Một phát một mạng – Lee Child
Tác
giả: Lee Child. Dịch giả: Nguyễn Tuệ Đan
Thể loại: Trinh thám phương Tây. Mức độ yêu thích: 8/10
Câu chuyện mở đầu với một vụ giết người liên hoàn: tên sát thủ James Barr thực hiện vụ án theo một quy trình đã được chuẩn bị kỹ lưỡng. Khi bị bắt, hắn không nói gì cả, chỉ yêu cầu tìm Jack Reacher. Mọi chứng cứ đều chứng tỏ James Barr là hung thủ nên các bên có thẩm quyền đều muốn nhanh chóng khép tội hắn. Jack Reacher đến và can thiệp vào cuộc điều tra. Đang lúc mọi chuyện chưa ngã ngũ thì Jack Reacher lại trở thành nghi can sát hại một cô gái. Thứ nhất là vì cô gái đó từng cho ông mượn xe, thứ hai là vì ông không muốn nhìn một mạng sống mất đi một cách oan uổng nên Jack đã dấn sâu hơn vào vụ án. Ban đầu chỉ là linh cảm và suy đoán, dần dần ông đã kết luận rằng có một nhóm đứng sau đang thao túng mọi chuyện.
Sau nỗi thất vọng với cuốn sách 705 trang đầu năm thì Biển quyết định trở lại với bác Lee Child để tìm lại cảm hứng đọc sách. Nửa đầu truyện diễn tiến hơi chậm nên có thể đọc từ từ, nửa sau thì các tình tiết trở nên dồn dập gây cấn hơn. Đây là quyển trinh thám thứ hai của Lee Child mà Biển đọc nên nhận thấy giọng văn và motip quen thuộc: Jack Reacher được xây dựng như hình tượng siêu anh hùng [tuy vậy trong Một Phát Một Mạng không có cảnh lách người qua hai đoàn tàu đang chạy như trong quyển Không Có Ngày Mai]; các nhân vật đều có lời thoại rất cô đọng và thông minh; cũng có một nhân vật nam phụ gặp gỡ ngẫu nhiên nhưng vô cùng tâm đầu ý hợp với Jack Reacher; khúc cuối cũng có chi tiết bất ngờ nhưng người đọc có thể đoán được kết cục.
Khác với dòng trinh thám của bác Jeffery Deaver luôn đặc tả vào việc áp dụng các loại máy móc tối tân nhằm phân tích chứng cứ để tìm thủ phạm, truyện của bác Lee Child nhấn mạnh vào hành động, ít nhân vật, ít lý thuyết [thỉnh thoảng vẫn có, rất cô đọng, giàu sức thuyết phục]. Câu chữ “tuôn ra” từ quyển sách khiến độc giả vừa đọc một cách thỏa mãn vừa thán phục khả năng kể chuyện của tác giả.
“…đó chính là kiểu bắn thử một khẩu súng ở phòng thí nghiệm đạn đạo. Họ bắn vào một bể chứa nước dài. Nước làm giảm tốc độ và cản viên đạn lại mà không để nó xây xát chút nào cả. Thế nên chúng ta có một viên đạn mới nguyên còn cả đường rãnh trong nòng súng mà chúng ta cần để gắn nó với một khẩu súng xác định”.
Sau quyển Không Có Ngày Mai thì Biển khá thích nhân vật Jack Reacher, tuy nhiên trong quyển Một Phát Một Mạng thì có đoạn ông ấy nói năng thô lỗ với phụ nữ, người đó lại từng là bạn cùng giường với ông, nên Biển hơi bất mãn. Thấy cũng bực nhưng thôi cũng kệ, sau này nếu loạt truyện về Jack Reacher được tiếp tục xuất bản tiếng Việt thì Biển nhất định sẽ đọc. Quyển trinh thám này của Nhã Nam được dịch thuật tốt, cốt truyện hấp dẫn. Dường như quyển này xuất bản đã lâu nên nay đã hết hàng, có thể tìm mua ở các hiệu sách cũ hoặc đọc online.
[Sea, 22-2-2019]
Camellia Phoenix
Một vụ xả súng tại tầng hầm bãi đậu xe của tòa cao ốc. Năm nạn nhân bị giết. Cảnh sát ngay lập tức vào cuộc. Và danh tính của kẻ tình nghi, James Barr, một cựu quân nhân, nhanh chóng được xác định và bắt giữ. Nhưng hắn ta cứ khăng khăng mình vô tội. Câu nói cuối cùng của hắn là: Tìm Reacher cho tôi.
