Theo truyền thống, các gia đình người Việt sẽ làm lễ cúng đêm giao thừa [một mâm cúng gia tiên tại bàn thờ ở trong nhà và một mâm cúng thiên địa ở khoảng sân trước nhà] vào đúng giờ chính Tý tức 00 giờ ngày 1 tháng 1 trong năm.
- Lễ vật cúng giao thừa ngoài trời gồm: ngũ quả, hương, hoa, đèn nến, trầu cau, muối gạo, trà, rượu, quần áo và mũ nón mũ thần linh, gà trống luộc có gắn một bông hoa hồng đỏ ở mỏ, xôi, bánh chưng... nếu là phật tử có thể cúng mâm lễ chay.
- Lễ vật cúng giao thừa trong nhà gồm: mâm ngũ quả, hương, hoa, đèn nến, bánh kẹo, mứt tết, rượu, bánh chưng, giò/chả hoặc thịt gà, xôi gấc.
Văn khấn giao thừa
- Văn khấn giao thừa ngoài trời
Nam mô A-di-đà Phật [3 lần]
Kính lạy:
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật
Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị tôn thần
Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan.
Con kính lạy ngài đương niên thiên quan Nguy Vương Hành khiển, Mộc Tinh hành binh chi thần, Tiêu Tào phán quan.
Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Hổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm Tân Sửu với năm Nhâm Dần
Chúng con là: ..., sinh năm: ..., hành canh: ... tuổi, cư ngụ tại số nhà:..., ấp/khu phố:..., xã/phường ..., quận/huyện/ thành phố ..., tỉnh/thành phố ...
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng-đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật-Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cái Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.
Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật [3 lần, 3 lạy]
- Văn khấn giao thừa trong nhà
Nam mô A-di-đà Phật [3 lần]
Nam mô Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật
Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật
Nam mô Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
Các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh
Nay phút giao thừa năm cũ Tân Sửu với năm Nhâm Dần.
Chúng con là :...sinh năm: ..., hành canh: ...tuổi, ngụ tại số nhà ..., ấp/khu phố ..., xã/phường..., quận/huyện/thành phố ..., tỉnh/thành phố ...
Phút giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật- Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự cát tường, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.
Tâm thành cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật [3 lần, 3 lạy].
| Mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời. |
Giao thừa là thời khắc chuyển giao năm cũ và đón năm mới đến.
Theo phong tục ngày Tết cổ truyền, Lễ cúng giao thừa 2022 [hay còn gọi là lễ Trừ Tịch] được chia làm 2 lễ chính là lễ giao thừa trong nhà và lễ giao thừa ngoài trời.
Việc sửa soạn lễ cúng giao thừa mang ý nghĩa loại bỏ những điều xấu của năm cũ và đón chào những điều mới mẻ trong năm mới.
Đôi nét về lễ cúng giao thừa
Quan niệm dân gian cho rằng, mỗi năm sẽ có một vị thần Hành khiển, Hành binh, Phán quan cai quản năm mới khác nhau. Cuối mỗi năm, các vị quan hành cũ sẽ bàn giao hết mọi công việc cho vị quan mới.
Việc cúng giao thừa như một nghi lễ dâng hương để “tống cựu nghinh tân”, tiễn các vị thần cũ và chào đón các vị thần năm mới.
Lễ cúng giao thừa thường cử hành vào giờ chính Tý, tức 12 giờ đêm ngày 30 tháng Chạp. Gia chủ cần chuẩn bị 2 mâm cúng, 1 mâm ngoài trời để tỏ lòng thành kính trời đất, chào đón năm mới và 1 mâm trong nhà để lễ thổ công, gia tiên.
+ Lễ vật dâng cúng giao thừa ngoài trời bao gồm: ngũ quả, gạo, hương, nến, muối, đèn, trầu cau, hoa tươi, rượu, quần áo cho các quan, nước trắng, gà trống luộc có gắn bông hoa hồng đỏ, xôi, chè,...
+ Lễ vật cúng giao thừa trong nhà thường là ngũ quả, đèn nến, hương, hoa, mứt tết, đèn nến, rượu và mâm cỗ mặn, bánh chưng, thịt gà hoặc giò/chả, xôi đậu xanh,…
Ngay trong giờ phút thiêng liêng này, gia chủ phải quên hết những điều không hay của năm cũ và thành kính dâng hương, thắp đèn nến, rót rượu, đọc văn khấn giao thừa với cầu mong một năm mới bình an, hanh thông.
Văn khấn giao thừa năm Nhâm Dần 2022 theo cổ truyền Việt Nam
Văn khấn giao thừa trong nhà năm Nhâm Dần 2022
Nam mô A di đà Phật [3 lần].
- Nam mô Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
- Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật.
- Nam mô Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
- Con xin kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
- Các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh.
Nay phút giao thừa năm Tân Sửu với năm Nhâm Dần.
Chúng con là: …sinh năm: …, hành canh: … tuổi, ngụ tại số nhà: …, ấp/khu phố: …, xã/phường: ..., quận/huyện/thành phố: …, tỉnh/thành phố: …
Phút giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu Xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con xin thành tâm tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, tâm thành dâng lên trước án, cúng dâng Phật - Thánh, dâng hiến Tôn thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, Hỷ thần, Phúc đức chính thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài thần, các ngài bản gia Táo phủ thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ tiên linh, cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, bá thúc đệ huynh, cô dì tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh và cúi xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, vạn sự cát tường, minh niên khang thái, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng thịnh.
Thành tâm cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám.
Nam mô A di đà Phật [3 lần, 3 lạy].
Văn khấn giao thừa ngoài trời trong năm Nhâm Dần 2022
Nam mô A di đà Phật [3 lần]
Kính lạy:
- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
- Con xin kính lạy Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
- Con xin kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ và các chư vị tôn thần.
- Con kính lạy ngài cựu niên Hành khiển, cựu Hành binh chi thần và cựu Phán quan.
- Con kính lạy ngài đương niên Hành khiển, đương niên Hành binh chi thần và đương niên Phán quan.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân và chư vị tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm Canh Tý với năm Tân Sửu.
Tín chủ con là: …, sinh năm: …, hành canh: … tuổi, cư ngụ tại số nhà: ..., ấp/khu phố: …, xã/phường: …, quận/huyện/ thành phố: …, tỉnh/thành phố: …
Nhân giờ phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân.
Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ diệt yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.
Nhân buổi tân Xuân, tín chủ chúng con xin thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dâng Phật, Thánh, dâng hiến tôn thần, đốt nén tâm hương, thành tâm dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con xin kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và các chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết luôn bình an, gia đạo thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.
Chúng con xin kính cẩn tiến dâng lễ vật và thành tâm cầu nguyện.
Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng các chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A di đà Phật [3 lần, 3 lạy].