Bộ não, cơ quan phức tạp nhất của con người, cấu tạo từ ba vùng chính: đại não, tiểu não và thân não [cuống não]. Các khu vực của não vừa hoạt động độc lập, vừa phối hợp với nhau để thực hiện nhiệm vụ. Do đó, tùy vào nhiệm vụ, lượng não được sử dụng sẽ thay đổi. Có thể không phải mọi khu vực luôn được kích hoạt vào mọi thời điểm, nhưng không đồng nghĩa một số bộ phận trở nên thừa thãi, IFL Science hôm 29/5 đưa tin.
"Chúng ta sử dụng gần như mọi phần của não. Hầu hết bộ não hoạt động gần như mọi lúc", nhà thần kinh học Barry Gordon tại Trường Y khoa Johns Hopkins cho biết. Thực tế, trong thời gian 24 giờ, tất cả các vùng trong não đều sẽ được sử dụng. Kể cả khi con người nghỉ ngơi hoặc ngủ, phần lớn bộ não vẫn hoạt động.
"Bằng chứng cho thấy trong một ngày, bạn sẽ sử dụng 100% bộ não", John Henley, nhà thần kinh học tại tổ chức Mayo Clinic, nói. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa rằng khi một phần não bị loại bỏ hoặc chịu tổn thương, con người sẽ không thể thực hiện các công việc hàng ngày. "Bộ não có cách bù đắp để đảm bảo rằng những phần còn lại sẽ phụ trách hoạt động", Henley bổ sung. Sự linh hoạt này giải thích tại sao một số người bị thiếu một phần não vẫn có thể sinh hoạt và làm việc.
Trước đó, nhiều người tin vào quan điểm cho rằng con người chỉ sử dụng 10% não. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã dùng kỹ thuật chụp cộng hưởng từ chức năng [fMRI] để bác bỏ thông tin này. fMRI đo lưu lượng máu và sự oxy hóa trong não để phát hiện hoạt động ở các vùng não khác nhau. Kỹ thuật này cho thấy, kể cả khi thực hiện những nhiệm vụ đơn giản, không phải chỉ có 10% não hoạt động mà con số lớn hơn nhiều.
Vậy 10% có phải dùng để chỉ số lượng tế bào não hay không? Điều này cũng không chính xác, theo BBC. Khi bất kỳ tế bào thần kinh nào sắp trở nên thừa thãi, chúng sẽ thoái hóa và chết đi hoặc bị các khu vực khác gần đó xâm chiếm. Cơ thể người sẽ không để cho các tế bào não lang thang vô dụng.
Như vậy, có thể nói con số 10% là vô nghĩa, theo nhà thần kinh học Amy Reichelt. Não chỉ chiếm 2% khối lượng cơ thể nhưng lại sử dụng tới 20% năng lượng. Vì vậy, không có lý do gì để lãng phí một lượng lớn tài nguyên cơ thể và cung cấp năng lượng cho chỉ 10% bộ não.
Bộ não người có khả năng nhớ khối lượng dữ liệu khổng lồ, vượt xa khả năng của các máy tính hiện đại nhất hiện nay.
Hãy quên đi những gì bạn cho rằng đã biết về bộ nhớ của con người, bởi một nghiên cứu mới vừa cho biết khả năng của bộ não chúng ta lớn hơn 10 lần so với quan điểm trước đây.
"Phát hiện này là một quả bom tấn thực sự trong lĩnh vực khoa học thần kinh" – nhà nghiên cứu Terry Sejnowski thuộc Viện Nghiên cứu Sinh học Salk [Mỹ] nói. "Tính toán mới nhất của chúng tôi về khả năng ghi nhớ của não ước tính, dung lượng bộ nhớ của não lên đến ít nhất một petabyte, nghĩa là xấp xỉ với lượng thông tin lưu trữ trên mạng toàn cầu [World Wide Web] - 1 petabyte bằng 1.000 terabytes”.