Jack Reacher, một thiếu tá quân đội đã xuất ngũ, gần như là một người vô hình trong xã hội. Anh không có ảnh giấy tờ tùy thân, không có giấy phép lái xe, không có các thông tin an sinh xã hội, cũng không có cả điện thoại di động. Tìm được anh cũng giống như mò kim đáy biển. Tuy nhiên, khi các điều tra viên còn đang băn khoăn không biết cách nào liên lạc được với Jack thì anh đột nhiên xuất hiện, với lời tuyên bố hùng hồn rằng: “Tôi không định đến giúp James Barr. Tôi đến đây để thanh toán hắn.”
Tại sao James Barr đòi gặp bằng được Jack Reacher? Liệu có điều gì bí ẩn đằng sau mối quan hệ giữa hai con người này và năm nạn nhân bị ám sát?
Một phát một mạng chính là tác phẩm giới thiệu nhà văn Lee Child đến với các độc giả Việt Nam. Và không hổ danh là nhà văn trinh thám hàng đầu của Mỹ, tác phẩm của ông đã mang đến cho mình tất cả mọi cảm xúc khi đọc sách: tình tiết nhanh, có thừa hành động, và cũng không thiếu phần suy luận. Hình mẫu Jack Reacher được xây dựng trong truyện quá hoàn hảo: cao lớn, phong độ, giỏi võ, bắn súng cừ, suy luận chắc như đinh đóng cột. Nhất là đoạn giới thiệu ngoài bìa sách rất ấn tượng: “Jack Reacher. Đàn ông ước được như anh. Đàn bà ước được ở cùng anh.” Trong truyện, có vô số đoạn đánh đấm của Reacher với 5 hoặc 6 tên, đều được tả rất hay, và đều có chung một kết thúc với thắng lợi của Reacher. Điểm về xây dựng hình mẫu nhân vật: 10/10.
Về mặt nội dung tác phẩm: xuyên suốt tác phẩm chỉ là một vụ án mạng duy nhất được giới thiệu từ đầu truyện, thế nhưng qua hơn 500 trang sách, người đọc không hề cảm thấy sự dông dài nào có thể khiến chúng ta phải bỏ cuốn sách xuống giữa chừng. Những nhân vật xuất hiện đều có vai trò trong tác phẩm, từ xuất hiện chỉ trong vài dòng, cho đến xuyên suốt cả cuốn sách, tất cả đều nhưn có một sợi dây liên lạc với nhau. Và lời giải đáp cho toàn bộ các sự kiện, khi được tiết lộ ở cuối tác phẩm này, chắc chắn sẽ khiến người đọc không khỏi tán thưởng, tựa hồ như một món cơm ngon được vét đến hạt cuối cùng. Điểm về nội dung: 10/10.
Đánh giá về hình thức bên ngoài cuốn sách: giấy thời xưa của Nhã Nam thì khỏi phải chê rồi, giấy trắng, dày, chữ in cách hàng rất hợp lý, không khiến người đọc mỏi mắt. Bìa nhìn đơn giản nhưng thể hiện đầy đủ ý, tên tác giả và tên tác phẩm được in chữ hoa, to, đảm bảo không gây hiểu nhầm. Chất lượng dịch thì do mình đọc cuốn này từ 2012, nên cũng chả biết có bị dịch sót hay nhầm nghĩa không, nhưng hồi ý đọc thì không thấy có chỗ nào bị lợn cợn cả. Điểm về hình thức: 10/10.
Các nhận xét khác: nếu như Jack Reacher trong sách khiến mình thấy mê mẩn bao nhiêu, thì Jack Reacher của Tom Cruise lại khiến mình thất vọng bấy nhiêu: chiều cao khiêm tốn [đến nỗi trong phim có cả một đoạn Jack Reacher bị chế nhạo về chiều cao nữa], ngoài ra vụ ám sát trong bãi đỗ xe thì lên phim lại biến thành vụ ám sát trong công viên???? Điểm cộng cho phim là có Rosamund Pike đóng vai Helen, cũng gỡ lại được phần nào.
Tổng kết lại lý do thích truyện: nội dung hay từ mở đầu đến kết thúc, nhân vật siêu anh hùng, không có điểm
yếu, đánh đấm, bắn giết nhiều, không có các đoạn độc thoại dài dòng, không có các nhân vật kiểu “bánh bèo”.
Điểm số sau cùng: truyện: 10/10, phim: 4/10