04/05/2016
Khi mới lọt lòng mẹ trẻ sơ sinh cũng cần được giữ nguyên ở tư thế bào thai [có được cảm giác an toàn]. Tuy nhiên tư thế của trẻ không đúng hoặc nằm lâu ở một tư thế lâu sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ cũng như về thẩm mỹ của trẻ...
Khi mới lọt lòng mẹ trẻ sơ sinh cũng cần được giữ nguyên ở tư thế bào thai [có được cảm giác an toàn]. Tuy nhiên tư thế của trẻ không đúng hoặc nằm lâu ở một tư thế lâu sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ cũng như về thẩm mỹ của trẻ chính vì vậy sau khi chào đời nên xen kẽ tư thế đặt nằm cho trẻ.
- Duy trì cảm giác giới hạn và đảm bảo an toàn cho trẻ.
- Tránh biến dạng ở đầu.
- Giúp trẻ phát triển đồng đều cả hai bên cơ thể .
- Tránh sự hình thành và ứ đọng dịch tiết [đặc biệt với trẻ ốm.]
- Chăm sóc
Tư thế nằm ngửa:Nằm ngửa là tư thế tự nhiên.
Cách đặt trẻ:
- Hai tay mở ngang, cẳng tay và bàn tay hướng lên trên đầu, cuộn một chiếc khăn tắm lớn tạo thành ổ cuốn, gấp khăn mỏng làm gối đặt dưới vai trẻ [không đặt ở đầu] để đường thở của trẻ được thẳng.
- Đặt trẻ vào ổ sao cho ổ cuốn ôm sát vào trẻ, đặt chân của trẻ gập sát thân mình và bàn chân của trẻ chạm vào mặt trong của vòng khăn, tay trẻ đặt ở giữa ngực và gần với mặt như nằm trong bụng mẹ.
Ưu điểm :
- Giúp trẻ toàn thân thư giãn, thả lỏng, tạo cảm giác thoải mái.
- Tạo cảm giác an toàn khi nằm ngửa mũi miệng của trẻ không gặp các chướng ngại vật cản trở đến quá trình hô hấp.
- Không gây áp lực cho các cơ quan nội tạng như tim, phổi, dạ dày, đường ruột và bàng quang.
- Thuận tiện chăm sóc
Nhược điểm
- Nằm ngửa nhiều sẽ khiến đầu trẻ dễ bị bẹp.
- Ở tư thế này, độ an toàn cho sức khoẻ của trẻ cao, nhưng khi nằm ngửa không có vật gì chặn nên trẻ sẽ cảm thấy không có chỗ dựa.
Khi trẻ bị ngạt mũi [viêm đường hô hấp trên] không nên để trẻ nằm ngửa.
Tư thế nằm nghiêng: Đây là tư thế đem đến nhiều lợi ích mà các chuyên gia khuyên rằng các bậc cha mẹ nên luyện tập cho trẻ quen với tư thế này.
Cách đặt trẻ: Cho trẻ nằm nghiêng toàn thân về một bên, cuốn ổ đến ngực trẻ hai tay, chân ôm sát ổ cuốn.
Ưu điểm
- Tránh ngạt thở: Ngay cả khi trẻ bất ngờ nôn trớ, tư thế nằm nghiêng này giúp đẩy những thứ trong khoang miệng của trẻ ra ngoài nhanh chóng mà không bị đẩy ngược vào trong, giúp trẻ không ngủ ngáy, thở khò khè khi ngủ. Nếu các tư thế khác, trẻ có hiện tượng ngáy ngủ, các bà mẹ nên chuyển trẻ sang tư thế này.
Nhược điểm
- Dễ làm bẹp tai trẻ, trong khi nhiều người rất coi trọng hình dáng đôi tai, nằm tư thế này không mặc cho trẻ những áo có cài cúc nên buộc dây bên cạnh.
Tư thế nằm sấp: Trẻ rất thích nằm sấp, vì có cảm giác ấm cúng, dễ chịu khi ngủ.
Cách đặt trẻ: Đặt trẻ nằm sấp trên khăn bông mềm dày khoảng 4cm dài 23 x 15cm hoặc 25 x 15cm sao cho bàn tay em trẻ ôm vào khăn bông một cách thoải mái, không để hông và đùi gấp quá 90o.
Ưu điểm:
- Trẻ có cảm giác an toàn. Khi còn là bào thai nằm trong tử cung trẻ cũng có tư thế gần như vậy, đây là tư thế ngủ tự nhiên với bản năng tự bảo vệ của trẻ.
- Ở tư thế nằm sấp dịch hoà tan của dạ dày không thích hợp nằm ở thực quản – nguyên nhân dẫn đến sự nôn trớ sẽ được từ từ di chuyển xuống phần ruột non giúp hạn chế sự nôn trớ của trẻ.
- Nằm sấp giúp trẻ nhanh phát triển hơn do thường xuyên phải luyện tập các động tác như lật người xoay người, ngẩng đầu bên cạnh đó chân tay của trẻ cũng nhanh cứng cáp hơn.
