Tại sao chúng ta không tư duy sáng tạo

Trong thế giới cạnh tranh cao ngày nay, tư duy sáng tạo giúp thế hệ trẻ tiến lên một bậc, cũng như giúp họ quản lý bản thân và các mối quan hệ với người khác một cách tốt hơn. Tìm hiểu thêm về cách sáng tạo trong tư duy, cho phép các bạn trẻ thể hiện mình tốt hơn trong học tập và xã hội.

TẠI SAO TƯ DUY SÁNG TẠO LÀ CẦN THIẾT CHO NGƯỜI TRẺ TRONG THẾ KỶ 21?

Trong thế giới cạnh tranh cao ngày nay, tư duy sáng tạo giúp thế hệ trẻ bước lên một bậc, cũng như giúp họ quản lý tốt hơn bản thân và các mối quan hệ của họ với người khác. Tìm hiểu thêm về cách sáng tạo tư duy, cho phép các bạn trẻ thể hiện mình tốt hơn trong học tập và xã hội.

Tư duy sáng tạo là khả năng tạo ra những ý tưởng độc đáo, hữu ích, đáng thăm dò và xây dựng thêm. Đó là kỹ năng nhìn nhận vấn đề tưởng tượng và từ những quan điểm mới, để đến với các giải pháp và ý tưởng mà có thể không được xem xét trước đó.

Tại sao là tư duy sáng tạo là quan trọng?

Tư duy sáng tạo giúp chúng ta trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Một xã hội mà chỉ sản xuất cá nhân có thể làm theo và sao chép các quy trình và thủ tục đặt ra bởi những người khác, sẽ không bao giờ thực sự phát triển như mong muốn.

Tương tự, những người chỉ cần làm theo những gì người khác yêu cầu họ làm mà không đặt câu hỏi hoặc không có khả năng khám phá và lựa chọn, sẽ hiếm khi đi xa trong cuộc sống. Khả năng suy nghĩ một cách sáng tạo cho những người trẻ phát triển tốt trong tương lai, cũng như giúp họ quản lý tốt hơn bản thân và các mối quan hệ của họ với người khác.

Một nhà tư duy sáng tạo sẽ trông như thế nào?

Trẻ em có tư duy sáng tạo một cách tự nhiên. Trẻ có thể hỏi hàng trăm câu hỏi, và tự nhiên rất cởi mở với những ý tưởng mới. Hơn nữa, trẻ nhỏ sẵn sàng thử nghiệm mọi thứ, mọi cách nếu có cơ hội, thêm vào đó trẻ nhỏ có sự kiên trì tốt, rất thích các giải pháp sáng tạo, và có khả năng đẩy ranh giới ra khỏi sự bình thường. Và điều đó sẽ dần được chỉnh hóa khi trẻ bắt đầu đi học, thông qua hệ thống, chương trình giáo dục với các kỹ luật ràng buộc trẻ trong việc tư do, như phạt trẻ, và chỉ tập trung vào việc làm bài đúng, trả lời câu hỏi đúng, và khi quy trình này dần hình thành, tư duy sáng tạo tự nhiên của trẻ dần mất đi.

…

Làm thế nào chúng ta có thể thúc đẩy tư duy sáng tạo khi vào Tiểu học và THCS?

Hãy chú ý các bài kiểm tra tại trường tiểu học và trung học, tư duy sáng tạo thường xếp sau, hoặc lựa chọn thêm chứ không phải là một bài thi chính thống. 

Để khuyến khích tư duy sáng tạo trong 6-16 tuổi, chúng ta cần phải khuyến khích họ nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc nhìn và sử dụng một cách tiếp cận thử và sai để giải quyết vấn đề. Ví dụ, xem xét một số vấn đề môi trường phải đối mặt với hành tinh này, và yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm để đưa ra các giải pháp sáng tạo, vừa là một hoạt động tư duy sáng tạo quan trọng và hữu ích.

