Xét nghiệm máu tìm hCG thường chính xác hơn xét nghiệm nước tiểu. Nếu nghi ngờ có thai nhưng kết quả xét nghiệm nước tiểu âm tính, bạn có thể tiến hành xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu lại sau một tuần.
Chỉ số hCG có thể vẫn còn cao đến 4 tuần sau sảy thai hoặc phá thai.
Kết quả xét nghiệm hCG bình thường không loại trừ được khả năng có khối u trong tử cung, buồng trứng hoặc tinh hoàn. HCG chỉ là một phần của đánh giá tổng quát khi nghi ngờ khối u.
Kiểm tra nồng độ hCG trong máu thường được đi kèm trong bộ ba hoặc bộ bốn xét nghiệm tầm soát huyết thanh.
Quy trình thực hiện
Chuẩn bị gì trước khi thực hiện xét nghiệm hCG? Xét nghiệm beta hCG có phải nhịn ăn?
Buổi sáng là thời điểm tốt nhất để lấy máu làm xét nghiệm. Nếu ăn sáng trước khi lấy máu, kết quả thường không chính xác. Do đó, tốt nhất, bạn nên nhịn ăn sáng trước khi lấy máu. Ngoài ra, bạn không cần phải làm gì trước khi tiến hành thủ thuật.
Nếu xét nghiệm nước tiểu thì mẫu nước tiểu đầu tiên trong ngày thường là tốt nhất bởi vì nó có nồng độ hCG cao nhất. Mẫu nước tiểu được lấy ít nhất 4 giờ sau lần đi tiểu cuối cùng của bạn cũng có có lượng hCG cao.
Quy trình thực hiện xét nghiệm hCG như thế nào?
Hormone hCG có thể được đo từ mẫu máu hoặc nước tiểu.
Lấy máu
Bác sĩ sẽ làm sạch một vùng nhỏ trên cánh tay hoặc khuỷu tay bằng một miếng gòn sát khuẩn hoặc miếng gòn tẩm cồn. Trong một vài trường hợp, bác sĩ sẽ quấn dải băng đàn hồi xung quanh phần trên cánh tay để làm tăng lưu lượng máu. Điều này làm cho việc rút máu từ tĩnh mạch được dễ dàng hơn.
Sau đó, bác sĩ sẽ đâm kim vào tĩnh mạch ở cánh tay. Ống đựng máu sẽ được gắn ở đầu còn lại của kim. Khi đã rút đủ máu, bác sĩ sẽ lấy kim ra. Sau đó bác sĩ sẽ chặn một miếng gòn hoặc gạc lên để cầm máu tại vị trí đâm kim trên da.
Lấy nước tiểu
Nếu có thể, hãy lấy mẫu nước tiểu đầu tiên trong ngày [mẫu này thường có nồng độ hCG cao nhất].
Đặt lọ chứa vào giữa dòng nước tiểu và lấy khoảng 60 ml nước tiểu. Đừng chạm miệng lọ chứa vào vùng sinh dục và đừng để giấy vệ sinh, lông mu, phân hoặc các vật ngoại lai khác nhiễm vào mẫu nước tiểu.
Bạn hãy cẩn thận đậy nắp lọ chứa lại và đem đến phòng thí nghiệm. Nếu lấy nước tiểu ở nhà và không thể đem đến phòng khám trong vòng một giờ thì hãy bỏ vào trong tủ lạnh.
Hướng dẫn đọc kết quả
Cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG
HCG dương tính là gì hoặc HCG âm tính có nghĩa là gì? Hãy tìm hiểu cách đọc kết qủa xét nghuêmj beta HCG ở phần dưới:
Kết quả xét nghiệm beta hCG bình thường
Giá trị bình thường được liệt kê ở đây – gọi là khoảng tham chiếu – chỉ có giá trị hướng dẫn. Các khoảng tham chiếu này thay đổi tùy theo cơ sở y tế:
Nồng độ hCG trong máu:
- Nam giới và phụ nữ không mang thai: Nhỏ hơn 5 đơn vị quốc tế trên lít [IU/l];
- Phụ nữ mang thai 1 tuần [khoảng 3 tuần sau kỳ kinh chót]: 5–50 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 2 tuần [khoảng 4 tuần sau kỳ kinh chót]: 50–500 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 3 tuần [khoảng 5 tuần sau kỳ kinh chót]: 100–10,000 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 4 tuần [khoảng 6 tuần sau kỳ kinh chót]: 1080–30,000 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 6-8 tuần [khoảng 8-10 tuần sau kỳ kinh chót]: 3500–115,000 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 12 tuần [khoảng 14 tuần sau kỳ kinh chót]: 12,000–270,000 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 13-16 tuần [khoảng 15-18 tuần sau kỳ kinh chót]: Lên đến 200,000 IU/l.
