình không tin tưởng. Nếu một ai đó, dù người quen hay họ hàng, làm bạn cảm thấy không thoải mái và bị đe dọa, hãy rời khỏi đó ngay lập tức. Tìm cách đi ra ngoài và gọi điện cho người thân tìm sự trợ giúp.
Thứ ba, hạn chế ăn mặc hở hang đến công sở. Như thế, bạn sẽ không làm cho lượng "máu dê" trong người những "yêu râu xanh" là sếp hay đồng nghiệp tăng cao đồng thời không khiến họ hiểu nhầm về bạn.
Thứ tư, bạn cần thể hiện thái độ nghiêm túc, lạnh lùng để họ không dám giở trò. Luôn tìm cách làm việc ở những chỗ đông người và để cửa mở.
Thứ năm, nếu bị quấy rối, bạn không nên im lặng vì điều đó có thể khiến họ hiểu lầm là bạn đồng tình. Nếu cần, bạn không nên ngần ngại tố cáo sự việc với các tổ chức cơ quan hoặc chính quyền.
II. Những cách tự bảo vệ khi bị cưỡng bức
1. Phán đoán sự việc, tìm kế hoãn binh.
- Mục đích: của điều này là bảo toàn tính mạng và tìm kế thoát thân.
- Cách xử lý: cố gắng thoát ra khỏi hoàn cảnh bị động. Bình tĩnh đối phó [hoảng loạn sẽ không còn đủ sáng suốt] để tính kế thoát thân. Bạn cũng có thể tìm cách nói chuyện để hạ hỏa [anh đừng làm tôi sợ, tôi sẽ không la lên đâu....]
Lưu ý: Trong trường hợp bị ôm cứng cũng không nên la hét chống cự dữ dội sẽ gây kích thích mà có những hành động: đánh đập, bẻ tay, khoá tay, bóp cổ...
2. Đánh vào những chỗ hiểm.
- Mục đích: gây đau đớn cho đối thủ. Giải thoát cho bản thân.
- Cách xử lý: dùng hai ngón tay cái chọc sâu trong cặp mắt, chọc càng mạnh cành tốt. Cắn vào cổ chỗ hai lằn gân của động mạch và tĩnh mạch, vừa cắn vừa nghiến, dồn hết căm hờn của mình vào để cắn cho mạnh... Nhắm vào hạ bộ, chổ hiểm nghèo nhất của đàn ông, đấm, đá, cắn, bóp, làm gì cũng được, miễn sao càng mạnh càng tốt... Bóp hoặc đấm thật mạnh vào yết hầu, hoặc đâm bàn tay vào chỗ lõm dưới cổ, có thể sử dụng vũ khí như bút, trâm cài tóc, cặp tóc... đâm thẳng vào chỗ lõm.
Trong tư thế nằm [bị đè lên trên]: nhân lúc sơ hở, chủ quan, bấm thật mạnh hai ngón tay cái vào hai mắt và co hai chân lên chêm gót chân vào ngay bụng dưới và đạp mạnh về sau rồi bỏ chạy.
Trong tư thế bị bế lên khỏi mặt đất: dùng hai chân kẹp chặt lấy hông. Dùng hai bàn tay chụm lại lấy hết sức vỗ mạnh vào hai lỗ tai [gây long óc, xuất huyết tai và mũi]
Lưu ý: phái mạnh đang ở thế chủ động và có mục đích hành hung nên rất mạnh bạo. Con gái sức yếu lại ở thế bị động nên không thể chống chọi lâu dài, vì vậy cần đánh bất ngờ sau đó chạy để thoát hiểm là được.
3. Chạy thoát thân và kêu cứu
Trong lúc đối tượng bất ngờ bị phản công, các bạn gái cần chạy thật nhanh để thoát thân. Vừa chạy vừa kêu cứu [kêu cứu để mọi người giúp đỡ và khiến cho chúng sợ mà bỏ chạy].
Video hướng dẫn bạn gái xử lý khi bị tấn công
Những lời nói và hành vi quấy rối tình dục xuất hiện ở khắp nơi: trong cuộc sống thực, trên mạng xã hội và cả nơi làm việc.