Chúng ta cũng cần để giúp họ có sự tự tin để chấp nhận rủi ro, để thử những ý tưởng mới, và trải nghiệm thất bại. Bằng cách này, những trẻ được khuyến khích để khám phá những điều cho bản thân, chứ không phải là đút từng thìa kiến thức cho họ, là một cách hiệu quả hơn nhiều để phát triển tư duy sáng tạo.

Ngoài việc trên, điều quan trọng là khuyến khích trẻ phát triển các sở thích có lợi, thường những người sáng tạo thường sử dụng kiến thức của họ về một lĩnh vực theo những cách độc đáo để thông báo cho các lĩnh vực hoàn toàn khác nhau.

Có lẽ một trong những công cụ hiệu quả và động lực nhất đối với tư duy sáng tạo là động não, hoặc sơ đồ tư duy. Điều này có thể sử dụng hiệu quả cho việc tạo, thích nghi hoặc xem xét các ý tưởng, các sự tương quan, bản chất khác nhau, là công cụ hoàn hảo để khám phá vô hạn với các ý tưởng liên kết.

Bài viết của tác giả Helen Marjan. Cô là Giám đốc tại Joint Managaing và là đồng Giám đốc Nghiên cứu tại Lorna Whiston.

Tư duy sáng tạo là khả năng tạo ra những ý tưởng độc đáo, hữu ích, đáng thăm dò và có tiềm năng xây dựng thêm. Đó là kỹ năng nhìn nhận vấn đề tưởng tượng và từ những quan điểm mới, để đến với các giải pháp và ý tưởng mà có thể không được xem xét trước đó.

Tại sao tư duy sáng tạo là quan trọng?

Tư duy sáng tạo giúp chúng ta trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Một xã hội chỉ chú trọng vào sản xuất cá nhân, làm theo và sao chép các quy trình và thủ tục đặt ra bởi những người khác, sẽ không bao giờ thực sự phát triển như mong muốn.

Tương tự, những người chỉ cần làm theo những gì người khác yêu cầu họ làm mà không đặt câu hỏi hoặc không có khả năng khám phá và lựa chọn, sẽ hiếm khi đi xa trong cuộc sống. Khả năng suy nghĩ một cách sáng tạo tạo tiền đề để những người trẻ phát triển tốt trong tương lai, cũng như giúp họ quản lý tốt hơn bản thân và các mối quan hệ của họ với người khác.

Tư duy sáng tạo được biểu hiện như thế nào?

Trẻ em có tư duy sáng tạo một cách tự nhiên. Trẻ có thể hỏi hàng trăm câu hỏi, và tự nhiên rất cởi mở với những ý tưởng mới. Hơn nữa, trẻ nhỏ sẵn sàng thử nghiệm mọi thứ, mọi cách nếu có cơ hội, thêm vào đó trẻ nhỏ có sự kiên trì tốt, rất thích các giải pháp sáng tạo, và có khả năng đẩy ranh giới ra khỏi sự bình thường. Và điều đó sẽ dần được chỉnh hóa khi trẻ bắt đầu đi học, thông qua hệ thống, chương trình giáo dục với các kỹ luật ràng buộc trẻ trong việc tự do, như phạt trẻ, và chỉ tập trung vào việc làm bài đúng, trả lời câu hỏi đúng, và khi quy trình này dần hình thành, tư duy sáng tạo tự nhiên của trẻ dần mất đi.…

Làm thế nào chúng ta có thể thúc đẩy tư duy sáng tạo khi vào Tiểu học và THCS?

Hãy chú ý các bài kiểm tra tại trường tiểu học và trung học, tư duy sáng tạo thường xếp sau, hoặc bổ sung thêm chứ không phải là một bài thi chính thống. 

Để khuyến khích tư duy sáng tạo trong độ tuổi từ 6 - 16 tuổi, chúng ta cần phải khuyến khích các em nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc nhìn và sử dụng một cách tiếp cận thử và sai để giải quyết vấn đề. Ví dụ, xem xét một số vấn đề môi trường mà trái đất đang đối mặt, và yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm để đưa ra các giải pháp sáng tạo, vừa là một hoạt động tư duy sáng tạo quan trọng và hữu ích.