Nồng độ hCG nước tiểu:
- Nam giới: không [âm tính]
- Phụ nữ không mang thai: không [âm tính]
- Phụ nữ mang thai: phát hiện [dương tính]
Kết quả xét nghiệm beta hCG cao
Khi bạn đang mang thai, nồng độ hCG tăng rất cao cho thấy bạn có thể mang đa thai [ví dụ như sinh đôi hoặc sinh ba], thai trứng, hội chứng Down hoặc là bạn mang thai sớm hơn so với ước tính của bạn theo kỳ kinh cuối.
Ở nam giới hoặc phụ nữ không mang thai, nồng độ hCG cao có thể cho thấy có khối u ung thư hoặc khối u lành tính có nguồn gốc từ tinh trùng hoặc tế bào trứng [gọi là u tế bào mầm], chẳng hạn như u buồng trứng hoặc tinh hoàn. Điều này cũng có thể gặp trong một số loại ung thư, ví dụ như ung thư dạ dày, tụy, ruột già, phổi hoặc gan.
Kết quả xét nghiệm beta hCG thấp
Nếu bạn đang mang thai, nồng độ hCG thấp có thể có nghĩa là thai ngoài tử cung, thai chết lưu hoặc bạn không đang trong giai đoạn sớm hơn của thai kỳ so với dự tính bằng kỳ kinh cuối.
Nếu bạn đang mang thai, nồng độ hCG giảm bất thường có nhiều khả năng là sẩy thai.
Khoảng giá trị bình thường của kỹ thuật y tế này có thể không thống nhất tùy thuộc vào cơ sở thực hiện xét nghiệm mà bạn chọn. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.
Bào thai trong bụng mẹ sẽ được bánh nhau nuôi dưỡng và các chất dinh dưỡng sẽ được vận chuyển thông qua dây rốn. Bánh nhau không chỉ thực hiện nhiệm vụ trao đổi chất giữa mẹ và bào thai mà còn có chức năng tiết các hormone điều hòa trong thời gian mang thai.
HCG là một trong những loại hormone mà bánh nhau tiết ra. HCG [Human Chorionic Gonadotropin] có bản chất peptid và có vai trò đặc biệt quan trọng trong thai kỳ. HCG có vai trò báo hiệu cho tử cung sẵn sàng cho quá trình làm tổ của trứng đã được thụ tinh, ngăn ngừa quá trình rụng trứng và kích hoạt quá trình phát triển và trưởng thành của các tế bào mầm. Bên cạnh đó HCG còn có chức năng kích thích tiết hormone sinh dục hình thành giới tính thai nhi. Hormone này là một trong những nguyên nhân gây ra các hiện tượng ốm nghén của cơ thể người mẹ.
Về cấu tạo, HCG gồm hai tiểu đơn vị khác nhau là alpha và beta tuy nhiên beta là đơn vị đặc hiệu cho HCG và là cơ sở định lượng HCG. Tuy nhiên nồng độ HCG tăng rất nhanh sau khi trứng được thụ tinh vafsex đạt cực đại khi thai nhi bước vào tuần thứ 8-10 của thai kỳ và sau đó giảm dần và sẽ ổn định.
Xét nghiệm beta HCG là xét nghiệm nhằm kiểm tra nồng độ beta HCG trong máu và nước tiểu
Xét nghiệm beta HCG là xét nghiệm nhằm kiểm tra nồng độ beta HCG có trong máu và nước tiểu. Xét nghiệm này khá đơn giản và được thực hiện phổ biến trong thai kỳ. Việc thực hiện xét nghiệm Beta hCG không chỉ giúp mẹ biết chính xác mình đã có thai hay chưa mà còn giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi.
Xét nghiệm beta hCG mang ý nghĩa như thế nào?