Theo số liệu khảo sát từ tổ chức ActionAid tại Việt Nam, có tới 87% phụ nữ và trẻ em gái tham gia khẳng định đã từng bị quấy rối tình dục nơi công cộng; 53,7% nhân viên văn phòng và 59,5% công chức nhà nước từng bị quấy rối tình dục từ hai đến năm lần. Có 89% nam giới và những người chứng kiến đã thấy các hành vi này, nhưng ⅔ trong số họ không làm gì cả.
Sở dĩ có những con số đáng báo động như vậy là vì những biểu hiện của việc quấy rối tình dục thường được ngụy tạo dưới dạng “câu đùa vui”, “lời quan tâm", hoặc xuất phát từ những tư tưởng khuôn mẫu [thường nhắm đến nữ giới và cộng đồng LGBT+]. Chính vì vậy, mọi người thường thờ ơ, hoặc không nhận ra tính nghiêm trọng của những hành vi đó.
Hành vi thế nào được coi là quấy rối tình dục?
“Quấy rối tình dục là hành vi có tính chất tình dục gây ảnh hưởng tới nhân phẩm của nữ giới và nam giới. Đây là hành vi không được chấp nhận, không mong muốn và không hợp lý làm xúc phạm đối với người nhận, và tạo ra môi trường làm việc bất ổn, đáng sợ, thù địch và khó chịu,” trích từ Bộ Quy tắc ứng xử về quấy rối tình dục tại nơi làm việc ở Việt Nam năm 2012.
Hành vi quấy rối tình dục vẫn diễn ra thường xuyên, dưới nhiều hình thức từ “công khai lộ liễu" đến “ẩn nấp tinh vi” tại công sở.
Quấy rối tình dục bằng hành vi
Là những hành vi công khai liên quan đến tiếp xúc thể xác như vuốt ve, sàm sỡ, ôm ấp hoặc hôn.
Quấy rối tình dục bằng lời nói
Cũng tương tự như catcall, hành vi quấy rối này bao gồm những lời nói, nhận xét không phù hợp về mặt xã hội, văn hóa và không được mong muốn. Ví dụ, nhận xét về trang phục hay cơ thể của một người nào đó khi có mặt họ hoặc hướng tới họ, hay lời mời đi chơi mang tính cá nhân một cách liên tục.
Quấy rối tình dục phi lời nói
Gồm các hành động không được thể hiện bằng lời nói như ngôn ngữ cơ thể khiêu khích, huýt sáo trêu ghẹo, ánh nhìn, nháy mắt liên tục, phô bày hình ảnh, email, ghi chép hoặc tin nhắn liên quan tới tình dục.
Quấy rối tình dục ảnh hưởng tiêu cực thế nào?
Tổn hại về sức khỏe tinh thần và thể chất
Nhiều nghiên cứu cho thấy lo lắng, trầm cảm và căng thẳng là một trong những biểu hiện tâm lý phổ biến của nạn nhân bị quấy rối tình dục. Nghiêm trọng hơn, nạn nhân có thể chịu đựng hội chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương và thậm chí có xu hướng cố gắng tự tử.
Ảnh hưởng tiêu cực của hành vi quấy rối không chỉ giới hạn ở mặt tinh thần mà còn tác động đến thể chất của nạn nhân [Theo qz.com]. Người bị quấy rối có xu hướng tăng sụt cân mất kiểm soát, hút thuốc nhiều hơn, nằm ù lì trên giường lâu hơn và đánh mất cân bằng giữa công việc – gia đình. Sau một thời gian, họ có thể có các triệu chứng như đau dạ dày, đau đầu và các bệnh khác do căng thẳng thần kinh kéo dài.
Đánh mất cơ hội thăng tiến
Theo bác sĩ tâm lý Colleen C. Cullen trong một cuộc phỏng vấn với NBCnews, nạn nhân của quấy rối tình dục nơi công sở có thể cảm thấy xấu hổ và tội lỗi đến mức đánh mất lòng tự tôn và giá trị của bản thân trong công việc.
Một nghiên cứu khác được đăng trên Sage Journals cho thấy mối tương quan giữa việc bị quấy rối và quyết định nghỉ việc khi 8 trên 10 người phụ nữ tìm việc mới trong vòng hai năm sau khi bị quấy rối. Đồng thời, thay đổi công việc cũng gây nên áp lực về tài chính và ảnh hưởng lâu dài đến sự thăng tiến trong công việc của người bị quấy rối.
Làm thế nào khi bị quấy rối tình dục nơi công sở?