Chúng ta cũng cần giúp các em có sự tự tin để chấp nhận rủi ro, để thử những ý tưởng mới, và trải nghiệm thất bại. Bằng cách này, trẻ em được khuyến khích để khám phá những điều mà chính trẻ thực sự thấy thú vị, thay vì đút từng thìa kiến thức cho trẻ, đây là cách hiệu quả hơn nhiều để phát triển tư duy sáng tạo.

Có lẽ một trong những công cụ hiệu quả và tạo động lực nhất đối với tư duy sáng tạo là kỹ thuật động não [brainstorming], hoặc sơ đồ tư duy [mind-map]. Các công cụ này có thể mang đến hiệu quả cao trong việc kiến tạo, áp dụng hoặc xem xét những ý tưởng, những sự tương quan, những bản chất khác nhau, và là công cụ hoàn hảo để khám phá vô hạn với các ý tưởng liên kết.

---------------------------

Bài viết của tác giả Helen Marjan. Cô là Giám đốc tại Joint Managaing và là đồng Giám đốc Nghiên cứu tại Lorna Whiston.

Nguồn: Theasianparent.com

CÁC TIN KHÁC CÙNG DANH MỤC

Sáng tạo dường như là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, bởi nếu không, chúng ta sẽ mãi chỉ đi chiếc xe ngựa kéo thay vì ngồi trong oto. Sẽ phải ghi chép lại các sự kiện trên đá, đất sét, thậm chí trên da, tre hay dải lụa thay vì những trang giấy trắng như ngày hôm nay.

Nhưng tại sao chúng ta lại không làm điều đó thường xuyên hơn?

Nếu mỗi ngày bạn ngồi xuống buộc dây giày và tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu ta cho chiếc giày vào lò nướng rồi gọi nó là bánh “dày”, chắc chắn sẽ chiếm hết phần lớn thời gian của bạn để làm việc khác. Đúng vậy, rõ ràng không cần phải sáng tạo trong mọi việc, nhưng chính tư duy ấy lại là “hòn đá tảng” mỗi khi chúng ta cố gắng nghĩ ra một điều gì đó khác biệt.

Dưới đây là 03 “hòn đá” cản trở trực tiếp đến tư duy sáng tạo của chúng ta.

Từ mẫu giáo cho tới tận khi học đại học. phần lớn hệ thống giáo dục dạy chúng ta phải tìm ra “câu trả lời chính xác duy nhất”. Điều này thực sự tốt trong các kỳ thi nơi mà bạn làm ra một đáp án khác sẽ chẳng ai tuyên dương đâu. Nhưng cuộc sống ngoài kia vốn dĩ không như vậy – mơ hồ & rất nhiều câu trả lời – tất cả phụ thuộc vào quan điểm của bạn.

Một vết chấm trên bảng bằng phấn đối với các cô nhóc, cậu nhóc 3 tuổi có thể là tàn thuốc lá, một vết chân chim, một ngôi sao hay một quả trứng ung nhưng đối với người lớn chúng ta, đó đơn giản chỉ là một vết chấm.

Câu trả lời thứ 2, thứ 3 thường kỳ quặc hoặc trái với lẽ thường, điều đó làm chúng ta – với bộ não vốn bị đóng băng theo thời gian cảm thấy không quen. Nhưng đây là điều kiện cần để bạn nhìn vấn đề theo một cách mới mẻ.

Một vài kỹ thuật để bắt đầu cho ra lò những câu trả lời đúng thứ 2. thứ 3, thậm chí tới vài chục thứ như: Nếu … thì sao, đảo ngược vấn đề, phá vỡ những luật lệ hay chỉ đơn giản lựa chọn từ ngữ khác để đặt câu hỏi. Phải có câu trả lời thứ 2 bởi nếu không bạn sẽ chỉ loanh quanh giải quyết vấn đề theo cách cũ. Và sớm muộn bạn sẽ nhận ra rằng giải pháp của ngày hôm qua chẳng thể nào giải quyết được vấn đề của ngày hôm nay.