Xét nghiệm beta hCG giúp định lượng được nồng độ beta hCG có trong máu, trong nước tiểu. Đây là xét nghiệm quan trọng, có vai trò chính để chẩn đoán thai sớm, nồng độ này có xu hướng tăng rất nhanh khi trứng đã được thụ tinh. Chu kỳ của hormon này thường đạt cực đại ở tuần thai kỳ đến thứ 8-10, sau đó giảm rồi ổn định trong suốt quá trình thai kỳ.
Xét nghiệm này giúp phản ánh có thai từ rất sớm, thậm chí từ lúc chị em chưa cảm nhận được dấu hiệu chậm kinh. Một khi nồng độ này vượt trên mức bình thường, có thể nhận ra rằng người phụ nữ đó đã mang thai. Bên cạnh đó, xét nghiệm beta còn có nhiều ý nghĩa khác như:
- Giúp xác định tình trạng của thai nhi như thai đôi, đa thai, hoặc thai ngoài tử cung,… Đặc biệt ở trong giai đoạn sớm nồng độ hCG có thể tăng rất cao so với tuổi thai kỳ, nên có thể nghi ngờ đa thai. Tuy nhiên trường hợp cần tiến hành siêu âm để có thể khẳng định chính xác điều này.
- Dự đoán được độ tuổi thai nhi hoặc có thể phát hiện tình trạng thai lưu.
- Kiểm soát được hội chứng Down của thai nhi và một số bệnh lý có liên quan đến tế bào nuôi ở nhau thai hoặc tử cung, buồng trứng…
- Có thể áp dụng để kiểm tra ung thư tinh hoàn ở nam giới bởi có thể hormone hCG tồn tại ở những khối u có nguồn gốc từ trứng, tinh trùng hoặc những tế bào mầm.
Xét nghiệm beta HCg có rất nhiều ý nghĩa
Khi nào nên thực hiện xét nghiệm HCG?
Thông thường, xét nghiệm HCG sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện khi:
- Xác định tình trạng mang thai
Thực hiện xét nghiệm HCg khi nghi ngờ mang thai
- Nghi ngờ thai ngoài tử cung.
- Nghi ngờ chửa trứng.
- Kiểm tra nguy cơ mắc dị tật bẩm sinh [kết hợp với các xét nghiệm tầm soát khác].
- Tìm kiếm, kiểm tra mầm bệnh ung thư có nguồn gốc tinh trùng hoặc trứng [kết hợp với một số xét nghiệm khác].
Tính chính xác của xét nghiệm Beta HCG?
Xét nghiệm beta HCG có độ chính xác lên đến 97%. Tuy nhiên không tất cả các xét nghiệm beta HCG đều cho kết quả chính xác. Bởi có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng tới tính chính xác của xét nghiệm này như:
- Thực hiện xét nghiệm quá sớm: xét nghiệm sớm khi hàm lượng beta HCG còn thấp sẽ dẫn đến hiện tượng âm tính giả.
- Mẫu xét nghiệm không đạt yêu cầu: mẫu xét nghiệm được lấy không đúng cách hay sai thời điểm cũng có thể dẫn tới việc sai lệch trong kết quả xét nghiệm
- Sử dụng một số loại thuốc: một số thuốc tân dược hay một số loại thực phẩm có thể ảnh hưởng tới nồng độ beta HCG trong cơ thể
Phương pháp xét nghiệm HCG?
Xét nghiệm HCG là phương pháp dễ thực hiện, ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác và cho kết quả chính xác. Xét nghiệm HCG có thể được thực hiện trên máy hoặc trên nước tiểu.
Xét nghiệm HCG trên mẫu máu
Bệnh nhân sẽ được tiến hành lấy máu bởi các chuyên viên y tế để xét nghiệm. Bác sĩ có thể giải thích cụ thể cho bạn biết những chỉ số cụ thể này mang ý nghĩa như thế nào và có thể khẳng định được có thai hay không:
- Dưới 5 mIU/ml: Đây là xét nghiệm âm tính xác định không có thai.
- Trên 25 mIU/ml: Xét nghiệm cho kết quả dương tính, chứng tỏ đã có thai.
- Nếu như thuộc khoảng 5 – 25 mIU/ml: Chưa thể đưa ra kết luận là có thai hay không có thai. Vậy nên cần thực hiện thêm một số xét nghiệm khác, hoặc là theo dõi thêm chỉ số beta hCG những ngày kế tiếp.