Các nhà khoa học đã xem xét mô não của chuột và tái tạo nó thành mô hình 3D để nghiên cứu trung tâm bộ nhớ của não bộ. Sau khi làm như vậy, họ đã lần đầu tiên quan sát được một hiện tượng lạ: các khớp tế bào thần kinh có thể thay đổi kích thước, do đó có thể làm tăng dung lượng bộ nhớ.
Những gì họ lần đầu tiên phát hiện là trong 10% các trường hợp, các khớp thần kinh đã được nhân đôi. Tò mò tại sao điều đó xảy ra, các nhà nghiên cứu đã sử dụng kính hiển vi và các thuật toán tiên tiến để tái tạo lại kết nối, hình dạng, số lượng, và diện tích bề mặt của các tế bào não.
Họ phát hiện thấy có tới 26 loại khớp thần kinh, chứ không phải chỉ là một vài loại như quan niệm trước đây. Sự phức tạp trong các kết nối giữa các tế bào thần kinh có thể làm tăng dung lượng bộ nhớ tiềm năng của não.
Nhóm nghiên cứu tiết lộ thêm, các khớp thần kinh có thể thay đổi kích thước và khả năng này tùy thuộc vào các hoạt động truyền dẫn tín hiệu thần kinh, và điều này xảy ra gần như ngay lập tức.
Phát hiện này rất có ý nghĩa vì các nhà nghiên cứu có thể sử dụng nó cho để có những phát minh tiến bộ hơn nữa cho các máy tính với những kỹ thuật cao hơn và hiệu quả hơn.
Bộ não của người lớn tạo ra khoảng 20 watt điện liên tục, tương đương một bóng đèn mờ, nhưng nó cũng có những khả năng tuyệt vời, vượt xa bất cứ điều gì các máy tính hiện nay có thể làm được, nhóm nghiên cứu kết luận.
"Con người mới chỉ sử dụng được 10% khả năng của não bộ" - ồ không đừng tin vào điều đó, vì câu nói này đã được chứng minh là sai rồi. Mọi phần não đều có chức năng của mình, và chúng ta luôn dùng tất cả mỗi khi làm bất kỳ điều gì.
Tuy nhiên, khả năng thực sự của não bộ thì vẫn đang bị đánh giá hơi thấp, ít nhất là ở khả năng lưu trữ. Vì mới đây, các chuyên gia tin rằng khả năng lưu trữ của não bộ có thể gấp 10 lần những gì đã tìm ra. Và để quy đổi cho rõ hơn, khả năng ấy cho phép chúng ta trữ tới... 4,7 tỉ cuốn sách trong đó.
Cụ thể, các chuyên gia từ Viện nghiên cứu sinh học Salk [California, Mỹ] đã thử tính toán khả năng lưu trữ của các khớp thần kinh - nơi được cho là chịu trách nhiệm lưu giữ ký ức.
Họ nhận ra rằng, mỗi khớp có thể giữ khoảng 4,7 bytes thông tin. Não bộ của chúng ta có khoảng 100, thậm chí là 1 triệu tỉ [không đọc nhầm đâu] khớp thần kinh, vậy nên chúng ta có dung lượng tính bằng petabyte - tương tương 1.000.000.000.000.000 [1 triệu tỉ] bytes.
Mỗi petabyte tương đương với 20 triệu ngăn kéo chứa đầy tại liệu, video ở độ phân giải HD với tổng thời lượng trên 13 năm, 4,7 tỉ cuốn sách, và 670 triệu nội dung website.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa chúng ta có thể nhớ được ngần ấy thông tin. Những con số này chỉ là tổng số thông tin não người có thể trữ trên lý thuyết. Còn về mặt thực tế, chúng ta khó lòng đạt được điều đó.
Nhưng theo giáo sư Terry Sejnowski - tác giả nghiên cứu, kết luận này giống như "một quả bom trong lĩnh vực khoa học thần kinh."
"Chúng tôi đã tìm ra chìa khoá thiết kế, về cách vùng đồi thị [nơi chịu trách nhiệm lưu giữ ký ức] hoạt động với năng lượng rất thấp, nhưng hiệu quả cao,"