Chúng ta đã quá quen với việc phải suy nghĩ logic. Khi đối mặt với vấn đề, ngay lập tức công tác bán cầu não trái được bật: “Hãy đi sâu vào bản chất của sự việc”, “Đừng vòng vo nữa”. Nhưng điều này vô tình khiến chúng ta không bao giờ xem xét tới những khả năng khác.

Suy nghĩ không logic thường cũng không được người khác đánh giá cao. Rằng điều đó là ngu ngốc, rằng xưa nay chẳng ai làm như thế cả. Những bạn designers có lẽ là người hiểu rõ nhất cảm giác này: “Em hãy thiết kế sao cho thật sáng tạo” nhưng rồi khi gửi lại thì client nói: “Chị thấy nó cứ sao sao, thôi làm giống cái này cho chị đi”.

Một phương pháp rất tốt để giáng một cú đánh giúp bạn thoát khỏi vấn đề tư duy logic đã được Roger Von Oech đề cập đến trong cuốn sách “Cú đánh thức tỉnh trí sáng tạo”: Tư duy mềm dẻo. Nguyên tắc của phương pháp này rất đơn giản: Tìm kiếm sự tương đồng và kết nối giữa những sự vật thông qua phép ẩn dụ. Về cơ bản bạn đang dùng ý tưởng này để nêu bật ý tưởng khác. Lần tới nếu gặp một vấn đề hãy so sánh chúng với những điều xung quanh bạn, nó sẽ mang tới một quan điểm mới và hữu hiệu về vấn đề. Sau đây là một bài tập thể dục nhỏ cho não bộ: Ý nghĩ của cuộc sống là gì? Cứ tạo ra phép ẩn dụ về cuộc sống, hãy thử với thức ăn nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu.

Quan trọng nhất nhưng lại là một quan niệm sai lầm phổ biến nhất & đáng buồn thay lại được chúng ta tin là đúng: TÔI KHÔNG SÁNG TẠO. Chính điều này đã cản trở chúng ta bước tới khu vực tưởng trượng của trí não, chơi đùa với kiến thức, mạo hiểm để tìm kiếm câu trả lời chính xác thứ 6, thứ 10.

Nhiều người cho rằng, sáng tạo chỉ dành cho những người như Einstein, Thomas Edison hay Leonardo Da Vinci. Đúng, họ đều là những thiên tài. Không. Phải nói là sáng tạo siêu việt trong lĩnh vực của mình, nhưng phần lớn ý tưởng của họ đều xuất phát từ những thứ rất đỗi bình thường, chơi đùa với chúng và biến chúng thành những ý tưởng lớn thực sự.

Bởi vậy, sự khác biệt duy nhất giữa nhóm có khả năng tuôn trào 100 ý tưởng trong 1 phút với những người dù có kiến thức thực tế sâu sắc nhưng vẫn không thể đưa ra một ý tưởng sáng tạo nào đó là tự cấp phép sáng tạo cho chính mình. Thậm chí dù không biết câu hỏi đó có thể dẫn tới đâu, nhưng họ biết rằng, ý tưởng lớn sẽ xuất hiện và tin mình có khả năng biến điều đó xảy ra.

Nếu bạn đã từng dùng chiến điện thoại làm thước kẻ, túi nilong để buộc giày đi mưa, lá khô làm giấy vệ sinh hay đơn giản dùng cuốn vở để lót chỗ ngồi thì bạn hoàn toàn có khả năng sáng tạo. Chỉ cần bạn tin điều đó và bắt đầu học cách để trở nên sáng tạo.

Nguồn: Học viên thương hiệu Plato

0 0 đánh giá

Đánh giá bài viết