Cuộc sống công sở vốn dĩ không đơn giản. Mỗi người phải biết bảo vệ mình trước nạn quấy rối tình dục nơi làm việc bằng cách tỏ thái độ dứt khoát, và lựa chọn cách phản ứng phù hợp.
1. Dứt khoát phản kháng
Im lặng đồng nghĩa bạn đã thỏa hiệp một phần. Vì thế, tỏ thái độ dứt khoát với mọi hành vi quấy rối ngay từ đầu là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân. Nói rõ với người quấy rối rằng hành vi của họ là không mong muốn và bạn muốn họ ngừng lại.
2. Tìm hiểu quy định và luật pháp liên quan
Hãy chủ động tìm hiểu chính sách nội bộ của công ty, đồng thời theo dõi và cập nhật thông tin từ Bộ luật lao động liên quan đến hành vi quấy rối tình dục nơi công sở. Điều này có thể giúp ích nếu bạn quyết định có hành động pháp lý bảo vệ bản thân sau này.
3. Ghi chép lại sự việc
Nếu không thể nói chuyện trực tiếp vì nhiều lý do như cấp bậc, bị đe doạ hay cảm giác e ngại thì bạn hãy bắt đầu ghi lại các hành vi quấy rối đó bằng văn bản. Cụ thể:
- Chuyện gì đã xảy ra
- Nó đã xảy ra khi nào
- Nó đã xảy ra ở đâu
- Hành động hay lời nói nào đã được thực hiện
- Ai đã thực hiện hành vi đó
- Ai đã nhìn thấy những gì xảy ra, và bạn đã làm gì lúc đó
4. Dũng cảm khiếu nại
Nếu bạn quyết định khiếu nại trong nội bộ, cách tốt nhất là bạn nên gửi bằng văn bản/ email để đảm bảo quyền riêng tư. Liệt kê tất cả các chi tiết sự kiện đã diễn ra như nêu trên và yêu cầu được trả lời bằng văn bản/ email. Giữ một bản sao khiếu nại của bạn và bất kỳ phản hồi nào bạn có thể nhận được từ công ty.
5. Cân nhắc đổi việc
Cuối cùng, nếu cảm thấy quá lo âu vì không được bảo vệ bởi công ty dù đã phản ánh hành vi quấy rối, hãy cân nhắc xin đổi vị trí công tác hay thậm chí đổi công ty để tránh những tác động tiêu cực về lâu dài.
Các bước chữa lành sau khi bị quấy rối
1. Thẳng thắn nhìn nhận sự việc đã qua
Đừng làm giảm nhẹ vấn đề cũng như tìm lý do biện hộ cho người xâm hại mình. Hành vi đùa giỡn thế nào cũng có giới hạn đạo đức của nó. Bạn nên dũng cảm chấp nhận chuyện đã xảy ra và tôn trọng cảm xúc của bản thân thay vì đè nén những tổn thương vào lòng.
2. Đừng đổ lỗi cho bản thân
Chuyện đã xảy ra không hề là lỗi của bạn, bạn chỉ là nạn nhân. Bạn không thể điều khiển được hành vi của người gây rối, nhưng bạn có thể thay đổi cách suy nghĩ của bản thân về việc đã diễn ra. Đổ lỗi cho bản thân chỉ làm chậm quá trình chữa lành cho chính bạn.
3. Tìm đến các liệu pháp hỗ trợ tinh thần
Nếu bạn cảm thấy bản thân khó vượt qua cú sốc tâm lý sau khi bị quấy rối, hãy tìm đến những giải pháp hỗ trợ tinh thần như trò chuyện với người mà bạn tin tưởng, thiền định, yoga, hay tìm đến khoa tư vấn tâm lý.
4. Hành động để giúp đỡ người khác
Gretchen Carlson, nhà hoạt động nữ quyền, đã chia sẻ tại TED Talks về việc mình từng bị quấy rối tại nơi làm. Tương tự, bạn có thể tạo nên điều tích cực cho cộng đồng bằng việc lên tiếng, chia sẻ bài báo về nạn quấy rối tình dục để nâng cao ý thức của những người xung quanh, trò chuyện với những nạn nhân khác, lập các nhóm phụ nữ trong cùng bộ phận hay công ty để bảo vệ nhau.
Hình ảnh trong bài được thực hiện bởi Trà Nhữ.