Xét nghiệm HCG được thực hiện trên máu và nước tiểu
Xét nghiệm HCG trên mẫu nước tiểu
Khi trứng bắt đầu làm tổ trong tử cung, nhau thai bắt đầu hình thành và tiết ra hormone hCG. Một phần hormone sẽ hòa vào máu còn với phần còn lại sẽ được đào thải qua đường nước tiểu, nên có thể thử nghiệm qua đường nước tiểu.
Đây là xét nghiệm dùng que thử thai có chất phản ứng với phân tử beta hCG và hiển thị vạch đo trên kết quả mẫu. Lấy khoảng 60ml nước tiểu và lưu ý không để miệng lọ chạm vào vùng sinh dục hay để rới các dị vật vào mẫu nước tiểu. Mẫu nước tiểu nên được thực hiện lấy vào buổi sáng để có thể đưa ra được kết quả chính xác nhất, bởi đây chính là thời điểm mà nồng độ hCG có mức cao nhất trong ngày.
Thông thường các bác sĩ sẽ khuyến cáo làm xét nghiệm Beta HCG trong máu của người mẹ để chẩn đoán tình trạng mang thai cũng như là theo dõi sự phát triển của thai nhi.
Ý nghĩa của các chỉ số HCG
Ngoài việc giúp chẩn đoán có thai hay không, kết quả xét nghiệm Beta HCG còn có ý nghĩa trong theo dõi sự phát triển của thai nhi ở những tuần đầu thai kỳ. Nồng độ Beta HCG quá thấp hoặc quá cao so với mức bình thường có thể phản ánh 1 số vấn đề của thai kỳ.
Chỉ số HCG của người bình thường
Nồng độ hCG trong máu:
Khi nồng độ HCG < 5mIU/ml thì đồng nghĩa với kết quả thử thai âm tính, bạn chưa có thai.
Nồng độ HCG nước tiểu:
- Nam giới: âm tính.
- Phụ nữ không mang thai: âm tính.
- Phụ nữ mang thai: dương tính.
Chỉ số beta HCG tăng cao
Chỉ số xét nghiệm Beta hCG được sử dụng phổ biến để chẩn đoán chính xác tình trạng có thai. Cụ thể như sau:
Beta HCg tăng cao khi mang thai
- Phụ nữ mang thai 1 tuần: 5–50 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 2 tuần: 50–500 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 3 tuần: 100–10,000 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 4 tuần: 1080–30,000 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 6-8 tuần: 3500–115,000 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 12 tuần: 12,000–270,000 IU/l;
- Phụ nữ mang thai 13-16 tuần: 200,000 IU/l.
Khi nồng độ hCG > 25mIU/ml có nghĩa là bạn đã có thai. Tuy nhiên nếu rơi vào trường hợp nồng độ hCG từ 5mlU/ml - dưới 25mlU/ml thì bệnh nhân cần làm thêm các xét nghiệm hoặc chẩn đoán khác để biết được nguyên nhân gây tăng tăng nồng độ hCG.
Beta hCG được sinh ra sau khi trứng được thụ tinh do đó để biết được chính xác mình có thai hay không thì bạn lưu ý cần làm xét nghiệm khoảng ngày thứ 8, 9 sau rụng trứng.
Nồng độ Beta hCG quá cao so với tuổi thai thường gặp trong trường hợp chửa trứng, mẹ mang đa thai hoặc các vấn đề bệnh lý ở tế bào nuôi hoặc có thể là tính nhầm ngày thụ thai.
Chỉ số beta HCG giảm
Nồng độ Beta hCG quá thấp không tương xứng với tuổi thai tính theo ngày kinh cuối: Thường gặp trong các trường hợp như sảy thai, phôi hỏng hoặc mang thai ngoài tử cung. Nồng độ hCG thấp cũng không ngoại trừ trường hợp tính nhầm ngày thụ thai.
Đọc chỉ số xét nghiệm Beta hCG như thế nào?
Chỉ số hCG mang nhiều ý nghĩa khác nhau, dựa trên những chỉ số này có thể xác định được người đó có mang thai hay không và những vấn đề khác:
Chỉ số bình thường
Nồng độ beta hCG trong máu bình thường, cụ thể đó là:
- Với phụ nữ mang thai và nam giới có chỉ số này