Nhược điểm:
- Dễ dẫn đến ngạt thở: mặt trẻ có thể úp sấp xuống giường khi cổ mỏi không ngóc đầu lên được.
- Dễ tích nhiệt và khó tản nhiệt điều này khiến nhiệt độ của cơ thể tăng cao hơn, mồ hôi ra nhiều.Bà mẹ cần chú ý và lau người cho trẻ.
- Ở tư thế này khó quan sát trẻ hơn.
Khuyến cáo: chỉ cho trẻ nằm tư thế này khi theo dõi sát được trẻ.
- Phòng ngừa
- Trẻ sơ sinh chưa tự thay đổi tư thế được ta cần giúp trẻ thay đổi tư thế tạo cảm giác thoải mái, an toàn cho trẻ.
- Thay đổi tư thế và đặt nằm tư thế đúng sẽ không ảnh hưởng đến sự phát triển hình dáng trẻ sau này.
- Trẻ đang điều trị tại các khoa hồi sức thay đổi tư thế giúp trẻ tránh ứ đọng dịch tiết, tì đè, hăm loét…góp phần không nhỏ trong sự tiến triển của người bệnh.
- Thời gian thay đổi tư thế tùy thuộc vào từng trường hợp bệnh.
Khoa Sơ sinh
Đâu là cách đặt trẻ sơ sinh nằm ngủ đúng nhất mà ba mẹ có thể làm để giúp bé có một giấc ngủ ngon và cảm thấy dễ chịu, thoải mái? Tư thế ngủ an toàn rất quan trọng đối với trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Trong phần lớn thời gian của những tháng ngày tuổi đầu tiên, trẻ sơ sinh chỉ ngủ. Do đó, việc cho trẻ nằm đúng tư thế rất quan trọng và cần cẩn thận thực hiện để con có cảm giác dễ chịu nhất.
Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng nhiều trường hợp trẻ sơ sinh đột quỵ tử vong có liên quan đến các tư thế ngủ "không an toàn". Không những thế, việc đặt bé sai tư thế ngủ có thể ảnh hưởng đến bộ phận não, tim và phổi ở con.
1/ Các cách đặt trẻ sơ sinh nằm ngủ đúng tư thế
Chính vì những nguy cơ tiềm ẩn nguy hiểm, nên cách đặt trẻ sơ sinh nằm ngủ sao cho chuẩn và đúng nhất được nhiều phụ huynh hết mực quan tâm.
Về cơ bản, có rất nhiều cách đặt bé nằm ngủ thoải mái. Tuy nhiên, chúng ta không thể khẳng định cách nào là tốt nhất vì chúng đều có ưu và nhược điểm riêng biệt.
Tư thế nằm ngửa
Đây là một trong những cách đặt trở sơ sinh nằm ngủ một cách tự nhiên nhất thường thấy các mẹ vẫn hãy làm.
Thực hiện:
+ Cuộc một chiếc khăn lớn thành ổ, gấp khăn mỏng làm gối đặt dưới vai trẻ
+ Đặt trẻ vào ổ, ổ phải ôm sát vào cơ thể bé
+ Đặt chân bé sát thân mình và bàn chân chạm vào mặt của khăn, để hai tay mở ngang, cằng tay và bàn tay hướng lên trên đầu
Về ưu điểm, tư thế này sẽ giúp trẻ thư giãn, thả lỏng toàn thân. Cách đặt này sẽ tạo cảm giác an toàn khi không gây áp lực lên các cơ quan nội tạng và cũng rất tiện để mẹ chăm sóc bé. Ở một mặt khác, thường xuyên nằm ngửa có thể khiến đầu trẻ dễ bi bẹp. Hơn nữa, nếu bé bị ngạt mũi, các mẹ không nên đặt con theo tư thế này.
Tư thế nằm nghiêng trái hoặc phải
Tư thế nằm nghiêng một bên là cách đặt trẻ sơ sinh nằm ngủ đem đến nhiều lợi ích hơn cả. Theo các chuyên gia, khi nằm nghiêng, bé sẽ ít có nguy cơ ngạt thở, và cải thiện tối đa tình trạng ngủ ngáy hoặc ngạt mũi, khò khè khi ngủ.
Tuy nhiên, việc cho trẻ nằm nghiêng trong một thời gian dài cũng có thể khiến đầu bé bị lép một vùng thái dương có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và gây biến dạng tai.
Thực hiện:
+ Cho trẻ nằm nghiêng về một bên
+ Cuốn ổ đến ngực bé, đặt hai tay và chân ôm sát ổ cuốn
Tư thế nằm sấp
Nhiều bé rất thích tư thế nằm sấp vì con cảm thấy dễ chịu và ấm cúng khi ngủ. Tư thế ngủ tự nhiên với khả năng tự bảo vệ của bé này cũng là một trong những cách đặt trẻ sơ sinh nằm ngủ ba mẹ có thể tham khảo.
Với cách đặt này, con sẽ nhanh phát triển hơn nhờ thường xuyên phải tập các động tác như xoay, lật người. Chân tay của bé cũng cứng cáp hơn và bé cũng hạn chế được sự nôn trớ nếu nằm ở tư thế này.
Tuy nhiên, nằm sấp có thể dẫn đến tình trạng ngạt thở ở trẻ và bé hay bị mỏi/ đau cổ. Đáng chú ý, nhiệt độ con có thể tăng cao khi nằm sấp vì nhiệt khó tản được và mẹ cũng khó quan sát để chăm sóc con tốt hơn.
Thực hiện: đặt trẻ nằm sấp trên khăn mềm, bàn tay trẻ ôm vào khăn. Lưu ý không để hông và đùi của bé gấp quá 90 độ.
2/ Khi đặt trẻ sơ sinh nằm ngủ mẹ cần lưu ý gì
Như vậy, cách đặt trẻ sinh nằm ngủ có thể dựa theo ba tư thế trên. Mặc dù mỗi tư thế nằm ngủ này không có lợi ích tuyệt đối, thế nhưng ba mẹ có thể linh hoạt áp dụng các tư thế phù hợp với con ở từng thời điểm khác nhau.
Các chuyên gia khuyến cáo rằng mẹ nên đặt bé ở nhiều tư thế mà không nên cố định bất kỳ tư thế nào. Từ đó, con sẽ có được nhiều lợi ích và hạn chế tối đa những tác hại của từng tư thế ngủ.
Thêm vào đó, khi đặt trẻ sơ sinh ngủ, mẹ cần đặc biệt lưu ý một số điều dưới đây để không mắc phải sai lầm.
Không kiểm soát thời gian ngủ của trẻ sơ sinh
Nhiều ba mẹ nỗ lực áp đặt một thời gian biểu cố định cho con đi ngủ. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyên răng bạn không nên làm vậy vì trẻ còn rất nhỏ. Trẻ sơ sinh sẽ đi ngủ bất cứ lúc nào con buồn ngủ, và thức dậy nếu bỉm ướt hay gặp khó chịu nào đó. Do vậy, hãy để bé ngủ và thức một cách tự nhiên.
Quấn tã đúng cách
Kỹ thuật quấn tã rất quan trọng vì nó ảnh hưởng không nhỏ tới giấc ngủ ngon của con. Nếu quấn tã không đúng cách, trẻ sẽ cảm thấy khó chịu và dễ nóng bức. Vì vậy, ba mẹ nên đặc biệt chú ý quấn tã cẩn thận để bé an tâm ngủ ngon.
Hạn chế cho bé nằm sấp
Như đã đề cập ở trên, tư thế nằm sấp là một cách đặt trẻ sơ sinh nằm ngủ ba mẹ có thể áp dụng. Tuy nhiên, bạn không nên cho bé nằm sấp nhiều lần vì tư thế này dễ khiến phần hàm của bé chịu áp lực và các cơ quan phổi bị ảnh hưởng.
Đảm bảo chỗ nằm sạch sẽ
Các mẹ hãy kiểm tra cẩn thận phần đệm nằm để xem tay chân con có bị kẹp với khe hở nào không. Chú ý dọn sạch không gian phòng ngủ để bé hít thở trong một bầu không khí trong lành, thông thoáng.
Sử dụng chăn đúng cách
Nhiều ba mẹ chăm con luôn sợ con bị lạnh nên dùng chăn nhỏ để đắp thêm cho bé. Bạn cần lưu ý chỉ nên chọn loại chăn mỏng và nhẹ có thể thấm hút mồ hôi tốt, không nên chọn loại nặng khiến bé chịu lực nặng.
Ngoài ra, các mẹ chỉ nên đắp chăn đến phần ngực của con để tránh trường hợp đắp quá cao khiến bé ngạt thở khi con đạp nhiều lúc ngủ.
Cùng phòng nhưng không nên cùng giường
Theo các chuyên gia, ba mẹ không nên tách con ngủ riêng phòng cho đến khi bé ít nhất được 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, để luyện tập cho trẻ sơ sinh có thể tự ngủ và ít phụ thuộc vào mẹ hơn, mẹ không nên nằm chung giường với bé mà chỉ nên ở cùng phòng để quan sát và hỗ trợ kịp thời. Một lý do khác khiến ba mẹ không nên nằm cùng con là bạn có thể vô tình hít hết khí oxy của trẻ khiến con dễ bị ngạt thở hơn.
Nhìn chung, ba mẹ có thể áp dụng các cách đặt trẻ sơ sinh nằm ngủ như một số tư thế phổ biến nêu trên. Tuy nhiên, thông thường trẻ sẽ thay đổi tư thế theo từng giai đoạn. Khi con đã biết lật người, mẹ có thể cho bé nằm ngửa hay sấp yên tâm hơn. Trong quá trình cho bé ngủ, các mẹ cần lưu ý không quá ép bé nằm theo một tư thế nào cả, đôi khi hãy để con nằm ngủ theo cách mà con muốn. Điều này sẽ giúp con cảm thấy thoải mái và dễ đi vào giấc ngủ ngon nhất.